Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2013r.

Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Katarzyna Augustyniak

Protokolant: sekr. sądowy Violetta Wysocka Adryan

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2013r. we Włocławku na rozprawie

sprawy B. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania B. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 16 lipca 2012r. znak: (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawczyni B. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 23 maja 2012r. do dnia 22 maja 2013r.

II.  Stwierdza odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2012 roku wnioskodawczyni B. G.wniosła do Sądu Okręgowego we Włocławku IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczenia Społecznego Oddział w T.z dnia 16 lipca 2012 roku znak: (...) odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania wnioskodawczyni wskazała, że nie zgadza się z przedmiotową decyzją.

Organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie odwołania.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie podniósł, że komisja lekarska w B. orzeczeniem z dnia 04.07.2012r. nie uznała wnioskodawczyni za osobę niezdolną do pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. G.urodziła się w dniu (...) roku.

Dowód: wniosek w aktach organu rentowego nr OPR (...)k.-1-2.

B. G.posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe (zawód wyuczony: operator (...)). Ostatnio pracowała jako operator urządzeń (...) (do 29.02.2012r.).

Dowód: zeznania wnioskodawczyni na płycie z nagrania zapisu cyfrowego z przebiegu rozprawy z dnia 26 lutego 2013 roku w formacie obrazu i dźwięku (k.-35) 00:08:33, wywiad zawodowy w aktach organu rentowego nr (...) dot. dokumentacji lekarskiej k.-19, świadectwo pracy w aktach organu rentowego nr (...) k.-16.

W dniu 23 maja 2012 roku B. G. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Dowód: wniosek w aktach organu rentowego nr (...) k.-1-2.

Lekarz orzecznik ZUS w dniu 18.06.2012r. ustalił, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Orzeczenie zostało wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono: charakter schorzenia.

Dowód: orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18.06.2012 roku w aktach organu rentowego nr (...) k.-33.

W dniu 18 czerwca 2012 roku wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 18.06.2012 roku do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

Dowód: sprzeciw w aktach organu rentowego nr (...) k.-34.

Komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. orzeczeniem z dnia 04.07.2012r. stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Orzeczenie zostało wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono: stopień naruszenia sprawności organizmu, rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia.

Dowód: orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 4 lipca 2012 roku w aktach organu rentowego nr (...) k.-37.

W dziesięcioleciu od złożenia wniosku, tj. od 23.05.2002r. do 22.05.2012r., wnioskodawczyni udowodniła uwzględnione do prawa 7 lat i 6 dni. Łącznie staż wnioskodawczyni wyniósł 31 lat, 3 miesiące i 14 dni.

Dowód: raport ustalenia uprawnień do świadczenia w aktach organu rentowego nr (...) k.-38.

Decyzją Zakładu Ubezpieczenia Społecznego Oddział w T.z dnia 16 lipca 2012 roku znak: (...) wnioskodawczyni odmówiono prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazano, iż lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 18.06.2012r. stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Stanowisko to zostało podtrzymane przez komisję lekarską w orzeczeniu z dnia 04.07.2012 roku.

Dowód: decyzja Zakładu Ubezpieczenia Społecznego Oddział w T.z dnia 16 lipca 2012 roku znak: (...) w aktach organu rentowego nr (...)k.-39.

Z uwagi na rozpoznane u wnioskodawczyni zmiany zwyrodnieniowe rąk z upośledzeniem funkcji chwytnej, chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych (zwłaszcza lewego), zespół bolesnych barków, chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych (głównie prawego), chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z (...)z zespołem korzeniowym jest ona częściowo niezdolna do pracy na okres od 23.05.2012r. do 22.05.2013r.

Dowód: opinia lekarska z dnia 27 września 2012 roku k.-13, opinia uzupełniająca z dnia 17 stycznia 2013 roku k.-27, opinia lekarska z dnia 10 kwietnia 2013 roku k.-45.

