Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Sędziowie: SO Renata Bober

SO Anna Walus-Rząsa ( spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Kamuda

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2015 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki z o.o. w Ś.

przeciwko : T. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda co do pkt III i IV wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie V Wydziału Gospodarczego z dnia 7 stycznia 2015 r., sygn. akt V GC 1335/14

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda (...) Spółki z o.o. w Ś. na rzecz pozwanego T. w W. kwotę 90 zł ( dziewięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VI Ga 109/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 maja 2015r.

Powód (...) Sp. z o.o. w Ś. wniósł trzy pozwy o zapłatę od pozwanego T.w W.:

- kwoty 6.076,86 zł z ustawowymi odsetkami od 14.03.2014 r . W uzasadnieniu wskazał, iż wynajął samochód zastępczy R. (...) (klasa D) poszkodowanemu w wypadku z dnia 24.01.2014 r. na okres 29.01.-24.02.2014 r. Poszkodowany przeniósł na podstawie cesji wierzytelność na rzecz powoda. Pojazd zastępczy był niezbędny dla poszkodowanego. Powód wystawił fakturę na usługę najmu z terminem płatności 13.03.2014 r. , a czas trwania najmu wynikał z okresu, na jaki poszkodowany został pozbawiony możliwości używania samochodu w czasie jego naprawy. Pozwany uznał roszczenie w kwocie 319,14 zł.

- kwoty 1.200,00 zł z ustawowymi odsetkami od 30.04.2014 r . W uzasadnieniu wskazał, iż wynajął samochód zastępczy V. (...) (klasa C) poszkodowanemu w wypadku z dnia 29.03.2014 r. na okres 31.03.2014 r. – 11.04.2014 r. w ramach działalności gospodarczej pozwanego. Poszkodowany przeniósł na podstawie cesji wierzytelność na rzecz powoda. Pojazd zastępczy był niezbędny dla poszkodowanego. Powód wystawił fakturę na usługę najmu z terminem płatności 29.04.2014 r., a czas trwania najmu wynikał z okresu, na jaki poszkodowany został pozbawiony możliwości używania samochodu w czasie jego naprawy. Pozwany uznał za zasadny najem na okres 3 dni , w tym 2 dni na czas naprawy.

- kwoty 1.293,60 zł z ustawowymi odsetkami od 29.05.2014 r . W uzasadnieniu wskazał, iż wynajął samochód zastępczy P. (...) (klasa C) poszkodowanemu w wypadku z dnia 23.04.2014 r. na okres 29.04.2014 r. – 13.05.2014 r. Poszkodowany przeniósł na podstawie cesji wierzytelność na rzecz powoda. Pojazd zastępczy był niezbędny dla poszkodowanego. Powód wystawił fakturę na usługę najmu z terminem płatności 28.05.2014 r., a czas trwania najmu wynikał z okresu, na jaki poszkodowany został pozbawiony możliwości używania samochodu w czasie jego naprawy.

W sprzeciwach od nakazu zapłaty pozwany podniósł kolejno:

- co do kwoty 6.076,86 zł , że wypłacił odszkodowanie do wysokości 1346 zł i zweryfikował jako zasadny najem na okres 2 dni, gdyż samochód nadawał się do jazdy. Ponadto poszkodowany przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody bowiem mimo wskazania przez pozwanego możliwości wynajmu w firmie (...) za cenę 159,57 zł brutto poszkodowany wynajął samochód u powoda za wyższą stawkę, zatem pozwany zweryfikował stawkę do kwoty 159,57 zł brutto;

- co do kwoty 1.200 zł , że wypłacił odszkodowanie do wysokości 3.228,25 zł i zweryfikował jako zasadny najem na okres 3 dni, w tym 2 dni naprawy, bo samochód nadawał się do jazdy;

- co do kwoty 1.293,60 zł , że wypłacił odszkodowanie do wysokości 3680 zł i zweryfikował jako zasadny najem na okres 2 dni, gdyż samochód nadawał się do jazdy. Ponadto poszkodowany przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody bowiem mimo wskazania przez pozwanego możliwości wynajmu w firmie (...) za cenę 129 zł brutto poszkodowany wynajął samochód u powoda za wyższą stawkę, zatem pozwany zweryfikował stawkę do kwoty 129 zł netto.

W odpowiedziach na sprzeciwy powód podtrzymał swe stanowisko, przy czym w sprawie o zapłatę 1.200 zł wskazał, że pojazd nie nadawał się do jazdy, został odholowany do warsztatu w niedzielę, a poruszanie się nim stanowiło zagrożenie dla ruchu.

