Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 19/06
POSTANOWIENIE
Dnia 26 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa Syndyka Masy Upadłości "E." Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w D.
przeciwko "H." Spółce Akcyjnej w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 kwietnia
2006 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 2 stycznia 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 2 stycznia 2006 r. Sąd Apelacyjny w K.
odrzucił skargę kasacyjną pozwanego H. S.A. na tej podstawie, że pozwany nie
uiścił w terminie należnej opłaty. Wraz z wezwaniem do uiszczenia wpisu
sądowego pełnomocnikowi pozwanego doręczono również postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 28 października 2005 r. oddalające wniosek pozwanego
o zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu postanowienia Sąd
Apelacyjny uznał wniosek strony pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych za
oczywiście bezzasadny z tego powodu, że strona posiadała dostateczne środki na
bieżącą działalność, z których mogła i powinna była uiścić należną opłatę. W
związku z powyższym przesłanki zwolnienia od kosztów z art. 113 § 2 k.p.c. nie
zostały spełnione.
W zażaleniu od postanowienia z dnia 2 stycznia 2006 r. pełnomocnik
pozwanego podniósł, iż oba terminy siedmiodniowe: do uzupełnienia braku skargi
kasacyjnej oraz do złożenia zażalenia na postanowienie z dnia 28 października
2005 r. biegły od daty łącznego doręczenia wezwania do uzupełnienia braku skargi
oraz odpisu postanowienia o oddaleniu wniosku o zwolnienie pozwanego od
kosztów sądowych. W terminie otwartym do złożenia zażalenia od postanowienia
nie można żądać uiszczenia opłaty z uwagi na nieprawomocność postanowienia.
Brak zatem było podstawy do wydania zaskarżonego postanowienia o odrzuceniu
skargi kasacyjnej. W petitum zażalenia żalący wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest pozbawione uzasadnionych podstaw. Przede wszystkim należy
zwrócić uwagę, że nie przysługuje do Sądu Najwyższego zażalenie na
postanowienie sądu drugiej instancji oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych, co wyraźnie wynika z art. 3941
k.p.c. W dotychczasowym orzecznictwie
Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że w razie, gdy przyczyną odrzucenia
3
kasacji było nieuiszczenie wpisu sądowego, objętego wnioskiem o zwolnienie od
kosztów sądowych, który sąd drugiej instancji oddalił, na wniosek strony zgłoszony
w zażaleniu Sąd Najwyższy może rozpoznawać, w postępowaniu wywołanym
wniesieniem zażalenia na postanowienie odrzucające kasację, również zasadność
postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych (tak m.in.
w postanowieniu SN z 8 marca 2000 r., I CZ 259/99, niepubl.; zob. także
postanowienie SN z 10 kwietnia 2001 r., I CZ 20/01, niepubl. oraz postanowienie
SN z 12 grudnia 2003 r., V CZ 129/03, niepubl.). Orzeczenia te zachowują
aktualność również w obecnym stanie prawnym.
Rzecz jednak w tym, że skarżący jest wówczas obowiązany, już w petitum
zażalenia skierowanego do Sądu Najwyższego, wyraźnie żądać także zbadania
zasadności postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów, stanowiącego
przesłankę postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Żądanie to powinno być
kompletne pod względem merytorycznym i formalnym, tj. powinno opierać się na
przytoczeniu właściwych przepisów prawa, w postaci art. 113 § 2 k.p.c. oraz
odpowiednio stosowanego art. 380 kpc, które ze względu na brak odrębnej
zaskarżalności postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych
pozwalają na objęcie kontrolą Sądu Najwyższego obu tych kwestii. Obowiązkiem
żalącego jest nadto, obok zakwestionowania podstaw do odrzucenia skargi
kasacyjnej, wywieść, dlaczego uważa stanowisko sądu drugiej instancji
w przedmiocie zwolnienia od kosztów za bezzasadne.
Przedmiotowe zażalenie jest tymczasem sformułowane wadliwie, albowiem
jest wyraźnie skierowane wyłącznie przeciwko postanowieniu Sądu Apelacyjnego z
2 stycznia 2006 r. Skarżący nie wskazuje żadnych okoliczności, które jego
zdaniem, wbrew stanowisku Sądu Apelacyjnego, uzasadniały zwolnienie od
kosztów sądowych. Oznacza to, że skarżący nie stworzył Sądowi Najwyższemu
odpowiedniej podstawy do merytorycznej kontroli w postępowaniu zażaleniowym
zasadności zwolnienia go od kosztów postępowania kasacyjnego. Zarzut
przedwczesnego odrzucenia skargi kasacyjnej, przed uprawomocnieniem się
postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych jest bezzasadny, skoro
postanowienie to staje się prawomocne w dacie jego wydania, bowiem — jak
wskazano na wstępie — nie przysługuje od niego zażalenie do Sądu Najwyższego.
4
Skoro zaś bezsprzecznie skarżący nie uiścił należnej opłaty, należało przyjąć,
że odrzucenie przez Sąd Apelacyjny skargi kasacyjnej na zasadzie art. 16 ust. 3
ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t.:
Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.) miało usprawiedliwione podstawy.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c., oddalił zażalenie jako nieuzasadnione.
jz

V CZ 19/06

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia