Pełny tekst orzeczenia

214/3/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 18 czerwca 2014 r.
Sygn. akt Ts 44/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Marek Kotlinowski – przewodniczący


Wojciech Hermeliński – sprawozdawca


Piotr Tuleja,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Komitetu Wyborczego Przymierze dla Polski,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 14 lutego 2013 r. Komitet Wyborczy Przymierze dla Polski (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 129 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, ze zm.; dalej: kodeks wyborczy) z art. 2 w związku z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji. Zdaniem skarżącego sformułowany w zaskarżonym przepisie zakaz pozyskiwania przez komitet wyborczy środków po dniu wyborów narusza zasadę równości sformułowaną w art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji oraz wynikające z art. 2 Konstytucji zasady: demokratycznego państwa prawnego, sprawiedliwości społecznej oraz lojalności państwa wobec obywateli. Przepis ten jest nieprecyzyjny i niejasny, a także niespójny z pozostałymi unormowaniami kodeksu wyborczego pozwalającymi na wydatkowanie przez komitet środków po dniu wyborów oraz wskazującymi, że środki komitetu wyborczego partii politycznej mogą pochodzić tylko z funduszu wyborczego partii. Skarżący wskazał także, że – w jego przekonaniu – zaskarżony przepis prowadzi do dyskryminacji małych partii politycznych i ich komitetów wyborczych.
Postanowieniem z 22 maja 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Powodem wydania takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, że skarżący nie sformułował zarzutu naruszenia swoich konstytucyjnych wolności i praw, których ochronie służy skarga konstytucyjna. Trybunał przypomniał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem żadna ze wskazanych przez skarżącego zasad wynikających z art. 2 Konstytucji, ani też zasada równości wyrażona w art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji nie mogą stanowić wzorców kontroli konstytucyjności w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej, nie formułują bowiem samodzielnych konstytucyjnych praw lub wolności.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego. Stwierdził w nim, że żaden przepis Konstytucji lub ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) nie przewiduje, iż w sprawie, która legła u podstaw złożenia skargi konstytucyjnej, musi zaistnieć szczególne, czy wyjątkowe naruszenie Konstytucji. Zdaniem skarżącego przedmiotem skargi może być każde naruszenie Konstytucji. Ponadto pełnomocnik skarżącego podkreślił, że skarga nie musi formułować łącznie zarzutów naruszenia praw i wolności konstytucyjnych, a jedynie prawa lub wolności, co wynika z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają dokonanych w nim ustaleń i nie zasługują na uwzględnienie.
Jak słusznie wskazał Trybunał w postanowieniu z 22 maja 2013 r., zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz ustawą o TK przedmiotem skargi konstytucyjnej może być jedynie naruszenie tych przepisów Konstytucji, które gwarantują prawa lub wolności przysługujące skarżącemu. Skarga konstytucyjna jest bowiem środkiem ochrony konstytucyjnych praw i wolności i skorzystać z niej mogą jedynie osoby, których prawa lub wolności zostały naruszone. Samodzielnymi wzorcami kontroli przepisów zaskarżonych w trybie skargi konstytucyjnej nie mogą więc być przepisy wyrażające zasady ustrojowe, czy regulujące jedynie kwestie ustroju władz publicznych (zob. np. wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2, a także wyrok TK z 8 lipca 2002 r., SK 41/01, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 51). Dlatego Trybunał – na etapie wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej – każdorazowo bada, czy podniesione przez skarżącego zarzuty dotyczą naruszenia tych przepisów Konstytucji, które gwarantują konstytucyjne prawa lub wolności, oraz czy skarżący wskazał sposób naruszenia tych praw lub wolności w jego sprawie (zob. art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK). Wbrew zarzutom skarżącego Trybunał nie twierdzi jednak, jakoby konieczne było łączne wykazanie naruszenia przepisów formułujących prawa o charakterze pozytywnym, jak również tych gwarantujących wolności. Skarga może bowiem dotyczyć zarówno naruszenia tylko przepisów wyrażających prawa lub tylko przepisów odnoszących się do wolności, jak i naruszenia unormowań konstytucyjnych należących do obu tych grup.
We wniesionym zażaleniu skarżący nie wykazał jednak, aby powołane przez niego w skardze konstytucyjnej z 14 lutego 2013 r. przepisy mieściły się w którejkolwiek z tych kategorii. Jak zasadnie stwierdził Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, wskazane przez skarżącego jako wzorce kontroli w niniejszej sprawie zasady: równości, demokratycznego państwa prawnego, sprawiedliwości społecznej oraz lojalności państwa wobec obywateli nie przybierają postaci samodzielnych praw ani wolności. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, zarówno zasady wynikające z art. 2 Konstytucji, jak i zasada równości wyrażona w art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji, mogą być wskazane jako wzorce kontroli konstytucyjności przepisów zaskarżonych w skardze konstytucyjnej jedynie wówczas, gdy zostaną odniesione do treści innych norm konstytucyjnych gwarantujących prawa lub wolności (zob. np. postanowienie TK z 13 marca 2002 r., Ts 108/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 138 i wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03). Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie. Skarżący postawił jedynie zarzut naruszenia art. 2 w związku z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji. Trybunał słusznie zatem uznał w zaskarżonym postanowieniu, że takie sformułowanie zarzutów skargi konstytucyjnej przesądziło o konieczności odmowy nadania jej dalszego biegu.

W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.