Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2015 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSR Robert Pabin (delegowany)

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2015 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa M. P.

przeciwko J. P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 27 lutego 2015 roku, sygnatura akt I C 841/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1 i 2 w ten tylko sposób, że początkową datę płatności odsetek od kwoty określonej w punkcie 1 ustala na dzień 3 października 2013 roku w miejsce 31 lipca 2013 roku a w punkcie 2 zmniejsza wysokość drugiej raty z 1631,93 złotych do (...),78 (jeden tysiąc pięćset osiemdziesiąt jeden 78/100) złotych, oddalając powództwo w pozostałej części;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanej J. P. na rzecz powódki M. P. 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego przed Sądem drugiej instancji.

Sygn. akt I Ca 147/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy w Wieluniu
w sprawie z powództwa M. P. przeciwko J. P. o zapłatę zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.200 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 lipca 2013 roku do dnia 27 lutego 2015 roku, zasądzoną należność rozłożył na dwie raty, pierwsza rata w kwocie 1.000 zł płatna do dnia 30 czerwca 2015 roku, a druga w kwocie 1.631,93 zł płatna do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz oddalił powództwo w pozostałej części.

Sąd Rejonowy orzekł także o kosztach procesu.

Powyższy wyrok zapadł na podstawie poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy podzielił i przyjął za własne, a których istotne elementy i wnioski przedstawiały się następująco:

W dniu 20 czerwca 2013 roku w W. ok. godz. 20:25 pozwana kierując rowerem nie zachowała należytej ostrożności i nie udzieliła pierwszeństwa przejazdu prawidłowo jadącemu samochodowi marki P. (...) nr rej. (...), prowadzonemu przez powódkę M. P., który na skutek gwałtownego manewru zjechał do rowu i uległ uszkodzeniu. Pozwana za swój czyn została ukarana mandatem karnym.

Ubezpieczyciel, który udzielał powódce ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej wycenił na jej wniosek wartość szkody w należącym do niej pojeździe na kwotę 4.200 zł.

W wyniku zdarzenia w samochodzie marki P. (...) należącym do powódki doszło do uszkodzeń przodu pojazdu, zderzaka przedniego, kraty zderzaka przedniego, reflektora lewego, reflektora prawego, błotnika przedniego lewego, błotnika przedniego prawego, nadkola przedniego lewego, nadkola przedniego prawego, poprzeczki przedniej dolnej, podłużnicy przedniej lewej, pompki spryskiwacza, kondensatora układu klimatyzacji, osłony chłodnicy, chłodnicy, chłodnicy powietrza doładowanego, osłony przedniej dolnej silnika, sygnału dźwiękowego, wspornika zbiornika spryskiwacza. Wymienione uszkodzenia mają związek ze zdarzeniem.

Na dzień szkody wartość pojazdu wynosiła 11.700 zł, zaś koszt naprawy 12.179,18 zł, przy uwzględnieniu cen części zamiennych generalnych importerów. Wartość szkody całkowitej to 7.450 zł, przy uwzględnieniu oferty nabycia pozostałości za kwotę 4 250 zł,
a według wyliczeń systemu A., jest to kwota 6.400 zł. Ta sama kwota odpowiada wartości szkody całkowitej w miesiącu lipcu 2014 roku. Koszt naprawy pojazdu w lipcu 2014 roku przy uwzględnieniu cen części zamiennych alternatywnych wynosił 6 542,12 zł (najlepsza jakość) i 5 372,90 zł (najlepsza cena).

Pojazd należący do powódki przez okres kiedy znajdował się w jej posiadaniu, przed zdarzeniem z pozwaną, nie uległ uszkodzeniu. Powódka wymieniała w nim jedynie kilka części, które uległy amortyzacji. Część napraw po zdarzeniu powódka wykonała własnym kosztem, inne pozostają nienaprawione, przy czym aktualnie pojazd posiada ważne badania techniczne i jest użytkowany.

Pismem z dnia 31 lipca 2013 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 4 200 zł tytułem odszkodowania. Pozwana już po wytoczeniu powództwa zapłaciła powódce 2 000 zł tytułem odszkodowania.

