Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2015 r. w O.

sprawy z odwołania W. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania W. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 18.02.2014r. znak (...)

orzeka:

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przelicza wysokość emerytury W. P. począwszy od dnia 01.02.2014r. przy przyjęciu, że podstawa wymiaru składek wynosi: w 1982r. – 163.998zł, w 1983r. – 196.765zł, w 1984r. – 219.830zł, w 1985r. – 289.051zł, w 1986r. – 350.915zł, w 1987r. – 428.637zł, w 1988r. – 713.216zł, w 1989r. – 2.497.455zł, w 1990r. – 11.991.964zł, w 1991r. – 16.447.239zł, w 1992r. – 23.624.020zł;

II.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie;

III.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.02.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił W. P. przeliczenia wysokości emerytury.

W. P. wniósł odwołanie od powyższej decyzji. Żądał przeliczenia wysokości emerytury w oparciu o zapisy w legitymacji ubezpieczeniowej dotyczące lat 1982-1992.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania.

Po sporządzeniu przez biegłą ds. rachunkowości opinii, ZUS wniósł o obliczenie emerytury według wariantu I wersji II, przy uwzględnieniu, że w 1986r. należy przyjąć rekompensatę za cały rok.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. P. decyzją z dnia 12.03.2008r. otrzymał prawo do wcześniejszej emerytury. ZUS za podstawę wymiaru emerytury przyjął podstawę wymiaru uprzednio pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy ustaloną z lat 01.01.1985r.-31.12.1994r. Wysokość wynagrodzenia W. P. z lat 1985-1991 ustalił w oparciu o zapisy w legitymacji ubezpieczeniowej. Tak ustalony wskaźnik wyniósł 96,56%.

Dnia 14.03.2011r. W. P. złożył do ZUS wniosek o przeliczenie emerytury. Do wniosku tego dołączył Rp-7 z dnia 27.01.2003r. dotyczące jego wynagrodzenia za lata 1982-1991 w (...) S.A. w W..

W oparciu o ten dokument decyzją z dnia 09.06.2011r. ZUS przeliczył wysokość emerytury W. P. i ustalił, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia z lat 1985-1994 wynosi 92,28%.

Następnie decyzją z dnia 14.01.2013r. ZUS przyznał W. P. prawo do emerytury po ukończeniu przez niego 65 lat. Do ustalenia wysokości emerytury została przyjęta dotychczasowa podstawa wymiaru emerytury i wskaźnik wynoszący 92,28%.

Dnia 13.02.2014r. W. P. złożył wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z wynagrodzenia uzyskanego w latach 1982-1991.

Na skutek tego wniosku ZUS wydał decyzję odmowną z dnia 18.02.2014r., gdyż wskazany powyżej okres nie zawiera się w 20 latach kalendarzowych przed rokiem zgłoszenia wniosku o świadczenie ani w okresie 10 lat poprzedzających rok zgłoszenia wniosku o przeliczenie podstawy emerytury.

Sąd zważył co następuje:

W przedmiotowej sprawie spór sprowadził się ostatecznie do wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez W. P. w okresie od dnia 01.02.1982r. do dnia 18.08.1992r., gdy odwołujący był zatrudniony w (...) S.A. w W.. Istniała bowiem rozbieżność pomiędzy wynagrodzeniem za te lata wskazanym w legitymacji ubezpieczeniowej (k.19 a.r.) a wynagrodzeniem wskazanym w Rp-7 z dnia 27.01.2003r. (k.52 a.e.).

Odwołujący konsekwentnie w trakcie całego postępowania wnosił o przeliczenie wysokości jego emerytury w oparciu o zapisy w legitymacji ubezpieczeniowej. Natomiast ZUS oparł się w wyliczeniach na Rp-7.

Sąd pozyskał akta osobowe odwołującego ze spornego okresu oraz karty wynagrodzeń i dopuścił dowód z opinii biegłej ds. rachunkowości celem obliczenia wysokości emerytury odwołującego.

Co do 1982r., 1983r., 1985 i 1987r. biegła dokonała wyliczeń w dwóch wariantach.

