Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Tatarczyk

Sędzia SO Krystyna Hadryś (spr.)

Sędzia SR (del.) Roman Troll

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...) położonej w Z. przy ulicy (...)

przeciwko B. K. i G. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 9 kwietnia 2014 r., sygn. akt VIII C 234/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 634 (sześćset trzydzieści cztery) złote tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 443 (czterysta czterdzieści trzy) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Tatarczyk SSO Krystyna Hadryś

UZASADNIENIE

Powódka Wspólnota Mieszkaniowa (...) położonej w Z. przy ul. (...) wniosła o zasądzenie od pozwanych G. K. i B. K. kwoty 2.848,73 zł z ustawowymi odsetkami od wskazanych kwot składowych oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwani są właścicielami nieruchomości lokalowej położonej w Z. przy ul. (...). Powódka podniosła, że pozwani nie uiścili zaległości z tytułu rozliczenia wody i kanalizacji za lata 2006 - 2009.

W dniu 27 lipca 2011 r. wydany został nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu wskazując, że roszczenie dochodzone pozwem jest przedawnione. Kwestionowali twierdzenia powódki, co do ilości zużytej przez nich wody w 2008 r., albowiem lokal zaczęli używać dopiero od listopada 2008 r. i niemożliwym było, aby zużyli ilość wody wskazaną w uzasadnieniu pozwu. Nadto pozwani zarzucili, że powódka nie przedstawiła sposobu rozliczenia zużycia wody i tym samym nie wyliczono prawidłowo należności z tytułu zużytej wody. Pozwani podnieśli także, że nie byli w stanie odnieść się, co do prawidłowości obliczenia odsetek, a to wobec nie wskazania przez powódkę sposobu ich obliczenia. Pozwani wskazywali, że przedawnieniu uległa kwota 1.871,40 zł stanowiącą wartość rozliczeń za okres od 1 stycznia 2006 r. do 6 lipca 2008 r. Pozwani zarzucali, że powódka nie przedłożyła protokołów odczytu wodomierzy, nadto nie przedłożyła szczegółowego rozliczenia zużytej przez pozwanych wody.

Powódka w odpowiedzi na sprzeciw wskazała, że podnoszona przez pozwanych okoliczność, że lokal użytkowy zaczęli używać dopiero od listopada 2008 roku jest chybiona, albowiem zgodnie z treścią aktu notarialnego z dnia 23 maja 2006 r. rep. A (...) pozwani od tego dnia stali się właścicielami lokalu. Natomiast, co do zarzutu przedawnienia powódka podniosła, że roszczenie z tytułu różnicy pomiędzy zaliczką uiszczoną a faktycznym zużyciem wody nie stanowi roszczenia okresowego, zatem termin przedawnienia wynosi 10 lat, a nie jak wywodzili pozwani 3 lata.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Zabrzu zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2.848,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi: od kwoty 2.543,22 zł od dnia 16 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty, od kwoty 305,51 zł od dnia 7 lipca 2011 r. do dnia zapłaty i zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 760 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Orzeczenie to zapadło przy ustaleniu, że pozwani B. K. i G. K. są właścicielami lokalu użytkowego numer (...) w budynku przy ul. (...). W lokalu pozwanych przyłącze wody opatrzone zostało wodomierzem. W dniu 23 listopada 2010 r. powódka wezwała pozwanych do uiszczenia kwoty 3.740,77 złotych tytułem rozliczenia wody za lata 2006 – 2009. Według zawiadomień z rozliczenia naliczonych zaliczek z tytułu dostarczonych do nieruchomości mediów wynika, że różnica zużycia pomiędzy zużyciem wynikającym z licznika zamontowanym w lokalu a licznikiem głównym wyniosła za: rok 2006 - 380,73 zł, rok 2007 - 350,46 zł, rok 2008 - 1140,21 zł, rok 2009 - 671,82 Budynek znajdujący się w Z. przy ul. (...), w którym pozwani są właścicielami lokalu użytkowego jest opomiarowany niecałkowicie. Powódka wobec ujawnienia różnic pomiędzy odczytami dokonała rozliczenia kosztów dostawy mediów stosownie do 7 pkt załącznika do uchwały wspólnoty nr D 1714/3/04 z dnia 8 lipca 2004 r., zgodnie z którym w przypadku braku udostępnienia lokalu w celu dokonania odczytu zużycia wody za dwa kolejne okresy rozliczeniowe lokal będzie rozliczony jak lokal bez urządzeń pomiarowych od ostatniego rozliczenia. W latach 2006 - 2009 powódka dokonywała rozliczeń zużycia wody szacunkowo, dopiero od połowy 2009 r. powódka dokonywała faktycznych odczytów wodomierza. Działalność gospodarczą w lokalu znajdującym się w Z. przy ul. (...) pozwani rozpoczęli w połowie listopada 2008 r., lokal ten był dostępny w okresie 2006 - 2008, albowiem pozwani prowadzili działalność gospodarczą w lokalu znajdującym się obok . W dniu 22 stycznia 2010 r. dokonano protokolarnego odbioru technicznego wodomierza i instalacji wodnej w lokalu znajdującym się w Z. przy ul. (...), w którym stwierdzono zużycie wody w poprzednio zamontowanym liczniku 391 m ^3.

Powyższe okoliczności doprowadziły Sąd Rejonowy do przekonania, że z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, że pozwani uiszczali zaliczki, w kwocie uwzględnionej przez stronę powodową w dołączonych do akt sprawy rozliczeniach. Spór w zasadzie sprowadzał się do ustalenia czy powodowa wspólnota zasadnie obciążyła pozwanych należnością za wodę za lata 2006 – 2009 w kwocie dochodzonej pozwem. Sąd Rejonowy wskazał, że podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia nie mógł zostać uwzględniony z uwagi na fakt, że do roszczeń z tytułu rozliczenia różnicy wskazań pomiędzy wodomierzem głównym a sumą wskazań wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych stosuje się termin 10 letni wynikający z art. 118 k.c., nie jest to bowiem świadczenie okresowe. Odnosząc się do zarzutu pozwanych w kwestii dotyczącej niedopełnienia przez powódkę - jako zarządcy - obowiązku przeprowadzenia odczytu wodomierza należy zauważyć, że co prawda zgodnie z treścią § 6 umowy o zarządzanie - administrowanie nieruchomością wspólną nr (...) zawartą dnia 28 lutego 2007 r. na żądanie zarządcy - administratora właściciele lokali obowiązani są zezwalać na wstęp do stanowiących ich własność lokali ilekroć jest to niezbędne do przeprowadzenia konserwacji, remontu lub usunięcia awarii w nieruchomości wspólnej, a także w celu wyposażenia budynku, jego części lub innych lokali w dodatkowe instalacje czy urządzenia oraz w celu odczytu urządzeń pomiarowych służących rozliczeniu dostarczanych mediów, nie można jednakże postanowienia tejże umowy interpretować w oderwaniu od postanowień zawartych w pkt 7 załącznika nr 2 do uchwały wspólnoty nr D 1714/3/04 z dnia 8 lipca 2004 roku, określających szczegółowy sposób rozliczania mediów, albowiem zgodnie ze wskazaną regulacją w przypadku braku udostępnienia lokalu w celu dokonania odczytu zużycia wody za dwa kolejne okresy rozliczeniowe lokal będzie rozliczony jak lokal bez urządzeń pomiarowych. Co się zaś tyczy zarzutu pozwanych o nie przedstawieniu protokołów z odczytu wodomierza i podania błędnego zużycia wody w ilości 391 m ³, która to wartość zdaniem pozwanych stanowi nr wodomierza, zarzut ten został przez powódkę obalony, przedstawiła ona bowiem protokół odbioru technicznego wodomierza i instalacji wodnej w lokalu pozwanych, z którego wynika, że na dzień 22 stycznia 2010 r. stan wodomierza wynosił 391 m ³. Zdaniem Sądu, nie znajduje również uzasadnienia zarzut pozwanych, jakoby powódka nie wykazała wysokości zadłużenia pozwanych z tytułu rozliczeń należności za wodę i kanalizację, albowiem wysokość ta wynika z przedstawionego przez powódkę „Wykazu obciążeń i wpłat”, a także z przedłożonych zawiadomień z rozliczenia naliczonych zaliczek z tytułu dostarczonych do nieruchomości mediów, jako że lokal będący własnością pozwanych został zakwalifikowany jako lokal nieopomiarowany, a to wobec nie wykonania przez pozwanych obowiązku wynikającego z pkt 7 załącznika nr 2 do powołanej wyżej uchwały.

