Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Tatarczyk (spr.)

Sędzia SO Barbara Braziewicz

SO Andrzej Dyrda

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa E. W. i R. W.

przeciwko Gminie G.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt II C 3020/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej Gminy G. na rzecz powódki E. W. kwotę 1.800 (tysiąc osiemset) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Andrzej Dyrda SSO Tomasz Tatarczyk SSO Barbara Braziewicz

akt III Ca 1683/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 10 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy pozbawił w całości wykonalności w stosunku do powodów tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego przez referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym w Gliwicach w dniu 11 września 2012 roku w sprawie sygn. akt 1 Nc 1261/12 opatrzonego klauzulą wykonalności i nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa 1324 zł tytułem kosztów sądowych. Sąd ustalił, że referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Gliwicach w dniu 11 września 2012 roku wydał nakaz zapłaty, w którym uwzględnił roszczenie pozwanej Gminy G. przeciwko J. W., R. W. i E. W. jako dłużnikom solidarnym o zapłatę kwoty 26 464,12 zł tytułem odszkodowania za zajmowanie lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego. J. W. skutecznie złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, a w stosunku do powodów E. W. i R. W. nakaz zapłaty uprawomocnił się i w dniu 20 czerwca 2013 roku sąd nadał mu klauzulę wykonalności. J. W. w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz na rozprawie w dniu 20 grudnia 2012 roku podniósł zarzuty wspólne dla E. W. i R. W., dotyczące braku podstawy i niewykazania wysokości objętego pozwem roszczenia. Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z 20 grudnia 2012 roku, wydanym na skutek złożenia przez J. W. sprzeciwu od nakazu zapłaty oddalił w stosunku do niego powództwo. Żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności uznał Sąd za uzasadnione w świetle art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. Przywołał regulację art. 375 k.c. stanowiącego w § 1, że dłużnik solidarny może się bronić zarzutami, które przysługują mu osobiście względem wierzyciela, jak również zarzutami, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom solidarnym. Zarzutem wspólnym dla wszystkich dłużników solidarnych, jak wskazał Sąd, jest zarzut dotyczący istnienia i wysokości długu obciążającego solidarnie dłużników. Według § 2 tego artykułu, wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne. Sąd wskazał, że po powstaniu tytułu wykonawczego opartego na nakazie zapłaty zapadł w stosunku do dłużnika solidarnego J. W. korzystny wyrok zwalniający go z obowiązku zapłaty należności z uwagi na podniesiony przez niego zarzut wspólny dla pozostałych współdłużników, mianowicie zarzut dotyczący braku wykazania istnienia i wysokości zobowiązania objętego tytułem wykonawczym. Oddalenie powództwa w stosunku do współdłużnika solidarnego J. W. nastąpiło z tej przyczyny, że powódka nie udowodniła swojego roszczenia, a ta kwestia miała charakter materialno-prawny. Zarzuty, w uwzględnieniu których doszło do wydania wyroku oddalającego powództwo uznać należało za zarzuty wspólne przysługujące wszystkim współdłużnikom solidarnym. W rezultacie przyjął Sąd, że zobowiązanie wynikające z tytułu wykonawczego wygasło. Fakt ten uzasadnia pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. O kosztach postępowania rozstrzygnął sąd po myśli art. 98 k.p.c

W apelacji pozwana zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że zapadły wyrok z dnia 20 grudnia 2012 roku, dotyczący J. W. zwalniał go z obowiązku zapłaty należności z uwagi na podniesiony przez niego zarzut dotyczący braku wykazania istnienia i wysokości zobowiązania, podczas gdy J. W. reprezentował wyłącznie siebie, nie podnosił w sprawie zarzutów, które przytacza sąd, a wyrok z 20 grudnia 2012 roku oddalił powództwo a nie zwolnił pozwanego z zobowiązania i nie zawiera uzasadnienia, nie wiadomo więc, jakimi przesłankami kierował się sąd oddalając powództwo, naruszenie prawa materialnego i formalnego - art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. przez przyjęcie, że po wydaniu tytułu wykonawczego zobowiązanie wygasło na skutek wydania wyroku z dnia 20 grudnia 2012 roku zwalniającego niebędącego stroną w niniejszej sprawy J. W. z zobowiązania, podczas gdy tytuł wykonawczy w oparciu o nakaz zapłaty powstał w dniu 20 czerwca 2013 roku, a więc 6 miesięcy po wydaniu wyroku z 20 grudnia 2012 roku i nie było czynności prawnej, o której mowa w art. 508 k.c. - zwolnienia z długu. W oparciu te zarzuty skarżąca domagała się zmiany wyroku przez oddalenie powództwa i zasądzenia kosztów postępowania.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Powód wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacje jest bezzasadna.

W sprawie o zapłatę Sąd Rejonowy nie sporządził uzasadnienia wyroku oddalającego powództwo w stosunku do J. W.. Wyrok ten wydał po odebraniu od pozwanego oświadczenia precyzującego zarzuty sprzeciwu. Pozwany zakwestionował w szczególności wysokość dochodzonej należności objętej nakazem zapłaty, jako nieodpowiadającej standardowi lokalu i stawkom czynszu wolnorynkowego. Po dopuszczeniu wnioskowanych przez gminę dowodów na okoliczność wysokości roszczenia Sąd Rejonowy zamknął rozprawę i wydał w dniu 20 grudnia 2012 roku wyrok oddalający powództwo w stosunku do J. W.. Mimo niesporządzenia przez sąd na piśmie uzasadnienia tego wyroku okoliczności, w jakich wyrok zapadł nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że oddalenie powództwa nastąpiło w uwzględnieniu zarzutów pozwanego kwestionujących w szczególności wysokość dochodzonej należności. Niesłusznie podważa zatem skarżąca ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego dotyczące przyczyny oddalenia powództwa w stosunku do J. W..

Zarzuty dotyczące wysokości długu obciążającego solidarnie klika osób są, jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, zarzutami wspólnymi dla tych osób ze względu na treść ich zobowiązania. Według art. 375 § 2 k.c., wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne. Skutek w postaci zwolnienia dłużników następuje także w sytuacji, gdy korzystny wyrok uwzględniający zarzuty wspólne dłużnikom solidarnym zapadł po wydaniu orzeczenia niekorzystnego dla innych dłużników solidarnych. Ponieważ wyrok oddalający powództwo w stosunku do J. W. zapadł po zasądzeniu nakazem zapłaty roszczenia od powodów jako dłużników solidarnych z J. W., na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. przysługiwało im powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Niezasadnie zarzuca więc skarżąca naruszenie tego przepisu. Bezprzedmiotowy jest zarzut apelacji naruszenia art. 508 k.c., skoro przepis ten nie stanowił podstawy żądania pozwu.

Podstawą zwolnienia dłużnika solidarnego z zobowiązania jest sam wyrok uwzględniający zarzuty wspólne, wysunięte przez innego dłużnika solidarnego. Brzmienie art. 375 § 2 k.c. wskazuje, że wyrok korzystny dla jednego dłużnika solidarnego powoduje sam przez się, z mocy prawa, korzystne skutki także dla innego dłużnika solidarnego. Celem tego uregulowania jest zapewnienie formalnej jednolitości rozstrzygnięć w stosunku do osób znajdujących się w takiej samej sytuacji prawnej.

Przepisy o postępowaniu nakazowym i upominawczym nie zawierają przepisu analogicznego do art. 378 § 2 k.p.c., który umożliwia w postępowaniu apelacyjnym rozpoznanie z urzędu przez sąd drugiej instancji w granicach zaskarżenia sprawy także na rzecz współuczestników, którzy wyroku nie zaskarżyli, gdy będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są dla nich wspólne.

W przypadku postępowania nakazowego i upominawczego synchronizację sprzecznych orzeczeń dotyczących kliku osób znajdujących się w identycznej sytuacji prawnej umożliwia natomiast art. 840 k.p.c.

Niezasadnie kwestionuje skarżąca orzeczenia Sądu Rejonowego wskazując że tytuł wykonawczy oparty o nakaz zapłaty z 11 września 2012 roku powstał po wydaniu wyroku z dnia 20 grudnia 2012 roku, zatem po zdarzeniu, na które powołali się powodowie żądając pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. W świetle art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności uzasadniać może zdarzenie, które nastąpiło po powstaniu tytułu egzekucyjnego. Tytuł egzekucyjny, którego dotyczy żądanie pozwu, powstał z chwilą uprawomocnienia się nakazu zapłaty z 11 września 2012 roku, co nastąpiło – rzecz jasna – przed wydaniem wyroku oddalającego powództwo w stosunku do J. W..

Z przytoczonych względów apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego orzekł Sąd Okręgowy po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c.; pozwana jako strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić powódce, na jej żądanie, koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu odwoławczym.