W wariancie I przyjęła, że kwota określona na kartach wynagrodzeń z w/w lat jako „oszcz.paliw” stanowiła premię za oszczędne zużycie paliw płynnych, a kwota określona w karcie wynagrodzeń z 1987r. jako „ogumienie” stanowiła premię lub nagrodę za oszczędność materiałów. Przy takim założeniu kwoty te stanowiły podstawę wymiaru składek.

Natomiast w wariancie II – biegła przyjęła, że kwoty tak określone nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Zdaniem Sądu zapisy na kartach wynagrodzeń za lata 1982, 1983, 1985 i 1987 nie pozostawiają wątpliwości, że były to kwoty wypłacone jako premie lub nagrody za oszczędność paliw lub materiałów i stanowiły udział ściśle określonych grup pracowników w korzyściach zakładu pracy w postaci dodatkowo uzyskanych oszczędności. Składniki te podlegały składkom na ubezpieczenie społeczne.

ZUS w piśmie z dnia 19.12.2014r. także opowiedział się za wariantem I. Nie zgłaszał również zastrzeżeń do sposobu obliczenia innych składników za te lata.

Wobec powyższego Sąd przyjął wariant I i ustalił, że w 1982r. podstawa wymiaru składek wynosi: w 1982r. – 163.998zł, w 1983r. – 196.765zł, w 1985r. – 289.051zł, w 1987r. – 428.637zł.

W 1984r. biegła obliczyła na podstawie karty wynagrodzeń, że podstawa wymiaru składek wynosi 219.830zł. Żadna ze stron postępowania nie zakwestionowała tych wyliczeń. Nadto jest to kwota zbieżna z wpisem w legitymacji ubezpieczeniowej dotyczącym tego roku.

Wobec powyższego Sąd przyjął, że podstawa wymiaru składek w 1984r. wynosi 219.830zł.

W 1986r. biegła sporządziła opinię w dwóch wersjach.

W wersji I biegła przyjęła, że rekompensata została włączona do płac z dniem 01.07.1986r.

W wersji II biegła przyjęła, że rekompensata była wypłaca do dnia 31.12.1986r.

ZUS w piśmie z dnia 19.12.2014r. opowiedział się za wersją II, gdyż wskazał, że na karcie wynagrodzeń za 1986r. znajduje się zapis, że rekompensata przysługiwała za 12 miesięcy.

Sąd uznał, że należy przyjąć wersję II. Należy zgodzić się z organem rentowym, że zapisy na karcie wynagrodzeń za 1986r. nie pozostawiają wątpliwości, że kwota 1560zł przysługiwała za 12 miesięcy. Na karcie tej znajduje się bowiem obliczenie 12-krotności rekompensaty wynoszącej 1.560zł. Nadto z Rp-7 wynika, że zakład pracy wykazał wypłatę rekompensat za cały rok.

Dodatkowo w 1986r. Sąd uwzględnił sugestię organu rentowego, że powinna być także doliczona do podstawy wymiaru świadczenia kwota 1.214zł wypłacona jako oszczędność paliwa. Z zapisów na karcie wynagrodzeń jednoznacznie wynika, że odwołujący otrzymał taką kwotę z tego tytułu za III kwartał. Biegła zapewne przez przeoczenie nie uwzględniła tej kwoty w swej opinii.

Wobec powyższego Sąd przyjął że w 1986r. podstawa wymiaru składek wynosi 350.915zł. Na kwotę tę składa się wynagrodzenie wyliczone przez biegłą w wersji II w kwocie 349.701zł + 1.214zł.

W 1988r., 1989r., 1990r. i 1991r. biegła obliczyła na podstawie karty wynagrodzeń, że podstawa wymiaru składek wynosi odpowiednio - 713.216zł, 2.497.455zł, 11.991.964zł i 16.447.239zł. Natomiast podstawę wymiaru składek za pracę w okresie od 01.01.1992r. do 18.08.1992r. biegła wyliczyła w oparciu o kartę wynagrodzeń na kwotę 16.459.700zł. Taką też kwotę ZUS przyjął do wyliczeń emerytury odwołującego, gdyż wynikała ona z legitymacji ubezpieczeniowej, a w Rp-7 nie uwzględniono tego roku.

