II CNP 6/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-08-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CNP 6/06
POSTANOWIENIE
Dnia 26 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 26 stycznia 2006 r.
skargi M. K.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 listopada 2004 r. wydanego w sprawie ze skargi
M. K. i Z. K. - prowadzących działalność gospodarczą pod firmą "M." Pracownia […]
z siedzibą w P.
przeciwko K. S. o zapłatę
przy udziale Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezesa Sądu Rejonowego
w P.
na przewlekłość postępowania w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym
w P.
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Powódka M. K. wniosła o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 listopada 2004 r.
w części oddalającej jej skargę na przewlekłość postępowania w sprawie
prowadzonej przed Sądem Rejonowym w P.
Sąd Okręgowy w P. postanowieniem z dnia 25 maja 2005 r. skargę odrzucił,
gdyż skarżąca pomimo wezwania nie dołączyła pełnomocnictwa i wyraził pogląd,
że pełnomocnictwo ogólne udzielone do sprawy nie obejmuje umocowania do
złożenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2005 r., na skutek
zażalenia M. K., uchylił zaskarżone postanowienie i wyjaśnił, że pełnomocnictwo
procesowe udzielone w sprawie obejmuje z mocy prawa umocowanie do złożenia
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i także do
podejmowania czynności wywołanych jej wniesieniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uchylenie postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 25 maja 2005 r. nie
stanowiło przeszkody do odrzucenia skargi z innej przyczyny, która nie stanowiła
podstawy zaskarżonego postanowienia z dnia 25 maja 2005 r.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, a w wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem
wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga przysługuje także od
prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie wydanego przez
sąd pierwszej instancji lub drugiej instancji, jeżeli strony nie skorzystały
z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub
uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych
(art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c.).
W judykaturze i doktrynie pojęcie „postanowienie kończące postępowanie
w sprawie” jest definiowane rozbieżnie i przy zastosowaniu różnych kryteriów.
3
W orzecznictwie jednak dominuje zapatrywanie, że w słowo „sprawa” występuje
w znaczeniu materialnoprawnym. W tym ujęciu „sprawę” należy rozumieć jako
całość sporu (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów z dnia
24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC 1999, nr 5, poz. 87, uchwałę składu
siedmiu sędziów z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1,
uchwałę składu 7 sędziów z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00, OSNC
2001, nr 2, poz. 22)
Uwzględniając dorobek myśli zawartych w przytoczonych orzeczeniach
przyjąć należy, że kończącymi postępowanie w sprawie są te postanowienia,
których uprawomocnienie się trwale zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do
istoty przez sąd danej instancji.
Przeciwieństwem tych postanowień są postanowienia niekończące
postępowania w sprawie, lecz kończące w postępowaniu sądowym jedynie
zagadnienia incydentalne, uboczne. Postępowanie wywołane wniesieniem skargi
na przewlekłość postępowania jest postępowaniem incydentalnym, w taki też
sposób zostało określone w uzasadnieniu rządowego projektu ustawy z dnia
17 czerwca 2004 r., o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843)
Postanowienie rozstrzygające skargę na przewlekłość postępowania nie zamyka
drogi do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. Jeżeli jest postanowieniem
uwzględniającym skargę to wtedy otwiera etap, który ma służyć szybszemu
zrealizowaniu głównego celu jakim jest rozstrzygnięcie sprawy merytorycznie przez
wydanie orzeczenia co do istoty sprawy (za postanowieniem Sądu Najwyższego
z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 3/05, dotychczas niepublikowanym).
W świetle przedstawionego wywodu postanowienie w przedmiocie skargi na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez
nieuzasadnionej zwłoki nie jest postanowieniem kończącym postępowanie
w sprawie i tym samym nie podlega zaskarżeniu skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Z przytoczonych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
4
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 26 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 26 stycznia 2006 r.
skargi M. K.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 listopada 2004 r. wydanego w sprawie ze skargi
M. K. i Z. K. - prowadzących działalność gospodarczą pod firmą "M." Pracownia […]
z siedzibą w P.
przeciwko K. S. o zapłatę
przy udziale Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezesa Sądu Rejonowego
w P.
na przewlekłość postępowania w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym
w P.
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Powódka M. K. wniosła o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 listopada 2004 r.
w części oddalającej jej skargę na przewlekłość postępowania w sprawie
prowadzonej przed Sądem Rejonowym w P.
Sąd Okręgowy w P. postanowieniem z dnia 25 maja 2005 r. skargę odrzucił,
gdyż skarżąca pomimo wezwania nie dołączyła pełnomocnictwa i wyraził pogląd,
że pełnomocnictwo ogólne udzielone do sprawy nie obejmuje umocowania do
złożenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2005 r., na skutek
zażalenia M. K., uchylił zaskarżone postanowienie i wyjaśnił, że pełnomocnictwo
procesowe udzielone w sprawie obejmuje z mocy prawa umocowanie do złożenia
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i także do
podejmowania czynności wywołanych jej wniesieniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uchylenie postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 25 maja 2005 r. nie
stanowiło przeszkody do odrzucenia skargi z innej przyczyny, która nie stanowiła
podstawy zaskarżonego postanowienia z dnia 25 maja 2005 r.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, a w wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem
wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga przysługuje także od
prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie wydanego przez
sąd pierwszej instancji lub drugiej instancji, jeżeli strony nie skorzystały
z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub
uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych
(art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c.).
W judykaturze i doktrynie pojęcie „postanowienie kończące postępowanie
w sprawie” jest definiowane rozbieżnie i przy zastosowaniu różnych kryteriów.
3
W orzecznictwie jednak dominuje zapatrywanie, że w słowo „sprawa” występuje
w znaczeniu materialnoprawnym. W tym ujęciu „sprawę” należy rozumieć jako
całość sporu (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów z dnia
24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, OSNC 1999, nr 5, poz. 87, uchwałę składu
siedmiu sędziów z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1,
uchwałę składu 7 sędziów z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00, OSNC
2001, nr 2, poz. 22)
Uwzględniając dorobek myśli zawartych w przytoczonych orzeczeniach
przyjąć należy, że kończącymi postępowanie w sprawie są te postanowienia,
których uprawomocnienie się trwale zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do
istoty przez sąd danej instancji.
Przeciwieństwem tych postanowień są postanowienia niekończące
postępowania w sprawie, lecz kończące w postępowaniu sądowym jedynie
zagadnienia incydentalne, uboczne. Postępowanie wywołane wniesieniem skargi
na przewlekłość postępowania jest postępowaniem incydentalnym, w taki też
sposób zostało określone w uzasadnieniu rządowego projektu ustawy z dnia
17 czerwca 2004 r., o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843)
Postanowienie rozstrzygające skargę na przewlekłość postępowania nie zamyka
drogi do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty. Jeżeli jest postanowieniem
uwzględniającym skargę to wtedy otwiera etap, który ma służyć szybszemu
zrealizowaniu głównego celu jakim jest rozstrzygnięcie sprawy merytorycznie przez
wydanie orzeczenia co do istoty sprawy (za postanowieniem Sądu Najwyższego
z dnia 17 sierpnia 2005 r., I CNP 3/05, dotychczas niepublikowanym).
W świetle przedstawionego wywodu postanowienie w przedmiocie skargi na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez
nieuzasadnionej zwłoki nie jest postanowieniem kończącym postępowanie
w sprawie i tym samym nie podlega zaskarżeniu skargą o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Z przytoczonych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
4
jz