Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 29-01-2015 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Paweł Kwiatkowski

Protokolant:Katarzyna Mulak

po rozpoznaniu w dniu 15-01-2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. R.

przeciwko (...) Sp. z o.o.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) Sp. z o.o. na rzecz powoda J. R. kwotę 15.000 zł (piętnaście tysięcy złotych 0/100) z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 27 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.605,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa (Kasa tut. Sądu) kwotę 562,00 zł tytułem brakującej opłaty sądowej od pozwu.

I C 1824/14

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 27 grudnia 2013 r. powód J. R. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od strony pozwanej (...) sp. z o.o. kwoty 15000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strony łączyła umowa pożyczki kwoty 600000 zł, z terminem zwrotu oznaczonym na 8 kwietnia 2011 r. W terminie zakreślonym strona pozwana zwróciła powodowi jedynie 90000 zł. Ponadto w dniu 1 marca 2012 r. strona pozwana zapłaciła kwotę 50000 zł, w dniu 9 marca 2012 r. kwotę 10000 zł, w dniu 25 kwietnia 2013 r. kwotę 10000 zł.

Powód zaliczył wpłaty dokonane po 8 kwietnia 2011 r. na poczet odsetek ustawowych w opóźnieniu w zapłacie. I tak wysokość odsetek ustawowych liczonych za okres od 9 kwietnia 2011 r. do 1 marca 2012 r. wynosiła 59416 zł, wpłata w kwocie 50000 zł została zaliczona na poczet tych odsetek. Wpłata w kwocie 10000 zł w dniu 9 marca 2012 r. została zaliczona w części, co do kwoty 9416 zł na poczet w/w odsetek, a w pozostałej części na poczet odsetek obliczonych za okres od 2 marca 2012 r. do 9 marca 2012 r. w kwocie 1449 zł – do wysokości 584 zł. Wpłata dokonana w dniu 25 kwietnia 2013 r. została zaliczona w części, co do kwoty 865 zł na poczet odsetek ustawowych za okres od 2 marca 2012 r. do 9 marca 2012 r., natomiast w części, co do kwoty 9135 zł na poczet odsetek ustawowych obliczonych od należności głównej za okres od 10 marca 2012 r. do 25 kwietnia 2013 r. w kwocie 74837 zł, do wysokości 9135 zł.

Łącznie pozwanemu do zapłaty pozostały do zapłaty. odsetki ustawowe za okres od 10 marca 2012 r. do 25 kwietnia 2013 r. w kwocie 65702 zł oraz odsetki ustawowe za okres za okres od 26 kwietnia 2013 r. do 8 listopada 2013 r. w kwocie 35784 zł. Z tej kwoty w niniejszym postępowaniu powód domagał się kwoty 15000 zł.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 8 stycznia 2014 r. powództwo uwzględniono w całości.

W sprzeciwie od w/w nakazu strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że brak było podstaw do zaliczenia wpłat dokonanych po 8 listopada 2011 r. na poczet należności odsetkowej. Zdaniem pozwanego istotne było, do którego momentu wierzyciel może decydować o zarachowaniu wpłaty na poczet świadczenia ubocznego, wbrew woli dłużnika. Pozwany twierdził, ze powinno to nastąpić niezwłocznie po otrzymaniu wpłaty wraz z oświadczeniem o oczekiwanym przez dłużnika zarachowaniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód J. R. pożyczył stronie pozwanej (...) sp. z o.o. kwotę 60000 zł, z terminem zwrotu oznaczonym na 8 kwietnia 2011 r.

(bezsporne)

Na poczet w/w długu strona pozwana zapłaciła:

- 1 czerwca 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 6 lipca 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 5 sierpnia 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 2 września 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 4 października 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 5 listopada 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 6 grudnia 2010 r. kwotę 10000 zł,

- 4 lutego 2011 r. kwotę 10000 zł,

- 11 marca 2011 r. kwotę 10000 zł,

- 1 marca 2012 r. kwotę 50000 zł, oznaczając wpłatę „spłata zobowiązania zgodnie z umową z dnia 08-04-2009”,

- 9 marca 2012 r. kwotę 10000 zł, oznaczając wpłatę „spłata zobowiązania zgodnie z umową z dnia 08-04-2009”,

- 25 kwietnia 2013 r. kwotę 10000 zł, oznaczając wpłatę „spłata zobowiązania zgodnie z umową z dnia 08-04-2009”.

(dowód: dowody wpłat – k. 14-21)

Mając powyższe na uwadze, Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie sporny pomiędzy stronami był sposób zarachowania wpłat pozwanego w związku z zawarta umową pożyczki, a w szczególności, w jakim terminie wierzyciel może dokonać zarachowania wpłaty w pierwszej kolejności na poczet należności ubocznej.

Zgodnie z art. 451 § 1 zd. drugie kc to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne. Przepis ten nie wskazuje wprost terminu na złożenie oświadczenia o zaliczeniu długu na poczet należności odsetkowej. Dla prawidłowego jego określenia należy przy tym rozróżnić dwie sytuacje.

