Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Regina Stępień

Protokolant: Ewelina Trzeciak

po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2015 r. w Legnicy

sprawy z wniosku K. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania K. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 6 czerwca 2014 roku

znak (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 2545/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 6 czerwca 2014r. odmówił K. S. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, że zgodnie z treścią art.184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r., nr 39, poz. 353 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 tej ustawy, jeżeli w dniu wejścia ustawy czyli w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27

Przy czym wskazał, iż art. 184 ust. 2 ww. ustawy emerytury stanowi, że emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego (lub złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu Państwa).

Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki nabycia prawa do emerytury ustala się natomiast - na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia – pracownik (mężczyzna), który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, uzyskuje prawo do emerytury jeżeli ukończył 60 lat, ma 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca udowodnił 10 lat, 8 miesięcy i 11 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. Zakład podał, że nie zaliczył wnioskodawcy do pracy w szczególnych warunkach okresu od 6 maja 1981r. do 31 grudnia 1998r. w Wojewódzkim Inspektoracie (...) we W. Delegatura w L. ponieważ wnioskodawca nie przedłożył na świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach, a na podstawi ATK osobowych nie można było ustalić, czy pracował w szczególnych warunkach oraz że prca tal bya wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca K. S. wnosząc o jej zmianę przez przyznanie mu praca do emerytury.

Zdaniem skarżącego strona pozwana w sposób błędny nie zaliczyła mu okresów jego zatrudnienia w szczególnych warunkach w:

- (...) we W. Delegatura w L. od 6 maja 1981r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku specjalisty. Wskazywał, iż była to praca ujęta w Zarządzeniu Nr 9 MAGTiOŚ z 1 lipca 1983r w dziale XII poz. 6 (prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laboratoriów środowiskowych pkt 3 – specjalista)

- Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) (...)SA we W. na kontrakcie zagranicznym na Węgrzech od 19 maja 1982r. do 19 grudnia 1983r. – na stanowisku formierza-odlewnika.

W odpowiedzi na odwołanie strona pozwana wniosła o jego oddalenie.

W uzasadnieniu organ rentowy podtrzymał w całości argumenty przedstawione w zaskarżonej decyzji. Dodał, iż nie rozpatrywał okresu pracy od 19 maja 1982r. do 19 grudnia 1983r. – gdyż wnioskodawca nie przedłożył żadnego dokumentu potwierdzającego wykonywanie pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił:

K. S. urodził się (...), w dniu (...) ukończył 60 lat. Nie jest członkiem OFE.

W dniu 30 maja 2014r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę.

Wnioskodawca ma 30 lat, 2 miesiące i 6 dni okresów składkowych oraz 26 dni okresów nieskładkowych.

Organ rentowy uwzględnił mu 10 lat, 8 miesięcy i 11 dni okresów pracy w szczególnych warunkach (okres od 7 sierpnia 1970r. do 16 października 1972r. i od 6 listopada 1972r. do 5 maja 1981r. w(...)Sp. z o. o. w P. na stanowisku formierza maszynowego, ręcznego – prace ujęte w dziale III poz. 21 Wykazu A).

Wojewódzki Inspektorat (...), w którym wnioskodawca jest zatrudniony od 6 maja 1981r. do chwili obecnej, odmówił mu wydania zaświadczenia o pracy w szczególnych warunkach za okres od 6 maja 1981r. do 31 grudnia 1998r. – twierdząc, iż brak jest podstaw do wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

(bezsporne)

W okresie od 6 maja 1981r. jest zatrudniony w Państwowej Inspekcji (...) w L. (poprzednio był to Ośrodek (...)) na stanowisku:

1) od 6 maja 1981r. do 16 maja 1982r. – specjalisty grupy pomiarowej. Do jego obowiązków należało: wykonywanie pomiarów emisji w ternie, samodzielne przygotowanie sprzętu i aparatury niezbędnej do wykonywania pomiarów, ich konserwacja i czyszczenie, wykonywanie obliczeń przeprowadzonych pomiarów i wypisywanie ich wyników do kart pomiarowych, pomoc innym pracownikom sekcji w przygotowaniu odczynników i i sprzętu; dodatkowo miał powierzone prowadzenie pojazdów samochodowych służących do wyjazdów w teren i ich bieżącą obsługę oraz prowadzenie dokumentacji związanej z używaniem tego sprzętu.