Sąd Rejonowy ustalił, iż poza sporem było, że w dniu 18.10.2013 r. pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 3.228,75 zł na poczet odszkodowania dochodzonego w 1. sprawie V GNc 4812/13. W sprawie V GNc 4819/13 pozwany decyzją dnia 19.09.2013 r. zapłacił powodowi kwotę 1.217,70 zł tytułem części należności z tytułu kosztów najmu. W sprawie V GNc 4822/13 pozwany zapłacił powodowi kwotę 836,40 zł tytułem części należności z tytułu kosztów najmu. Poza sporem była potrzeba korzystania przez poszkodowanych z pojazdów zastępczych na okres objęty umowami najmu.

Wyrokiem z dnia 7 stycznia 2015r. Sąd Rejonowy w Rzeszowie V Wydział Gospodarczy w sprawie o zapłatę 6.076,86 zł oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem kosztów procesu.

W sprawie o zapłatę kwoty 1.200 zł Sąd Rejonowy w Rzeszowie oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 197 zł tytułem kosztów procesu.

W sprawie o zapłatę kwoty 1.293,60 zł Sąd Rejonowy w Rzeszowie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.293,60 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania.

Z ustaleń Sąd Rejonowego wynika, że w sprawie o zapłatę kwoty 6.076,86 zł , iż kolizja miała miejsce 24.01.2014r., zaś wynajem pojazdu nastąpił w okresie 29.01.- 24.02.2014r. ( 26 dób ).Wg wyceny szkody usunięcie uszkodzeń w pojeździe winno wynosić 39 j.c. , tj. 3,9 rbh. Powód wystawił fakturę na kwotę 6.396 zł brutto, tj. zastosował stawkę 246 zł brutto na 1 dobę wynajmu, z czego pozwany zapłacił kwotę 319.14 zł. Pozostałą kwotę dochodził powód w pozwie (okoliczność bezsporna). W dniu 3.02.2014r. pozwany pisemnie poinformował poszkodowanego o możliwości wynajmu pojazdu zstępczego w firmie (...), podając stawkę wynajmu w tej firmie 159,57 zł oraz kontakt do wynajmującej firmy, zaś w razie, gdyby czas technologiczny i niezbędny najmu wynosił dłużej, niż 2 dni, poprosił o kontakt telefoniczny z pozwanym. Pojazd przyjęto do naprawy w dniu 29.01.14r. i w tym dniu serwis otrzymał kalkulację naprawy od pozwanego. W dniu 2.02. serwis wysłał do pozwanego poprawioną kalkulację naprawy, a otrzymał ją zatwierdzoną w dniu 17.02. Naprawę zakończył w dniu 24.02. i wydał wówczas pojazd poszkodowanemu.