Po pierwsze dłużnik może oświadczyć, że zamierza zaspokoić należność główną. W takim wypadku wierzyciel powinien, kierując się zasadą lojalności kontraktowej, niezwłocznie zawiadomić dłużnika, że świadczenie zalicza w inny sposób – na poczet należności ubocznej. Brak oświadczenia wierzyciela może bowiem wprowadzać w błąd, co do wysokości długu pozostałego do zapłaty.

Inaczej będzie jednak, jeśli dłużnik wprawdzie dokonał zapłaty, ale nie zaznaczył, że zamierza zaspokoić należność główną. W takim wypadku dłużnik powinien bowiem mieć świadomość reguły pierwszeństwa długu odsetkowego wynikającej z art. 451 § 1 zd. drugie kc, a dodatkowo mógłby żądać pokwitowania stosownie do art. 462 § 2 kc. W przypadku braku oświadczenia dłużnika, nie ma natomiast podstaw do domniemania, ze wierzyciel wpłatę zaliczył na należność główną. Wręcz przeciwnie przepis art. 451 kc pozwala raczej na domniemanie, że zaliczenie nastąpi na poczet należności ubocznej. Nie ma więc podstaw do przyjęcia, że z bierności dłużnika wynikał dla wierzyciela obowiązek niezwłocznego informowania o zaliczeniu świadczenia na poczet należności ubocznej. Może to uczynić w każdym czasie, chyba że wcześniej otrzyma oświadczenie dłużnika o sposobie zaliczenia – wówczas może jeszcze zniweczyć skutek takiego oświadczenia, ale powinien to uczynić niezwłocznie, z przyczyn wskazanych we wcześniejszym akapicie.

W rozpoznawanej sprawie poza sporem było, że powodowi należały się na podstawie art. 481 kc odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia w zapłacie udzielonej pożyczki. Wpłaty dokonywane po umówionej dacie spełnienia świadczenia nie były przez pozwanego oznaczone jako zaliczone na poczet długu głównego. W dowodach wpłaty wskazywano jedynie na datę umowy pożyczki, bez bliższego określenia, czy chodzi o dług główny, czy uboczny. Wobec tego powód mógł je zaliczyć na poczet długu odsetkowego, stosownie do art. 451 § 1 zd. drugie kc.

Sąd zbadał pod względem rachunkowym wyliczenie przedstawione w pozwie i nie doszukał się w nim błędów. Wysokość odsetek ustawowych liczonych za okres od 9 kwietnia 2011 r. do 1 marca 2012 r. wynosiła 59416 zł, wpłata w kwocie 50000 zł została prawidłowo zaliczona na poczet tych odsetek. Wpłata w kwocie 10000 zł w dniu 9 marca 2012 r. została prawidłowo zaliczona w części, co do kwoty 9416 zł na poczet w/w odsetek, a w pozostałej części na poczet odsetek obliczonych za okres od 2 marca 2012 r. do 9 marca 2012 r. w kwocie 1449 zł – do wysokości 584 zł. Wpłata dokonana w dniu 25 kwietnia 2013 r. została prawidłowo zaliczona w części, co do kwoty 865 zł na poczet odsetek ustawowych za okres od 2 marca 2012 r. do 9 marca 2012 r., natomiast w części, co do kwoty 9135 zł na poczet odsetek ustawowych obliczonych od należności głównej za okres od 10 marca 2012 r. do 25 kwietnia 2013 r. w kwocie 74837 zł, do wysokości 9135 zł.

Łącznie pozwanemu do zapłaty pozostały zatem odsetki ustawowe za okres od 10 marca 2012 r. do 25 kwietnia 2013 r. w kwocie 65702 zł oraz odsetki ustawowe za okres za okres od 26 kwietnia 2013 r. do 8 listopada 2013 r. w kwocie 35784 zł. Wobec tego na rzecz powoda zasądzono część z nich w kwocie 15000 zł, jak w pkt I wyroku

Powodowi należały się także na zasadzie art. 482 kc odsetki od w/w kwoty od dnia wytoczenia powództwa, o czym orzeczono w pkt I wyroku

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc, zasądzając na rzecz strony powodowej koszty zastępstwa procesowego w kwoce 2400 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 15 zł oraz koszty opłaty sądowej od pozwu w kwocie 188 zł.

O kosztach brakującej opłaty sądowej od pozwu, która została zwrócona powodowi, z uwagi na błędne przyjęcie uprawomocnienia się nakazu zapłaty orzeczono na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 kpc.

Ponadto Sąd wyjaśnia, że prawem powoda było tzw. rozdrobnienie roszczenia i wytoczenie kilku powództw o odsetki, w których odrębnie domagał się zwrotu kosztów procesu. Gdyby pozwany uznał niezwłocznie wszystkie te powództwa, można by się zastanawiać, czy zasądzenie odrębnych kosztów zastępstwa prawnego w każdej ze spraw prowadziłoby do naruszenia zasad współżycia społecznego. Skoro tak nie nastąpiło, a pozwany zwalczał wytoczone przeciwko niemu powództwa, uzasadnione było zasądzenie w mniejszej sprawie pełnych kosztów zastępstwa na rzecz powoda, niezależnie od kosztów zasądzonych w innych sprawach.