III CZ 37/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:06-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 37/05
POSTANOWIENIE
Dnia 12 maja 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A. K.
przy uczestnictwie Skarbu Państwa - (...) Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. i
Starosty W.
o wznowienie postępowania o nabycie własności przez przemilczenie, po rozpoznaniu w
Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 maja 2005 r., zażalenia A. K. na
postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 8 listopada 2004 r., sygn. akt II Cz (...),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
A. K. złożyła skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem Sądu Powiatowego w K. z dnia 13 marca 1975 r., I Ns (...),
stwierdzającym nabycie przez Skarb Państwa w drodze przemilczenia własności
nieruchomości bliżej opisanej w sentencji.
Postanowieniem z dnia 22 stycznia 2004 r. Sąd Rejonowy w K. skargę tę
odrzucił, jako wniesioną po upływie terminu, a Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z
dnia 29 czerwca 2004 r. oddalił zażalenie A. K. na to postanowienie, uznając stanowisko
Sądu pierwszej instancji za prawidłowe.
A. K. zaskarżyła postanowienie Sądu Okręgowego kasacją, która została przez
ten Sąd odrzucona postanowieniem z dnia 8 listopada 2004 r. W uzasadnieniu Sąd
Okręgowy przytoczył następujące motywy rozstrzygnięcia.
2
Zgodnie z art. 5191
k.p.c., od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia
co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i
umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie kasacja przysługuje: w
sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego – z wyjątkiem spraw
wymienionych w § 4, w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli
tylko w sprawach o przysposobienie oraz podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia
wynosi co najmniej pięćdziesiąt tysięcy złotych (§ 2), a w postępowaniu rejestrowym
jedynie od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia
z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji (§ 3). W pozostałych sprawach
rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym kasacja nie przysługuje, bez względu
na charakter orzeczenia oraz typ sprawy. Z powyższego wynika, że od postanowienia
sądu drugiej instancji oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji
odrzucające skargę o wznowienie postępowania kasacja nie przysługuje, wobec czego
wniesiona kasacja ulega odrzuceniu jako niedopuszczalna (3935
w związku z art. 13 § 2
k.p.c.).
W zażaleniu na postanowienie odrzucające kasację A. K. wnosiła o jego
uchylenie, podnosząc, że skoro, zgodnie z art. 406 k.p.c., do postępowania ze skargi
wznowienie stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej
instancji, skargę tę należy traktować tak jak pozew czy wniosek o wszczęcie
postępowania nieprocesowego. Skoro zaś od postanowienia w przedmiocie odrzucenia
pozwu lub wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego przysługuje kasacja, to
powinna ona przysługiwać także od postanowienia w przedmiocie odrzucenia skargi o
wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Problem dopuszczalności kasacji od postanowienia sądu drugiej instancji
oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji odrzucające skargę o
wznowienie postępowania był już przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który
wyjaśnił, że kasacja od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia
skargi o wznowienie postępowania nieprocesowego jest niedopuszczalna (zob.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 października 2001 r., V CKN 357/01,
OSNC 2002, nr 7-8, poz. 92, z dnia 15 lutego 2002 r., III CZ 2/02, nie publ., z dnia 19
marca 2002 r., II CZ 166/01, nie publ., z dnia 2 lipca 2002 r., I PZ 47/02, OSNAPiUS
2004, nr 9, poz. 159).
3
Skład orzekający Sądu Najwyższego w pełni podziela to stanowisko oraz
argumentację przytoczoną dla jego uzasadnienia.
Sprawa, w której żaląca wniosła skargę o wznowienie postępowania, była sprawą
z zakresu prawa rzeczowego (o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez
przemilczenie), a w sprawach nieprocesowych z zakresu prawa rzeczowego kasacja
przysługuje jedynie od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia co do istoty
sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia
postępowania kończących postępowanie w sprawie (art. 5191
§ 1 k.p.c. – oczywiście z
wyjątkami określonymi w § 4 tego artykułu). Postanowienie w przedmiocie odrzucenia
skargi o wznowienie postępowania nie jest – rzecz jasna – postanowieniem co do istoty
sprawy i nie może być ono również uznane za postanowienie „w przedmiocie
odrzucenia wniosku” czy „umorzenia postępowania”. Jak wskazał już na to Sąd
Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 15 października 2001 r., V CKN
357/01, odrzucenie skargi o wznowienie nie może być traktowane analogicznie jak
odrzucenie wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego, ponieważ są to
odrębne żądania procesowe; wniosek inicjuje postępowanie nieprocesowe, natomiast
skarga o wznowienie ma charakter szczególnego środka zaskarżenia. Posłużenie się w
przedstawionej sytuacji analogią byłoby natomiast niedopuszczalne, bowiem nie
występuje luka w prawie procesowym.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione usprawiedliwionych
podstaw.
