Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 04.11.2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant: Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 04.11.2013 r. w Jeleniej Górze sprawy

z powództwa M. R.

przeciwko (...) S.A w W.

- o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A w W. na rzecz powoda M. R. kwotę 4490 zł (cztery tysiące, czterysta dziewięćdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 06.03.2012 r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 952,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 07.11.2012r. powód M. R. , działający przez zawodowego pełnomocnika, wystąpił o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 11 840 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 06.03.2012r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu podniósł, iż w wyniku kolizji w dniu 12.12.2011r., spowodowanej przez sprawcę ubezpieczonego w zakresie oc w pozwanym towarzystwie ,uszkodzeniu uległ należący do M. L. (1) samochód marki V. (...) nr rej. (...) . Uszkodzenia pojazdu spowodowały konieczność jego przetransportowania do miejsca zamieszkania poszkodowanego , któremu niezbędny był sprawny pojazd ze względu na prowadzoną działalność gospodarczą. Stąd zmuszony on był wynająć samochód zastępczy w firmie prowadzonej przez powoda , o czym poinformowano pozwanego. Z pojazdu zastępczego korzystał przez 76 dni przede wszystkim wobec opieszałości pozwanego , który mimo niezwłocznego zgłoszenia szkody , oględzin dokonał dopiero po upływie miesiąca . Zaznaczył , że poniesiony całkowity koszt za najem pojazdu oraz transport pojazdu uszkodzonego wyniósł 14 563,20 zł wg. faktury vat , która doręczona została pozwanemu . Pozwany likwidując szkodę odmówił refundacji kosztów transportu i najmu pojazdu zastępczego i nie wyrównał całości szkody . Wskazał na dokonanie przez M. L. (1) na rzecz powoda przelewu wierzytelności wobec pozwanego ad. zwrotu kosztów najmu niezbędnego pojazdu zastępczego oraz kosztu transportu uszkodzonego samochodu.

W odpowiedzi na pozew z dnia 22.03.2013 r. pozwany (...) S.A. w W., działający przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania , w tym zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu przyznając fakt wystąpienia szkody i swoją odpowiedzialność gwarancyjną za sprawcę szkody , przecząc twierdzeniom powoda, zakwestionował zasadność najmu pojazdu zastępczego, okres tego najmu, umowę najmu pojazdu jako sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania , niezdatność pojazdu po kolizji do dalszej eksploatacji oraz koszty holowania . Podniósł zgłoszenie szkody z dnia 12.12.2011r. dopiero w dniu 29.12.2011r. , wykonanie pierwszych oględzin 05.01.2012r. i sporządzenie kosztorysu naprawy na kwotę 1678,47 zł w dniu 09.01.2012r., złożenie przez powoda własnego kosztorysu na kwotę 6299,06 zł , z którego po zweryfikowaniu , wypłacił poszkodowanemu kwotę 5584,21 zł. Podkreślił brak podstaw do obciążenia go kosztami najmu za okres 17-u dni grudnia , gdyż wynikał on z opieszałości M. L. (1), brak wpływu uszkodzeń tylnej części pojazdu na jego sprawność techniczną oraz nie udowodnienie przebiegu naprawy pojazdu, daty zakończenia naprawy , wygórowaną stawkę dobową wynajmu pojazdu. Wskazał ,że w sytuacji wyłącznie estetycznego charakteru uszkodzeń w tylnej części samochodu poszkodowanego , jego transport na trasie 220 km był nieuzasadniony i sprzeczny z obowiązkiem minimalizacji szkody przez poszkodowanego. Przywołał art. 361 §1 kc. , orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące zasadności okresu wynajmu pojazdu zastępczego do daty , w której wykonanie naprawy było możliwe, obowiązku zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków, nieuchronności ich wystąpienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12.12.2011 r. na skutek kolizji z innym samochodem kierowanym przez sprawcę ubezpieczonego w zakresie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. w W., uszkodzeniu uległ należący do M. L. (1) samochód osobowy marki V. (...) nr rej. (...) , służący mu do prowadzenia pod nazwą K.M.M. L.-ski M. L. (1) działalności gospodarczej w zakresie szkoleń dla służb o tematyce górskiej i ratownictwa na terenie całego kraju. Uszkodzenia tyłu pojazdu powstałe w wyniku wypadku , tym uszkodzenia zderzaka, haka holowniczego nie uniemożliwiały poruszania się tym pojazdem. Poszkodowany stwierdził nadto uszkodzenie wyświetlacza wielofunkcyjnego na desce rozdzielczej i czujnika w zbiorniku paliwa z uwagi na wyświetlające się na desce rozdzielczej komunikaty alarmowe dotyczące elektroniki w pojeździe.