W sprawie o zapłatę powyższej kwoty Sąd Rejonowy uznał, że zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu art.. 6 kc w zw. z art. 361 kc poszkodowany, w tym wypadku nabywca prawa do odszkodowania w drodze cesji wierzytelności z tego tytułu, tj. powód winien był wykazać w ramach tzw. adekwatnego związku przyczynowego, że najem pojazdu był konieczny i celowy przez okres, na który wynajął pojazd zastępczy. Tego dowodu powód nie przeprowadził. Skoro bowiem pozwany zarzucił, iż pojazd nadawał się do jazdy i poszkodowany mógł nim się poruszać mimo wskazanych przez pozwanego w sprzeciwie, jako niesporne między stronami, uszkodzeń (powód tym twierdzeniom nie zaprzeczył), to powód winien w ramach tego adekwatnego związku przyczynowego twierdzić i udowodnić, że zakres uszkodzeń był taki, że nie pozwalał na jazdę bezpieczną, a w konsekwencji poszkodowany musiał wynająć pojazd nie tylko na okres naprawy, ale już nawet od momentu kolizji. Tymczasem już sam dokument: historia naprawy wskazuje, iż wynajęcie nastąpiło po 5-ciu dniach od kolizji, co uwiarygodnia zarzut pozwanego o tym, że pojazd nadawał się do jazdy mimo jego uszkodzeń. Sąd nie dysponował wiedzą specjalną, czy wskazane w postępowaniu likwidacyjnym uszkodzenia wykluczały ten pojazd z użytkowania. Powód nie zgłosił na tę okoliczność żadnych dowodów. W konsekwencji Sąd uznał, iż w adekwatnym związku przyczynowym pozostają tylko 2 dni najmu jako tzw. technologiczny czas naprawy, związany z przyjęciem samochodu do warsztatu, jego 4-godzinną naprawą i wydaniem go po naprawie poszkodowanemu. Czynność oddania i zdania pojazdu, łącznie z czasem naprawy winny, zdaniem Sądu, ograniczyć się do 2 dób. Powód nie zgłosił przy tym konkretnych okoliczności sprawy, uzasadniających i usprawiedliwiających okres pozostawania pojazdu w serwisie dłużej, niż 2 doby. Nie jest wystarczającym twierdzenie, iż uzasadniony okres najmu wynika z okresu pozostawania pojazdu w serwisie, bowiem takie rozumowanie prowadziłoby do sytuacji patologicznych, gdzie ubezpieczyciel ponosiłby odpowiedzialność nieograniczoną, zależną li tylko od okresu pozostawania pojazdu w serwisie, bez znaczenia, czy serwis ten w danym okresie podejmowałby niezbędne, celowe czynności związane z naprawą. W tej sprawie, niezależnie jednak od rzeczywistego przebiegu procesu likwidacji szkody, skoro pojazd nadawał się do jazdy, nieekonomiczne, a wiec nieadekwatne było oddawanie pojazdu uszkodzonego do serwisu po to tylko, by ten trzymał pojazd nadający się do jazdy w oczekiwaniu na kosztorys , czy części. Poszkodowany winien był oddać pojazd, a co za tym idzie wynająć pojazd zastępczy, li tylko na okres 2 dni związanych stricte z naprawą uszkodzeń oraz czasem zdania i zwrotu pojazdu. Skoro zatem poszkodowany, działając racjonalnie, winien był oddać pojazd do serwisu najwcześniej w dniu 17.02.14r., to dysponując w tym dniu pismem od pozwanego odnośnie możliwości wynajmu w innej firmie za kwotę 159,57 zł /1 dobę , winien był z tej oferty skorzystać, by nie powiększać rozmiaru szkody. Natomiast brak w sprawie było twierdzeń powoda zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu oraz dowodów, dlaczego mimo oferty pozwanego, poszkodowany zdecydował się na inną , droższą firmę. Zatem wynajęcie pojazdu za stawkę ponad kwotę przekraczającą dostępną dla poszkodowanego 159,57 zł nie pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym jako niecelowe i nieekonomiczne koszty wynajmu. Innymi słowy poszkodowany miał prawo wyboru innej oferty, droższej, ale koszty najmu poniesione z tego tytułu ponad kwotę proponowaną przez innego wynajmującego , z którego oferty bez żadnego powodu poszkodowany nie skorzystał, winien poszkodowany ponieść we własnym zakresie z tytułu czynszu najmu z umowy najmu. Z tych względów powództwo należało oddalić, a o kosztach sąd orzekł na podstawie art.108 i 98 § 1 i 3 kpc.

Sąd Rejonowy w sprawie o zapłatę kwoty 1.200 zł ustalił, że stawka najmu netto zastosowana przez powoda 150 zł /1 dobę została uznana przez pozwanego w całości. Sporny był tylko okres najmu: powód dochodził odszkodowania za 11 dób najmu, pozwany przyjął 3 doby najmu jako zasadny i celowy okres, przy zarzucie analogicznym, jak w poprzedniej sprawie , że pojazd nadawał się do jazdy. Poza sporem było, iż pozwany uznając te 3 doby, wypłacił powodowi kwotę 450 zł, zaś powód w procesie tym ograniczył się do gołosłownego twierdzenia, że pojazd nie nadawał się do jazdy, lecz tego twierdzenia nie udowodnił w żaden sposób mimo ciążącego na nim obowiązku z art. 6 kc. Twierdzenia pozwanego o uszkodzeniu zderzaka przedniego z lewej strony nie zostały przez powoda zaprzeczone ( art. 230 kpc ), zatem można by postawić tezę wg doświadczenia życiowego, że nie były to uszkodzenia wyłączające z zasady pojazd z ruchu. Zatem przy analogicznej argumentacji, jak w poprzedniej sprawie, nie wnikając w treść dokumentu prywatnego w postaci historii naprawy i celowości oraz koniecznego czasu trwania poszczególnych czynności składających się na proces likwidacji szkody, powództwo Sąd Rejonowy oddalił z argumentacją prawną jak w poprzedniej sprawie. O kosztach sąd orzekł analogicznie, jak w poprzedniej sprawie, tj. wg odpowiedzialności za wynik procesu.

