Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 2015 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Joanna SKOWRON
Protokolant:	st.sekr.sądowy Ewa Jagieła

po rozpoznaniu w dniu 4 maja 2015 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa W. B.

przeciwko (...) Sp. z o. o. w S.

o zapłatę 61.500 zł

I.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 61 500,00 zł (sześćdziesiąt jeden tysięcy pięćset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10.01.2013 roku do dnia zapłaty,

II.  dalej idące powództwo w zakresie odsetek oddala,

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 6.692,00 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 3.600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V GC 357/14

UZASADNIENIE

Powód W. B. w pozwie z dnia 06.06.2014 r. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz kwoty 61.500 zł tytułem premii w związku z osiągnięciem sukcesu przez pozwaną w postaci zakwalifikowania projektu inwestycyjnego do dofinansowania przez (...) Instytucję Pośredniczącą ze środków unijnych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23.10.2012 r. do dnia zapłaty. Nadto o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że strony zawarły umowę na wykonanie dokumentacji projektowej obejmującej inwestycję w postaci budowy i przebudowy hotelu (...) w S.. Strony ustaliły zakres umowy oraz wynagrodzenie w kwocie 304.000 zł netto. Zapłata miała następować etapami na podstawie faktury vat wystawionej za dany etap prac. W § 6 strony ustaliły wynagrodzenie dodatkowe w postaci premii w kwocie 50.000 zł netto (61.500 zł brutt) uwarunkowanej otrzymaniem dotacji unijnych przez startującą w konkursie stronę pozwaną, a której wypłata miała nastąpić po uzyskaniu takiej dotacji przez stronę pozwaną. Powód wskazywał, że powstanie jego roszczenia o wypłatę premii nastąpiło z chwilą podjęcia przez Zarząd Województwa (...) uchwały nr (...) w dniu 11.09.2012 r. w sprawie zatwierdzenia listy projektów, które uzyskały pozytywną ocenę merytoryczną. Zatem w dniu 15.10.2012 wystawił wobec strony pozwanej fakturę vat nr (...) na kwotę 50.000 zł netto z terminem płatności 22.10.2012 r. faktura została przesłana pocztą oraz pocztą elektroniczną, a po zwrocie przesyłki pocztowej jako niepodjętej, doręczonej osobiście w siedzibie spółki. Wielokrotne wezwania do zapłaty nie dały rezultatu.

Powód ponadto wskazał, że toku korespondencji elektronicznej strona pozwana podawała rozmaite przyczyny odmowy zapłaty premii: niezawarcie umowy o dofinansowanie, zawarcie umowy o dofinansowanie, ale bez otrzymania środków pieniężnych. Powód zaprzeczył stanowisku pozwanej, aby strony umówiły się na zapłatę premii po faktycznym przekazaniu środków pieniężnych na rachunek bankowy strony pozwanej. Strony umówiły się na przysługiwanie premii w chwili otrzymania dotacji przez zleceniodawcę. Powołując się na poszczególne etapy postępowania o dofinansowanie, wynikające m.in. z przepisów ustawy z dnia 06.12.2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, powód wskazał, że postępowanie to kończy się zawarciem umowy o dofinansowanie ze środków unijnych i wówczas beneficjent uzyskuje prawo do dofinansowania na zasadach określonych w umowie. Zatem zdaniem powoda „otrzymanie-uzyskanie” dotacji – jak to określiły strony w umowie, na podstawie art. 65 § 2 kc, należy tłumaczyć jako „przyznanie dofinansowania”, które w przedmiotowym postępowaniu konkursowym należy utożsamiać z uzyskaniem pozytywnej oceny projektu przez podmiot przeprowadzający konkurs. Podkreślił, że wypłata środków pieniężnych stanowi już realizację umowy o dofinansowanie, której stroną jest pozwana i organizacja pośrednicząca, a której strona nie jest powód. Stąd też wszelkie kwestie dotyczące wypłaty środków pieniężnych nie mogły go dotyczyć. Powód wskazał ponadto, że nie było żadnych przeszkód dla ustalenia umownego wypłaty premii w chwili otrzymania środków pieniężnych.

W odpowiedzi na pozew (k. 44) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasadzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany wskazał, że otrzymanie dofinansowania było przez obie strony rozumiane jako faktyczne przelanie środków finansowych na ten cel nie zaś podpisanie o umowy o dofinansowanie. Wniosek taki formułowała także na podstawie umów zawartych z K. B. (1) oraz P. M. (a dotyczących usług przy tym samym postępowaniu konkursowym), w których wynagrodzenie w postaci succes fee miało być płatne w dacie podpisania umowy przez beneficjenta z instytucją pośredniczącą, jako nagroda za staranne działanie, którego celem było podpisanie umowy z (...) Instytucją Pośredniczącą (dalej jako (...)). Ustalenie premii było formą nagrody za efekt w postaci stworzenia realnego dzieła. Projekt architektoniczny nie był wpisany w sukces jakim miało być podpisanie umowy o dofinansowanie, lecz był tylko jednym z elementów dokumentacji przedstawionej do zarządu Województwa (...).

Strona pozwana zaprzeczyła interpretacji powoda, że zawarcie umowy z (...) jest równoznaczne z otrzymaniem dofinansowania. Podkreśliła, że „prawo do dofinansowania” nie jest jednoznaczne z jego otrzymaniem.

Dodatkowo pozwana zarzuciła nienależyte wykonanie zobowiązania przez powoda i wskazała na powstanie z tego tytułu szkody w mieniu strony pozwanej w wysokości 61.500 zł. Nienależyte wykonanie zobowiązania przez powoda polegało na umiejscowieniu projektowanego obiektu w obrębie przebiegu światłowodu o znaczeniu międzynarodowym oraz na niepoinformowaniu o tym strony pozwanej jako inwestora, który nie miał o tym wiedzy, albowiem takie obciążenie nieruchomości gruntowej nie zostało ujęte w zapisach księgi wieczystej. Strona pozwana zarzuciła, że powód tylko wszczął procedurę usunięcia kolizji, lecz nie przewidział czasu i kosztów jej usunięcia. Podała, że po przystąpieniu do prac budowlanych ujawniło się miejsce i sposób położenia światłowodu. Strona pozwana zleciła L. R. przeprowadzenie postępowania administracyjnego, w sprawie wydania pozwolenia na budowę (jak można się domyślić dotyczącego zmiany przebiegu światłowodu). Czas takiego postępowania miał być długi i żmudny, nadto przeniesienie światłowodu było czynnością skomplikowaną, albowiem należało uniknąć jego zniszczenia. Uszkodzenie go lub zniszczenie groziło inwestorowi naliczeniem kar umownych w wysokości kilkaset tysięcy złotych. Umiejscowienie go w skałach oznaczało jego wyjęcie i przesunięcie po uprzednim rozkruszeniu skał. Ponadto tych prac nie można było wykonać w zimie ze względu na zbyt niską temperaturę powietrza. (...) S.A. odmówiła wykonania zmiany przebiegu we własnym zakresie.

Strona pozwana wskazała także, że nienależyte wykonanie zobowiązania przez powoda polegało na niedostarczeniu projektu w formie elektronicznej, umożliwiającej sporządzenie projektów wykonawczych przez innych projektantów.