M. L. (1) zadzwonił do firmy (...) w J. prowadzonej przez M. R. świadczącej usługi transportowe i wynajmu samochodów i na jego prośbę samochód przewieziono na lawecie do warsztatu na ulicy (...). Wynajął on też następnego dnia z tej firmy samochód zastępczy m-ki O. (...) , za kwotę 150 zł za dobę, potrzebny do prowadzonej działalności – dojazdów do miejsc organizowania szkoleń. Z pojazdu tego korzystał przez okres 76 dni , kiedy to wystawiono w dniu 27.02.2012r. fakturę vat nr (...) na kwoty : 440 zł netto za transport samochodu na trasie 220 km i 11 400 zł netto za wynajem samochodu , razem 11 840 zł netto, 14 563,20 zł brutto, z terminem zapłaty do dnia 05.03.2012r. Kwota ta została zapłacona przez poszkodowanego w dacie wystawienia faktury.

W dniu 29.12.2011r. zgłosił on telefonicznie szkodę w firmie ubezpieczyciela sprawcy kolizji.

Dowód: wydruk z systemu telefonicznego zgłoszenia szkody k.35-40,

umowa najmu k. 8,

faktura vat k.12,

dowód wpłaty k.13,

notatka k.54,

zeznania świadka M. L. (1) k. 73,

przesłuchanie powoda k. 114,

okoliczności bezsporne.

W dniu 05.01.2012r. - po tygodniu od zgłoszenia , rzeczoznawca zakładu ubezpieczeń przeprowadził oględziny pojazdu. Następnie w dniu 09.01.2012r. sporządzono kalkulację naprawy na kwotę 1697,47 zł, którą wypłacono w dniu 10.01.2012r. Pojazd w dniu 01.02.2012r. przewieziony został do firmy (...) Sp. z o.o. w J. , gdzie w dniu 01.02.2012r. sporządzono kalkulację naprawy na sumę 6299,06 zł . Po zweryfikowaniu tej ostatniej kalkulacji , przeprowadzeniu naprawy i wystawieniu w dniu 24.02.2012r. ( piątek) faktury za naprawę na kwotę 6220,82 zł , ubezpieczyciel wypłacił decyzją z dnia 02.03.2012r. poszkodowanemu kwotę 3729,23 zł , a decyzją z dnia 09.03.2012r. kwotę 157,51 zł , razem 5584,21 zł tytułem kosztów naprawy.

(...) S.A. w W. nie przyznało M. L. (1) odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz transportu pojazdu z miejsca wypadku do miejscowości zamieszkania. Uzasadniony okres wynajmu samochodu zastępczego wynosił 27 dni tj. od rozpoczęcia naprawy w firmie (...) Sp. z o.o. w J. w dniu 01.02.2012r. do dnia 27.02.2012r. ( poniedziałek) tj. odbioru pojazdu przez właściciela po naprawie. Wynajęty pojazd m-ki O. (...) był samochodem niższej klasy niż V. (...) poszkodowanego. Dobowy koszt wynajmu takiego pojazdu w wysokości 150 zł netto mieścił się w średniej stawek wynajmu na terenie J. i okolic w okresie wynajmu .

Dowód: faktury vat k. 52,

decyzje pozwanego k. 55, 56, 58,

kalkulacje naprawy k. 15-17,41-46, 47-50,

oświadczenie (...) Sp. z o.o. w J. k.81,

opinia biegłego k. 92-105,

zeznania świadka M. L. (1) k. 73,

przesłuchanie powoda k. 114.

Właściciel pojazdu w dniu 13.12.2012r. dokonał na rzecz (...) Sp. z o.o. w J. cesji wierzytelności wynikających ze szkody komunikacyjnej nr (...) z dnia 12.12.2011r. w pojeździe , z tytułu transportu pojazdu oraz kosztów wynajmu pojazdu zastępczego .

Dowód: umowy cesji wierzytelności k. 9, 10,

okoliczności bezsporne .