POSTANOWIENIE
Dnia 12 maja 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A. K.
przy uczestnictwie Skarbu Państwa - (...) Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. i
Starosty W.
o wznowienie postępowania o nabycie własności przez przemilczenie, po rozpoznaniu w
Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 maja 2005 r., zażalenia A. K. na
postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 8 listopada 2004 r., sygn. akt II Cz (...),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
A. K. złożyła skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem Sądu Powiatowego w K. z dnia 13 marca 1975 r., I Ns (...),
stwierdzającym nabycie przez Skarb Państwa w drodze przemilczenia własności
nieruchomości bliżej opisanej w sentencji.
Postanowieniem z dnia 22 stycznia 2004 r. Sąd Rejonowy w K. skargę tę
odrzucił, jako wniesioną po upływie terminu, a Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z
dnia 29 czerwca 2004 r. oddalił zażalenie A. K. na to postanowienie, uznając stanowisko
Sądu pierwszej instancji za prawidłowe.
A. K. zaskarżyła postanowienie Sądu Okręgowego kasacją, która została przez
ten Sąd odrzucona postanowieniem z dnia 8 listopada 2004 r. W uzasadnieniu Sąd
Okręgowy przytoczył następujące motywy rozstrzygnięcia.
2
Zgodnie z art. 5191
k.p.c., od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia
co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i
umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie kasacja przysługuje: w
sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego – z wyjątkiem spraw
wymienionych w § 4, w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli
tylko w sprawach o przysposobienie oraz podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia
wynosi co najmniej pięćdziesiąt tysięcy złotych (§ 2), a w postępowaniu rejestrowym
jedynie od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia
z rejestru podmiotu podlegającego rejestracji (§ 3). W pozostałych sprawach
rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym kasacja nie przysługuje, bez względu
na charakter orzeczenia oraz typ sprawy. Z powyższego wynika, że od postanowienia
sądu drugiej instancji oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji
odrzucające skargę o wznowienie postępowania kasacja nie przysługuje, wobec czego
wniesiona kasacja ulega odrzuceniu jako niedopuszczalna (3935
w związku z art. 13 § 2
k.p.c.).
W zażaleniu na postanowienie odrzucające kasację A. K. wnosiła o jego
uchylenie, podnosząc, że skoro, zgodnie z art. 406 k.p.c., do postępowania ze skargi
wznowienie stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej
instancji, skargę tę należy traktować tak jak pozew czy wniosek o wszczęcie
postępowania nieprocesowego. Skoro zaś od postanowienia w przedmiocie odrzucenia
pozwu lub wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego przysługuje kasacja, to
powinna ona przysługiwać także od postanowienia w przedmiocie odrzucenia skargi o
wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Problem dopuszczalności kasacji od postanowienia sądu drugiej instancji
oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji odrzucające skargę o
wznowienie postępowania był już przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który
wyjaśnił, że kasacja od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia
skargi o wznowienie postępowania nieprocesowego jest niedopuszczalna (zob.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 15 października 2001 r., V CKN 357/01,
OSNC 2002, nr 7-8, poz. 92, z dnia 15 lutego 2002 r., III CZ 2/02, nie publ., z dnia 19
marca 2002 r., II CZ 166/01, nie publ., z dnia 2 lipca 2002 r., I PZ 47/02, OSNAPiUS
2004, nr 9, poz. 159).
3
Skład orzekający Sądu Najwyższego w pełni podziela to stanowisko oraz
argumentację przytoczoną dla jego uzasadnienia.
Sprawa, w której żaląca wniosła skargę o wznowienie postępowania, była sprawą
z zakresu prawa rzeczowego (o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez
przemilczenie), a w sprawach nieprocesowych z zakresu prawa rzeczowego kasacja
przysługuje jedynie od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia co do istoty
sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia
postępowania kończących postępowanie w sprawie (art. 5191
§ 1 k.p.c. – oczywiście z
wyjątkami określonymi w § 4 tego artykułu). Postanowienie w przedmiocie odrzucenia
skargi o wznowienie postępowania nie jest – rzecz jasna – postanowieniem co do istoty
sprawy i nie może być ono również uznane za postanowienie „w przedmiocie
odrzucenia wniosku” czy „umorzenia postępowania”. Jak wskazał już na to Sąd
Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 15 października 2001 r., V CKN
357/01, odrzucenie skargi o wznowienie nie może być traktowane analogicznie jak
odrzucenie wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego, ponieważ są to
odrębne żądania procesowe; wniosek inicjuje postępowanie nieprocesowe, natomiast
skarga o wznowienie ma charakter szczególnego środka zaskarżenia. Posłużenie się w
przedstawionej sytuacji analogią byłoby natomiast niedopuszczalne, bowiem nie
występuje luka w prawie procesowym.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione usprawiedliwionych
podstaw.