Wobec czego Sąd Rejonowy uznał, że zaprezentowane przez powódkę stanowisko zarówno, co do podstawy żądania, jaki i jego wysokości zasługiwało na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji wskazał, że podstawą prawą wyroku jest art. 13 ustawy o własności lokali oraz art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a w zakresie odsetek art. 481 § 1 k.c. O kosztach postępowania Sąd orzekł po myśli art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiedli pozwani zaskarżając go w całości, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

Zarzucili naruszenie prawa procesowego a to art. 233 i 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku przyczyn pominięcia przeprowadzonych w sprawie dowodów osobowych - zeznań świadków i pozwanej oraz przez dokonanie istotnych ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że powódka dochodziła od pozwanych kosztów, które stanowiłyby różnicę pomiędzy wskazaniami głównego wodomierza znajdującego się w budynku, a sumą wskazań wodomierzy indywidualnych zainstalowanych w poszczególnych lokalach; że pozwani nie udostępnili lokalu w celu dokonania odczytów zużycia wody za dwa kolejne okresy rozliczeniowe, co uzasadnia uznanie tego lokalu za nieopomiarowany i w konsekwencji zastosowanie metody szacunkowego rozliczenia wody w sposób określony we wskazanym załączniku. Ponadto zarzucili naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 26 ust.3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez jego błędne zastosowanie i w konsekwencji czego uznanie, iż pozwani winni są zapłacić powodowi kwotę 2.848,73zł, a to art.118 k.c. poprzez jego błędną wykładnię przez przyjęcie, iż roszczenia z tytułu rozliczeń różnicy wskazań pomiędzy wodomierzem głównym a sumą wskazać wodomierzy zainstalowanych przy punktach czerpalnych przedawnia się w terminie 10 lat, w sytuacji kiedy roszczeniem powoda objęte były należności z tytułu zużycia przez pozwanych wody w lokalu użytkowym, a opłaty te jako świadczenia okresowe przedawniają się z upływem lat trzech; a to pkt.3b) w zw. z pkt.7 załącznika 2 do uchwały wspólnoty z dnia 8 lipca 2004r. poprzez błędne zastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że strona powodowa była uprawniona do szacunkowego rozliczenia zużycia wody w lokalu użytkowym pozwanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja pozwanych zasługiwała na uwzględnienie, co uzasadniało wydanie wyroku reformatoryjnego.

W pierwszym rzędzie jednak należało odnieść się do zarzutu apelacji naruszenia przez Sąd Rejonowy przesłanek z art. 118 k.c.

Zarzut błędnego uznania w zaskarżonym orzeczeniu, iż nie zachodzi podstawa do uwzględnienia zarzutu pozwanych przedawnienia, nie może zostać uwzględniony. Przedmiotem żądania pozwu nie była bowiem ocena prawidłowości ustalenia zaliczki na poczet kosztów utrzymania nieruchomości, ale rozliczenie i obciążenie pozwanych kosztami utrzymania wspólnej nieruchomości. Niewątpliwie ma rację strona pozwana, iż roszczenia dotyczące zaliczki w ramach obowiązków wynikających z ustawy z 1994 r. o własności lokali jest świadczeniem okresowym, podlegającym trzyletniemu terminowi przedawnienia. Jednakże utrzymanie nieruchomości wspólnej obciąża współwłaścicieli co do zasady w oparciu o przepisy kodeksowe regulujące współwłasność rzeczy i jako takie roszczenia związane z tą współwłasnością podlegają przedawnieniu 10-letniemu, co do obciążenia ich wysokością w zakresie udziału w takiej współwłasności.

Dlatego brak było podstaw do oddalenia powództwa z uwagi na przedawnienie roszczenia, co prawidłowo ocenił Sąd Rejonowy.

Zaskarżony wyrok jednakże nie mógł się ostać, wobec skutecznego zarzutu skarżących opartego na art. 233 k.p.c.

Sąd Rejonowy wprawdzie zebrał materiał dowodowy zawnioskowany przez obie strony w pełnym zakresie, jednakże dokonał jego oceny w sposób uzasadniający stwierdzenie, iż ocena ta ma charakter dowolny, albowiem nie znajduje uzasadnienia w poszczególnych elementach dowodowych wskazanych przez Sąd Rejonowy. Szczególnie należy tę ocenę odnieść do dokumentów złożonych w sprawie przez stronę powodową.