Sąd zważył co następuje :

Zgodnie z art. 822§ 1 kc. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. § 2. stanowi : jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl art. 822§ 3. Strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia. § 4 : Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Na gruncie art. 805 kc. i art. 824 ¹ kc. świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Odszkodowanie ustalane winno być wg. reguł wynikających z art. 363 §1 i §2 kc. i ma na celu pełne wyrównanie poniesionej przez poszkodowanego straty, przywrócenie rzeczy do stanu używalności takiego jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. W przypadku wystąpienia zdarzania skutkującego odpowiedzialnością gwarancyjną zakładu ubezpieczeń, świadczenie ubezpieczyciela obejmuje więc zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości szkody, którą poniósł poszkodowany. Zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono (art. 361§1 i §2 k.c.). Poszkodowany może zatem, zgodnie z zasadą pełnej kompensacji szkody, domagać się od zakładu ubezpieczeń nie tylko zwrotu kosztów, przywrócenia stanu poprzedniego swojego pojazdu lub zapłaty jego równowartości w razie szkody całkowitej ale też m.in. stanowiących normalne następstwo szkody komunikacyjnej kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego na konieczny czas naprawy albo uzyskania odszkodowania pozwalającego na zakup innego pojazdu . Dotyczy to również kosztów transportu pojazdu z miejsca kolizji do miejsca zamieszkania – naprawy , gdyby samodzielny przejazd pojazdu stwarzał zagrożenie powiększenia szkody . Art. 362 kc. bowiem stanowi, iż jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. W myśl art. 363 k.c. to do poszkodowanego należy wybór sposobu naprawienia szkody. Uprawnienia zawarte w tym artykule, dają mu możliwość wyboru warsztatu naprawczego, wyboru materiałów i części na jakich będzie jego samochód naprawiany ale też firmy z której wynajmie pojazd zastępczy. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r. (III CZP 32/2003) „Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku.” Zasada niezbędnych i koniecznych kosztów , per analogiam dotyczyć będzie również odszkodowania z tytułu najmu samochodu zastępczego. W wyroku z dnia 5 listopada 2004 r. sygn. akt II CK 494/03, podzielanym przez sąd orzekający w niniejszej sprawie, Sąd Najwyższy zaznaczył , że jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (art. 361 § 1 k.c.) ( opubl. LEX nr 145121, Biul.SN 2005/3/11). Ponadto w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 5/11 ) Sąd Najwyższy wskazał , iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Muszą to być wydatki zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia szkody i niewątpliwie są nimi koszty wynajmu pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, ponieważ zapobiegają utracie określonych dochodów (art. 361 § 2 k.c.). Szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są objęte także te wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. Negatywnym następstwem majątkowym jest tu utrata możliwości korzystania z rzeczy, a więc utrata uprawnienia stanowiącego atrybut prawa własności. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r. ( sygn. akt IV CK 672/03 , LEX nr 146324 ) wprost zaś wskazano, że za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Analogicznie pogląd ten dotyczy sytuacji uszkodzenia pojazdu wykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie bezsporna była odpowiedzialność pozwanego z tytułu ubezpieczenia OC za szkodę spowodowaną przez sprawcę kolizji ubezpieczonego w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym , postępowanie likwidacyjne i jego wynik , wykorzystywanie pojazdu do prowadzonej przez właściciela działalności gospodarczej, wysokość wypłaconego za naprawę odszkodowania , odmowa zapłaty kosztów transportu pojazdu z miejsca wypadku do miejsca zamieszkania poszkodowanego i kosztów wynajmu samochodu zastępczego , cesja wierzytelności . Sporne były data zgłoszenia szkody, zasadność wynajmu samochodu zastępczego , zasadność transportu pojazdu z miejsca wypadku , okres i koszt wynajmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego.

W toku postępowania strony zgłosiły , a sąd dopuścił dowody z zawnioskowanych dokumentów, w tym umowy wynajmu pojazdu, faktur VAT, kalkulacji naprawy , umów cesji wierzytelności wydruku z systemu telefonicznego zgłoszenia szkody, oświadczenia zakładu naprawczego, notatki z dnia 05.01.2012r. , zeznań świadka – poszkodowanego , opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej oraz przesłuchania powoda. Dowody z dokumentów w postaci umowy najmu , umów cesji przelewu wierzytelności , pism pozwanego , oświadczenia z dnia 17.05.2013r. (...) Sp. z o.o. w J., wydruku z systemu telefonicznego zgłoszenia szkody, faktur vat , notatki z dnia 05.01.2012r. , opinii biegłego J. W. sąd uznał za wiarygodne albowiem nie były one kwestionowane przez strony ( poza fakturą nr (...)) i nie budziły wątpliwości co do swojej autentyczności.

