Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CK 30/05
POSTANOWIENIE
Dnia 6 maja 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Domińczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku A.(…).
przeciwko dłużnikom L. i G. małżonkom B. oraz R. B. przy udziale licytantki R. N. o
egzekucję z nieruchomości, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 maja 2005 r., kasacji uczestnika postępowania R. B. od postanowienia Sądu
Okręgowego w Z. z dnia 14 lipca 2004 r., sygn. akt VI Cz (…),
oddala kasację
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił zażalenie na postanowienie
Sądu Rejonowego w Z. z dnia 23 lutego 2004 r., którym Sąd ten orzekł o przybiciu
zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w Z. przy ul. S. o powierzchni 449 m2
,
stanowiącej przedmiot użytkowania wieczystego.
W ślad za Sądem Rejonowym Sąd Okręgowy przyjął, iż dłużnicy nie zaskarżyli
opisu i oszacowania, wobec tego nie mogą obecnie podnosić zarzutów w tym zakresie.
Jeśli zaś chodzi o zarzuty podniesione w powoływanym zażaleniu, to sprowadzają się
one do zmian zaistniałych przed doręczeniem opisu i oszacowania, wobec czego nie
mogą być uznane za zasadne w aspekcie art. 950 k.p.c. Nie było też podstaw do
wstrzymania przybicia w oparciu o skargę R. B. złożoną przed licytacją, skoro nie
zostały usunięte jej braki. Nie dopatrzył się wreszcie Sąd Okręgowy wadliwości w
stanowisku Sądu Rejonowego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 19 kwietnia 2004 r.,
przez wzgląd na treść skargi, która nie powoływała się na okoliczności mogące mieć
2
wpływ zarówno na przeprowadzenie licytacji jak i udzielenie przybicia. Jeżeli zaś skarga
jednego z dłużników okazała się nieuzasadniona, to również drugi z nich nie może
konstruować zarzutów wywodząc je ze skargi nieuwzględnionej. Nie podzielił Sąd
Okręgowy zarzutu R. B., że nie został on zawiadomiony o terminie licytacji zarzutowi
temu Sąd Okręgowy przeciwstawił zdarzenie polegające na odebraniu obwieszczenia o
wyznaczonej na dzień 23 lutego 2004 r. licytacji.
Zarzut o uciążliwości egzekucji Sąd Okręgowy odparł powołując się na
nieprawdziwe – jak się potem okazało – deklaracje dłużników o posiadaniu środków
pieniężnych znacznej wysokości. Nie doszło też do naruszenia art. 803 k.p.c.,
zważywszy, iż przedmiotem egzekucji mogą być wszystkie składniki należącego do
dłużnika majątku.
W kasacji dłużnik R. B. zarzuca, iż zaskarżone postanowienie wydane zostało z
obrazą przepisów art. 997, 951, 382, 233, 954, 988 § 2, 986, 803. Wniósł w związku z
tym o uchylenie zaskarżonego postanowienia, a także postanowienia Sądu pierwszej
instancji najwidoczniej z nieujawnioną intencją przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania temu drugiemu Sądowi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wymaga przede wszystkim zauważenia, że dłużnik kwestionuje w istocie
zasadność wszystkich poprzedzających licytację i przybicie czynności oraz samą
licytację i samo przybicie. Stąd też mnogość wymienionych w kasacji przepisów, których
naruszenie zarzuca oraz wniosek o uchylenie także postanowienia Sądu pierwszej
instancji. Otóż takie stanowisko jest błędne z założenia.
Art. 997 k.p.c. w zdaniu drugim określa jako podstawę zażalenia także
uchybienia, które naruszają prawa skarżącego, czyli dłużnika. Z takiej redakcji przepisu
wcale nie wynika brak ograniczenia w podnoszeniu zarzutów wobec czynności
podejmowanych w postępowaniu egzekucyjnym w ogóle. Dał temu wyraz Sąd
Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 lutego 2000 r., III CKN 1072/99 (OSNC
2000/9/160) stwierdzając: „Przewidziana w art. 997 k.p.c. podstawa zażalenia na
postanowienie sądu co do przybicia ogranicza się do naruszenia przepisów na etapie
zawiadomienia o licytacji, toku jej prowadzenia i samego przybicia, natomiast nie odnosi
się do wcześniejszych faz postępowania egzekucyjnego”. Jeszcze bardziej dobitnie w
przedmiocie omawianego zagadnienia wypowiedział się Sąd Najwyższy w nie
publikowanym orzeczeniu z dnia 5 stycznia 2001 r., I CKN 1166/00 zauważając, że
jeżeli w okresie biegu terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o przybiciu
3
istniały okoliczności mogące mieć wpływ na kwestię udzielenia przybicia za określoną
cenę, to nie mogą być brane pod uwagę, jeżeli nie zostały zaskarżone. Nieskorzystanie
z zaskarżenia ma ten skutek, że postanowienie o przybiciu za cenę wynikają z opisu i
oszacowania nabiera prawomocności. Otóż zapatrywanie przeciwstawione powołanym
jest nie do przyjęcia zarówno przez wzgląd na cele postępowania egzekucyjnego jak i
istotę zaskarżalności orzeczeń.
U podstaw kasacji tkwi zarzut, że licytacja została przeprowadzona w warunkach
zaniżonej wartości jej przedmiotu. Temu właśnie Sąd Okręgowy poświęcił uwagę,
dochodząc słusznie do wniosku, że podnoszenie zarzutu w tym względzie należy do
innej fazy postępowania a dłużnik z takiej możliwości nie skorzystał, nie tyle przez
zaniechanie ile przez nieefektywne działanie w tym względzie.
W świetle tych uwag nie może być mowy o zarzuconym naruszeniu zarówno art.
997 jak i 991 k.p.c. Bezzasadny jest też zarzut naruszenia art. 954 oparty na
twierdzeniu, że skarżącemu wadliwie doręczone zostało obwieszczenie o licytacji.
Zarzut ten sprowadza się w istocie do polemiki ze stanowiskiem Sądu Okręgowego,
który okoliczności z tym związane jednoznacznie poprawnie ocenił. Trudno zresztą
odnieść się do tego zarzutu kasacyjnego zważywszy na jego postać wyrażoną słowami:
„R. B. nie doręczono również obwieszczenia o licytacji, naruszając w ten sposób jego
prawa”. W podobnie uogólnionej postaci skarżący podniósł zarzuty zwłaszcza art. 233
k.p.c. (bez wskazania paragrafu), w tym wypadku używając wyrażenia: „Sąd winien
stosować w postępowaniu odwoławczym reguły zawarte w art. 233 k.p.k. (!), a czego nie
uczynił pomijając przy orzekaniu część materiału dowodowego”. Tak prezentowane
zarzuty, pomijając ich poprawność w zakresie przywoływanych przepisów, praktycznie
odsuwają możliwość ustosunkowania się do nich. Są bowiem wolne od wskazania, jakie
konkretnie okoliczności stanu faktycznego ucierpiały na skutek naruszenia przepisu i
jakie to sprowadziło ujemne następstwa dla wyniku sprawy.
To wszystko mając na uwadze oraz powołując się na przepis art. 39312
k.p.c. w
zw. z art. 3 ustawy zmieniającej z dnia 22 grudnia 2004 r. należało orzec jak w sentencji.