Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 kwietnia 2015r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział V Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Iwona Nowak

Protokolant: apl. A.. Mariusz Grabowski

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2015 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa: K. K.

przeciwko: (...) S.A. V. (...) w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. V. (...) w W. na rzecz powoda K. K. kwotę (...),10 ( cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt trzy złote dziesięć groszy ) z ustawowymi odsetkami od 10 lipca 2014 roku do dnia zapłaty

II Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 862 ( osiemset sześćdziesiąt dwa złote ) tytułem zwrotu kosztów procesu , w tym kwotę 617 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

SSR Iwona Nowak

Sygn. akt V GC 1593/14

UZASADNIENIE

Powódka K. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 4883,10 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lipca 2014 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego roszczenia powódka wskazała, że w dniu 10 maja 2014 roku doszło do uszkodzenia pojazdu należącego do poszkodowanego L. D. będącego właścicielem pojazdu marki A. (...) o numerach rejestracyjnych (...) ,który to na podstawie ustnej umowy użyczenia był wykorzystywany przez J. W... Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie u pozwanego. Powód dochodzi od pozwanego należności za czas trwania najmu pojazdu zastępczego.

Pozwany (...) S.A. w W., wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podkreślił ,że J. W.. Nie miał uprawnień do najmu pojazdu zastępczego oraz ,że kwota najmu jest rażąco wygórowana.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku kolizji drogowej z dnia 10 maja 2014 roku doszło do uszkodzenia pojazdu L. D. , który to był użytkowany na podstawie umowy ustnej użyczenia przez J. W..

Pojazd ,który prowadził sprawca zdarzenia ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym.

(dowód: pozew o zapłatę – k. 2-4)

Pojazd został odstawiony do autoryzowanego warsztatu A. w O. gdzie był naprawiany w okresie od 16 maja do 30 maja 2014 roku,

W toku postępowania związanego z naprawą uszkodzonego pojazdu dodatkowe oględziny miały miejsce w dniu 16 maja . Warsztat otrzymał opis techniczny uszkodzeń w dniu 22 maja. W dniu 27 maja otrzymał zaakceptowaną wycen. W dniu zakończenia naprawy poszkodowany zwrócił powódce pojazd zastępczy.

Umowa najmu pojazdu została zawarta w dniu 16 maja 2014 roku.

( dowód w aktach k 7 )

Zgodnie z umową powódka wynajęła dla J. W. samochód marki O. (...) w cenie wynikającej z cennika . Aneksem numer (...) do umowy z dnia 16 maja 2014 roku strony ustaliły ,że przedmiotem najmu od dnia 19 maja 2014 roku będzie pojazd marki P. (...).

( dowód w aktach k 9)

Z cennika wynika ,że stawka najmu O. (...) wynosi 150 złotych netto , a P. 320 złotych.

( dowód w aktach k 14 )

Dodatkowo powódka przedłożyła cenniki z innych firm

( dowód w aktach k25-29 )

Na podstawie umowy najmu i aneksu do umowy została wystawiona faktura VAT nr (...). Na kwotę 4883,10 złotych brutto.

( dowód w aktach k 21)

J. W. dokonał cesji wierzytelności na rzecz powódki w dniu 16 maja 2014 roku.

Zeznający w sprawie właściciel pojazdu L. D. potwierdził , fakt użyczenia pojazdu dla J. W. . Nazwał go swoim nieślubnym zięciem . Oświadczył ,że zawarł ugodę z pozwanym . Dotyczyła ona tylko naprawy pojazdu.. Uszkodzony pojazd był wysokiej klasy o nadwoziu combi . Pierwszy wynajęty samochód nie odpowiadał klasie uszkodzonego pojazdu.

Świadek J. W. potrzebował samochodu do wożenia ciężarnej córki L. D. oraz ich wspólnego dziecka . Dodatkowo potrzebował pojazdu na dojazdy na dwa razy dziennie na treningi oraz na zawody i walki w (...) .

( dowód w aktach k 74)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podniósł brak legitymacji czynnej po stronie powódki. Zdaniem pozwanego J. W. nie udowodnił ,że jest osobą poszkodowaną i nie udowodnił ,że została zawarta pomiędzy nim a L. D. umowa użyczenia pojazdu.

Podkreśla ,że pomiędzy pozwanym a L. D. została zawarta ugoda , która wyczerpuje wszelkie roszczenia L. D. w stosunku do pozwanej.

Dodatkowo kwestionuje wysokość dziennej stawki najmu. W ocenie pozwanego druga stawka tj 320 złotych jest nadmiernie wygórowana.

Pozwany wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wysokości dziennej stawki czynszu najmu występującej na rynku lokalnym właściwym dla poszkodowanego ( O. i okolice ), w tym ustalenia czy stawka najmu stosowana przez powódkę rażąco odbiega od przeciętnych stawek czynszu najmu na tymże rynku, w przypadku nie podzielanie zarzuty braku legitymacji czynnej.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Dokonując powyższego rozstrzygnięcia Sąd oparł się na dokumentach prywatnych przedłożonych przez strony, które nie były kwestionowane przez strony i nie wzbudziły wątpliwości.