Sąd zważył, co następuje:

Powyżej ustalony stan faktyczny Sąd meriti oparł na materiale dowodowym zgromadzonym w trakcie trwania postępowania i ujawnionym na rozprawie przede wszystkim w postaci dokumentów zebranych w aktach organu rentowego o nr (...). Przedmiotowy materiał Sąd uznał za rzetelny i wiarygodny. Strony bowiem w trakcie postępowania nie kwestionowały jego prawdziwości, a jedynie wyprowadzały z niego odmienne konkluzje o charakterze tak faktycznym jak i jurydycznym. Tym samym należy skonstatować, iż brak jest przesłanek by odmówić dokumentom zgromadzonym w aktach organu rentowego o nr (...) przymiotu wiarygodności. W konsekwencji przedmiotowy materiał, cechujący się wysoką wartością dowodową, pozwolił dokonać w znacznej części rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Także zeznania wnioskodawczyni, jako koherentne z dokumentami zebranymi w aktach organu rentowego o nr (...), uznano za rzetelne. W tym miejscu należy dodać, iż ustalenia co do stanu zdrowia wnioskodawczyni Sąd Okręgowy we Włocławku poczynił w oparciu o sporządzone w sprawie opinię lekarską z dnia 27 września 2012 roku, opinię uzupełniającą z dnia 17 stycznia 2013 roku i opinię lekarską z dnia 10 kwietnia 2013 roku, których analiza i ocena nastąpi w dalszej części rozważań.

Antycypując dalsze wywody o charakterze merytorycznym wskazać należy, iż zrekonstruowany za pośrednictwem omówionych i ocenionych wyżej źródeł dowodowych stan faktyczny w niniejszej sprawie był pomiędzy stronami co do zasady bezsprzeczny. Spornym, i tym samym stanowiącym istotę przedmiotowego procesu, była jego ocena, a ściślej ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni, która faktycznie podważała wszak zasadność nie tyle decyzji Zakładu Ubezpieczenia Społecznego Oddział w T., ile będącego jej podstawą orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B..

W tym miejscu należy podnieść, iż zgodnie treścią art. 57 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z dnia 26 sierpnia 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy; ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy (łącznie co najmniej 5 lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, przypadające w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem postania niezdolności do pracy – vide art. 58 ust. 1 kt 5 i ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych); niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowym bądź nieskładkowym albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Z kolei w myśl art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Artykuł 12 ust. 2 wzmiankowanej ustawy konstatuje, iż całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a z kolei artykuł 12 ust. 3 wzmiankowanej ustawy konstatuje, iż częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ( vide art. 13 ust. 1 pkt 1 i 2 wzmiankowanej ustawy).

Celem sprawdzenia prawidłowości kwestionowanego przez wnioskodawczynię orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., i co za tym idzie ustalenia, czy jest niezdolna do pracy, i ewentualnie w jakim stopniu i okresie, w rozumieniu cytowanego art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych in fine , co uzasadniłoby roszczenie wnioskodawczyni i w konsekwencji skutkowałoby uznaniem jej odwołania za zasadne, Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych: internisty i neurologa ( vide postanowienie Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 22 sierpnia 2012 roku k.-5).

Po przeprowadzeniu badań internistycznego i neurologicznego, biegli wzmiankowanych specjalności rozpoznali u wnioskodawczyni zmiany zwyrodnieniowe rąk z upośledzeniem funkcji chwytnej, chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych (zwłaszcza lewego), zespół bolesnych barków, chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych (głównie prawego), chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z (...)z zespołem korzeniowym jako choroby podstawowe, tj. powodujące wyłączenie lub w znacznym stopniu obniżenie zdolności do wykonywania pracy oraz nadciśnienie tętnicze i niedoczynność tarczycy jako choroby współistniejące. Biegli na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego, analizy akt sprawy i dokumentacji medycznej stwierdzili, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy na okres od 23.05.2012r. do 22.05.2013r. Biegli nie zgodzili się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 18.06.2012r. i komisji lekarskiej ZUS z dnia 04.07.2012r. ( vide opinia lekarska z dnia 12 grudnia 2012 roku k.-12).