Pozwana J. P. ma 59 lat, utrzymuje się z zasiłku przedemerytalnego

w kwocie 840 zł, z czego 250 zł przeznacza na kredyt zaciągnięty na spłatę dla powódki. Mieszka z synem w mieszkaniu w bloku. Syn dokłada się do rachunków

w kwocie 500 zł miesięcznie. Za czynsz pozwana płaci 265 zł i ponosi 400 zł innych opłat.

Sąd wskazał, że odpowiedzialność pozwanej wobec powódki w niniejszej sprawie wynika z przepisu art. 415 k.c.

W niniejszej sprawie powódka doznała szkody majątkowej w postaci uszkodzonego pojazdu marki P. (...) nr rej. (...). Zdaniem Sądu działania pozwanej pozostają
w związku przyczynowym z zaistniałą szkodą. Czyn pozwanej był bezprawny, za co została ukarana mandatem karnym.

Sąd podkreślił, że postępowanie dowodowe wykazało zakres szkody i jej wartość. Sąd zaznaczył następnie, że odszkodowanie powinno obejmować celowe i ekonomiczne koszty naprawy pojazdu przy uwzględnieniu cen niezbędnych części i robocizny. Z kolei w przypadku szkody całkowitej odpowiadać jej wartości obliczonej jako różnica wartości pojazdu przed zdarzeniem i wartości pozostałości. Analiza przedstawionych przez biegłego J. A. wersji kosztów naprawy (przy szkodzie częściowej), jak i wartości szkody całkowitej zdaniem Sądu wskazuje wyraźnie, że każda z tych wartości przekracza kwotę żądaną pozwem przez powódkę (pomijając wersję wyceny jedynie pierwotnych uszkodzeń pojazdu). Wobec tych okoliczności, przy uwzględnieniu treści art. 321 § 1 k.p.c., Sąd uwzględnił powództwo w zakresie żądanej kwoty 2 200 zł.

Sąd, analizując sytuację życiową, w tym wiek pozwanej, jej sytuację materialną
i okoliczność, iż zapłaciła już powódce część żądanej kwoty tj. 2 000 zł i w tym celu zaciągnęła kredyt, doszedł do wniosku, iż zasadne powinno być rozłożenie odszkodowania na raty na podstawie art. 320 k.p.c.

Dlatego też Sąd zasądził należność objętą pozwem wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi do dnia wydania wyroku i rozłożył ją na dwie raty, w taki sposób, by całość świadczenia została wykonana do końca roku. W pozostałym zakresie, a więc żądanych odsetek za okres po wyrokowaniu, powództwo, wobec rozłożenia świadczenia na raty, zostało oddalone.

Kosztami zastępstwa prawnego i poniesionych kosztów procesu przez powódkę Sąd obciążył pozwaną, odstępując od obciążenia jej nieuiszczonymi kosztami sądowymi, uznając, iż jest to szczególnie uzasadnione z uwagi na sytuację osobistą i materialną pozwanej, o czym orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie pkt. 1., 2. i 3. uwzględniającego powództwo w zakresie kwoty 2.200 złotych, wywiodła pozwana, która przedmiotowemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności nieuwzględnienie opinii uzupełniającej biegłego sądowego J. A. (2) z dnia 26.11.2014 roku, którą to opinię Sąd pierwszej instancji pominął;

- art. 233 § 2 k.p.c. poprzez ocenę dowodów z przekroczeniem granic rzetelnej oceny materiału dowodowego, w szczególności nie wzięcie pod uwagę tego, iż pojazd jest wiekowy, a nadto strona powodowa nie udowodniła rozmiaru uszkodzeń;

- art. 328 § 2 k.p.c. przez brak wskazania przyczyn, dla których Sąd I instancji dokonał podzielenia mocy dowodowej przyjętych za podstawę faktyczną dowodów oraz brak odniesienia do wszystkich zebranych w sprawie dowodów.

Na podstawie przytoczonych zarzutów skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie jedynie w nieznacznej części.