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował przedstawionego przez powoda stanu faktycznego sprawy ani swojej odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy szkody co do zasady.

Spór między stronami sprowadza się do kwestii ustalenia legitymacji czynnej powódki i stawki najmu za jedną dobę w kwocie 320 złotych netto.

W kwestii braku legitymacji czynnej powódki zarzuty strony pozwanej nie są do przyjęcia.

Właściciel pojazdu użyczył pojazd dla partnera życiowego córki -J. W. .

J. W. udowodnił, że potrzebował pojazdu do wożenia ciężarnej córki właściciela pojazdu i ich wspólnego dziecka. Poza tym potrzebował samochodu aby dojeżdżać , dwa razy dziennie na treningi i na zawody.

Kodeks cywilny dopuszcza ,ustne zawarcie umowy użyczenia. Biorąc pod uwagę fakt , bliskiej relacji pomiędzy wyżej opisanymi osobami , zawarcie ustnej umowy pomiędzy nimi jest bezsporne.

W ocenie Sądu stanowiąca podstawę legitymacji czynnej powoda umowa cesji jest również ważna i skuteczna. Została podpisana przez osobę upoważnioną , która to korzystała z pojazdu na podstawie umowy użyczenia ( wskazują na to zeznania świadka D. i W.. Nadto zawiera ona wszystkie niezbędne elementy, jakie tego typu umowa zawierać powinna. Zatem cesja wierzytelności na rzecz powódki przez J. W. jest zgodnie z art 509 k.c.

Uznawszy cesję za skuteczną Sąd przyjął, że podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowią przepisy art. 805 § 1 w zw. z art. 822 k.c. w zw. z art. 361 k.c.

Odnośnie drugiego zarzutu dotyczącego wysokości dziennej stawki , sąd uznał ,że jest ona prawidłowa.

Poszkodowany miał prawo w okresie naprawy pojazdu uszkodzonego do wynajęcia pojazdu. Pojazd uszkodzony był pojazdem kombi z segmentu D w luksusowej wersji wyposażeniowej tj automatyczna skrzynia biegów , skórzana tapicerka. Pojazd zastępczy tj P. (...) był z tego samego segmentu i na podobnym wyposażeniu.

Należy pokreślić , iż w kwestii zasadności ponoszenia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i ich związku ze szkodą w pojeździe wypowiedział się Sąd Najwyższy, rozwiewając tym samym wątpliwości sądów powszechnych oraz zakładów ubezpieczeń przystępujących do likwidacji szkody. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. W uchwale z dnia 17 listopada 2011 roku, w sprawie o sygn. akt III CZP 5/2011 (Lex nr 1011468), Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

Sąd w pełni podziela także wyrażaną wielokrotnie w orzecznictwie jak i przez przedstawicieli doktryny zasadę, że w wypadku pozbawienia właściciela możliwości korzystania z własnego, uszkodzonego pojazdu, ten uprawniony jest do wynajęcia pojazdu zastępczego, którego koszt stanowi szkodę, podlegającą naprawieniu przez ubezpieczyciela sprawcy szkody. Zgodzić się należy również z faktem, że korzystanie przez poszkodowanego z własnego pojazdu mechanicznego nie może być odtworzone przez wykorzystanie środków komunikacji publicznej, są to bowiem odmienne sposoby korzystania z rzeczy. Samochód w sposób bardziej wszechstronny i funkcjonalny zaspokaja potrzeby życiowe właściciela. Korzystanie z niego stało się obecnie standardem cywilizacyjnym i taka jego funkcja będzie się umacniać.

Poszkodowany w zakresie najmu pojazdu zastępczego miał prawo podjąć własną decyzję co do wyboru firmy oferującej pojazd zastępczy.

Należy podkreślić, że pozwany nie wskazał poszkodowanemu gdzie mogłaby wynająć pojazd zastępczy, nie wskazał także warsztatu gdzie mógłby naprawić uszkodzony samochód. Próby przerzucenia odpowiedzialności na poszkodowaną, za zbyt wysoką stawkę najmu pojazdu, jest nie do przyjęcia.

To pozwany winien w ramach odpowiedzialności cywilnej roztoczyć opiekę nad poszkodowanym i wskazać gdzie najtaniej może wynająć pojazd zastępczy .

Zdaniem Sądu, pozwany jako profesjonalista w zakresie likwidacji szkód, mający olbrzymią wiedzę na temat wypożyczalni pojazdów zastępczych winien niejako z urzędu pomniejszać straty poprzez wskazanie, gdzie ma się udać poszkodowany , aby wynająć jak najtaniej samochód zastępczy

. Dla poszkodowanego takie zdarzenie jak udział w wypadku jest zdarzeniem jednorazowym , nieprzewidywalnym. Poszkodowany nie wie gdzie są wypożyczalnie i jakie obowiązują ceny .

Ograniczenie się przez pozwanego -profesjonalistę do stwierdzenia ,że stawka najmu jest wygórowana jest niepoparta żadnymi dowodami.

