Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Zaremba

Sędziowie: SO Magdalena Mikłaszewicz

SO Grażyna Sitko (spr.)

Protokolant: Kamila Michalak

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Andrzeja Paździórko

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2013 r.

sprawy Ł. K.

oskarżonego z art. 281 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

z dnia 5 grudnia 2012 r. sygn. V K 816/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie zawarte w pkt. II jego części dyspozytywnej, oparte na art. 46 § 1 kk,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe
za postępowanie odwoławcze, w tym 180 (osiemdziesiąt) złotych opłaty.

Sygn. akt IV Ka 110/13

UZASADNIENIE

Ł. K.został oskarżony o to, że w dniu 31 stycznia 2012 r. w S., w sklepie komputerowym C. C.przy ul. (...), bezpośrednio po dokonaniu kradzieży laptopa marki H.o wartości 700 zł nr seryjny (...), w celu utrzymania się w jego posiadaniu, użył przemocy wobec R. M.w ten sposób, że odepchnął go oraz groził mu spowodowaniem uszkodzeń ciała, działając w ten sposób na jego szkodę,
to jest o czyn z art. 281 kk.

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 5 grudnia 2012 r. sygn. akt V K 816/12 uznał oskarżonego za winnego tego, że w dniu 31 stycznia 2012 r. w S., w sklepie komputerowym C. C.przy ul. (...), będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 14.01.2010 r. sygn. akt IV K 368/09, za czyn z art. 278 § 1 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w dniach 23.02.2007 r., od 4.03.2010 r. do 3.09.2010. bezpośrednio po dokonaniu kradzieży laptopa marki H.nr seryjny (...), o wartości 700 zł, na szkodę C. C., w celu utrzymania się w jego posiadaniu, użył przemocy wobec R. M.w ten sposób, że odepchnął go, szarpał oraz groził mu spowodowaniem uszkodzeń ciała, to jest czynu z art., 281 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i na tej podstawie wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł od oskarżonego Ł. K.na rzecz pokrzywdzonego C. C. S., ul. (...), obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 700 zł.

Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 29.05.2012 r.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł obrońca

I.  obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 281 kk i art. 278 § 1 kk poprzez ich zastosowanie w sytuacji przyjęcia przez Sąd, iż oskarżony zabierając w dniu 31.01.2012 r, ze sklepu (...) w S. laptopa marki H. działał w celu wyegzekwowania swoich praw, a brak jest takich ustaleń faktycznych, które pozwalałyby uznać, że celem przedmiotowego działania było przywłaszczenie przez oskarżonego zabranej rzeczy,

II.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a w szczególności:

- art. 7 poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że zeznania R. M. pozostające w sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonego oraz zeznaniami bezpośredniego świadka zdarzenia z dnia 31.01.2012 r. Z. K., jak również zasadami logiki i doświadczenia życiowego są w pełni wiarygodne i stanowią wystarczającą podstawę do przypisania oskarżonemu popełnienia w w/w dniu czynu z art. 281 kk i jednocześnie zupełnie dowolną ocenę jako niewiarygodnych korespondujących ze sobą dowodów z wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań Z. K., bez należytego umotywowania takiej oceny

- art. 49 kpk poprze jego niezastosowanie i orzeczenie obowiązku naprawienia przez oskarżonego szkody na rzecz przedmiotu wymienionego w przepisie

III.  błędy w ustalenia faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, mające wpływ na jego treść, a polegające na uznaniu, że:

- oskarżony na początku stycznia 2012 r. zawarł z R. M. umowę sprzedaży komputera marki A., a nie umowę pożyczki pod zastaw tego komputera

- komputer oskarżonego został przez R. M. przekazany w ramach gwarancji klientce sklepu (...) w zamian za sprzęt, który jej się zepsuł, a zakupiony wcześniej w tym sklepie

- oskarżony w dniu 31.01.2012 r. w celu utrzymania się w posiadaniu zabranego ze sklepu (...) w S. komputera, bezpośrednio po dokończeniu tej czynności, szarpał i odpychał R. M. oraz zagroził mu, że cyt.: „dostanie w gębę”.

IV.  Z najdalszej ostrożności procesowej: rażąca niewspółmierność kary, polegającą na wymierzeniu oskarżonemu bezwzględnej kary pozbawienia wolności pomimo, iż w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy występują przesłanki przewidziane w art. 69 § 1 kk uzasadniające zastosowanie wobec oskarżonego warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Apelujący ten wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego jej czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy okazała się częściowo zasadna.

Sąd Rejonowy, który rozpoznawał sprawę zgromadził materiał dowodowy w sposób w pełni wystarczający. Wszystkie dowody ocenił wszechstronnie i z respektowaniem reguł określonych w art. 4, 7 i 410 kpk czemu dał wyraz w sporządzonym zgodnie z wymogami przewidzianymi w art. 424 kpk pisemnym uzasadnieniu swojego orzeczenia, a taki sposób procedowania nie uchybiający żadnemu ze wskazanych w apelacji przepisów procedury karnej, doprowadził do bezbłędnych ustaleń faktycznych i prawidłowej oceny prawnej zachowania oskarżonego.

W pierwszej kolejności odnieść należy się do, zdaniem obrońcy, błędnego ustalenia, co do charakteru umowy zawartej pomiędzy R. M. a S. K.. Twierdzenie obrońcy, że była to umowa pożyczki pod zastaw nie ma żadnego odzwierciedlenia w ustalonym stanie faktycznym. Istotne jest, że profil działalności sklepu (...) nie zakładał udzielania pożyczek pod zastaw rzeczy ruchomych. Jest to sklep ze sprzętem elektronicznym, w którym także prowadzi się serwis używanego sprzęt, nie zaś lombard czy instytucja pożyczkowa. Ponadto R. M. w swoich zeznaniach stanowczo zaprzeczył, aby zawarł z oskarżonym umowę inną, aniżeli umowę kupna. Oskarżony z kolei, początkowo twierdził, że była to umowa pożyczki, następnie wyjaśnił, że laptopa przekazał w umowę komisu wraz ze zleceniem naprawy wskazując za każdym razem różniące się kwoty, jakie uiścił pierwotnie za zakup komputera, a następnie jakie uzyskał z tytułu umowy zawartej z R. M..

Wskazuje to jednoznacznie, że walor wiarygodności w tej mierze należy przyznać zeznaniom R. M. jako spójnym, odpowiadającym zasadom prawidłowego rozumowania, doświadczenia życiowego i logiki, zatem ustalenie Sądu meriti jest prawidłowe i w pełni przekonujące dla Sądu odwoławczego.

Jak trafnie wskazał Sąd I instancji wiarygodność zeznań R. M. potwierdzona jest nagraniem wideo zarejestrowanym przez kamerę znajdującą się wewnątrz sklepu. Na nagraniu jest także widoczna część zajścia odbywająca się na ulicy. Nagranie to zaprzecza wyjaśnieniom oskarżonego i zeznaniom Z. K., jakoby po opuszczeniu sklepu udali się razem w kierunku swojego miejsca zamieszkania. Z. K. wraz z dzieckiem odeszła w jedną stronę ulicy, zaś oskarżony w drugą. Nie ma to oczywiście znaczenia dla bytu przestępstwa przypisanego Ł. K., jednak pozwala negatywnie zweryfikować wiarygodność wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań jego żony. Z kolei R. M. w swoich zeznaniach przestawił zajście w sposób odpowiadający zapisowi wideo, toteż w pełni zasadnym było przyznać wiarę wersji prezentowanej przez niego, również w zakresie, w jakim nie zostało to zarejestrowane przez kamerę (przede wszystkim ustalenie, że oskarżony wypowiedział słowa „dostaniesz w gębę”).

