Pełny tekst orzeczenia

42/1/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 14 stycznia 2014 r.

Sygn. akt Ts 18/13



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – przewodnicząca

Andrzej Rzepliński – sprawozdawca

Stanisław Biernat,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lipca 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej A.N.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 16 stycznia 2013 r. (data nadania) A.N. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 43 § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 89, poz. 553, ze zm.; dalej: k.k.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 40, art. 41 ust. 4 Konstytucji.

Zdaniem skarżącego art. 43 § 1 k.k. narusza wynikającą z art. 2 Konstytucji zasadę przyzwoitej legislacji i dostatecznej określoności przepisów prawa przez „niejednoznaczne określenie czasu, na który orzeczony może być środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych”. Wobec art. 43 § 2 k.k. skarżący postawił dwa zarzuty. Po pierwsze, że przepis ten został formułowany „w sposób niejasny, nieprecyzyjny, umożliwiający bardzo szeroką interpretację”, w związku z czym jest niezgodny z art. 2 Konstytucji. Po drugie, że prowadzi do naruszenia nakazu humanitarnego traktowania osób odbywających karę pozbawienia wolności, zakazu karania w sposób okrutny, nieludzki i poniżający, a nadto zasady proporcjonalności ograniczeń oraz zasady równości wobec prawa. Zdaniem skarżącego art. 43 § 2 k.k. w brzmieniu: „pozbawienie praw publicznych (…) obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia; okres, na który środek orzeczono, nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności (…)” prowadzi do pozbawienia go praw publicznych „właściwie dożywotnio”.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 28 lutego 2013 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi, tj. wyjaśnienia, w jaki sposób art. 43 § 1 i 2 k.k. był podstawą orzeczenia o jego prawach podmiotowych i dlaczego przepisy będące przedmiotem skargi prowadzą do naruszenia tych praw. W piśmie z 11 marca 2013 r. pełnomocnik skarżącego ustosunkował się do zarządzenia.

Postanowieniem z 25 lipca 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Zdaniem Trybunału skarga nie spełniała przesłanek, o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Kwestionowany art. 43 § 1 k.k. nie był podstawą orzeczenia, z wydaniem którego skarżący łączył naruszenie swoich praw. W odniesieniu do zarzutów sformułowanych wobec art. 43 § 2 k.k. Trybunał uznał, że skarżący nie określił sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności i praw, ponieważ wskazał nieadekwatne treściwo wzorce kontroli i nie wykazał związku między orzeczeniami organów władzy publicznej a swoimi prawami podmiotowymi, które według niego zostały naruszone.

Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżącego w ustawowym terminie złożył zażalenie. Stwierdził w nim, że zaskarżone postanowienie jest błędne, a zatem powinno ulec uchyleniu. Podniósł, że w treści skargi konstytucyjnej skarżący prawidłowo przywołał art. 41 ust. 4 Konstytucji w kontekście ostatecznego orzeczenia wydanego w jego indywidualnej sprawie. Ponadto podniósł, że wskazane przez skarżącego ostateczne orzeczenie bezpośrednio dotyczyło stosowania i wykonywania wobec niego środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych, a zatem wprost naruszyło prawa podmiotowe skarżącego.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. W myśl art. 49 w związku z art. 36 ust. 4 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.



2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, a zarzuty sformułowane w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.



3. Przede wszystkim należy podkreślić, że w zażaleniu skarżący nie podważył ustaleń dokonanych przez Trybunał w zakwestionowanym postanowieniu, powtórzył jedynie argumentację skargi.



3.1. Skarżący stwierdził, że w treści skargi konstytucyjnej prawidłowo przywołał art. 41 ust. 4 Konstytucji w kontekście ostatecznego orzeczenia wydanego w jego indywidualnej sprawie. Ponadto zdaniem skarżącego ostateczne orzeczenie dotyczyło stosowania i wykonywania wobec niego środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych i w związku z tym bezpośrednio naruszyło jego konstytucyjne prawa podmiotowe (prawo do humanitarnego traktowania osoby pozbawionej wolności).



3.2. Trybunał Konstytucyjny kolejny raz zwraca uwagę, że pozbawienie praw publicznych nie może być uznane za przykład niehumanitarnego traktowania osób pozbawionych wolności, gdyż możliwość stosowania takich środków karnych wynika wprost z art. 62 ust. 2 Konstytucji. W przepisie tym zastrzega się, że prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są pozbawione praw publicznych albo wyborczych.



3.3. W zaskarżonym postanowieniu Trybunał wskazał, że przedmiotem postanowień Prokuratury Rejonowej Łódź-Śródmieście oraz Sądu Rejonowego w Łodzi było rozstrzygnięcie, czy funkcjonariusze publiczni przekroczyli swoje uprawnienia. Organy te nie orzekały natomiast środka karnego pozbawienia praw publicznych, z tego względu nie mogły one naruszyć praw podmiotowych wynikających z art. 41 ust. 4 Konstytucji.



4. Z uwagi na powyższe Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK – nie uwzględnił zażalenia.