Z uwagi na podniesione w piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2012 roku (k.-23) merytoryczne zarzuty organu rentowego wobec powyższej opinii, Sąd meriti dopuścił w sprawie dowód z opinii uzupełniającej biegłych internisty i neurologa na okoliczność ustosunkowania się do zastrzeżeń ZUS ( vide postanowienie Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 6 grudnia 2012 roku k.-24).

Biegli w pełni podtrzymali swoją wcześniejszą opinię z dnia 12 grudnia 2012 roku. Stwierdzili, że w dniu badania u wnioskodawczyni stwierdzili zmiany w układzie kostno-stawowym opisane dokładnie w badaniu w dniu 27.09.2012r.; badanie ortopedyczne było wykonane w innym okresie, tj. 18.06.2012r., więc nie można porównywać tych badań, gdyż stan zdrowia wnioskodawczyni mógł ulec zmianie; na wniosku o rentę z dnia 21.05.2012r. lekarz reumatolog wyraźnie określił, że schorzenia podstawowe u chorej mają charakter przewlekły z tendencją do zaostrzeń i dlatego też badania o których mowa nie są identyczne; badanie rtg rąk z dnia 17.05.2012r. wskazuje – zwężenie szpar stawów międzypaliczkowych dalszych i bliższych obu dłoni, zniekształcenie powierzchni stawowych paliczków – zmiany zwyrodnieniowe szczególnie wstawie m-paliczkowym dalszym II- Gim po stronie lewej oraz stawach m-paliczkowych bliższych III i IV-lewym. Zmiany zwyrodnieniowe w stawach nadgarstka zwężenie szpar stawów łóżeczkowo-czworobocznych i czworobocznych-śródręcznych ze sklerotyzacją powierzchni stawowych - w obu dłoniach. Osteolizy nie stwierdza się. Badanie potwierdza zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe rąk, które mogą ograniczać sprawność ruchowa badanej ( vide opinia uzupełniająca z dnia 17 stycznia 2013 roku k.-27).

Z uwagi na podniesione w piśmie procesowym z dnia 25 lutego 2012 roku (k.-31) merytoryczne zarzuty organu rentowego wobec powyższej opinii, Sąd meriti dopuścił w sprawie dowód z opinii innego zespołu biegłych internisty i reumatologa na okoliczność ustosunkowania się do wcześniejszych opinii i zastrzeżeń ZUS ( vide postanowienie Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 26 lutego 2013 roku k.-34v).

Po przeprowadzeniu badań internistycznego i reumatologicznego, biegli wzmiankowanych specjalności rozpoznali u wnioskodawczyni zmiany zwyrodnieniowe rąk z upośledzeniem funkcji chwytnej, chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych (zwłaszcza lewego), zespół bolesnych barków, chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych (głównie prawego), chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z (...) z zespołem korzeniowym jako choroby podstawowe, tj. powodujące wyłączenie lub w znacznym stopniu obniżenie zdolności do wykonywania pracy oraz nadciśnienie tętnicze i niedoczynność tarczycy jako choroby współistniejące. Biegli na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego, analizy akt sprawy i dokumentacji medycznej stwierdzili, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy na okres od 23.05.2012r. do 22.05.2013r. Biegli nie zgodzili się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 18.06.2012r. i komisji lekarskiej ZUS z dnia 04.07.2012r. ( vide opinia lekarska z dnia 10 kwietnia 2013 roku k.-45).

Oceniając powyższe opinie pod względem dowodowym należy podkreślić, iż Sąd meriti w pełni podzielił zgodne wnioski w nich zawarte. Opinie biegłych uznano za wiarygodne i rzetelne, albowiem nie doszukano się w nich jakichkolwiek cech subiektywizmu czy też prób dokonywani ocen które przynależą do wyłącznych kompetencji Sądu. Przedmiotowe opinie sporządzone zostały w sposób wnikliwy i rzetelny, zgodny z wiedzą i doświadczeniem jej autorów – biegłych lekarzy specjalistów w zakresie chorób na jakie cierpi wnioskodawczyni . Należy wskazać, iż w przedmiotowym zakresie charakteryzują się one jasnością, stanowiska w nich zawarte są pełne i wyczerpujące. Uwzględniają one ponadto wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności, w tym także zgromadzoną dotychczas dokumentację medyczną. Opinie są logiczne i wewnętrznie spójne.