Sąd Okręgowy nie przychylił się także do zarzutu obrazy prawa materialnego w postaci naruszenia art. 278 § 1 kk oraz 281 kk. Niezbędnym elementem bytu przestępstwa kradzieży, w tym także kradzieży rozbójniczej jest zabór cudzej rzeczy w celu jej przywłaszczenia. Oznacza to, że sprawca chce objąć rzecz w swoje władztwo i rozporządzać nią jak właściciel. Ł. K. w trakcie postępowania twierdził, że dokonał zaboru komputera nie w celu jego przywłaszczenia, ale w celu zmobilizowania R. M. do odzyskania laptopa A., na którym znajdowały się prywatne pliki oskarżonego. Gdyby uznać, że taki był właśnie zamiar oskarżonego, to jego działanie, mimo, że bezprawne, nie wyczerpywałoby znamion czynu określonego w art. 281 kk. Podstawowym i nader jaskrawym przykładem dysponowania rzeczą jak właściciel jest dokonanie jej sprzedaży. Nie podlega wątpliwościom, że Ł. K. dokonał sprzedaży skradzionego wcześniej laptopa firmie (...), zatem rozporządził rzeczą jak właściciel i wyczerpał znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 281 kk, tym samym zamiar działania przez niego przedstawiony nie jest zgodny z prawdą i stanowi wyłącznie linię obrony przyjętą przez oskarżonego.

W trakcie kontroli instancyjnej nie odnaleziono żadnych okoliczności wpływających na potrzebę zastosowania wobec oskarżonego instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary. Oskarżony był już wielokrotnie karany za przestępstwa przeciwko mieniu. Orzekano wobec niego również kary z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, jednak Ł. K. żadnej z nich nie wykorzystał i powracał na drogę przestępstwa. W przedmiotowej sprawie Ł. K. działając w warunkach recydywy zwykłej wykazał się lekceważącym stosunkiem do panującego porządku prawnego i swoich roszczeń wobec R. M. dochodził z pominięciem instytucji państwowych do tego powołanych, „wymierzając sprawiedliwość na własną rękę” z użyciem przemocy. Niczym niepodparte byłoby przyjęcie, że oskarżony w przyszłości będzie przestrzegał porządku prawnego i nie popełni więcej przestępstwa, zatem jako niezbędne jawi się orzeczenie wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności w wymiarze jednego roku.

Zarzut apelującego, który został przez Sąd Okręgowy uwzględniony dotyczył zasądzenia na rzecz C. C. S.obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonego w wysokości 700 zł. Obrońca słusznie podniósł, że „C. C. S., ul. (...)” nie mieści się w zakresie definicji zawartej w art. 49 kpk określającej kogo w postępowaniu karnym uznać należy za pokrzywdzonego. Ponadto Sąd odwoławczy nie odnalazł w aktach sprawy wniosku o naprawienie szkody złożonego przez osobę uprawnioną do jego złożenia. Nie uczynił tego ani prokurator ani prawny właściciel skradzionego komputera - brat R. M., prowadzący sklep (...).

Wniosek o naprawienie szkody zgłosił R. M., który nie był do tego uprawniony. Przestępstwo popełnione przez oskarżonego było wymierzone w dwa dobra chronione prawem. Pierwszym z nich był laptop należący do właściciela sklepu, a drugim osoba R. M. i jego nietykalność osobista. R. M. jest pokrzywdzonym gdyż wobec niego zastosowano przemoc fizyczną. Nie może jednak domagać się naprawienia szkody, której faktycznie nie poniósł. To uprawnienie należało do jego brata, który stosownego oświadczenia nie złożył. Nie uczynił tego także prokurator, stąd też Sąd postanowił orzeczenie Sądu I instancji w tym zakresie uchylić.

Ponadto od oskarżonego zasądzono na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 180 zł opłaty.