Żadna ze stron postępowania nie zakwestionowała wyliczeń dotyczących w/w lat. Analiza zapisów w kartach wynagrodzeń prowadzi do wniosku, że biegła uwzględniła wszystkie składniki wynagrodzenia wypłacone odwołującemu w tym okresie, zarówno te, które są wyszczególnione przy poszczególnych miesiącach jak i w „górce” kart.

Wobec powyższego Sąd przyjął te kwoty jako podstawę wymiaru świadczenia.

Sąd uznał, że do ustalenia podstawy wymiaru składek adekwatne są wyliczenia dokonane przez biegłą w przyjętych przez Sąd wariantach i wersjach. Sąd miał na uwadze, że zarówno Rp-7 jak i wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej są wtórne w stosunku do zapisów w kartach wynagrodzeń. Należy się zatem oprzeć na zapisach w kartach wynagrodzeń.

Odwołujący w toku postępowania wnosił o przyjęcie jego wynagrodzenia wpisanego w legitymacji ubezpieczeniowej. Sąd w tym zakresie oddalił odwołanie. Sąd uznał bowiem, że nie można oprzeć się na wpisach w legitymacji. Należy zwrócić uwagę, że wszystkie wpisy dotyczące lat 1982-1992 powstały w tym samym czasie. Nie były dokonywane na bieżąco. Są one zatem obarczone możliwością pomyłki. Niewątpliwie dokonywano ich w oparciu o karty wynagrodzeń. Skoro zatem Sąd dysponuje oryginalnymi kartami wynagrodzeń odwołującego za ten okres, to w pierwszej kolejności winien czerpać wiedzę z tego dokumentu. Wynika bowiem z niego szczegółowo, jakie składniki składały się na wynagrodzenie odwołującego, a tym samym – czy były one oskładkowane. Na marginesie zatem jedynie należy zwrócić uwagę, że za niektóre lata biegła wyliczyła w oparciu o karty wynagrodzeń wyższą podstawę aniżeli wynika to z zapisów w legitymacji.

Mając to wszystko na uwadze Sąd przeliczył wysokość emerytury W. P.. Oczywistym jest, że wniosek odwołującego o przeliczenie jego emerytury przy przyjęciu podstawy z lat 1982-1991 nie jest możliwe. Okres ten nie mieści się bowiem w 20 latach kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym odwołujący zgłosił wniosek o emeryturę (1992-2011) lub o przeliczenie emerytury (1994-2013). Jednakże Sąd miał na uwadze, że podstawa wymiaru emerytury jest liczona u odwołującego z lat 1985-1994. Zatem ustalenie wysokości wynagrodzenia w tym okresie rzutuje na wysokość jego emerytury. Zachodzi bowiem podstawa do przeliczenia wysokości emerytury stosownie do treści art.111 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.1440 ze zm.).

Zgodnie z art.133 ust.1 pkt 2 w/w ustawy - w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Wobec powyższego Sąd ustalił, że przeliczenie wysokości emerytury winno nastąpić od dnia 01.02.2014r., gdyż wniosek o przeliczenie W. P. złożył dnia 13.02.2014r.

Z tych względów na mocy art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję.

Stosownie do treści art.118 ust.1 a w/w ustawy – Sąd, orzekając o wysokości emerytury, ma obowiązek stwierdzenia, czy organ rentowy ponosi lub nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i przyznanie tego prawa w wysokości określonej w wyroku na etapie postępowania administracyjnego. Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie ZUS nie ponosi takiej odpowiedzialności. Ustalenie, w jakiej wysokości odwołujący otrzymywał wynagrodzenie w spornym okresie, wymagało przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego, łącznie z zasięgnięciem opinii biegłej, co możliwe było dopiero przed Sądem.

Wobec powyższego w tym zakresie Sąd orzekł na mocy art.118 ust.1 a w/w ustawy.