Na podstawie tych okoliczności pozwany konstatował, że na skutek nienależytego wykonania zobowiązania przez powoda, skutkującego przedłużeniem się procesu budowlanego, pozwany poniósł szkodę w wysokości kosztów zlecenia projektu zamiennego.

Strona pozwana wskazała, że po przeanalizowaniu sytuacji formalno-prawnej i faktycznego czasu koniecznego do zakończenia budowy związanego z koniecznością przeniesienia światłowodu (18 miesięcy) oraz kosztów przeniesienia (w wysokości 150.000 zł), uznała, że nie zakończy prac do 31.12.2014 r. i tym samym utraci przyznane mu dofinansowanie z (...). W tych okolicznościach zdecydowała się na wykonanie projektu zamiennego, który może być wykonany do końca 2014 r. Projekt ten został wykonany przez M. P. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...). M. P. wystawiła wobec strony pozwanej fakturę vat na kwotę 50.000 zł netto (61500 zł brutto), płatną w dniu 15.07.2014 r. W tym zakresie strona pozwana wskazała, że pismem z dnia 16.07.2014 r. złożyła wobec powoda oświadczenie o potrąceniu i podniosła w związku z tą okolicznością zarzut potrącenia.

W replice (k. 152) powód podtrzymał swoje stanowisko, dodatkowo wskazując na argumentację pozwanej wynikającą z porównania z innymi umowami zawartymi z innymi podmiotami z elementem succes fee. Podniósł, że oferta powoda na wykonanie dokumentacji projektowej początkowo wynosiła 395.000 zł, a w toku negocjacji strona pozwana uzależniała zawarcie umowy od otrzymania dotacji. Zatem powód ograniczył zakres usług do sporządzenia projektu budowlanego bez projektu przyłączy i planu zagospodarowania terenu (dalej jako (...)). Powyższe wynika z zapisów oferty cenowej w toku negocjacji o upuście na (...) i P. w kwocie 80.200 zł, w zamian za wypłatę premii. Premia ta nie była uzależniona od wykonania projektu (wybudowania obiektu) ani od jakości pracy powoda.

Odnośnie zarzutu potrącenia powód wskazał, że należy je ocenić jako swoiste uznanie długu. A dodatkowo ocenił przedstawione w tym zakresie dokumenty jako „spreparowane na potrzeby niniejszego procesu” i odwołał się w tym zakresie do terminu płatności w dniu wystawienia faktury vat sporządzonej przez M. P. (1). Podkreślił, że jak wynika z dowodów, strona pozwana nie ma płynności finansowej, a godzi się na płatność faktury w kwocie odpowiadającej kwocie żądania pozwu w dniu jej wystawienia. Podniósł zarzut niewykazania szkody oraz winy powoda a nadto brak związku przyczynowego między szkodą a zachowaniem powoda.

W kwestii zaś nienależytego wykonania umowy powód wskazał, że projekt zagospodarowania terenu był wyłączony z umowy stron i kompletną dokumentację (...) strona pozwana miała złożyć w Starostwie Powiatowym w J. celem uzyskania pozwolenia na budowę. Jak wynika przy tym z treści § 8 ust. 3 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25.04.2012 r. w/s szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (DZ.U. 2012.462) układ sieci telekomunikacyjnych w terenie należy do zakresu (...). Podkreślił, że skoro strona pozwana uzyskała pozwolenie na budowę, to również uzyskała zezwolenie na uzgodnienie z gestorem sieci na usunięcie kolizji. W ramach podziału czynności projektowych koniecznych dla pozwolenia na budowę, (...) miał wykonać J. H. (1).

W zakresie zarzutu strony pozwanej o powstaniu w jej mieniu szkody, powód ocenił ją jako sztucznie kreowaną. Zarzucił stronie pozwanej nadinterpretację umowy poprzez przypisywanie mu wbrew zapisom umowy, świadczenie usług skutkujących wpływem na termin załatwiania spraw administracyjnych i przewidywanie czasu trwania prac geodezyjnych.

Zaprzeczył, aby przed otrzymaniem odpowiedzi na pozew miał wiedzę o terminie zakończenia prac przewidzianym w umowie o dofinansowanie zawartej pomiędzy (...) a stroną pozwaną. Zwłaszcza, że przez wiele miesięcy strona pozwana zaprzeczała jej zawarciu. Nadto zaprzeczył ustaleniu umownemu stron o wykonania dokumentacji projektowej w wersji cyfrowej z wykorzystaniem programu AutoCAD lub innego. Złożenie projektu w formie papierowej było wystarczające do uzyskania pozwolenia na budowę.

W replice (k. 165) strona pozwana zaprzeczyła zastosowaniu przez powoda upustów w zamian za wypłatę premii, którą sama zaproponowała za wdrożony do prac inwestycyjnych projekt. Zarzuciła, że podstawą zmiany wysokości wynagrodzenia było zmniejszenie się zakresu usług (wyłączenie projektu wykonawczego). Podkreśliła ustalenie premii za efekt w postaci uzyskania dotacji unijnych za wprowadzenie go w fazę realizacji. Premia miała charakter nagrody za wypłacenie beneficjentowi kosztów wykonania projektu a nie za jego stworzenie. Wskazała, że powód brał na siebie odpowiedzialność za kompletność dokumentacji i jej jakość, albowiem wypłata wynagrodzenia była uzależniona od uzyskania pozwolenia na budowę. Podkreśliła, że jako twórca projektu winien był przewidzieć że jego realizacja jest niemożliwa do wykonania w terminach określonych przez (...) i, że koszty przesunięcia światłowodu doprowadzą do nieopłacalności inwestycji. Czym doprowadził do nieuzasadnionego poniesienia kosztów jego wynagrodzenia, zagrożenia utraty finansowania z (...) i poniesienia kosztów przeniesienia światłowodu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, powód na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, strona pozwana jako spółka prawa handlowego zawarły w dniu 07.04.2012 r. umowę o dzieło, obejmującą wykonanie dokumentacji projektowej w celu uzyskania pozwolenia na budowę (§ 2 i § 4 pkt 4.1.1-4.1.5) z wyłączeniem projektu wykonawczego wielobranżowego, projektu przyłączy, uzyskania warunków technicznych przyłączenia (§ pkt 2.2 za wynagrodzeniem w kwocie 304.000 zł netto (§ 5 pkt 5.1). Projekt zagospodarowania terenu obejmujący przebieg sieci w terenie oraz usunięcie ewentualnych kolizji leżał po stronie zamawiającego (inwestora, którym była strona pozwana) - § 2 pkt 2.2. Przedmiotowa umowa miała na celu osiągnięcie określonego skutku w postaci stworzenia materialnego dzieła – projektu architektonicznego, stanowiącego element dokumentacji projektowej potrzebnej dla uzyskania pozwolenia na budowę oraz złożenia w konkursie wniosków o dofinansowanie ze środków unijnych z dnia 29.03.2012 r. pod nazwą (...) zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu (w wykluczeniem projektów z zakresu tworzenia centrów pobytowych (...)).

