Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska

Protokolant stażysta Emilia Łopatowska

po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku R. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania R. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 30 września 2013 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy R. Ł. prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu składkowego od 31 marca 1977 roku do dnia 31 lipca 1978 roku z tytułu członkostwa w (...) w C..

Sygn. akt VU 1488/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ponownie ustalił kapitał początkowy dla wnioskodawcy R. Ł. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1985 do 31 grudnia 1994 roku. Wyliczony w ten sposób wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 59,26%. ZUS przyjął za udowodnione okresy składkowe w ilości 15 lat, 6 miesięcy i 6 dni oraz okresy nieskładkowe w ilości 5 lat, 8 miesięcy i 16 dni. W oparciu o powyższe kapitał początkowy wnioskodawcy obliczono na kwotę 81.524 złotych.

Od powyższej decyzji złożył odwołanie w dniu 22 października 2013 roku R. Ł..

Na rozprawie w dniu 4 lutego 2014 roku R. Ł. sprecyzował odwołanie, wnosząc o zaliczenie o stażu pracy okresu pracy w (...) w C. od 2 listopada 1976 roku do 31 lipca 1978 roku.

Na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2015 roku wnioskodawca zmienił stanowisko i wniósł o uwzględnienie do stażu ubezpieczeniowego okresu zatrudnienia w (...) w C. od 31 marca 1977 roku do 31 lipca 1978 roku.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

R. Ł., urodzony w dniu (...) 1950 roku, złożył w dniu 17 kwietnia 2007 roku wniosek o ustalenie kapitału początkowego.

(dowód: wniosek k. 1 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 26 sierpnia 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił kapitał początkowy dla R. Ł. na dzień l stycznia 1999 roku w kwocie 76.155,42 złotych. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1985 roku do 31 grudnia 1994 roku. Wyliczony w ten sposób wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 59,26%.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 26 sierpnia 2008 roku k. 51 w aktach ZUS)

Decyzjami z dnia 18 listopada 2008 roku i 25 lipca 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonał ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego dla R. Ł..

(dowód: decyzja ZUS z dnia 18 listopada 2008 roku k. 93 i z dnia 25 lipca 2013 roku k. 121 w aktach ZUS)

W dniu 23 sierpnia 2013 złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w (...) w C. od 2 listopada 1976 roku do 31 lipca 1978 roku. Po rozpoznaniu tego wniosku ZUS wydał zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzję.

(dowód: wniosek k. 123, decyzja ZUS z dnia 30 września 2013 roku k. 223 w aktach ZUS)

W okresie od 2 listopada 1976 roku do 31 lipca 1978 roku wnioskodawca był zatrudniony w (...) w C. na stanowisku kierownika produkcji.

(dowód: świadectwo pracy k. 67 w aktach ZUS)

W okresie od 2 listopada 1976 roku do 30 marca 1977 roku wnioskodawca był pracownikiem ww. spółdzielni, a po tej dacie jej członkiem.

(dowód: świadectwo pracy k. 67, karta ewidencji pracy i dochodów ubezpieczonego spółdzielni k. 80 w aktach ZUS, zeznania wnioskodawcy k. 72 odwrót, k. 73 w zw. 96 odwrót, k. 97 w aktach sprawy)

Okres zatrudnienia w (...) od 2 listopada 1976 roku do 30 marca 1977 roku ZUS zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy, odmawiając jednocześnie zaliczenia do stażu pracy okresu od 31 marca 1977 roku do 31 lipca 1978 roku.

(dowód: wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego k. 215 w aktach ZUS)

W trakcie zatrudnienia w (...) w C. od 31 marca 1977 roku do 31 lipca 1978 roku wnioskodawca pracował jako kierownik produkcji co najmniej po 8 godzin dziennie, a często także i dłużej. Wnioskodawca sprawował nadzór w zakresie produkcji rolnej, tj. uprawy zbóż, hodowli świń i owiec nad około 50 pracownikami. W każdym miesiącu pracował ponad 20 dni.

(dowód: zeznania świadka W. N. k. 43, 45 i k. 67, 68, zeznania wnioskodawcy k. 72 odwrót, k. 73 w zw. 96 odwrót, k. 97 w aktach sprawy)

W spornym okresie wynagrodzenie R. Ł. w (...) w C. jako członka spółdzielni wyniosło:

- za okres kwiecień 1977 roku do grudnia 1977 roku – 60.723 złote (w okresie tym wnioskodawca nie korzystał z urlopu i zwolnień, co oznacza, że dni miesiąca były dniami obrachunkowymi pracy, ponieważ miał on wynagrodzenie stałe miesięczne);

- za okres styczeń 1978 roku do lipca 1978 roku – 54.672 złotych (zmniejszenie wynagrodzenia w miesiącu styczniu 1978 roku w stosunku do miesięcy poprzednich świadczy o krótszym okresie pracy – 26 dni obrachunkowych zamiast 31 dni, pozostałe miesiące od lutego do sierpnia 1978 roku po ustaleniu dni pracy według wypłaconego wynagrodzenia i uwzględnieniu urlopu wskazują na pełne miesiące pracy, a więc dni miesiąca były dniami obrachunkowymi pracy).

