Pełny tekst orzeczenia

348/4/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 23 lipca 2014 r.
Sygn. akt Ts 315/13

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Zubik – przewodniczący
Piotr Tuleja – sprawozdawca
Mirosław Granat,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 maja 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej K.H.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 9 grudnia 2013 r. (data nadania) K.H. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 4244 zdanie pierwsze ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101; dalej: k.p.c.) z art. 77 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Postanowieniem z 16 maja 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wniesionej skardze, uznawszy postawiony w niej zarzut za oczywiście bezzasadny (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]). Jak ustalił Trybunał, skarżąca domagała się zrewidowania stanowiska Trybunału wyrażonego w wyroku z 27 września 2012 r. (SK 4/11, OTK ZU Nr 8/A/2012, poz. 97). Skarżąca nie zgadzała się bowiem z przedstawionym w nim rozumieniem „niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia”. Tym samym zarzut skarżącej, choć został sformułowany nie wobec tego samego przepisu, który był już przedmiotem kontroli przed Trybunałem, dotyczył jednak tej samej kwestii, tj. tego, czy określona w przepisach działu VIII tytułu VI księgi pierwszej części pierwszej kodeksu postępowania cywilnego (w tym: art. 4244 zdanie pierwsze k.p.c.) „niezgodność z prawem” odpowiada standardowi wyznaczonemu przez art. 77 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem Trybunału, wniesiona skarga nie dawała podstawy do ponownego badania tej materii. Trybunał stwierdził też, że skarżąca własnym zaniechaniem uniemożliwiła Sądowi Najwyższemu merytoryczne rozpoznanie złożonej przez nią skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, co uczyniło niedopuszczalną jej skargę konstytucyjną (źródłem ewentualnego naruszenia konstytucyjnych praw skarżącej nie był bowiem zakwestionowany przez nią przepis).
Na powyższe postanowienie skarżąca złożyła zażalenie, w którym podnosi, że „skarga nie jest oczywiście bezzasadna w zakresie twierdzenia (zarzutu) fikcyjnego i stwarzającego jedynie pozory skutecznego środka zmierzającego do uzyskania wynagrodzenia, o którym mowa w art. 77 ust. 1 Konstytucji”. Skarżąca podkreśla nadto, że wniesiona przez nią „skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (…) spełniała wszystkie wymagania formalne konieczne do jej rozpoznania, ponieważ gdyby tak nie było, zostałaby przez (…) [Sąd Najwyższy] odrzucona”. Zdaniem skarżącej „Trybunał nie powinien wchodzić (…) w rolę arbitra co do tego, co propaguje (…) [Sąd Najwyższy] (…), bo być może mamy sytuację, że Sąd Najwyższy dopuścił się nierzetelnego rozpoznania skargi”. Skarżąca twierdzi, że jej skarga konstytucyjna spełnia wymagania formalne, dlatego powinna być merytorycznie rozpoznana.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w zw. z art. 49 ustawy o TK, skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w zw. z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał bada przede wszystkim, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, kwestionowane postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.
Trybunał ponownie zauważa, że zamierzeniem skarżącej było doprowadzenie do ponownej kontroli tego, czy normatywny model skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia odpowiada gwarancjom określonym w art. 77 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z kwestionowanym przez skarżącą i przywoływanym już wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 27 września 2012 r. (SK 4/11), art. 4241 § 1 k.p.c. rozumiany w ten sposób, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje tylko wtedy, gdy niezgodność ta jest oczywista, rażąca i przybiera postać kwalifikowaną, został bowiem uznany za zgodny z art. 77 ust. 1 Konstytucji. Tymczasem zdaniem skarżącej, „wydumane argument[y] specyfiki władzy sądowniczej, jej niezależności i niezawisłości sędziowskiego sumienia itp. – permanentnie eksploatowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz przeniesione jako argument do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 27 września 2012 r. (…), powinny być zrewidowane jako systemowo nielogiczne, skoro nie są przeszkodą dla rozpoznawania merytorycznego skarg obywateli Polski przez (…) [Europejski Trybunał Praw Człowieka] i ferowania wyroków wiążących Polskę i przyznających wynagrodzenie szkody spowodowanej błędami lub opieszałością krajowej władzy sądowniczej”. Jak słusznie jednak stwierdził Trybunał w postanowieniu o odmowie nadania dalszego biegu skardze, złożona skarga nie zawiera żadnych argumentów za tym, by Trybunał ponownie rozpatrywał to, jak należy rozumieć „niezgodność z prawem” w kontekście skargi, o której mowa w przepisach działu VIII tytułu VI księgi pierwszej części pierwszej kodeksu postępowania cywilnego. Postawiony w skardze i powtórzony w zażaleniu zarzut naruszenia „prawa do równego traktowania w aspekcie skuteczności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku w zestawieniu ze skargą kasacyjną” nie może być brany pod uwagę, skoro nie daje się go powiązać ani z zaskarżonym przepisem ani ze wskazanym w skardze konstytucyjnym wzorcem kontroli. Zarzut ten w żadnej mierze nie uzasadnia przyznania skarżącej ochrony w postępowaniu skargowym.

Ponadto, jak zauważył Trybunał w kwestionowanym postanowieniu, przyczyną odmowy przyjęcia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 26 listopada 2009 r. (sygn. akt II Ca 917/09, II WSC 11/12) był „brak jakiejkolwiek argumentacji (…) [umożliwiającej] stwierdzenie, na czym w opinii skarżącej polegać miało naruszenie wskazanych [w skardze] przepisów”. To więc, jak rozumiana jest niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia zarówno w art. 4244 k.p.c., jak i w innych przepisach dotyczących skargi, o której mowa w art. 4241 k.p.c., nie miało znaczenia w sprawie skarżącej. Zatem niezależnie od tego, czy naruszenie było skutkiem zachowania skarżącej, czy – jak twierdzi ona sama – aktu stosowania prawa, źródłem naruszenia jej praw niewątpliwie nie był zaskarżony przez nią przepis, co również przesądzało o odmowie nadania dalszego biegu skardze.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.