Pełny tekst orzeczenia

606/6/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 11 grudnia 2014 r.
Sygn. akt Ts 98/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz – przewodnicząca
Andrzej Rzepliński – sprawozdawca
Leon Kieres,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 września 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej R.S.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 11 kwietnia 2014 r. (data nadania) R.S. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 3941 oraz art. 5191 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.; dalej: k.p.c.) z art. 2, art. 5, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 78 Konstytucji.
Postanowieniem z 8 września 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania złożonej skardze dalszego biegu. Trybunał stwierdził, że w części dotyczącej art. 5191 § 2, 3 i 4 k.p.c. skarga nie spełniała przesłanki określonej w art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Przepisy te bowiem nie były podstawą wydanego wobec skarżącego postanowienia Sądu Najwyższego z 22 listopada 2013 r. (sygn. akt II CZ 77/13). Postawione w skardze zarzuty dotyczące art. 3941 i art. 5191 § 1 k.p.c. Trybunał uznał zaś za oczywiście bezzasadne (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK). Jak bowiem ustalił, skarżący dochodzi w postępowaniu skargowym „prawa do trzeciej instancji”. Trybunał podkreślił przy tym, że żaden ze wskazanych w skardze przepisów Konstytucji nie daje podstaw do konstruowania takiego prawa po stronie skarżącego.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący podnosi, że należycie wykazał naruszenie swoich konstytucyjnych wolności i praw, w szczególności prawa do sądu, statuowanego w art. 45 ust. 1 Konstytucji. Jak zaznacza, „odmowa przyznania [mu] (…) przymiotu uczestnika w (…) sprawie [I Ns 1475/03] , a w konsekwencji zwolnienie go od udziału w postępowaniu – miało względem [niego] (…) skutek pozbawienia go prawa do sądu pomimo rzeczywistego statusu podmiotu zainteresowanego w sprawie”. Skarżący podkreśla więc, że „oprócz naruszenia wskazanych w skardze konstytucyjnej art. 2, [art.] 5, [art.] 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, [art.] 77 ust. 2 oraz art. 78 Konstytucji (…), wskazać można na naruszenie również dalszych jej zapisów, w szczególności art. 64 ust. 1 i 2, poprzez naruszenie jego konstytucyjnie chronionego prawa majątkowego”, tj. prawa najmu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał bada przede wszystkim, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego kwestionowane postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.

2. Skarżący nadal uważa, że art. 3941 oraz art. 5191 k.p.c. naruszają przysługujące mu konstytucyjne prawa (przede wszystkim – prawo do sądu), wywodzone przez niego z art. 2, art. 5, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 78 Konstytucji. Tym samym podtrzymuje swoje zarzuty postawione w skardze i formułuje dodatkowy zarzut – naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. Jak bowiem twierdzi, naruszone zostało także jego prawo najmu.

2.1. Trybunał zwraca uwagę na to, że skarżący nie odniósł się do zasadniczej podstawy odmowy nadania jego skardze dalszego biegu. W zażaleniu nie przedstawił żadnych argumentów za tym, że ze wskazanych we wniesionej skardze konstytucyjnych wzorców kontroli wynika „prawo (dostępu) do trzeciej instancji”. Ochrony takiego właśnie prawa – co powtórnie należy podkreślić – domaga się skarżący przed Trybunałem Konstytucyjnym w postępowaniu skargowym. Potwierdzeniem tego jest treść jego zarzutów, zgodnie z którymi z art. 3941 k.p.c. „nie wynika wprost możliwość wywiedzenia przed Sąd Najwyższy zażalenia na postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie niedopuszczenia do postępowania (…)”, a art. 5191 k.p.c. „nie definiuje kwestii zaskarżenia niedopuszczenia do postępowania sądowego”.
O ile art. 3941 k.p.c. dotyczy zażalenia do Sądu Najwyższego, czyli zwyczajnego środka zaskarżenia, o tyle już art. 5191 k.p.c. odnosi się do skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego (w postępowaniu nieprocesowym), czyli nadzwyczajnego środka zaskarżenia. Z tej przyczyny zarzut co do art. 5191 § 1 k.p.c., dotyczący naruszenia prawa do trzeciej instancji, nie mógł zostać uwzględniony.
W odniesieniu zaś do zarzutu wobec art. 3941 k.p.c. Trybunał zaznacza (jak w postanowieniu z 8 września 2014 r.), że skarżący złożył równolegle dwa – wykluczające się – środki zaskarżenia: zażalenie i skargę kasacyjną, oba od postanowienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim – Wydział II Cywilny Odwoławczy (dalej: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim) z 20 października 2004 r. (sygn. akt II Cz 668/04). Postanowieniem tym Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim – Wydział I Cywilny z 26 kwietnia 2004 r. (sygn. akt I Ns 1475/03) o odsunięciu skarżącego od udziału w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości. Tym samym celem złożenia obu środków zaskarżenia od postanowienia Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim było zbadanie zasadności odsunięcia skarżącego od udziału w postępowaniu w sprawie I Ns 1475/03 już po raz trzeci. Nawet zatem wniesione przez skarżącego zażalenie nie miało charakteru zażalenia, o którym mowa w art. 3941 k.p.c., tj. zwyczajnego środka zaskarżenia, lecz służyło – w zamierzeniu skarżącego –zainicjowaniu postępowania w trzeciej instancji.

2.2. Trybunał zaznacza nadto, że aktualne pozostaje wyrażone w postanowieniu z 8 września 2014 r. stanowisko, zgodnie z którym skarżący nie wykazał związku pomiędzy zarzutem dotyczącym art. 3941 k.p.c. a postanowieniem Sądu Najwyższego z 22 listopada 2013 r. (sygn. akt II CZ 76/13) o odrzuceniu zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z 12 kwietnia 2013 r.

2.3. Trybunał przypomina również, że stawianie dodatkowych zarzutów przez skarżącego na etapie rozpatrywania zażalenia na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu jest niedopuszczalne. Trybunał związany jest bowiem granicami skargi konstytucyjnej (art. 66 ustawy o TK). Formułowanie tych zarzutów może nastąpić wyłącznie w terminie otwartym do jej wniesienia (art. 46 ust. 1 ustawy o TK). Dlatego postawiony w zażaleniu zarzut naruszenia prawa najmu (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji) nie podlega uwzględnieniu.
Wziąwszy powyższe pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.