(dowód: opinia biegłej z zakresu rachunkowości D. W. k. 76-81 w aktach sprawy)

ZUS uwzględnił wynagrodzenia wnioskodawcy z okresu od 31 marca 1977 roku do 31 lipca 1978 roku przy obliczaniu wartości kapitału początkowego, natomiast nie zaliczył tych lat do jego stażu ubezpieczeniowego.

(dowód: wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego k. 219 w aktach ZUS)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył i ocenił co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Nie ma racji ZUS, iż brak wykazu dniówek obrachunkowych uniemożliwia zaliczenie do stażu pracy skarżącego okresu pracy w spółdzielni w charakterze członka spółdzielni.

W postępowaniu przed Sądem strona może bowiem wykazywać wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi sporne okoliczności. Zdarza się przecież, iż były pracownik nie dysponuje żadnymi dokumentami dotyczącymi, np. faktu zatrudnienia, co nie oznacza, iż fakt pracy nie może zostać wykazany na podstawie innych dowodów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239).

Poza sporem pozostaje, iż R. Ł. był członkiem (...) w C.. W okresie spornym, to jest od 31 marca 1977 roku do 31 lipca 1978 roku, jako członek spółdzielni pracował na stanowisku kierownika produkcji rolnej.

We wskazanym powyżej okresie regulacje dotyczące praw i obowiązków członków spółdzielni znajdowały się w dekrecie z dnia 4 marca 1976 roku o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 1983r. Nr 27, poz. 135 ze zm.).

Zgodnie z art. 4 ww. dekretu przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń:

1) za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 roku, dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego,

2) za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym – 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety,

3) za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym – to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy.

Stosownie do treści art. 29 dekretu przy ustalaniu prawa do świadczeń na podstawie przepisów wymienionych w art. 3 ust. 2 oraz wysokości tych świadczeń:

1) przepisy dotyczące członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych stosuje się do osób wymienionych w art. 1,

2) dochód z tytułu pracy w spółdzielni stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie uważa się za równorzędny z wynagrodzeniem z tytułu zatrudnienia.

W przepisie § 3 obowiązującego do dnia 31 grudnia 1998 roku rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykonania przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych i ich rodzin z dnia 19 marca 1976 roku (Dz. U. Nr 13, poz. 74 ze zm.), postanowiono natomiast, iż: przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń:

1)  w razie przepracowania w ciągu roku obrachunkowego mniejszej liczby dni niż określona w art. 4 pkt 3 dekretu okres pracy ustala się w miesiącach i dniach,

2)  w razie przepracowania w ciągu roku obrachunkowego większej liczby dni pracy niż określona w art. 4 pkt 3 dekretu do okresu pracy zalicza się jeden cały rok pracy.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, iż skarżący z całą pewnością przepracowywał w każdym roku pracy przewidziane w dekrecie z dnia 4 marca 1976 roku minimum 240 dni w roku. Pracował bowiem każdego dnia minimum 8 godzin dziennie, a w okresie wzmożonych prac zdarzało się, że pracował dłużej

Dokonując ustaleń w tym zakresie Sąd oparł się na zeznaniach świadka W. N. oraz samego wnioskodawcy. Zeznania te zasługują na wiarę, gdyż są spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniają. Świadek i wnioskodawca pracowali w (...) w C. w tym samym czasie i opisali w sposób logiczny zakres obowiązków wnioskodawcy. Wskazali także, w jakim wymiarze wnioskodawca świadczył pracę. Organ rentowy nie przedstawił zaś w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności złożonych zeznań.

W związku z powyższym brak wykazu dniówek nie może w ocenie Sądu niweczyć ponad rocznego stażu pracy, poprzez jego nieuwzględnienie przy wyliczaniu wysokości kapitału początkowego wnioskodawcy.

Skoro zatem wnioskodawca udowodnił, że w spornym okresie świadczył pracę w (...) w C. w wymiarze co najmniej 240 dni w roku należało zatem zaliczyć mu ten okres pracy do stażu pracy.

Powyższe znajduje pełne potwierdzenie w opinii sporządzonej przez biegłą z zakresu rachunkowości D. W., która w oparciu o zachowaną dokumentację płacową wnioskodawcy stwierdziła, ile średnio dniówek obrachunkowych przepracował wnioskodawca w spornych latach. Opinii tej, którą Sąd uznał za wiarygodną, ZUS nie zakwestionował w toku postępowania.

Ponadto należy zauważyć, że ZUS uwzględnił wynagrodzenia wnioskodawcy z okresu od 31 marca 1977 roku do 31 lipca 1978 roku przy obliczaniu wartości kapitału początkowego, natomiast nie zaliczył tych lat do jego stażu ubezpieczeniowego.

Takie stanowisko organu rentowego nie może być zaakceptowane. W sprawie ma zastosowanie bowiem nie tylko art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 roku o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin, ale także art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 1440 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem okresami składkowymi są okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a)  objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b)  przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.