Dokonując samodzielnie oceny w trybie art. 233 k.p.c., opierając się na zebranym przed Sądem I instancji materiale dowodowym - bowiem nie zachodziła konieczność uzupełnienia tego materiału - Sąd Odwoławczy doszedł do odmiennych wniosków.

Sąd Odwoławczy uznał, że okoliczności naprowadzone przez stronę powodową jako inicjującą postępowanie sądowe w sprawie i żądającą zasądzenia od pozwanych wartości pobranej wody, nie zostały wykazane w rozumieniu art. 232 k.p.c. i materialnoprawnego art. 6 k.c. Nie może bowiem być wiążącym i skutecznie wykazanym w rozumieniu tych przepisów, powołanie się powódki wyłącznie na wykaz zaległości z dnia 15 kwietnia 2011 r. ( k – 22 ). Sporządzony został on bowiem przez stronę powodową i jako taki sam w sobie stanowi wyłącznie stanowisko tej strony co do zakresu żądania objętego pozwem. Należało stwierdzić, że już z samej treści tego „ wykazu zaległości” nie wynika jaka kwota odnosi się do rozliczenia wody, bowiem rozliczenie dotyczy także śmieci, których wartość nie była oznaczona odrębnie i nie została wykazana dalszymi dokumentami wskazującymi na zakres kwotowy poszczególnych należności objętych pozwem. Globalne oznaczenie kwot przez powódkę za okres 2006 - 2009, bez wykazania szczegółowych podstaw takiego żądania, nie poddaje się kontroli co do prawidłowości oznaczenia zaległości pozwanych w sytuacji, gdy strona pozwana negowała istnienie jakichkolwiek zaległości. To na stronie powodowej zatem ciążył obowiązek wykazania swoich twierdzeń, a za takie wykazanie nie może zostać z kolei powołanie się powódki na załącznik nr 2 do uchwały z dnia 8 lipca 2004 r. ( k – 14 ). W powoływanym przez powódkę załączniku przedstawione zostały różne systemy rozliczania wody, jednakże powódka nie wykazała okoliczności faktycznych, które dawałyby podstawy do przyjęcia któregokolwiek w zakresie rozliczenia pozwanych. Nie zaofiarowała w tym zakresie żadnych dowodów. Niewątpliwie za taki nie można uznać dowód z zeznań pracownika powódki śwd. W. S. ( k – 52 ), która podała, że do 2009 r. nie stosowano żadnych skonkretyzowanych zasad ustalania wysokości należności – w odróżnieniu od zaliczek – za wodę. Nadto należało mieć na względzie, iż twierdzenia powódki o braku udostępniania przez pozwanych możliwości odczytu liczników wody nie zostały przez powódkę wykazane, a tym samym nie można pozwanym przypisać zawinionego uchylania się od realizowania swoich obowiązków co do prawidłowego ustalenia wartości faktycznie zużytej wody w części nieruchomości zajmowanej przez nich.

W toku postępowania przed Sądem merita strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów, by wzywała pozwanych do udostępnienia pomieszczeń, w których znajdowały się mierniki zużycia wody i powodowało to wyłączenie możliwości rozliczenia faktycznego poboru wody przez pozwanych.

W tym stanie rzeczy ocena przedstawionego Sądowi Rejonowemu przez powódkę materiału dowodowego w zaskarżonej sprawie, nie może zostać uznana za zgodną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

W stanie sprawy, gdy powódka nie zaofiarowała innych dowodów aniżeli załącznik do uchwały wspólnoty mieszkaniowej i wykaz zaległości, należało uznać za niewykazane jej żądanie objęte pozwem w sprawie.

Dlatego rozważania co do systemu rozliczenia użycia wody są zbędne , bowiem Sąd Rejonowy nie miał podstawy do przyjęcia jakiejkolwiek wskazanej pozwem metody rozliczenia wody.

Z uwagi na powyższe - na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok we wskazanym zakresie.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c., a także z § 6 ust. 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .

SSR(del.) Roman Troll SSO Tomasz Tatarczyk SSO Krystyna Hadryś