Sąd Rejonowy w sprawie o zapłatę kwoty 1.294 zł ustalił, że poza sporem było, iż pozwany w postępowaniu likwidacyjnym przyjął stawkę tzw. średnią rynkową 129 zł brutto, tj. taką wg której wynajmowała pojazdy zastępcze firma (...). Zarzucił w sprzeciwie bowiem, iż stawka powoda 221,40 zł brutto nie odpowiadała średniej stawce rynkowej. Bez znaczenia jednak w sprawie był ten zarzut, bowiem poszkodowany nie musiał poszukiwać tańszych ofert. Ważne, by stawka najmu wynajętego pojazdu mieściła się w przedziale stawek innych wynajmujących , nie przekraczając ich rażąco. Takiego zarzutu pozwany nie podniósł, zatem Sąd przyjął stawkę powoda jako adekwatną , tzn. mieszczącą się w kosztach celowych i niezbędnych najmu pojazdu zastępczego. Przy czym fakt, iż pozwany w toku postępowania likwidacyjnego był informowany przez pozwanego, iż może wynająć pojazd za kwotę 129 zł brutto, był bez znaczenia dla oceny prawnej tej sprawy, bowiem poszkodowany pismo z daty 28.04. odebrał już po zawarciu umowy najmu pojazdu. Zatem w tych okolicznościach sprawy zarzut pozwanego odnośnie zastosowania stawki ponad średnią nie wywołał żadnych skutków prawnych również i z tego względu, że „obcinanie” na tej podstawie stawki poszkodowanego do tzw. „średniej stawki”, bez zarzutu postawionego przez pozwanego, iż stawka ta odbiegała rażąco od innych stawek stosowanych na rynku lokalnym, byłoby nieuprawnione jako nie rekompensujące w pełni szkody.

Sąd oddalił powództwo w zakresie początkowej daty dochodzenia odsetek, przyjmując ustawowy termin wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela: 30 dni liczony od dnia 27.05.2014 r. ( jako data otrzymania przez pozwanego wezwania do zapłaty). Termin płatności przypadł zatem na 26.06.14 r.. Tym samym odsetki ustawowe Sąd zasądził na podstawie art. 481 kc od dnia następnego i ponad ten okres powództwo oddalił. Sąd uznał za zasadną kwotę odszkodowania dochodzoną pozwem z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego jako mieszczącą się w ramach adekwatnego związku przyczynowego określonego w art. 361 § 1 kc i art. 363 § 1 i 2 kc.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 108 w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc, przyznając je w całości stronie powodowej z tytułu opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego, jako stronie wygrywającej proces.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód i zaskarżając wyrok w części, co do pkt III i IV wyroku zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania, co miało wpływ na treść orzeczenia, w szczególności art. 233 kpc poprzez dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego pomijającą dowód z arkusza naprawy pojazdu, który ukazuje faktyczne czynności naprawcze pojazdu uszkodzonego, a przyjęcie, iż uszkodzenie zderzaka nie wyłączyło pojazdu z ruchu drogowego,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, co miało wpływ na treść orzeczenia, poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, iż:

- powód nie wykazał zasadności wynajmu pojazdu zastępczego na okres powyżej 3 dni, tymczasem jak wynika z dokumentu :historia naprawy pojazdu – czas trwania naprawy wyniósł 11 dni,

- uzasadniony czas naprawy pojazdu, zgodnie ze stanowiskiem (...) trwał 3 doby, tymczasem czas ten uwzględnia jedynie czas technologicznej naprawy oraz czas na wydanie i odbiór pojazdu, a zgodnie z orzecznictwem należy uwzględnić rzeczywisty czas naprawy pojazdu, na który składa się: przyjęcie pojazdu do naprawy, wykonanie czynności przednaprawczych, dokonanie oględzin pojazdu, czas technologicznej naprawy wynikający z czysto teoretycznej kalkulacji naprawy, czas potrzebny na dobranie odpowiedniego rodzaju i koloru lakieru, wysuszenie szpachli, podkładu lakierniczego, właściwego lakieru, czas na zmianę stanowiska pracy oraz czas oczekiwania pomiędzy poszczególnymi czynnościami naprawczymi, czas przekazania pojazdu właścicielowi oraz przypadające dwie wolne od pracy – w sumie 11 dni,