Ponadto strony ustaliły dodatkowo premię za sukces (tzw. succes fee), w § 6 pkt 6.4 stanowiąc, że „w przypadku otrzymania przez Zleceniodawcę dotacji unijnych na powyższe zadanie projektowe, Zleceniobiorcy przysługuje premia w wysokości 50.000 zł + VAT płatne po uzyskaniu takiej dotacji”. W toku negocjacji strony nie ustalały bardziej szczegółowych terminów lub warunków dotyczących premii.

Dowód: umowa z dnia 07.04.2012 r. k. 11-13, wydruk ze strony internetowej dip.dolnyslask.pl k. 14 wraz z lista poprawnych formalnie wniosków o dofinansowanie (nabór 22.06.2012 r.) k. 15-17, oferta cenowa z dnia 05.04.2012 r. k. 84-86 i regulamin honorarium architekta (uchwała Krajowej Rady Izby Architektów z dnia 13.01.2006 r.) k. 92-107, wzór umowy k. 87-91 korespondencja e-mail przed zawarciem umowy k.167-168, harmonogram i rozdział prac przy realizacji umowy między stronami k.158-159, kalkulacja kosztów (...) przez J. H. k. 306 i korespondencja k. 307-308, korespondencja e-mail w toku prac projektowych k. 304-305, wydruk z CEIDG i KRS stron k. 36, 37-39, 56-61

Powód wykonał dzieło prawidłowo i w terminie. Wniosek o pozwolenie na budowę został złożony w Starostwie Powiatowym w J., a projekt architektoniczny został dołączony do wniosku o dofinansowanie. Złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na budowę stanowiło wymóg formalny udziału w konkursie wniosków o dofinansowanie ze środków unijnych z dnia 29.03.2012 r. pod nazwą (...) zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu (w wykluczeniem projektów z zakresu tworzenia centrów pobytowych (...))Bezsporne było, że powód otrzymał wynagrodzenie podstawowe za wykonane dzieło. Powód jako wykonawca dzieła w postaci dokumentacji projektowej nie był zobowiązany do sporządzenia i dostarczenia zamawiającemu projektu budowlanego w formie elektronicznej. Projekt budowlany w formie elektronicznej nie jest niezbędny dla sporządzenia projektu budowlanego wykonawczego.

Pozwolenie na budowę zostało wydane dnia 17.07.2012 r.

Dowód: umowa z dnia 07.04.2012 r. k. 11-13, wyjaśnienia powoda, zeznania świadka K. B., R. N., W. K., wizualizacja obiektu k. 108, korespondencja e-mail z dnia 27.03.2014 r. k. 132-134, 13.03.2013 r. k. 138-139, pierwsza strona projektu budowlanego wraz z wzmianką o decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę w dniu 17.07.2012 r. k. 140, wniosek o pozwolenie na budowę z dnia 18.05.2012 r. k. 266

W celu uzyskania programu pomocowego dla projektu inwestycyjnego, dla którego niezbędny był projekt budowlany zamówiony u powoda, strona pozwana zawarła również umowę o świadczenie usług z K. B. (1) polegających na pomocy przy przygotowaniu wniosku i załączników, skonsultowania kompletu dokumentacji do programu pomocowego oraz w celu przygotowania dokumentacji rozliczeniowej. Strony tej umowy również przewidziały premię za sukces wyrażający się w przyznaniu dotacji stronie pozwanej. Premia miała być płatna według harmonogramu ustalonego po przyznaniu dotacji i podpisaniu umowy z (...).

Dowód: umowa o świadczenie usług z K. B. k. 109-113, zeznania świadka K. B.

W dniu 11.09.2012 r. na podstawie uchwały Zarządu Województwa (...) wyniki oceny wniosku o dofinansowanie (...) sp. z o.o. w S. (poz. 20) o nazwie (...) zostały zatwierdzone. Całkowita wartość projektu opiewała na kwotę 9.826.251,06 zł, a wnioskowana kwota dofinansowania wynosiła 3.993.612,12 zł. Rekomendowana kwota dofinansowania została określona na kwotę 3.968.617,12 zł. Liczba punktów uzyskanych w konkursie to 25 (max 30 – min 12). Uchwała stanowiła ostatni etap konkursowy, ostatnią czynnością wykonawczą konkursu było zawarcie umowy z (...) Instytucją Pośredniczącą ( dalej jako (...) ).

Dowód: wydruk ze strony internetowej dip.dolnyslask.pl k. 18 wraz z listą projektów zatwierdzonych do dofinansowania k. 19-21 (informacja z dnia 14.09.2012 r.), chwała nr (...) k. 22 zeznania świadka K. B. (1).

W dniu 31.12.2012 r. (...) sp. z o.o. w S. podpisała umowę z (...) o dofinansowanie Projektu „Utworzenie A. (...) ( dalej jako umowa o dofinansowanie). Zestawienie umów o dofinansowanie zostało opublikowane w dniu 02.01.2013 r.

W ramach tej umowy (...) przyznał Beneficjentowi (stronie pozwanej) na realizację ww. projektu, dofinansowanie, stanowiące pomoc publiczną w oznaczonej kwocie i stanowiącej nie więcej niż 49,99% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu (§ 2 ust. 2 pkt 1-2 umowy o dofinansowanie). Przy czym umowa obejmowała jedynie wydatki kwalifikowalne części inwestycyjnej (bez wydatków na usługi doradcze i usługi z wykorzystaniem mechanizmu cross-financing - § 2 ust. 4 ). Beneficjent zobowiązał się do zapewnienia finansowania całości projektu § 2 ust. 6. Rozpoczęcie realizacji projektu ustalono na 01.01.2013 r., z zakończenie realizacji rzeczowej i finansowej w dniu 31.12.2014 r. ( § 3).

Bezsporne było, że strona pozwana nie otrzymała żadnej kwoty na podstawie umowy o dofinansowanie ani w postaci zwrotu wydatków ani w postaci zaliczki.

Strona pozwana odmówiła (...) podpisania protokołu pokontrolnego, a (...) pismem z dnia 17.12.2014 r. złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o dofinansowanie.

dowód: wydruk ze strony internetowej dip.dolnyslask.pl k. 23 wraz z zestawieniem umów o dofinansowanie k. 24 (poz 15), wyjaśnienia strony pozwanej, zeznania świadka J. K. (prokurenta strony pozwanej), pismo (...) z dnia 20.10.2014 r. k. 297, oświadczenie (...) o rozwiązaniu umowy o dofinansowanie z dnia 17.12.2014 r. k. 298-300

W dniu 30.08.2013 r. strona pozwana podpisała umowę o kredyt inwestycyjny oraz inne umowy kredytowe w związku z inwestycją, która miała być rozpoczęta w dniu 01.01.2013 r.

dowód: umowa kredytowa k. 267,i aneks nr (...) k. 268, korespondencja w sprawie kredytu k. 283-287

Powód wystawił wobec strony pozwanej fakturę vat na kwotę 61.500 zł w dniu 15.10.2012 r. z terminem płatności w dniu 22.10.2012 r. i przesłał za pomocą operatora pocztowego. Przesyłka wróciła do nadawcy jako niepodjęta przez adresata. Faktura została doręczona osobiście przez powoda w listopadzie 2012 r.

Dowód: faktura vat nr (...) k. 25, wraz z dowodem nadanie listem poleconym k., 26, kopia koperty nadawczej k. 27, wyjaśnienia powoda

Powód wzywał stronę pozwaną do zapłaty, bez rezultatu. Strona pozwana odmawiała zapłaty powołując się na niepodpisanie umowy o dofinansowanie, a po dniu 31.12.2012 r. wskazując na brak wypłaty środków unijnych na rachunku strony pozwanej i tym samym przedwczesność roszczenia.

Dowód: wezwania do zapłaty, przypomnienia k. 28-32, e-maile: z dni 27.11.2012 k. 33, z dnia 15.05.2013 r., 02.08.2013 r. k. 35

Strona pozwana przed 2012 rokiem prowadziła inwestycję w postaci rozbudowy Hotelu (...). Architektem, który wykonał projekt był architekt J. H. (1). Do wykonania tego projektu była udostępniona inwestorowi oraz architektowi mapa dla celów projektowych z 2010 r. Od 2010 roku inwestor miał możliwość zapoznania się z przebiegiem sieci wskazanymi na ww. mapie, w tym z przebiegiem światłowodu. W umowie sprzedaży nieruchomości przez Gminę S. na rzecz (...) sp. z o.o. w S. brak było informacji o przebiegu sieci telekomunikacyjnej w obrębie nieruchomości objętej aktem notarialnym w dnia 30.05.2001 r.

Do wniosku o pozwolenie na budowę J. H. (1), w ramach wykonywania projektu zagospodarowania terenu dołączył wystąpienie do gestora sieci telekomunikacyjnej o wydanie warunków technicznych usunięcia kolizji. W dniu 25.05.2012 r. projektant otrzymał przedmiotowe warunki. Warunki te nakazywały położenie nowego kabla i połączenie z dotychczasowym za pomocą złączy przelotowych poza obręb projektowanych budynków oraz uzyskanie stosownych pozwoleń i zgłoszenie do odbioru.

Po rozpoczęciu prac ziemnych jesienią 2013 roku wstrzymano je ze względu na występowanie w gruncie światłowodu.

dowód: wyjaśnienia stron, zeznania świadka J. H., mapa dla celów projektowych k. 123 i 293 oraz z projektem budynku k. 294, akt notarialny z dnia 30.05.2001 r. k. 288-292 , dokumentacja zdjęciowa z dnia 16.07.2014 r. k. 124-126, pismo o warunki techniczne usunięcia kolizji k. 287, warunki techniczne na przebudowę sieci telekomunikacyjnej k. 127-129. faktura wykonawcy prac budowlanych k. 281

Celem przebudowy sieci telekomunikacyjnej strona pozwana podpisała umowę o roboty budowlane z (...) w J. za wynagrodzeniem w kwocie 25.000 zł netto. Umowa ta nie została wykonana.

Strona pozwana prowadziła także rozmowy z L. R. w zakresie wykonania projektu budowlanego przebudowy sieci oraz celem wystąpienia o pozwolenie na budowę w jej imieniu. Do zawarcia umowy w tym zakresie nie doszło.

Dowód: umowa z dnia 25.10.2013 r. k. 130, zeznania świadka P. G. (1) i L. R., pełnomocnictwo k. 131,

Strona pozwana wystąpiła do (...) S.A w W. o usunięcie kolizji. Brak danych co do stanowiska (...) S.A. w tej sprawie.

Dowód: wezwanie z dnia 03.01.2014 r. k. 145-146

W dniu 14.07.2014 r. strona pozwana podjęła próbę realizacji projektu zamiennego (celem wybudowania obiektów nieposadowionych w miejscu przebiegu kabla światłowodowego) i wystąpiła o zmianę decyzji o pozwoleniu na budowę. Wniosek został pozostawiony bez rozpatrzenia ze względów formalnych.

Dowód: wniosek z dnia 15.07.2014 r. k. 141, pełnomocnictwo z dnia 14.07.2014 r. k. 142, zeznania świadka J. M.-K., R. P. (1), wizualizacja projektu zamiennego k. 143, projekt zamienny k. 262 koperta, wniosek o zawieszenie postępowania o pozwolenie na budowę k. 262 wezwanie k. 263, pismo Starostwa Powiatowego w J. z dnia 20.08.2014 r. k. 273

Za wykonanie projektu zamiennego M. P. (1) wystawiła wobec strony pozwanej w dniu 15.07.2014 r. fakturę vat na kwotę 61.500 zł płatną w dniu wystawienia. Faktura nie została zapłacona. Dokument został zwrócony wystawcy.

Dowód: faktura vat nr (...) k. 144, częściowo zeznania świadka R. P.

W toku postępowania strona pozwana złożyła wobec powoda oświadczenie o potrąceniu z wierzytelnością wskazaną w pozwie swojej wierzytelności z tytułu odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy wskazując jako szkodę koszt wykonania projektu zamiennego. Oświadczenie to nie było skuteczne ze względu na niewymagalność wierzytelności pozwanego.

Dowód: pismo – zgłoszenie zarzutu potrącenia z dnia 16.07.2014 r. z dowodem nadania k. 147-149

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie co do zasady, z modyfikacją w zakresie daty wymagalności ustawowych odsetek zwłoki.

Powód wywodził swoje roszczenie w oparciu o treść umowy o dzieło, obejmującej wykonanie dokumentacji projektowej w celu uzyskania pozwolenia na budowę z wyłączeniem projektu wykonawczego wielobranżowego, projektu przyłączy, uzyskania warunków technicznych przyłączenia. Nadto również projekt zagospodarowania terenu obejmujący przebieg sieci w terenie oraz usunięcie ewentualnych kolizji leżał po stronie zamawiającego (inwestora, którym była strona pozwana). Przedmiotowa umowa miała na celu osiągnięcie określonego efektu – skutku w postaci stworzenia materialnego dzieła – projektu architektonicznego, stanowiącego element dokumentacji projektowej potrzebnej dla uzyskania pozwolenia na budowę. Z kolei złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na budowę stanowiło wymóg formalny udziału w konkursie wniosków o dofinansowanie ze środków unijnych z dnia 29.03.2012 r. pod nazwą (...) zwiększające atrakcyjność turystyczną regionu (w wykluczeniem projektów z zakresu tworzenia centrów pobytowych (...)) i taki był zasadniczy cel strony pozwanej jako inwestora i biorącego udział w konkursie.

Zgodnie z zasadą swobody umów strony mogły przewidywać inne uprawnienia i obowiązki stron, w tym obowiązek współpracy stron umowy, wynikające również z treści art. 353 ¹kc i 354 kc. Powoływane normy prawne wskazują bowiem, że strony mogą ułożyć stosunek prawny wedle swego uznania byleby treść lub cel umowy nie sprzeciwiał się właściwości stosunku prawnego, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Nadto jeśli umowa przewiduje obowiązek określonego zachowania każdej ze stron, to winna ona wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego i wedle zwyczaju. Zgodnie z zasadą swobody umów strony w § 6 pkt 6.4 umowy ustaliły, że w przypadku otrzymania przez zleceniodawcę (pozwanego) dotacji unijnych na powyższe zadanie projektowe zleceniobiorcy (powodowi) przysługuje premia w wysokości 50.000 zł + vat płatne po uzyskaniu takiej dotacji.