W dobie XXI wieku , niczym nieograniczonym dostępem do internetu , pozwany bez żadnych trudności i bez potrzeby powoływania biegłego jest w stanie określić jakie stawki obowiązują w określonej części Polski podając stawki od najniższej do najwyższe albowiem to pozwany jest profesjonalistą zajmującym się likwidacją szkód w ramach zawieranych umów OC i AC.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o powołanie biegłego z dwóch powodów.

Po pierwsze zdaniem sądu ustalenie średniej stawki nie powinno mieć miejsca.

W gospodarce wolnorynkowej obowiązuje prawo popytu i podaży , które to pozwala na dobrowolne kształtowanie się cen i usług. Równocześnie istnieje wolność wyboru konsumenta ,który to sam decyduje , gdzie i za ile chce dokonać zakupu.

O ile w potocznym życiu przy czynnościach codziennych jesteśmy świadomi cen produktów i usług , to przy zdarzeniach nadzwyczajnych już nie. Bez wątpienia udział w wypadku i konieczność wynajęcia pojazdu jest zdarzeniem nadzwyczajnym.

Wynajęcie pojazdu od określonego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą jest wypadkową kilku zdarzeń do których należą między innymi ilości podmiotów świadczących tego rodzaju usługę.

Również , ważną jest kwestia możliwości zasugerowania przez warsztat naprawy pojazdu określonego podmiotu wynajmującego pojazdy. Dla poszkodowanego nie ma znaczenia prywatna relacja pomiędzy wypożyczającym pojazd a zakładem naprawy .Dla poszkodowanego liczy się jedynie fakt wynajęcia pojazdu w miejsce uszkodzonego na cały czas naprawy.

Swoboda kształtowania cen powoduje ,że biegły może być powołany na okoliczność ustalenia rozpiętości cenowej dotyczącej wynajęcia pojazdu określonej marki , ale nie średniej stawki.

Co więcej poprzez sprawdzenie w internecie cen wynajmu aut na rynku i ich analizę pozwany powinien był sam przedłożyć w tym zakresie stosowne dowody tj wydruki cenników z kilku firm specjalizujących się w wynajmowaniu aut. W niniejszej sprawie powódka dołączyła do pozwu cenniki innych podmiotów.

Zgodnie z treścią art 278 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd dopuszcza dowód z opinii biegłego. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozstrzygnięcia kwestii wymagającej wiadomości specjalnych .

Zatem zdaniem sądu pozwany wnioskując o dowód z opinii biegłego dąży do przedłużenia postępowania w sprawie , albowiem opinia na okoliczność średniej stawki będzie sama w sobie zawierała stawkę najwyższą i najniższą , która jak najbardziej istnieje na wolnym rynku , którym to rządzą prawa z zakresu popytu i podaży.

Co więcej pozwany nie może dążyć do zmuszenia do stosowania przez wszystkich wynajmujących tej samej ceny wynajmu pojazdu , poprzez wprowadzenie średniej stawki.

Pozwany może rozszerzyć swoją działalność o świadczenie usługi wynajmu pojazdów zastępczych i zaproponować koszt najmu za symboliczną złotówką za każdy dzień. Natomiast nie może być cenotwórczy na rynku wynajmu pojazdów zastępczych.

Po drugie we wniosku pozwany nie określił za jaki okres biegły ma wziąć pod uwagę ceny najmu pojazdów. Brak podania okresu spowodowałby ,że biegły podałby aktualne cenniki , które to mogą się zmieniać z uwag na wzrost ilości podmiotów zajmujących się profesjonalnie wynajem . Ekonomiczne zasady wolnego rynku wskazują ,że im większa konkurencyjność ( bogata oferta) tym ceny ulegają zmniejszeniu.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie teza dowodowa na którą miał być powołany biegły , była nieprawidłowa.

Co prawda marginalnie , ale należałoby rozważyć czy dostępne z internetu wydruki cenników różnych podmiotów zajmujących się profesjonalnie wynajmowaniem pojazdów zastępczych i wskazanie najniższej i najwyższej stawki obowiązującej w określonym okresie są spełniające wymóg tzw wiedzy specjalistycznej wymagającej powołania biegłego , czy też jest to dążenie pozwanego w sposób pośredni do zmuszenia tych podmiotów to zmiany cen na niższe, czyli niezgodnej z punktu widzenia ekonomii związanej z zasadami wolnego rynku próby bycia cenotwórczym , oraz wpływającymi na przedłużenie postepowania w sprawie.

Zdaniem sądu przedstawiona kwota dziennego najmu w wysokości 150 złotych i 320 złotych nie jest stawką wygórowaną. Zwłaszcza w świetle załączonych do pozwu cenników innych firm.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i zebrany w sprawie materiał dowodowy, na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, orzeczono jak w pkt. I wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Powód poniósł koszty pełnomocnika zgodnie z § 6 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. 2013, poz. 490), opłatę skarbową opłatę od pozwu oraz koszty opinii biegłego. Skoro zatem powód wygrał niniejszy proces w całości, to należy się mu pełny zwrot kosztów.

SSR Iwona Nowak