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty procesowe zawarte w apelacji, poza brakiem odniesienia przez Sad do opinii uzupełniającej biegłego A., w czym Sąd uchybił art. 328 § 2 k.p.c. Uchybienie to jednak nie ma wpływu na treść zaskarżonego orzeczenia. Trzeba zaakcentować, że Sąd pierwszej instancji nadmienił jedynie, że oparł swoje rozstrzygnięcie na opinii głównej i ustnej uzupełniającej biegłego A., co znajduje potwierdzenie w ustaleniach faktycznych Sądu (k. 209). Należy podkreślić, że poczynienie przez Sąd Rejonowy ustalenia dotyczącego wysokości szkody na podstawie opinii biegłego A. z dnia 10 lipca 2014 roku, a pominięcie w tym zakresie opinii uzupełniającej tegoż biegłego, znajduje swoje uzasadnienie w treści zgromadzonego materiału dowodowego. Przede wszystkim miarodajność opinii z dnia 10 lipca 2014 roku wynika
z wiarygodnych zeznań powódki, która wskazała, że pozostałe uszkodzenia samochodu zostały ujawnione dopiero po zdjęciu zderzaka. Biegli nie stwierdzili przy tym, że uszkodzenia te nie mogły powstać w wyniku przedmiotowego wypadku, a zatem należało przyjąć, że zeznania powódki zasługują na wiarę. Dlatego też opinia podstawowa biegłego A., która uwzględnia rzeczywisty zakres uszkodzenia samochodu została słusznie uznana przez Sąd a quo za podstawę ustalenia wysokości odszkodowania. Sąd oparł się przy tym na wariancie uwzględniającym ceny części zamiennych alternatywnych,
a więc nie może się również ostać zarzut, zgodnie z którym wysokość odszkodowania nie przystaje do wieku pojazdu powódki.

W związku z powyższym należało uznać, że nie naruszył art. 233 § 1 i 2 k.p.c.

W dalszej kolejności podkreślić trzeba, że Sąd drugiej instancji ma pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia. W konsekwencji może, a jeżeli je dostrzeże - powinien, naprawić wszystkie naruszenia prawa materialnego, niezależnie od tego, czy zostały wytknięte w apelacji, pod warunkiem, że mieszczą się w granicach zaskarżenia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2014 r. V CNP 8/14, Lex nr 1622336).

W związku z powyższym należało uznać, że Sąd Rejonowy uchybił przepisom prawa materialnego, a to art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z punktu 1. sentencji zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd przyjął, iż stan opóźnienia powstał w dniu 31 lipca 2013 roku. Tą datą zostało opatrzone wezwanie przedsądowe do zapłaty (k. 8), które nie zostało podpisane, ani do którego nie załączono dowodu, że zostało nadane na adres pozwanej. Dlatego nie sposób przyjąć, że w dniu 31 lipca 2013 roku J. P. pozostawała w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia. Sąd uznał więc, że najwcześniejszą datą, w której pozwana mogła się dowiedzieć o żądaniu powódki jest 2 października 2013 roku – dzień doręczenia odpisu nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu (k. 14). Wobec tego należało przyjąć, że stan opóźnienia powstał w dniu 3 października 2013 roku. W konsekwencji obniżeniu uległa kwota zasądzonych skapitalizowanych odsetek o kwotę 50,15 zł.

W związku z powyższym Sąd Odwoławczy w punkcie I sentencji wyroku zmienił zaskarżony wyrok w punktach 1. i 2. w ten tylko sposób, że początkową datę płatności odsetek od kwoty określonej w punkcie 1 ustalił na dzień 3 października 2013 roku w miejsce 31 lipca 2013 roku a w punkcie 2. zmniejszył wysokość drugiej raty z 1631,93 złotych do 1581,78 zł, oddalając powództwo w pozostałej części.

W pozostałym zakresie Sąd Odwoławczy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w punkcie III na podstawie art. 100 zd. drugie k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. mając na uwadze fakt, że powódka uległa tylko co do nieznacznej części dochodzonego żądania. Na koszty postępowania złożyła się kwota 300 zł tytułem wynagrodzenia radcy prawnego, która została ustalona na podstawie § 6 pkt 3, § 12 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. Nr 490.) W związku z tym Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki 300 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego przed Sądem drugiej instancji.