W przedmiotowej sprawie pozostawały sporne następujące kwestie:

1.  powstanie roszczenia powoda o premię (ziszczenie się warunku),

2.  termin wymagalności,

3.  zarzut potrącenia wierzytelności strony pozwanej w tytułu nienależytego wykonania zobowiązania,

4.  powstanie szkody w mieniu strony pozwanej ze względu na nienależyte wykonania zobowiązania przez powoda, jej wysokość oraz istnienie związku przyczynowego między zachowaniem powoda a powstaniem szkody

Ad 1 Jak wyżej wskazano strony oprócz wynagrodzenia dodatkowego przewidziały tzw. premię za sukces (succes fee) w wysokości 50.000 netto + VAT (61.500 zł brutto). Warunkiem przysługiwania powodowi premii (nagrody za sukces) było otrzymanie dotacji unijnych na powyższe zadanie projektowe przez zamawiającego (stronę pozwaną). Zaś wypłata ww. kwoty miała nastąpić po uzyskaniu takiej dotacji.

W tym zakresie strony miały rozbieżne stanowiska: powód, że warunek ziścił się w chwili podjęcia przez Zarząd Województwa uchwały o zatwierdzeniu listy projektów (…), strona pozwana zaś, że premia nie przysługuje, albowiem strona pozwana jako beneficjent umowy nie otrzymała środków pieniężnych w ramach realizacji umowy zawartej z (...) o dofinansowanie inwestycji, interpretując zapisy § 6 ust. 6.4 w ten sposób, że tylko wypłata kwot w ramach realizacji umowy o dofinansowanie daje podstawy do powstania po stronie powoda roszczenia o wypłatę premii. Skoro zaś taka wypłata nie nastąpiła powód nie może domagać się jej zapłaty.

W ocenie sądu całkowicie nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem strony pozwanej. Po pierwsze wskazać należy, że strony ustaliły jako warunki dwa kwantyfikatory:

A. przysługiwanie premii w przypadku otrzymania dotacji oraz

B. płatność premii (chwila wymagalności) w przypadku jej uzyskania.

Dokonując w pierwszym rzędzie analizy językowej wskazać należy, że mimo, że pojęcia „otrzymać” i „uzyskać” nie są pojęciami tożsamymi, to stanowią podsumowanie, opisują stan w postaci „efektu starań”.

W przedmiotowym przypadku końcowym efektem starań dla obu stron umowy było w pierwszym rzędzie zakwalifikowanie się do grona wygranych w konkursie i w konsekwencji zawarcie umowy z (...) o dofinansowanie inwestycji. Oczywiście ostatecznym „efektem starań” dla strony pozwanej był zwrot zainwestowanych środków. Jednak nie był to cel powoda. Zatem stwierdzić należy, zasadniczym wspólnym celem uczestnictwa strony pozwanej w konkursie (jako jednego z etapów całej inwestycji) było miejsce w gronie wygranych. Tylko na tym etapie spośród całego procesu inwestycyjnego odpowiednią rolę (projektanta projektu budowlanego) pełnił powód. Znamienne jest bowiem, że w kolejnych etapach całego procesu inwestycyjnego, w tym w szczególności w budowie obiektu – równoznacznej z rozliczaniem kosztów budowy i składaniem wniosków o wypłatę dofinansowania, powód nie miał uczestniczyć. Zatem brak jest podstaw do powiązania określeń „otrzymać” albo „uzyskać” dotację z wypłatą środków pieniężnych. Należy mieć także na względzie, że wypłata dotacji następowała bez jakiegokolwiek udziału powoda, na podstawie wniosku pozwanego. Zatem była całkowicie zależna od czynności strony pozwanej i zaniechanie tych czynności było niezależne od zachowania powoda. Co prawda strona pozwana wskazywała na istnienie związku przyczynowego pomiędzy wykonaniem zobowiązania przez powoda z realizacją przez stronę pozwaną umowy o dofinansowanie, jednak sąd w tym zakresie nie podzielił stanowiska pozwanej o czym w dalszej części uzasadnienia.

Mając na względzie również treść art. 65 § 2 kc, stanowiącego, iż w umowach należy badać zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu, w ocenie sądu badając te przesłanki w pierwszym rzędzie należy zadać pytanie: Jaki był cel zawarcia umowy w ogólności ?. Jak wynika ze zgodnych zeznań stron oraz prokurenta pozwanej spółki, a także dodatkowo zeznań świadka K. B. (1) (świadczącego na rzecz pozwanej spółki usługę przygotowania wniosku o dofinansowanie, weryfikacja kompletu dokumentacji oraz rozliczenie projektu – składanie wniosków o wypłatę środków) w chwili zawierania umowy między stronami najważniejszą kwestią było sporządzenie projektu, który byłby w stanie uzyskać możliwie największą ilość punktów celem zakwalifikowania do dalszych etapów konkursu oraz w efekcie do zawarcia umowy o dofinansowanie. Również ważną kwestią był czas wykonania, albowiem wnioski z kompletem dokumentów należało złożyć do 21.05.2012 r., a umowę zawarto 07.04.2012 r. Zatem z tych okoliczności wynika, że zgodnym zamiarem stron, przy ustalaniu zasad premii za sukces (succes fee) był efekt w postaci zakwalifikowania się strony pozwanej do grona wygranych w konkursie. Tym samym - celem umowy było zakończenie sukcesem tego etapu całej inwestycji jakim było zawarcie umowy o dofinansowanie przez inwestora. Wniosek ten jest tym bardziej zasadny biorąc pod uwagę fakt, że na takim etapie kończyły się wszelkie możliwe czynności do wykonania przez powoda, albowiem wniosek o wydanie pozwolenia na budowę był czynnością wcześniejszą aniżeli rozstrzygnięcie konkursu i podjęcie uchwały przez Zarząd Województwa.

Ad 2.W tym zakresie zatem powód ma rację wskazując, że warunek dla powstania po jego stronie roszczenia ziścił się w momencie podjęcia przez Zarząd Województwa (...) uchwały o zatwierdzeniu listy podmiotów zakwalifikowanych do zawarcia umów o dofinansowanie. Jednak jak wyżej wskazano inny był oznaczony w umowie warunek statuujący wymagalność tego roszczenia (płatność premii). W tym zakresie tym momentem było powstanie po stronie pozwanej uprawnienia do żądania wypłaty środków unijnych na podstawie umowy o dofinansowanie zawartej z (...). Uprawnienie to powstało w chwili zawarcia umowy o dofinansowanie tj. w dniu 31.12.2012 r.

Niezasadne jest przy tym stanowisko strony pozwanej, iż z chwilą wypłaty środków pieniężnych powód mógłby domagać się wypłaty premii, albowiem od takiej okoliczności strony w umowie nie uzależniły przysługiwania lub wypłaty premii. Nadto nie zostało określone z której transzy wypłaty środków miałaby nastąpić ta wypłata na rzecz powoda. Poza tym strona pozwana nie wykazywała, aby w ramach umowy o dofinansowanie mogła rozliczyć koszty premii przewidziane w umowie stron. Treść umowy z (...) nie odnosi się natomiast do tej kwestii (por. umowa z (...) k. 62-83). Brak jest również danych, aby zgłoszona jako koszt inwestycji faktura za premię wypłaconą powodowi, podlegałaby zwrotowi ze środków unijnych.