Zatem należy stwierdzić, iż biegli sporządzający opinie w sprawie w sposób skuteczny zakwestionowali prawidłowość stanowiska zajętego przez lekarza orzecznika ZUS w orzeczeniu z dnia 18.06.2012r. oraz komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.w orzeczeniu z dnia 04.07.2012 roku, będącego faktyczną podstawą decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.z dnia 16 lipca 2012 roku znak: (...)

W tym miejscu należy wskazać iż kwestionowanie sporządzonych w sprawie opinii lekarskich należy uznać za jedynie bezzasadną z owymi opiniami polemikę, obarczoną subiektywnym nastawieniem strony postępowania, gołosłowne podważenie obiektywizmu biegłych. Zdaniem Sądu nie ma najmniejszych podstaw do podważenia stanowiska biegłych sporządzających w/w opinie jako osób niewątpliwie posiadających wiadomości specjalne oraz doświadczenie zawodowe, orzekających na podstawie kompletnej dokumentacji medycznej i z odniesieniem się do wniosków wcześniejszych opinii przeprowadzonych w sprawie . W tym miejscu podkreślić należy, iż dowód z opinii biegłych jest specyficznym środkiem dowodowym, którego ocena przebiega według odmiennych, właściwych tylko dla tych opinii biegłych kryteriów. Przeprowadzana ocena dokonywana jest z punktu widzenia fachowości osób, które ją sporządziły, dokładności przeprowadzonych badań oraz trafności uzasadnienia w powiązaniu z wynikami badań (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 07 listopada 2000r., ICKN 1170/98, OSNC 2001/4/64).

Reasumując tę część rozważań należy wskazać, iż Sąd nie dopuścił dowodu z nowej opinii biegłych albowiem miał na uwadze okoliczność, iż w dotychczas sporządzonych wszystkie kwestie sporne sprawy zostały wyjaśnione, w związku z czym nie było potrzeby prowadzenia dalszego postępowania dowodowego, które narażałoby tylko Skarb Państwa na dodatkowe koszty. Same różnice w ocenie przez strony przedmiotowych opinii, nawet znaczne, pozbawione przy tym zasadnych merytorycznych zastrzeżeń, nie stanowią podstawy do dopuszczenie dowodu z opinii kolejnych biegłych, bowiem ocena dowodów i wskazanie tych, którym nadaje się walor wiarygodności jest rzeczą Sądu i mieści się w ramach swobodnej oceny dowodów ( vide art. 233 kpc). Jak wynika z treści art. 286 kpc opinii dodatkowego biegłego można żądać jedynie „w razie potrzeby”. Wskazana potrzeba nie może być tylko wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii, lecz być umotywowana konkretnymi uwagami i argumentami podważającymi jej miarodajność. W przeciwnym bowiem razie Sąd byłby zobligowany do powoływania kolejnych biegłych dopóty, dopóki nie złożona zostałaby opinia w pełni zadawalająca stronę przeciwną, co jest niedopuszczalne ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2003 roku, V CKN 1622/00, LEX nr 141384; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 roku, II CKN 639/99, LEX nr 53135).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd meriti, biorąc pod uwagę konkluzje opinii lekarskiej z dnia 27 września 2012 roku, opinii uzupełniającej z dnia 17 stycznia 2013 roku oraz opinii lekarskiej z dnia 10 kwietnia 2013 roku, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, orzekł jak w pkt I sentencji uzasadnianego wyroku, tj. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni B. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 23 maja 2012 roku do 22 lipca 2013 roku.

Na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd orzekł jak w pkt II sentencji, albowiem wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji nie nastąpiło na etapie postępowania jurysdykcyjnego, co wskazuje na istnienie zaniedbań w tym zakresie organu rentowego.