- uszkodzenie zderzaka przedniego nie wyłączało pojazdu z ruchu drogowego.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W szczególności powód zarzucił, że zgodnie z historią naprawy pojazdu samochód należący do poszkodowanego został przyjęty do naprawy 30.03.2014 r. tj. w niedzielę. Uszkodzony pojazd nie nadawał się do jazdy, został odholowany do serwisu, a więc poruszanie się nim powodowałoby zagrożenie w ruchu drogowym. Szkoda do T.została zgłoszona 31.03.2014 r. i ubezpieczyciel dopiero następnego dnia dokonał oględzin pojazdu. Pojazd następnie był demontowany – co ujawniło faktyczne uszkodzenia. Dnia 3.04.2014 r. ubezpieczyciel zaakceptował przedstawioną dodatkową kalkulację, co pozwoliło na zamówienie w tym samym dniu części zamiennych. Części zostały dostarczone 7.04.2014 r., co pozwoliło na rozpoczęcie naprawy, która zakończyła się 11.04.2014 r. Powód zarzucił, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił rzeczywistego czasu naprawy pojazdu, na których składa się przyjęcie pojazdu do naprawy, wykonanie czynności przednaprawczych, czas technologiczny naprawy, czas potrzebny na dobranie odpowiedniego lakieru, czas na oczekiwanie pomiędzy poszczególnymi czynnościami naprawczymi oraz czas przekazania pojazdu właścicielowi. Nie zasługiwało również na aprobatę,zdaniem skarżącego, stwierdzenie Sądu, że uszkodzenie zderzaka nie wyłączało pojazdu z ruchu drogowego. Tego rodzaju uszkodzenie, zdaniem powoda, powodowało wyłączenie pojazdu z możliwości poruszania się nim po drodze, gdyż zagrażało to bezpieczeństwu pozostałych użytkowników.

Strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej dotyczy pkt III i IV wyroku tj. oddalenia powództwa w zakresie kwoty 1.200,- zł oraz co do kosztów postępowania zasądzonych od powoda na rzecz pozwanego w tej sprawie.

Apelacja strony powodowej jest nieuzasadniona. Podniesione w niej zarzuty nie dały podstaw do zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy jako sąd merytoryczny, w granicach wniesionej apelacji, co wynika z dyspozycji art. 378 § 1 kpc rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym dokonuje jego samodzielnej oceny prawnej.

Powyższa analiza pozwala stwierdzić, że stanowisko Sądu II instancji, zarówno w zakresie oceny materiału dowodowego, ustaleń faktycznych oraz ich oceny prawnej w całości pokrywa się z argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Wywody zaprezentowane w apelacji, w tym podniesione zarzuty, w których skarżący ograniczył się do przedstawienia swojej oceny materiału dowodowego, z której jego zdaniem wynikają wnioski odmienne od wyprowadzonych przez Sąd Rejonowy, nie mogły stanowić wystarczającej podstawy do weryfikacji orzeczenia Sądu I instancji w postulowanym przez apelującego kierunku. Zwłaszcza, że Sąd ten, przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący, a zebrany w sprawie materiał dowodowy poddał wszechstronnej i logicznej ocenie. Skoro zaś Sąd Rejonowy uczynił w niniejszej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, to Sąd Okręgowy je w pełni podziela i przyjmuje za własne.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zarzucił, że pojazd, w którego miejsce poszkodowany wynajął pojazd zastępczy miał uszkodzony tylko zderzak przedni z lewej strony, a zatem poszkodowany mógł bez problemu poruszać się tym autem.

Zatem biorąc powyższe pod uwagę czas technologicznej naprawy powinien wynieść 2 dni oraz 1 dzień na wydanie pojazdu z warsztatu.

W odpowiedzi na powyższe zarzuty powód podniósł, że pojazd nie nadawał się do ruchu, został odholowany do serwisu – co wskazuje, że poruszanie się nim stanowiło zagrożenie w ruchu drogowym.

Na potwierdzenie powyższego powód jednak nie wskazał żadnych dowodów.

Zasadnie więc uznał Sąd Rejonowy, nie dysponując w tym zakresie wiedzą specjalną, że charakter uszkodzenia ( uszkodzenie zderzaka przedniego z lewej strony ) według doświadczenia życiowego wskazuje, iż nie było to uszkodzenie wyłączające pojazd z ruchu. Dopiero więc ustalenie, czy pojazd nadawał się do ruchu, czy też nie pozwoliłoby ocenić czy czynności dokonane w warsztacie, szczegółowo wymienione w apelacji, wynikające z historii naprawy pojazdu, były celowe i niezbędne do wykonania naprawy, a tym samym na ocenę czy okres najmu pojazdu zastępczego podany przez powoda pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałym zdarzeniem.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda jako bezzasadną na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 w zw. z art. 108 § 1 kpc.