Całkowicie oderwane od realiów sprawy oraz od treści umowy jest twierdzenie strony pozwanej o uzależnieniu wypłaty premii od określonego etapu wykonawczego inwestycji. Ani z treści umowy ani dokumentów powstałych w toku negocjacji nie wynika, że dopiero rozpoczęcie budowy lub wręcz powstanie obiektu („stworzenie realnego dzieła” - k. 48 „wdrożony projekt” - k. 48, „wprowadzenie rozwiązań architektonicznych w fazę realizacji” k. 166) na podstawie projektu powoda materializuje uprawnienie pozwanego do wypłaty premii. Wniosek ten wynika także z faktu braku jakichkolwiek obowiązków umownych powoda w toku realizacji inwestycji. „Realnym dziełem” do wykonania przez powoda był projekt architektoniczny, potrzebny do wygrania konkursu o dofinansowanie oraz do złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę (element formalny wniosku konkursowego).

Reasumując, chwilą powstania roszczenia po stronie powoda było podjęcie uchwały przez Zarząd Województwa, zaś chwilą wymagalności była data zawarcia umowy przez stronę pozwaną z (...). Skoro informacja dla ogółu zainteresowanych w tym zakresie została ujawniona dnia 02.01.2013 r. powód mógł wystawić fakturę vat najwcześniej z tą datą. Biorąc zatem pod uwagę siedmiodniowy termin płatności premia winna być płatna w dniu 09.01.2013 r., a odsetki ustawowe zwłoki mogły być liczone od dnia 10.01.2013 r.

Ad 3. Strona pozwana podnosiła zarzuty mające na celu wykazanie wygaśnięcia zobowiązania pozwanego (zarzut potrącenia wierzytelności z tytułu odszkodowania za nienależyte wykonanie zobowiązania), formułując swoje roszczenie w oparciu o treść art. 471 kc. Przepis ten stanowi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W tym zakresie sąd doszedł do przekonania, że zarzut potrącenia był nieskuteczny z uwagi na niewymagalność wierzytelności z tytułu szkody, a nadto niezasadny, albowiem strona pozwana nie wykazała ani powstania szkody, ani związku przyczynowego między zachowaniem powoda a szkodą. Nadto powód obalił domniemanie nienależytego wykonania umowy przez niego.

Nieskuteczność zarzutu potrącenia

Zarzut potrącenia jest to zarzut niweczący roszczenie drugiej strony i oznacza, że przed wytoczeniem powództwa doszło do wygaśnięcia zobowiązania powoda. W przedmiotowej sprawie oświadczenie o potrąceniu zostało złożone wraz ze sporządzeniem odpowiedzi na pozew. Zatem zachowanie strony pozwanej można oceniać jedynie przez pryzmat oświadczenia o potrąceniu, złożonego w toku procesu.

Nieskuteczność oświadczenia o potrąceniu

Stosownie do treści art. 498 kc gdy dwie osoby są względem siebie wierzycielami i dłużnikami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze (…), a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem (...). Wierzytelność strony pozwanej z tytułu odszkodowania w chwili złożenia oświadczenia o potrąceniu nie była wymagalna. Przedmiotowe oświadczenie z dnia 16.07.2014 r. (k. 147) nie było bowiem poprzedzone wezwaniem do zapłaty i termin jego zapłaty nie upłynął, stąd też nie było ono wymagalne. Roszczenie odszkodowawcze jest mianowicie roszczeniem tzw. bezterminowym, zatem aby nastąpiła jego wymagalność konieczne jest spełnienie wymogu z art. 455 kc w zw. z art. 121 § 1 zd. 2 kc czyli spełnienie czynności przez uprawnionego, aby wierzytelność stała się wymagalna. W tym przypadku jest ta czynnością doręczenie wezwania do zapłaty w taki sposób, aby zobowiązany mógł zapoznać z jego treścią i dopiero w razie jego niespełnienia, roszczenie odszkodowawcze staje się wymagalne i zdatne do złożenia oświadczenia o potrąceniu.

Nienależyte wykonanie umowy przez powoda

Nadto niezależnie od kwestii formalnych, sąd ocenił, że strona pozwana nie wykazała istnienia szkody ani związku przyczynowego między szkodą a zachowaniem powoda (nienależytym wykonaniem zobowiązania). Dla skuteczności roszczenia z art. 471 kc konieczne jest wykazanie przez stronę przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej drugiej strony w zakresie: powstania i wysokości szkody oraz istnienia normalnego związku przyczynowego między nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą. Wierzyciel zatem musi wskazać na czym polega nienależyte wykonanie zobowiązania (okoliczność ta jest objęta domniemaniem). Pozwany zaś może się bronić wykazując stosownymi dowodami, że nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.

Powód nie podnosił zarzutów egzoneracyjnych (że nienależyte wykonanie zobowiązania wynika z przyczyn od niego niezależnych), lecz twierdził, że wykonał swoje zobowiązanie zgodnie z umową i prawidłowo.

Strona pozwana twierdziła, że nienależyte wykonanie zobowiązania przez powoda polegało na:

⚫

umiejscowieniu zaprojektowanego obiektu w przebiegu światłowodu o znaczeniu międzynarodowym i niepoinformowaniu o tym inwestora, który nie miał o tym wiedzy,

⚫

nieprzewidzenie wpływu tej okoliczności na czas i koszty wykonania inwestycji,

⚫

niedostarczenie projektu w formie elektronicznej

zaś skutkiem ich było znaczne zwiększenie się kosztów inwestycji oraz znaczne przedłużenie procesu inwestycyjnego (wszczęcie postępowań administracyjnych w zw. z kolizją, poszukiwanie wykonawców dla usunięcia kolizji, wydłużenie czasu sporządzenia projektów wykonawczych bez elektronicznej formy projektu architektonicznego).

