Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 30/06
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
przeciwko M.B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 czerwca 2006 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 14 lutego 2006 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację powódki
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uznając, że nie uzupełniła ona
prawidłowo braków formalnych przez wykazanie, że osoba, która udzieliła
pełnomocnictwa, była w dacie jego podpisania umocowana do reprezentacji
powódki, jak również z powodu nie uiszczenia wpisu od apelacji.
W zażaleniu powódka wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Sąd Apelacyjny uznał, że złożony do akt sprawy odpis aktu powołania A.B.
na stanowisko Prezesa powodowej Agencji poświadczony za zgodność przez
Naczelnika Departamentu Kadr Wydziału Spraw Osobowych Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest niezgodny z dyspozycją art. 89 § 1
k.p.c., zgodnie z którym tylko adwokat, radca prawny, a także rzecznik patentowy
mogą sami uwierzytelnić odpisy udzielonego im pełnomocnictwa.
Sąd Najwyższy nie podziela stanowiska Sądu Apelacyjnego. W sytuacji, gdy
stroną w postępowaniu jest osoba prawna, właściwą formą wykazania jest
niewątpliwie odpis z rejestru, wydawanego na podstawie ustawy z dnia 20 sierpnia
1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym - jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r., Nr 17, poz.
209 ze zm. (por. uchwała SN z 30 marca 2006 r., III CZP 14/06, LEX nr 175132).
Powodowa Agencja nie podlega jednak wpisowi w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Zgodnie z art. 5 ustawy z 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 1994 r., Nr 1, poz. 2) organem Agencji jest
Prezes powoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego
do spraw rozwoju wsi oraz ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Organ ten kieruje Agencją i reprezentuje ją na zewnątrz.
Strona ma obowiązek dołączyć dokument pełnomocnictwa zaopatrzony
w podpis mocodawcy, przy czym dopuszczalne jest posłużenie się wierzytelnym
odpisem dokumentu pełnomocnictwa. Do akt sprawy została złożona kserokopia
dokumentu powołującego A.B. na Prezesa powodowej Agencji. Dokument ten
3
został uwierzytelniony przez Z.N., pełniącego funkcję Naczelnika Departamentu
Kadr Wydziału Spraw Osobowych Agencji. Zgodnie z zakresem obowiązków tego
pracownika, do jego uprawnień należy upoważnienie do potwierdzania zgodności
odpisów i fotokopii z oryginałami dokumentów pracowników składanych do akt
osobowych oraz własnoręczności podpisów pracowników (karta 259).
Wobec powyższego należy uznać upoważnienie za uwiarygodnione przez
kompetentnego pracownika. Nie budzi wątpliwości, że A.B. był prawidłowo
powołany i pełnił funkcję ustawowego organu Agencji. Z powyższego wynika, że
umocowanie dla adw. Z.Ś., który sporządził apelację, a któremu pełnomocnictwa
udzielił A.B., zostało wykazane.
Na wezwanie do opłacenia wpisu od apelacji w terminie 7 dni pod rygorem
odrzucenia apelacji, powodowa Agencja złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych. Sąd drugiej instancji uznał, iż pisma tego nie można potraktować jako
wniosek złożony w trybie art. 113 k.p.c., bowiem z jego treści wynika, że pismo to
jest wyłącznie polemiką z zarządzeniem wzywającym do uiszczenia wpisu.
Zdaniem pełnomocnika powódki, korzystała ona z ustawowego zwolnienia od
kosztów sądowych w oparcie o art. 8 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24 poz. 110 ze zm.). Sąd Najwyższy
podziela pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny, iż apelacja powinna zostać
opłacona. Zwolnieniu od obowiązku uiszczania opłat sądowych podlega Skarb
Państwa oraz instytucje państwowe, których zadanie nie polega na prowadzeniu
działalności gospodarczej. Sąd Najwyższy w obecnym składzie nie podziela
stanowiska wyrażonego w wyroku z dnia 2 grudnia 2004 r. V CK 308/04, nie publ.,
w którym uznano, iż działalność Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 118 k.c. Uznać należy, iż
działalność prowadzona przez Agencję ma charakter działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 7 ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa prowadzi ona samodzielną gospodarkę finansową. Jej przychodami obok
środków budżetowych określonych corocznie w ustawie budżetowej i środków
uzyskanych w ramach bezzwrotnej i kredytowej pomocy zagranicznej są również
odsetki od lokat bankowych oraz inne wpływy. Powyższe prowadzi do wniosku, że
4
działalność ta jest podporządkowana regułom działalności rynkowej, jak również nie
opiera się wyłącznie na dotacjach budżetowych.
Zauważyć jednak trzeba, że skoro strona powodowa złożyła wniosek
o zwolnienie jej od kosztów sądowych, to miała prawo oczekiwać, że zostanie on
rozpoznany, niezależnie od rodzaju argumentów przytoczonych celem poparcia
swego stanowiska. Po negatywnym rozpoznaniu wniosku o zwolnienie od kosztów
sądowych, sąd powinien ponownie wezwać stronę powodową do uiszczenia
należnego wpisu. Zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych,
zobowiązuje sąd w razie odmownego załatwienia tego wniosku, do wezwania
o uiszczenie opłaty na zasadach ogólnych (por. uchwała SN z 26 lutego 1976,
III CZP 11/76, OSNP 1976, Nr 7-8, poz. 162, postanowienie z 21 grudnia 2004 r.,
l CZ 162/04, niepubl.).
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu
(art. 39815
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).

I CZ 30/06

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia