III CSK 42/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CRN 315/80
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 42/06
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
Protokolant Bożena Nowicka
w sprawie z wniosku M.Z.
przy uczestnictwie Z.P.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2006 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Okręgowego w L.
z dnia 4 sierpnia 2005 r., sygn. akt [...],
oddala skargę kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w L. postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2005 r. rozgraniczył
działkę oznaczoną numerem 204, której właścicielem jest M.Z., zapisaną w księdze
wieczystej KW nr [...], prowadzonej przez Sąd Rejonowy w L. z działką oznaczoną
nr 203, stanowiącą własność Z.P., zapisaną w księdze wieczystej KW nr [...],
prowadzonej przez Sąd Rejonowy w L., według linii prostej, oznaczonej cyframi 6 –
10 na mapie projektu rozgraniczenia sporządzonej przez geodetę J.J., wpisanej
dnia 21 września 2001 r. do ewidencji Starosty L. pod nr [...]. Dokonując tego
rozgraniczenia Sąd stwierdził, że nastąpiło ono zgodnie ze stanem prawnym w
rozumieniu art. 153 k.c., gdyż tak przebiegała granica między działkami nr 204 i
203 co najmniej od końca 1964 r. do chwili obecnej, a tym samym, iż taki też był
stan samoistnego posiadania poprzedników prawnych wnioskodawczyni oraz
uczestnika postępowania w dniu 4 listopada 1971r.
Zarówno ustalenia Sądu I instancji, jak i jego rozważania prawne zostały
przez Sąd Okręgowy w L. uznane za prawidłowe, toteż apelacja wnioskodawczyni
została postanowieniem tegoż Sądu z dnia 4 sierpnia 2000 r. oddalona.
Skarga kasacyjna wnioskodawczyni – oparta na drugiej podstawie z art. 3981
§ k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 365 § 1, 316 §1, 278 §1 k.p.c. i zmierza
do uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Istota zarzutu naruszenia art. 365 § 1 k.p.c. sprowadza się do błędnego
twierdzenia, że sąd dokonując rozgraniczenia bezpośrednio sąsiadujących działek,
nabytych przez uczestników postępowania rozgraniczeniowego na podstawie art. 1
ustawy z dnia 26 października 1971 r., nie może samodzielnie stwierdzić „granic
posiadania” - dokąd sięgał stan posiadania /samoistnego/ każdego z nich w dniu
4 listopada 1971 r., i zgodnie z tym stwierdzeniem wytyczyć granicę ich działek,
o ile do stwierdzenie nabycia własności przez jednego z nich doszło
w postępowaniu sądowym.
3
Wyrażając przytoczony pogląd skarżąca pomija, że nabycie z mocy ustawy
własności nieruchomości nie przesądza jeszcze o tym, iż granice tej nieruchomości
nie okażą się sporne, podobnie jak to może mieć miejsce przy nabyciu
nieruchomości w drodze czynności prawnej, czy też dziedziczenia. Sąd bowiem na
podstawie ustawy z dnia 26 listopada 1971 r. ustalał jedynie nabycie własności
określonej nieruchomości, nie dokonywał natomiast kontroli jej granicy, gdyż nie
dokonywał rozgraniczenia w toku postępowania uwłaszczeniowego. Inaczej
mówiąc, sąd w postanowieniu nie zamieszczał rozstrzygnięcia o rozgraniczeniu
nieruchomości. Dotyczy to również wypadków stwierdzenia przez sąd nabycia
nieruchomości położonej w bezpośrednim sąsiedztwie z nieruchomością, której
właściciel legitymował się tytułem własności nabytym w inny sposób, np. w drodze
czynności prawnej czy też dziedziczenia. Idąc tym tokiem rozumowania należy
przyjąć, że skoro dla nabycia własności nieruchomości na podstawie ustawy z dnia
26 listopada 1971 r. decydujący był stan posiadania /samoistnego/ w dniu wejścia
w życie tejże ustawy, tj. 4 listopada 1971 r., to w sytuacji, gdy rozgraniczenie
ostatnio wskazanych nieruchomości ma nastąpić według stanu prawnego, sąd nie
może poprzestać tylko na danych wynikających z ewidencji gruntów, ale musi
zmierzać do ustalenia stanu posiadania (samoistnego) na dzień 4 listopada 1971 r.,
i zgodnie z nim wytyczyć granicę, chyba że inne jej wytyczenie nakazują zaistniałe
nowe okoliczności.
Należy zatem podnieść, że skoro stan posiadania (samoistnego) w dniu
4 listopada 1971 r. miał istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, to
wbrew odmiennemu zapatrywaniu skarżącej, słusznie oba Sądy uznały, że
okoliczność ta powinna być przedmiotem dowodu [art. 227 k.p.c. – por. wyrok SN
z dnia 26.I.1981 r. (III CRN 315/80) OSN CP 1981, nr 10, poz. 196].
Całkowicie niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 278 § k.p.c. Operat
rozgraniczeniowy, w tym mapa projektu rozgraniczenia, sporządzona przez
geodetę J.J., z przyczyn oczywistych ma charakter dowodowy. Rację miały oba
Sądy, że w sprawie nie zachodziły okoliczności usprawiedliwiające
przeprowadzenie z urzędu dowodu z opinii biegłego.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.