Powód z kolei w tym zakresie wskazywał, że projekt oraz uzyskanie uzgodnień branżowych, w tym warunków usunięcia ewentualnych kolizji w związku z położeniem mediów w gruncie (w tym światłowodu) leżało po stronie pozwanej, a dokładnie po stronie innego współpracującego projektanta – J. H. (1). Zaś położenie sieci w gruncie wynika z map dla celów projektowych i stąd powinna wynikać wiedza inwestora. Nadto wskazał, że usunięcie kolizji zostało ustalone w uzgodnieniach branżowych i było elementem dokumentacji złożonej do Starostwa Powiatowego w J. wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. Zarzucił, że w związku z brakiem takich obowiązków umownych nie ponosi odpowiedzialności za „nieprzewidzenie czasu i kosztów usunięcia kolizji”. Podkreślił, że umowa stron nie przewidywała ani przedstawienia projektu w formie elektronicznej w programie autoCAD ani innym, tak jak w umowie nie przewidziano przejścia na zamawiającego praw autorskich, a nadto z reguły w tym zakresie jest zawierana odrębna umowa.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, sąd doszedł do przekonania, że nie doszło do nienależytego wykonania zobowiązania przez powoda.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że rozdział obowiązków projektowych oraz innych czynności koniecznych dla złożenia pełnej dokumentacji celem udziału w konkursie o unijne dofinansowanie oraz celem wydania decyzji o pozwoleniu na budowę wprost wynika z treści umowy (§ 2 pkt 2.2.) oraz harmonogramu prac (k. 158-159) a także z zeznań powoda, prokurenta strony pozwanej i świadka J. H. (1). Zatem wszelkie czynności związane z wykonaniem projektu zagospodarowania terenu ( (...)), w tym położenia sieci, usunięcia kolizji i uzyskania w tym zakresie uzgodnień branżowych leżały po stronie pozwanego, a nie powoda. Stąd też strona pozwana nie ma podstaw do formułowania jakichkolwiek obowiązków umownych powoda w tym zakresie i nie może go obciążać skutkami opóźnień w realizacji inwestycji z tych przyczyn. Zasadne i poparte dowodem z dokumentu w postaci mapy dla celów projektowych z 2010 r. (k. 123 i 294) jest twierdzenie powoda, że brak było po jego stronie obowiązku powiadamiania inwestora o występowaniu światłowodu w miejscu położenia projektowanego obiektu. Okoliczność ta winna być inwestorowi znana, skoro sam przedstawił przedmiotową mapę architektowi, nadto prowadził wcześniejszą inwestycje na tym terenie (budowa Hotelu (...)). Jeśli zaś fakt ten nie był znany inwestorowi, to ze względu na posiadane przez niego dokumenty, z własnej winy nie zachował należytej staranności w prowadzeniu inwestycji i naraził się na związane z tym skutki. Należy podkreślić, że przy prowadzeniu inwestycji, inwestor zlecając innym podmiotom wykonanie kolejnych zadań z tym związanych jest zwolniony z odpowiedzialności i skutków zdarzeń, które w tym czasie mogą nastąpić. W szczególności nie jest zwolniony z interesowania się przebiegiem stale i na każdym etapie oraz czasem i kosztami przedsięwzięcia a także pracami wykonywanymi na jego zlecenie. Inwestor musi bowiem stale uczestniczyć w czynnościach, przewidywać zdarzenia i skutki i w tym zakresie podejmować kluczowe decyzje. Zatem jeśli strona pozwana – w odpowiednim czasie - zaniechała zapoznania się z mapą dla celów projektowych, dokumentacją złożoną do wniosku o pozwolenie na budowę i nie podjęła decyzji odnośnie rozwiązań projektowych (pozostawienie obiektu w obrębie światłowodu i zmiana przebiegu światłowodu poza obiektem albo nowy projekt omijający obiekt), to ponosi konsekwencje tych zdarzeń. Podkreślić należy, że w umowie strona pozwana była zobligowana do sprawdzenia dokumentacji w zakresie jej kompletności, poprawności rozwiązań projektowych, technicznych i funkcjonalnych (§ 3 pkt 3.2), a skoro projekt trafił do konkursu oraz do organu administracji publicznej, to istnieje domniemanie, że strona pozwana dokonała takiego sprawdzenia. W ocenie sądu obaj projektanci wykonali swoje zadanie prawidłowo, albowiem zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego oraz standardowym przebiegiem procesu budowlanego w razie kolizji sieci inwestor (lub osoby którym zlecił to zadanie) występuje o techniczne warunki przebudowy i je wykonuje. Osoby te wręcz nie mogą podejmować samodzielnych decyzji np. o przeniesieniu kabla w całości. Ta strategiczna decyzja należy do inwestora. Reasumując w chwili (najpóźniej) zapoznania się z projektem i sprawdzeniem dokumentacji, także na podstawie § 3 pkt 3.2 umowy, inwestor powinien podjąć ewentualną decyzję o zmianie projektu z ominięciem światłowodu lub akceptacji projektu. W przedmiotowym przypadku nie było technicznych ani innych przeszkód zmiany przebiegu światłowodu, co wprost wynika z treści „technicznych warunków na przebudowę sieci telekomunikacyjnej” z dnia 25.05.2012 r. (k. 127-129). W przeciwnym wypadku gestor sieci odmówiłby wydania takich warunków. Wskazać również należy, że do pozwolenia na budowę wymagane jest potwierdzenie wystąpienia do gestora sieci. Nadto wbrew twierdzeniom strony pozwanej w zakresie przebudowy sieci nie zostało wykazane, że jest wymagane odrębne pozwolenie na budowę, skoro dokonano stosownego zgłoszenia z podstawowym projektem. Zatem inwestor składając taki a nie inny projekt budowlany w konkursie i do starostwa powiatowego podjął decyzję i konsekwentnie powinien realizować warunki techniczne przebudowy sieci telekomunikacyjnej.

Zasadne również było twierdzenie powoda o braku konieczności dokonywania przeniesienia kabla światłowodowego w całości i ułożenie w innym miejscu (wydobycie ze skał przy użyciu materiałów wybuchowych i przełożenie w inne miejsce bez konieczności przerwania transmisji) celem ewentualnego uniknięcia obciążenia kosztami przerwania transmisji (pozwany wskazywał na kary umowne (?) ale nie twierdził, że w tym zakresie ma zawartą umowę z (...) S.A. w W.). Jak wynika bowiem z warunków technicznych przebudowy jedynym dopuszczalnym sposobem było ułożenie nowego kabla w nowym przebiegu, przecięcie dotychczasowego i dokonanie złączy z nowo położonym kablem, w odpowiednich warunkach pogodowych i z minimalizacją czasu zatrzymania transmisji. Stwierdzić bowiem należy, że każdy ze sposobów nosił ze sobą ryzyko uszkodzenia kabla światłowodowego. Zatem do inwestora należała ocena prawdopodobieństwa niepowodzenia oraz kosztów w każdym z przypadków oraz decyzja o wyborze rozwiązania, gdyby (...) S.A. odmówiła przebudowy kabla we własnym zakresie (k. 145-146). W toku procesu strona pozwana wykazała jedynie, że koszt prac przebudowy sieci wyniósłby 25.000 zł + vat (zlecenie k. 130, które nie zostało wykonane – vide zeznania świadka P. G.), nie wykazał szacunkowych obciążeń za wstrzymanie transmisji ani kosztów prac strzałowych i przeniesienia kabla w całości. Jak wyżej wskazano istnienie sieci w gruncie wynikało z mapy dla celów projektowych z 2010 r., zatem inwestor co najmniej powinien mieć wiedzę w tym zakresie i podejmować decyzje na podstawie dostępnych środków o sposobie zaradzenia tej sytuacji i to szybko i w pierwszej kolejności w związku z terminem zakończenia inwestycji przewidzianym w umowie z (...). W żadnym razie natomiast nie stanowiło to obowiązków powoda. Obowiązek taki nie wynikał z umowy ani sposobu jej wykonania, ani zwyczajów.

Do powoda nie należało także zarządzanie czasem inwestycji oraz jej kosztami, to należy bowiem do inwestora ewentualnie do innych zleceniobiorców, którzy przyjmą na siebie takie obowiązki (np. umowy konsultingowe i inne).