2) od 17 maja 1982r. 19 grudnia 1983r. – udzielono mu urlopu bezpłatnego. W tym czasie został zatrudniony przez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) (...) SA we W. na kontrakcie zagranicznym na Węgrzech od 19 maja 1982r. do 19 grudnia 1983r. – na stanowisku formierza-odlewnika w Kombinacie (...). Pracował przy wykonywaniu form do odlewów metalowych elementów. Formy te wykonywane były masy formierskiej z glinki, z piasku, szkła wodnego, pyłów węglowych. Nie pracował przy odlewaniu wyrobów metalowych.

3) następnie po zakończeniu pracy na kontrakcie i wykorzystaniu urlopu dewizowego powrócił z dniem 20 stycznia 1984r. do pracy na stanowisku specjalisty w grupie pomiarowej (w Ośrodku (...) w L.); powierzono mu wykonywanie takich samych obowiązków jak przed udzieleniem urlopu bezpłatnego, przy czym dodatkowo miał dokonywać poboru prób z rzek z terenu województwa oraz prowadzić pojazd służbowy marki N. i zajmować się zaopatrzeniem Ośrodka wg potrzeb.

Po zmianach organizacyjnych został zatrudniony na stanowisku specjalisty w Wojewódzkim Inspektoracie (...) w L.. Jego obowiązki nie uległy zasadniczej zmianie: nadal miał przygotowywać sprzęt i aparaturę do pomiarów emisji i poboru prób wód powierzchniowych i podziemnych, sporządzać protokóły pomiarowe, wykonywać obliczenia pomiarów, opracowywać ich wyniki, prowadzić dokumentację dotyczącą dokonanych pomiarów, pomagać innym pracownikom przy przygotowaniu odczynników i aparatury pomiarowej. Ponadto miał prowadzić samochód służbowy marki N..

Z dniem 2 stycznia 1996r. wnioskodawcy powierzono stanowisko specjalisty w laboratorium (...). Zakres jego obowiązków nie uległ zmianie do chwili obecnej.

Praca na stanowisku specjalisty w całym okresie zatrudnienia wnioskodawcy polegał na pobieraniu próbek emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych, ścieków, osadów, wód podziemnych, gleby, różnych nieznanych substancji. Czasami była to praca w pyle, przy azbeście, na wysokości (przy pobieraniu próbek gazów i pyłów w kominach).

Dowody:

- akta emerytalne

- akta osobowe: umowy o pracę, angaże, zakresy obowiązków (k.99,81,64,26,7), zaświadczenia lekarskie, upoważnienie do prowadzenia samochodu marki N. i pismo o dodatkowym wynagrodzeniu z tego tytułu

- ( protokół rozprawy z 9.02.2015r. k. 70-71):

zeznania świadków: D. K. – 00;05:53 – 00:19:21

S. P. 00:19:21 – 00:25:13

wyjaśnienia wnioskodawcy 00:25:13 – 00:32:16

Sąd zważył:

Odwołanie jest nieuzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - ubezpieczonym urodzonym przed 01 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 –3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt.1, tj. innym niż 65 lat dla mężczyzn. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. I tak zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, 2) ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W sprawie bezspornym był fakt i w dacie wydania decyzji przez organ emerytalny wnioskodawca miał skończone 60 lat i wymagany okres zatrudnienia 25 lat. Sporną kwestią wymagają ustalenia Sądu było natomiast to, czy wnioskodawca posiada nadto 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczony nie spełnia tego warunku, ponieważ udowodnił jedynie 10 lat, 8 miesięcy i 11 dni okresów pracy w szczególnych warunkach wobec wymaganych 15 lat.

Organ rentowy nie uznawał wnioskodawcy jako pracy w szczególnych warunkach okresu: od 6 maja 1981r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku specjalisty od 19 maja 1982r. do 19 grudnia 1983r. – na stanowisku formierza-odlewnika.

