Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Włodzimierz Wojtasiński

Sędziowie SSO Adam Sygit - sprawozdawca

SSO Małgorzata Lessnau-Sieradzka

Protokolant sekr. sądowy Hanna Płaska

przy udziale Andrzeja Chmieleckiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej
w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 16 kwietnia 2015 r.

sprawy R. M. s. L. i W. ur. (...) w Ś.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionych przez skazanego i jego obrońcę

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Świeciu

z dnia 28 listopada 2014 roku sygn. akt II K 579/14

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelacje za oczywiście bezzasadne; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. P. – Kancelaria Adwokacka w Ś. nad W. kwotę 235,60 (dwieście trzydzieści pięć 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu
z urzędu w postępowaniu odwoławczym; zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 106/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Świeciu z dnia 28 listopada 2014 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt II K 579/14, na podstawie art. 569 § 1 k.p.k. w zw. z art. 91 § 2 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 87 k.k., w miejsce kar ograniczenia wolności oraz pozbawienia wolności a orzeczonych wobec skazanego R. M. wyrokami:

1.Sądu Rejonowego w Świeciu z dnia 16 kwietnia 2014 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt II K 218/14, skazującym za ciąg przestępstw z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. - popełniony w dniu 6 lutego 2014 roku - na karę 11 miesięcy ograniczenia wolności,

2.Sądu Rejonowego w Świeciu z dnia 9 maja 2014 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt II K 137/14, skazującym za przestępstwo z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. - popełnione w dniu 11 stycznia 2014 roku - na karę roku i sześciu miesięcy ograniczenia wolności,

3.Sądu Rejonowego w Świeciu z dnia 2 czerwca 2014 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt II K 34/14, skazującym za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. - popełnione w dniu 2 lutego 2013 roku - na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,

wymierzono karę łączną roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności oraz zwolniono skazanego od kosztów sądowych, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelację złożyli:

1.skazany, wskazując, iż skarży wyrok łączny w całości, gdyż „jest dla niego rażący” i podnosząc, że po jego wydaniu został mu zwiększony wymiar kary pozostałej do odbycia w warunkach izolacyjnych. Wniósł o zmianę wyroku i orzeczenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania z uwagi na możliwość podjęcia pracy po opuszczeniu jednostki penitencjarnej a ponadto chęć udzielenia pomocy osobom mu najbliższym, ewentualnie o pozostawienie do wykonania kary w wymiarze jak sprzed wydania wyroku łącznego.

2.obrońca skazanego, skarżąc wyrok w zakresie wymierzonej kary i zarzucając rażącą jej niewspółmierność w sytuacji istnienia warunków do zastosowania absorpcji wobec skazanego i podnosząc niezasadność zaniechania orzeczenia kary łącznej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie kary przy zastosowaniu zasady absorpcji, warunkowe jej zawieszenie na okres pięciu lat tytułem próby i oddanie skazanego pod dozór kuratora.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacje były bezzasadne i to w stopniu oczywistym.

Wbrew wskazaniu skazanego, iż wyrok skarży w całości, treść jego apelacji w sposób jednoznaczny wskazuje że – zgodnie z apelacją jego obrońcy – wadliwość rozstrzygnięcia upatruje w wymierzeniu rażąco surowej kary. Apelujący powołują się więc na regulację art. 438 pkt 4 k.p.k. a stanowiącą, że orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia rażącej niewspółmierności kary lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego lub innego środka.

Przede wszystkim należy podnieść, że zgodnie z art. 570 k.p.k. wyrok łączny sąd wydaje z urzędu lub na wniosek skazanego albo prokuratora. Przedmiotowe postępowanie zostało zainicjowane wnioskiem złożonym przez skazanego lecz sąd nie był związany zarówno postulowanym sposobem połączenia kar wynikających z prawomocnych orzeczeń, jak i wnioskowaną przez niego karą łączną. Przedmiot postępowania został zakreślony przez sąd I instancji w sposób prawidłowy, przy uwzględnieniu wcześniej zapadłego wyroku łącznego w sprawie II K 240/09 i sposób połączenia kar z poszczególnych wyroków respektował generalną normę wynikającą z art. 85 k.k. Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Pierwszy chronologicznie z połączonych wyroków (w sprawie II K 218/14) został wydany w dniu 16 kwietnia 2014 roku a kolejne skazania (w sprawach II K 137/14 i II K 34/14) dotyczyły przestępstw popełnionych przez tą datą, tj. w dniu 11 stycznia 2014 roku i w dniu 2 lutego 2013 roku.

Brak jest również przesłanek aby kwestionować zasadność połączenia kar ograniczenia wolności i kar pozbawienia wolności. Zgodnie z art. 87 k.k. w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności. Powyższą regułę respektował sąd I instancji i w związku z tym prawidłowo ustalił granice możliwej do wymierzenia kary łącznej. Treść art. 87 k.k. jest jednoznaczna i obliguje ona sąd orzekający w pierwszej instancji do orzeczenia łącznej kary pozbawienia wolności w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności ( vide: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2008 roku w sprawie V KK 77/08, publ. LEX nr 449089; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2003 roku w sprawie III KK 276/03, publ. OSNwSK 2003/1/1530).

Sąd Rejonowy w Świeciu prawidłowo również ocenił przesłanki, które mają wpływ na wymiar kary łącznej. Na przeszkodzie zastosowaniu zasady absorpcji w przedmiotowej sprawie stał zarówno rozbieżny przedmiot ochrony atakowany czynami R. M. (tj. popełnienie przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwa przeciwko mieniu, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu), jak i znaczny odstęp czasu pomiędzy poszczególnymi czynami (tj. na przestrzeni od 2 lutego 2013 roku do 6 lutego 2014 roku).

Zarzucona przez apelujących rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Okoliczności podniesione przez skazanego i jego obrońcę a dotyczące możliwości podjęcia pracy w warunkach wolnościowych czy deklarowana chęć pomocy osobom najbliższym nie mają znaczenia dla oceny prawidłowości orzeczonej kary łącznej. Zresztą na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach, co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować.

Jednocześnie słusznie sąd I instancji uznał, iż brak jest ustawowo wymaganych przesłanek do zastosowania instytucji oddziaływania probacyjnego i warunkowego zawieszenia wymierzonej kary łącznej. R. M. jest osobą wielokrotnie karaną sądownie, czyny objęte połączonymi wyrokami popełnił w warunkach powrotności do przestępstwa z art. 64 § 1 k.k., ostatnia z wymierzonych kar jednostkowych była karą bezwzględną pozbawienia wolności. Z tego też powodu słusznie uznano, iż tylko wymierzenie kary łącznej o takim charakterze daje szansę na realizację ustawowo określonych dyrektyw kary, w tym oddziaływania wychowawczego i prewencyjnego a warunkowe jej zawieszenie było niemożliwe z uwagi na brak pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Wobec powyższego zaskarżony wyrok utrzymano w mocy uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne. Jednocześnie zasądzono na rzecz obrońcy ustanowionego z urzędu zwrot kosztów obrony w postępowaniu odwoławczym a skazanego zwolniono od wydatków tego postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa.