III CSK 54/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-10-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 54/05
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lipca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa Szpitala Miejskiego Specjalistycznego […]
przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 lipca 2006 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 lutego 2005 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 29 września 2004 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo
wytoczone przez Szpital Miejski Specjalistyczny przeciwko Narodowemu
Funduszowi Zdrowia o zasądzenie kwoty 1.092.852,31 zł z odsetkami ustawowymi
od dnia 29 stycznia 2004 r. tytułem zwrotu kwoty odpowiadającej wypłaconemu
pracownikom powoda w 2001 r. podwyższonego wynagrodzenia w wykonaniu
obowiązku wynikającego z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o
negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u
przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2 ze
zm.). Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że art. 3571
k.c. nie uzasadnia
uwzględnienia powództwa, gdyż wejście w życie wymienionego przepisu nie było
„zdarzeniem nadzwyczajnym”, a ponadto umowa o udzielanie świadczeń
zdrowotnych w 2001 r. zawarta przez poprzednika prawnego pozwanego została
wykonana.
Sąd Apelacyjny oddalając wyrokiem z dnia 9 lutego 2005 r. apelację powoda
od wyroku Sądu pierwszej instancji uznał, że wprawdzie można przyjąć, że istniały
nadzwyczajne okoliczności uzasadniające zastosowanie art. 3571
k.c., jednakże
zastosowaniu temu sprzeciwia się fakt wykonania umowy.
W skardze kasacyjnej od ostatnio wymienionego wyroku powód zarzucił
naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r.
o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń
u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2
ze zm.), art. 190 ust. 1 Konstytucji oraz art. 56, 405, 415 i 471 k.c. a także
naruszenie przepisów postępowania: art. 233 w zw. z art. 391 oraz art. 382 k.p.c.
Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa względnie
przekazanie sprawy Sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
I. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. dotyczy oceny dowodów. Stosownie do art. 3983
§ 3 k.p.c. zarzut jego naruszenia nie może być przedmiotem skargi kasacyjnej.
3
Orzeczenia sądów i trybunałów, na które powołują się strony w toku
postępowania, nie stanowią materiału zebranego w sprawie w rozumieniu art. 382
k.p.c. Nie wzięcie pod uwagę przez Sąd Apelacyjny wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 18 grudnia 2002 r. K 43/01, na który powoływał się powód,
może być wsparciem zarzutu naruszenia prawa materialnego, lecz nie stanowi
o naruszeniu art. 382 k.p.c.
Naruszenie przepisów postępowania nie stanowi zatem usprawiedliwionej
podstawy rozpoznawanej skargi kasacyjnej.
II. Sąd Apelacyjny nie odmówił zastosowania art. 4a ustawy z dnia
16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r.
Nr 1, poz. 2 ze zm.; dalej nazywanej „ustawą 203”) ze względu na jego
niezgodność z Konstytucją, co wobec stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny
wyrokiem z dnia 18 grudnia 2002 r., że wymieniony przepis jest zgodny z art. 2, 7
i 32 Konstytucji i nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji, nie stanowi o naruszeniu
art. 190 ust. 1 Konstytucji.
Nie są także zasadne zarzuty skargi kasacyjnej naruszenia art. 405, 415
i 417 k.c. Wymienione przepisy nie były powoływane przez powoda jako podstawa
wytoczonego przez niego powództwa ani ich niezastosowanie nie stanowiło zarzutu
apelacji. Wprawdzie Sąd Apelacyjny nie rozważał ich zastosowania, ale nie
zastosowanie ich nie stanowi naruszenia prawa materialnego. Wbrew twierdzeniom
skarżącego okoliczności faktyczne stanowiące podstawę powództwa zastosowania
takiego bowiem nie uzasadniają.
III. W orzecznictwie, także Sądu Najwyższego, wystąpiła rozbieżność
stanowisk co do tego, czy art. 4a ustawy może stanowić podstawę roszczeń
samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w stosunku do kas chorych
(Narodowego Funduszu Zdrowia) o zwrot kosztów zwiększonego wynagrodzenia
pracowników. Celem usunięcia tej rozbieżności powiększonemu składowi Sądu
Najwyższego przedstawione zostało do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne.
Rozstrzygając to zagadnienie skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego w dniu
30 marca 2006 r., w sprawie III CZP 130/05, podjął uchwałę, która stanowi,
4
że art. 4a ustawy 203 stanowi – w związku z art. 56 k.c. – podstawę roszczenia
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w stosunku do kas chorych
(Narodowego Funduszu Zdrowia) o zwrot kosztów zwiększonego wynagrodzenia
pracowników, jeżeli zakład ten, mimo prawidłowego gospodarowania środkami
uzyskanymi na podstawie umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych, nie mógł
tych kosztów pokryć w całości lub w części. Uchwała nie ma mocy zasady prawnej
(art. 61 § 6 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, Dz. U.
z 2002 r. Nr 240, poz. 2052 ze zm.), wobec czego nie wiąże Sądu Najwyższego
w rozpoznawanej sprawie. Niemniej skład w niej orzekający podziela stanowisko
wyrażone w uchwale. Zasadny jest zatem zarzut skargi kasacyjnej naruszenia
art. 4a ustawy 203 (w związku z art. 56 k.c.). Roszczenie dochodzone
przez powoda może mieć bowiem oparcie w wymienionym przepisie, jeżeli –
zgodnie z tym co stanowi powołana uchwała – powód, mimo prawidłowego
gospodarowania środkami uzyskanymi na podstawie umowy o udzielenie
świadczeń zdrowotnych w 2001 r., nie mógł w całości lub w części pokryć kosztów
zwiększonego wynagrodzenia pracowników. Okoliczności te nie były przedmiotem
ustaleń w sprawie.
Ze względów przytoczonych wyżej w pkt III skarga kasacyjna okazała się
mieć uzasadnioną podstawę. Sąd Najwyższy orzekł zatem stosownie do art. 39815
zd. pierwsze oraz art. 108 § 2 w związku z art. 39821
k.p.c.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lipca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa Szpitala Miejskiego Specjalistycznego […]
przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 lipca 2006 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 lutego 2005 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 29 września 2004 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo
wytoczone przez Szpital Miejski Specjalistyczny przeciwko Narodowemu
Funduszowi Zdrowia o zasądzenie kwoty 1.092.852,31 zł z odsetkami ustawowymi
od dnia 29 stycznia 2004 r. tytułem zwrotu kwoty odpowiadającej wypłaconemu
pracownikom powoda w 2001 r. podwyższonego wynagrodzenia w wykonaniu
obowiązku wynikającego z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o
negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u
przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2 ze
zm.). Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że art. 3571
k.c. nie uzasadnia
uwzględnienia powództwa, gdyż wejście w życie wymienionego przepisu nie było
„zdarzeniem nadzwyczajnym”, a ponadto umowa o udzielanie świadczeń
zdrowotnych w 2001 r. zawarta przez poprzednika prawnego pozwanego została
wykonana.
Sąd Apelacyjny oddalając wyrokiem z dnia 9 lutego 2005 r. apelację powoda
od wyroku Sądu pierwszej instancji uznał, że wprawdzie można przyjąć, że istniały
nadzwyczajne okoliczności uzasadniające zastosowanie art. 3571
k.c., jednakże
zastosowaniu temu sprzeciwia się fakt wykonania umowy.
W skardze kasacyjnej od ostatnio wymienionego wyroku powód zarzucił
naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r.
o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń
u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2
ze zm.), art. 190 ust. 1 Konstytucji oraz art. 56, 405, 415 i 471 k.c. a także
naruszenie przepisów postępowania: art. 233 w zw. z art. 391 oraz art. 382 k.p.c.
Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa względnie
przekazanie sprawy Sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
I. Przepis art. 233 § 1 k.p.c. dotyczy oceny dowodów. Stosownie do art. 3983
§ 3 k.p.c. zarzut jego naruszenia nie może być przedmiotem skargi kasacyjnej.