Zgodnie z powołanym wyżej wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r. ( sygn. akt IV CK 672/03 ) za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową - normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego zniszczenia, ale również uszkodzenia . Skoro więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Dotyczy to zarówno kosztów transportu uszkodzonego samochodu poszkodowanego z miejsca kolizji jak i kosztów wynajmu samochodu zastępczego w okresie wymaganym do wydania poszkodowanemu naprawionego pojazdu. Jakkolwiek biegły w swojej opinii wskazał, iż uszkodzenia w wyniku kolizji z dnia 12.12.2011r. nie wykluczały możliwości poruszania się tym pojazdem, to w sytuacji gdy ocenić miał to na miejscu nie posiadający stosownej , profesjonalnej wiedzy poszkodowany , w dodatku wobec wyświetlających się na desce rozdzielczej komunikatów alarmowych dotyczących elektroniki w pojeździe i ostrzeżeń telefonicznych mechanika , obawiając się słusznie zarzutów zwiększenia szkody poprzez jazdę samochodem po wypadku i odpowiedzialności za zwiększenie przez to szkody w pojeździe ( art. 362 kc.) M. L. (1) zasadnie przetransportował swój samochód na lawecie . Poniesiony przez niego koszt przewiezienia stanowi uzasadniony rezultat wypadku drogowego , pozostający z nim w związku przyczynowym. Niepodważona pozostała opinia biegłego z dnia 20.08.2013r. także w odniesieniu do uzasadnionego okresu wynajmu samochodu zastępczego w dniach 01- 27.02.2012r. czyli okresu przeprowadzania naprawy samochodu tj. 27-u dni kalendarzowych , a 19-u dni roboczych (naprawę zakończono 24.02.2012r. – w piątek , pojazd został odebrany w poniedziałek 27.02.2012r.) . Sąd uznał opinię biegłego za miarodajną . Została ona sporządzona przez bezstronny podmiot, jest rzeczowa i jasna . Nie była zarazem skutecznie kwestionowana .

Niewątpliwie powód nie wykazał zasadności 76 dni wynajmu. Nie zostało wykazane przez stronę powodową zgłoszenie szkody w dacie jej powstania . Niewystarczające i wewnętrznie sprzeczne były tu zeznania poszkodowanego. Niewiarygodne było też w zakresie daty faktycznego sporządzenia i doręczenia pozwanemu oświadczenie M. L. (1) z datą 20.12.2011r. i widocznym nawet na kopi dopisanym nr sprawy oraz ubezpieczyciela (...) . Z treści wydruku telefonicznego zgłoszenia szkody , notatki rzeczoznawcy z dnia 05.01.2012r. , podpisania w tej dacie przez poszkodowanego formularza zgłoszenia szkody ale też zeznań poszkodowanego , który wskazał iż rzeczoznawca przyjechał po tygodniu lub po 10-u dniach , wiadomo, że zgłoszenie szkody miało miejsce 29.12.2011r. Okoliczność zwłoki w zgłoszeniu szkody , rozpoczęcia naprawy dopiero w dniu 01.02.2012r. stanowiły nieuzasadnioną zwłokę w restytucji szkody , spowodowaną przez poszkodowanego i słusznie podnosił tu pozwany bezpodstawność żądania obciążenia go w tym zakresie kosztami wynajmu pojazdu zastępczego. Nie została natomiast skutecznie wzruszona sama umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 13.12.2011r. Zarówno z jej treści , faktury vat nr (...) i dowodu wpłaty z dnia 27.02.2012r. jak i zeznań poszkodowanego i powoda konsekwentnie wiadomo, że taka umowa łączyła strony. Uzupełnienie jej natomiast zgodnie przez strony umowy w zakresie dni najmu i kwoty po zwrocie pojazdu , nie pozbawiało jej co do zasady mocy wiążącej.

W konsekwencji Sąd uznał, iż strona pozwana nie zrekompensowała doznanej szkody w pełnej kwocie i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4050 zł tytułem zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego ( 27 dni x 150 zł ) oraz 440 zł kosztów przewiezienia lawetą samochodu m-ki V. z miejsca wypadku do miejsca zamieszkania poszkodowanego – razem 4490 zł , co skutkowało orzeczeniem jak w pkt. 1. wyroku.

O odsetkach orzeczono w oparciu o art. 481 §1 i §2 kc. zasądzając je zgodnie z żądaniem , wg. terminu wymagalności świadczeń z faktury vat nr (...) .

Dalej idące powództwo jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając odpowiednio wg. proporcji w jakich strony przegrały proces i poniosły koszty . Pozwany przegrał w 37,92 % , poniósł koszty w wysokości 3372,45 zł ( 2400 + 972,45 ) a powinien w kwocie 2419 zł ( 3372,45 + 3009 ( 592 + 2400 + 17 ) = 6381,45 x 37,92 %) . Zatem Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 952,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.