4
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
Protokolant Bożena Nowicka
w sprawie z wniosku M.Z.
przy uczestnictwie Z.P.
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2006 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Okręgowego w L.
z dnia 4 sierpnia 2005 r., sygn. akt [...],
oddala skargę kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w L. postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2005 r. rozgraniczył
działkę oznaczoną numerem 204, której właścicielem jest M.Z., zapisaną w księdze
wieczystej KW nr [...], prowadzonej przez Sąd Rejonowy w L. z działką oznaczoną
nr 203, stanowiącą własność Z.P., zapisaną w księdze wieczystej KW nr [...],
prowadzonej przez Sąd Rejonowy w L., według linii prostej, oznaczonej cyframi 6 –
10 na mapie projektu rozgraniczenia sporządzonej przez geodetę J.J., wpisanej
dnia 21 września 2001 r. do ewidencji Starosty L. pod nr [...]. Dokonując tego
rozgraniczenia Sąd stwierdził, że nastąpiło ono zgodnie ze stanem prawnym w
rozumieniu art. 153 k.c., gdyż tak przebiegała granica między działkami nr 204 i
203 co najmniej od końca 1964 r. do chwili obecnej, a tym samym, iż taki też był
stan samoistnego posiadania poprzedników prawnych wnioskodawczyni oraz
uczestnika postępowania w dniu 4 listopada 1971r.
Zarówno ustalenia Sądu I instancji, jak i jego rozważania prawne zostały
przez Sąd Okręgowy w L. uznane za prawidłowe, toteż apelacja wnioskodawczyni
została postanowieniem tegoż Sądu z dnia 4 sierpnia 2000 r. oddalona.
Skarga kasacyjna wnioskodawczyni – oparta na drugiej podstawie z art. 3981
§ k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 365 § 1, 316 §1, 278 §1 k.p.c. i zmierza
do uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Istota zarzutu naruszenia art. 365 § 1 k.p.c. sprowadza się do błędnego
twierdzenia, że sąd dokonując rozgraniczenia bezpośrednio sąsiadujących działek,
nabytych przez uczestników postępowania rozgraniczeniowego na podstawie art. 1
ustawy z dnia 26 października 1971 r., nie może samodzielnie stwierdzić „granic
posiadania” - dokąd sięgał stan posiadania /samoistnego/ każdego z nich w dniu
4 listopada 1971 r., i zgodnie z tym stwierdzeniem wytyczyć granicę ich działek,
o ile do stwierdzenie nabycia własności przez jednego z nich doszło
w postępowaniu sądowym.
3
Wyrażając przytoczony pogląd skarżąca pomija, że nabycie z mocy ustawy
własności nieruchomości nie przesądza jeszcze o tym, iż granice tej nieruchomości
nie okażą się sporne, podobnie jak to może mieć miejsce przy nabyciu
nieruchomości w drodze czynności prawnej, czy też dziedziczenia. Sąd bowiem na
podstawie ustawy z dnia 26 listopada 1971 r. ustalał jedynie nabycie własności
określonej nieruchomości, nie dokonywał natomiast kontroli jej granicy, gdyż nie
dokonywał rozgraniczenia w toku postępowania uwłaszczeniowego. Inaczej
mówiąc, sąd w postanowieniu nie zamieszczał rozstrzygnięcia o rozgraniczeniu
nieruchomości. Dotyczy to również wypadków stwierdzenia przez sąd nabycia
nieruchomości położonej w bezpośrednim sąsiedztwie z nieruchomością, której
właściciel legitymował się tytułem własności nabytym w inny sposób, np. w drodze
czynności prawnej czy też dziedziczenia. Idąc tym tokiem rozumowania należy
przyjąć, że skoro dla nabycia własności nieruchomości na podstawie ustawy z dnia
26 listopada 1971 r. decydujący był stan posiadania /samoistnego/ w dniu wejścia
w życie tejże ustawy, tj. 4 listopada 1971 r., to w sytuacji, gdy rozgraniczenie
ostatnio wskazanych nieruchomości ma nastąpić według stanu prawnego, sąd nie
może poprzestać tylko na danych wynikających z ewidencji gruntów, ale musi
zmierzać do ustalenia stanu posiadania (samoistnego) na dzień 4 listopada 1971 r.,
i zgodnie z nim wytyczyć granicę, chyba że inne jej wytyczenie nakazują zaistniałe
nowe okoliczności.
Należy zatem podnieść, że skoro stan posiadania (samoistnego) w dniu
4 listopada 1971 r. miał istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, to
wbrew odmiennemu zapatrywaniu skarżącej, słusznie oba Sądy uznały, że
okoliczność ta powinna być przedmiotem dowodu [art. 227 k.p.c. – por. wyrok SN
z dnia 26.I.1981 r. (III CRN 315/80) OSN CP 1981, nr 10, poz. 196].
Całkowicie niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 278 § k.p.c. Operat
rozgraniczeniowy, w tym mapa projektu rozgraniczenia, sporządzona przez
geodetę J.J., z przyczyn oczywistych ma charakter dowodowy. Rację miały oba
Sądy, że w sprawie nie zachodziły okoliczności usprawiedliwiające
przeprowadzenie z urzędu dowodu z opinii biegłego.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.
4