Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 146/05
POSTANOWIENIE
Dnia 26 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. B.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A.-
i Automobilklubowi Ziemi K.
z udziałem interwenienta ubocznego "H. " Towarzystwa
Ubezpieczeń S.A. (poprzednio: "T." Towarzystwo Ubezpieczeniowe S.A.)
o zapłatę i rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 26 stycznia 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 6 lipca 2005 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Powód domagał się zasądzenia kwoty 600.000,- złotych tytułem
odszkodowania za „straty materialne i niematerialne oraz doznaną krzywdę”
a także renty, w związku ze śmiercią syna D. B., który zginął podczas
obserwowania Rajdu Samochodowego. W ramach dochodzonej kwoty, którą
wskazał jako wartość przedmiotu sporu, domagał się m. in. zwrotu kosztów
wychowania syna w kwocie 150.000,-zł, kwoty 45.000,- złotych za kształcenie syna,
oraz kwoty 48.398,63 złotych tytułem zwrotu kosztów pogrzebu. Resztę potraktował
jako należne mu zadośćuczynienie za utratę dziecka, które było celem życia
i z którym wiązał nadzieje, że na starość znajdzie w nim oparcie. Sąd Okręgowy
w Ś. oddalił powództwo wobec pozwanego Automobilklubu Ziemi K., natomiast w
stosunku do pozwanego PZU S.A. powództwo uwzględnił w kwocie 35.485,-
złotych na którą składały się: zwrot kosztów pogrzebu i wystawienia pomnika w
wysokości 15.485,- złotych oraz 20.000,- złotych tytułem odszkodowania za
znaczne pogorszenie sytuacji życiowej powoda. W pozostałym zakresie wobec
pozwanego ubezpieczyciela Sąd powództwo oddalił. Sąd przyjął, że na pomnik
powód wydatkował 32.000,- złotych, ale uznał, że do zwrotu należy się powodowi z
tego tytułu tylko 6.000,- zł. Powód zaskarżył powyższy wyrok oznaczając wartość
przedmiotu zaskarżenia na kwotę 564.515,- złotych i wskazując, że nie kwestionuje
zasądzonych kosztów pogrzebu a jedynie wysokość „rekompensaty na przyszłość z
tytułu doznania w wyniku zgonu syna szkód niematerialnych” oraz pominięcie
kosztów poniesionych przez niego na wychowanie i kształcenie syna. Podniósł, że
„nie rezygnuje ze wskazanej wartości przedmiotu sporu ...(-) słusznym jest aby
wartość przedmiotu sporu została utrzymana w wysokości dotychczasowej jak w
pozwie”. Sąd Apelacyjny, któremu akta sprawy wraz z apelacją zostały
przedstawione, wezwał powoda do usunięcia w terminie 7 dni, pod rygorem
odrzucenia apelacji, braków formalnych apelacji przez wskazanie w jakim zakresie
powód domaga się zmiany zaskarżonego wyroku, tj. jakiej dodatkowo domaga się
kwoty od pozwanych i z jakiego tytułu. W odpowiedzi powód stwierdził, że w
apelacji podał wartość przedmiotu zaskarżenia oraz, że nie domaga się kwoty
wyższej niż ta wartość lecz kwestionuje – jako rażąco niskie – przyznane mu
3
zadośćuczynienie, brak zasądzenia żądanej renty i brak uwzględnienia
rzeczywistych, poniesionych przez niego kosztów postawienia pomnika.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację uznając, że
mimo wezwania powód nie uzupełnił braku w postaci jednoznacznego wniosku,
o którym mowa w art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c., sama zaś apelacja jest w istocie
uzasadnieniem niesprecyzowanych zarzutów.
W zażaleniu powód zarzucił, że odpowiadając na wezwanie Sądu wyjaśnił, iż
zaskarżył całą oddaloną część jego roszczeń wymienionych w pozwie i dał temu
wyraz m.in. przez zmniejszenie wartości przedmiotu zaskarżenia w porównaniu
z wartością przedmiotu sporu o kwotę zasądzoną w wyroku Sądu Okręgowego.
Przyznał, że uczynił to nieudolnie. Podniósł jednak, że apelacja nie wymaga
formułowania zarzutów według skatalogowanego wzorca, a ponadto, że działał bez
pomocy profesjonalnego pełnomocnika pozostając w trudnej sytuacji życiowej
w związku ze skutkami tragedii, która go dotknęła.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie sposób nie przyznać racji Sądowi Apelacyjnemu, że w apelacji ani
w piśmie stanowiącym odpowiedź na wezwanie Sądu powód nie oznaczył
wyraźnie jakiej dodatkowo domaga się kwoty ani tytułem czego. Zważywszy jednak
na treść żądań powoda w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji i treść
wyroku Sądu Okręgowego oraz uwzględniając wskazaną w apelacji wartość
przedmiotu zaskarżenia nie powinno budzić wątpliwości, że powód domagał się
zmiany zaskarżonego wyroku przez zasądzenie na jego rzecz dodatkowo 26.000,-
złotych tytułem zwrotu kosztu pomnika, oraz różnicy pomiędzy kwotą 564.515,-
i 26.0000,- zł jako dalszego odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia
sytuacji życiowej przy uwzględnieniu, że poniósł określone koszty na wychowanie
i kształcenie syna. Ponadto, domagał się renty miesięcznej po 400,- zł począwszy
od 16 lutego 2001 r. Te roszczenia bowiem nie zostały uznane za zasadne
w wyroku Sądu pierwszej instancji i – oprócz renty – wyrażały oznaczoną wartość
przedmiotu zaskarżenia w apelacji.
Zważywszy na podeszły wiek powoda, działającego bez profesjonalnego
pełnomocnika oraz jego pozostawanie pod wpływem negatywnych emocji,
4
usprawiedliwionych poczuciem niewyobrażalnej krzywdy po tragicznym wypadku
syna, można było w rozpoznawanej sprawie potraktować wypowiedzi powoda jako
oczywistą niedokładność, w ramach której jednak znany był zakres zmian
zaskarżonego wyroku objęty apelacją. W każdym jednak razie podstawą
odrzucenia apelacji nie mogło być nieuzupełnienie apelacji w kierunku, którego
dotyczy art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. Powód nie był wzywany do sprecyzowania, czy
wnosi o zmianę, czy też uchylenie zaskarżonego wyroku, zaś z treści wezwania
z dnia 21.VI.2005 r. wynika, iż nie budziło wątpliwości Sąd Apelacyjnego, iż powód
w apelacji wnosił o zmianę wyroku.
W tych okolicznościach Sąd Najwyższy uznał, że zażalenie zasługiwało na
uwzględnienie i orzekł jak w sentencji (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
jc