Reasumując, powód skutecznie obalił domniemanie nienależytego wykonania przez niego umowy związanego z umiejscowieniem światłowodu pod obiektem oraz wykazał, że nie należały do niego obowiązki powiadomienia o tym inwestora oraz przewidywanie czasu i kosztów przebudowy sieci telekomunikacyjnej.

Sąd uznał za zasadne i udowodnione stanowisko powoda, że nie miał on również obowiązku przestawienia projektu budowlanego obiektu w wersji elektronicznej. W szczególności wynika to z treści umowy stron, z zakresu której wyłączono sporządzenie projektu wykonawczego, lecz nie ustalono, aby w tym zakresie (celem ułatwienia pracy innym podmiotom przy projekcie wykonawczym obejmującym stosowne obliczenia i wymiary dla obiektu) przewidziano dostarczenie projektu w wersji elektronicznej. Wskazać przede wszystkim należy na § 3 pkt 3.1 umowy, z którego wynika, że odbiór wykonanej pracy (tu: dzieła w postaci projektu) następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego. Co prawda strony nie przedstawiły takiego dokumentu w sprawie, jednak bezsporne było, że po wykonaniu dzieła przez powoda, dopiero na skutek żądań innych projektantów, strona pozwana zaczęła domagać się przedstawienia jej projektu z formie elektronicznej. Jak wynika z zeznań powoda w tym zakresie jednak strony nie doszły do porozumienia, a obowiązek taki nie wynikał z umowy. Zatem skoro strona pozwana nie zdecydowała się na zawarcie dodatkowej umowy w tym zakresie, nie ma podstaw do domagania się projektu w takiej formie. Zresztą jak wynika z zeznań świadka R. N. (2) brak projektu w formie elektronicznej nie uniemożliwia wykonanie projektu wykonawczego, choć stanowi ułatwienie takiej pracy. W tym zakresie inwestor mógł podjąć decyzję, że albo zapłaci za elektroniczną wersję projektu otrzymaną od powoda, albo zlecić wykonanie projektu wykonawczego na podstawie papierowej wersji projektu architektonicznego za wyższym wynagrodzeniem (większa ilość pracy projektanta wykonawczego), po obliczeniu kosztów. Tymczasem strona pozwana zaniechała tych czynności, ani nie kupiła od powoda elektronicznej wersji projektu ani nie zleciła ww. świadkowi wykonania projektu wykonawczego. Taki obowiązek nie wynika również z np. utrwalonych zwyczajów (por. art. 354 kc). Jak wynika bowiem z zeznań świadków: R. N. (2) i W. K. nie jest zasadą sporządzanie projektów architektonicznych w formie elektronicznej, zatem do czynności projektanta projektu wykonawczego należy wykonanie czynności w oparciu o projekt w wersji „papierowej”. Tylko z faktu takiego postępowania J. H. (1) (projektanta hotelu (...)) nie można wywodzić istnienia takiej zasady.

Zatem zostało obalone domniemanie istnienia obowiązku powoda w dostarczeniu stronie pozwanej projektu w wersji elektronicznej.

Obalenie domniemania nienależytego wykonania umowy przez powoda ma wpływ także na ocenę istnienia związku przyczynowego między zachowaniem powoda a szkodą w mieniu strony pozwanej, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Ad 4. istnienie szkody, jej wysokość i związek przyczynowy.

Strona pozwana nie zdołała wykazać żadnej ww. tych przesłanek. W pierwszym rzędzie wskazać należy, że wobec obalenia domniemania faktycznego nienależytego wykonania zobowiązania, brak jest podstaw do przyjęcia istnienia związku przyczynowego między szkodą ( o czym dalej) a zachowaniem podmiotu, który nie wykonał należycie swoje zobowiązanie. Zobowiązanie zostało wykonane przez powoda prawidłowo i zgodnie z umową i zasadami współżycia społecznego i ustalonymi zwyczajami. Nie występują zatem przesłanki z art. 361 §1 kc.

Po myśli art. 361 § 2 kc naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł damnum emergens), oraz korzyści, które mógłby osiągnąć ( lucrum cessans), gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jak wynika z bezspornych okoliczności faktura vat nr (...) wystawiona przez M. P. (1) za wykonanie projektu budowlanego zamiennego została zwrócona wystawcy i niezapłacona (por. Oświadczenie pełnomocnika strony pozwanej k. 265). Zatem brak jest podstaw do stwierdzenia zaistnienia straty w mieniu strony pozwanej.

Mając na uwadze powyższe sąd uwzględnił żądanie powoda w całości. Skoro roszczenie powoda było uzależnione od warunku i jego wymagalność również, uznać należało, że jest to roszczenie bezterminowe. Termin spełnienia świadczenia tego rodzaju nie wynika ani z umowy ani z ustawy. Konieczne są zatem czynności zachowawcze uprawnionego. Jak wyżej skazano nie wcześniej jak z chwilą podania do wiadomości publicznej w dniu 02.01.2013 r. o podpisaniu przez stronę pozwana umowy z (...) powód mógł wystawić fakturę vat obejmującą premię za sukces w postaci osiągnięcia finału konkursu przez stronę pozwaną, i z terminem płatności 7 dni. Stosownie zatem po myśli art. 455 kc powód wystawił fakturę vat wcześniej - 22.10.2012 r. na kwotę dochodzona pozwem, to roszczenie stało się wymagalne dnia 09.01.2013 r. zatem ustawowe odsetki zwłoki należne są od dnia 10.01.2013 r. (art. 359 kc i 481 kc).

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje oparcie w treści art. 98 kpc.

Na podstawie art. 217 kpc sąd pominął dowód z zeznań świadka zawnioskowanego przez pozwanego, albowiem były one zbędne dla rozstrzygnięcia sprawy. Jak bowiem wyżej wskazano do obowiązków powoda nie należało złożenie projektu w formie elektronicznej brak jest zatem związku przyczynowego pomiędzy wydaniem tej wersji projektu a opóźnieniem w realizacji projektów wykonawczych (świadek K. K.) i z zeznań R. N. nie wynika ani aby był to zwyczaj ani element niezbędny. Nadto sąd ocenił, że planowanie czasowe i kosztowe inwestycji należy do inwestora.

W ocenie sądu, skoro szkodą – według stanowiska pozwanego – miały być koszty projektu zamiennego, to brak jest podstaw do uznania, że szkodę stanowią koszty wartości prac celem usunięcia kolizji. W tym zakresie strona pozwana nie formułowała alternatywnych zarzutów (obniżenie wynagrodzenia – tu premii), ani nie zgłaszała istnienia szkody w tym zakresie, tzn., że obejmuje ona nie tylko koszt projektu zamiennego. Czas i koszty usunięcia światłowodu miały stanowić jedynie podstawę faktyczną objętą domniemaniem nienależytego wykonania umowy. Zatem nie wymagają one dowodu ze strony wywodzącego roszczenie na podstawie treści art. 471 kc. Powyższe skutkowało oddaleniem wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego jak w pkt III odpowiedzi na pozew (k. 47).

Wszystkie istotne okoliczności związane w wykonywaniem umowy z (...) przez stronę pozwaną zostały wykazane stosownymi dokumentami w sprawie, zatem sąd nie uwzględnił wniosku dowodowego powoda o zwrócenie się do (...) o przesłanie pełnej dokumentacji w tym zakresie.