Zaś K. S. twierdził, iż wymienione okresy winny zostać mu uznane jako okres pracy w szczególnych warunkach. Wskazywał, iż w okresie zatrudnienia w (...) we W. Delegatura w L. od 6 maja 1981r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku specjalisty, wykonywał pracę w warunkach szczególnych ujęta w Zarządzeniu Nr 9 MAGTiOŚ z 1 lipca 1983r w dziale XII poz. 6 (prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laboratoriów środowiskowych pkt 3 – specjalista) oraz - Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) (...) SA we W. na kontrakcie zagranicznym na Węgrzech od 19 maja 1982r. do 19 grudnia 1983r. – na stanowisku formierza-odlewnika.

Z treści § 21 ust. 1 pkt. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń wynika, że jeżeli pracownik ubiega się o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury.

W świetle § 2 Rozporządzenia powyżej przywołanego zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach, wyłącznie na podstawie dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984r. III UZP 48/84) W innym orzeczeniu Sąd Najwyższy zajął podobne stanowisko, uznając, że „w postępowaniu odwoławczym przed (..) okręgowymi sądami pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno – rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów dotyczących takiego zatrudnienia (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1985r. III UZP 5/85). Z kolei w uchwale z dnia 10 marca 1984r. Sąd Najwyższy orzekł, że „okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego (...) pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (...) mogą być ustalone w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż zaświadczenie zakładu pracy” (III UZP 6/84).

Sąd podzielił stanowisko organu rentowego w tym zakresie, że wnioskodawca nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy – w ocenie Sądu – nie pozwala na uznanie wnioskodawcy okresu zatrudnienia na stanowisku specjalisty grupy pomiarowej i specjalisty laboratorium i potem specjalisty laboratorium (...) w Wojewódzkim Inspektoracie (...). Wprawdzie wnioskodawca pracował w terenie przy pobieraniu próbek gazów, powietrza, wód, na terenie różnych zakładów przy pobieraniu próbek gazów itp. Jednak przede wszystkim należy skazać, iż praca w laboratoriach środowiskowych jest pracą wykonywana w warunkach szczególnych, jeśli jest to praca w służbie zdrowia i opiece społecznej – ujęta w dziale XII poz. 6 Wykazu A będącego załącznikiem do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników. Przy czym jak wyraźnie wskazano w pozycji 6 tego działu szczególnym pracami są „prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia, wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laboratoriów środowiskowych”. Wnioskodawca pracował w jednostce zajmującej się ochroną środowiska a nie ochroną zdrowia i opiece społecznej. Poza tym prace przy pobieraniu prób i pomiarach wykonywał w różnych miejscach, tylko część z nich (prace przy pobieraniu próbek emisji z kominów, czy ewentualnie niektórych zakładach przemysłowych – mogłyby zostać uznane za prace w szczególnych, szkodliwych warunkach. Ponadto oprócz prac związanych z pobieraniem próbek na stałe miał powierzone obowiązki związane z prowadzeniem pojazdu samochodowego typu N. i prze pewien okres zaopatrywanie zakładu w potrzebne materiały. Te prace również nie są pracami w szczególnych warunkach.

Podkreślenia wymaga, iż wykazy stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach – wskazane w zarządzeniach ministrów poszczególnych branż - ma jedynie charakter pomocniczy, porządkujący – nie może stanowić podstawy zakwalifikowania pracy na danym stanowisku do prac w szczególnych warunkach uprawniających do przyznania świadczenia w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Tylko bowiem wykonywanie prac, ujętych jako prace w szczególnych warunkach w Wykazie A – załącznika do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r. uzasadnia przyganianie prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Nie można również uznać, iż w okresie pracy na kontrakcie na Węgrzech od 19 maja 1982r do 19 grudnia 1983r. – na stanowisku formierza-odlewnika wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach. Pracami w szczególnych warunkach, wykonywanymi w przemyśle metalowym – są prace ujęte w Wykazie A (ww. załącznika) w dziale III – w hutnictwie i przemyśle metalowym. Wykaz w tej części nie zawiera jako pracy w szczególnych warunkach pracy polegającej n wykonywaniu z mas formierskich form do wykonywania metalowych odlewów.

Nieuwzględnienie spornych okresów jako okresów pracy w szczególnych warunkach powoduje, iż wnioskodawca nie spełnia przesłanki posiadania 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach określonych w przepisie art. 32 ustawy emerytalnej.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kodeksy postepowania cywilnego oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.