3
Orzeczenia sądów i trybunałów, na które powołują się strony w toku
postępowania, nie stanowią materiału zebranego w sprawie w rozumieniu art. 382
k.p.c. Nie wzięcie pod uwagę przez Sąd Apelacyjny wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 18 grudnia 2002 r. K 43/01, na który powoływał się powód,
może być wsparciem zarzutu naruszenia prawa materialnego, lecz nie stanowi
o naruszeniu art. 382 k.p.c.
Naruszenie przepisów postępowania nie stanowi zatem usprawiedliwionej
podstawy rozpoznawanej skargi kasacyjnej.
II. Sąd Apelacyjny nie odmówił zastosowania art. 4a ustawy z dnia
16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r.
Nr 1, poz. 2 ze zm.; dalej nazywanej „ustawą 203”) ze względu na jego
niezgodność z Konstytucją, co wobec stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny
wyrokiem z dnia 18 grudnia 2002 r., że wymieniony przepis jest zgodny z art. 2, 7
i 32 Konstytucji i nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji, nie stanowi o naruszeniu
art. 190 ust. 1 Konstytucji.
Nie są także zasadne zarzuty skargi kasacyjnej naruszenia art. 405, 415
i 417 k.c. Wymienione przepisy nie były powoływane przez powoda jako podstawa
wytoczonego przez niego powództwa ani ich niezastosowanie nie stanowiło zarzutu
apelacji. Wprawdzie Sąd Apelacyjny nie rozważał ich zastosowania, ale nie
zastosowanie ich nie stanowi naruszenia prawa materialnego. Wbrew twierdzeniom
skarżącego okoliczności faktyczne stanowiące podstawę powództwa zastosowania
takiego bowiem nie uzasadniają.
III. W orzecznictwie, także Sądu Najwyższego, wystąpiła rozbieżność
stanowisk co do tego, czy art. 4a ustawy może stanowić podstawę roszczeń
samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w stosunku do kas chorych
(Narodowego Funduszu Zdrowia) o zwrot kosztów zwiększonego wynagrodzenia
pracowników. Celem usunięcia tej rozbieżności powiększonemu składowi Sądu
Najwyższego przedstawione zostało do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne.
Rozstrzygając to zagadnienie skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego w dniu
30 marca 2006 r., w sprawie III CZP 130/05, podjął uchwałę, która stanowi,
4
że art. 4a ustawy 203 stanowi – w związku z art. 56 k.c. – podstawę roszczenia
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w stosunku do kas chorych
(Narodowego Funduszu Zdrowia) o zwrot kosztów zwiększonego wynagrodzenia
pracowników, jeżeli zakład ten, mimo prawidłowego gospodarowania środkami
uzyskanymi na podstawie umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych, nie mógł
tych kosztów pokryć w całości lub w części. Uchwała nie ma mocy zasady prawnej
(art. 61 § 6 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, Dz. U.
z 2002 r. Nr 240, poz. 2052 ze zm.), wobec czego nie wiąże Sądu Najwyższego
w rozpoznawanej sprawie. Niemniej skład w niej orzekający podziela stanowisko
wyrażone w uchwale. Zasadny jest zatem zarzut skargi kasacyjnej naruszenia
art. 4a ustawy 203 (w związku z art. 56 k.c.). Roszczenie dochodzone
przez powoda może mieć bowiem oparcie w wymienionym przepisie, jeżeli –
zgodnie z tym co stanowi powołana uchwała – powód, mimo prawidłowego
gospodarowania środkami uzyskanymi na podstawie umowy o udzielenie
świadczeń zdrowotnych w 2001 r., nie mógł w całości lub w części pokryć kosztów
zwiększonego wynagrodzenia pracowników. Okoliczności te nie były przedmiotem
ustaleń w sprawie.
Ze względów przytoczonych wyżej w pkt III skarga kasacyjna okazała się
mieć uzasadnioną podstawę. Sąd Najwyższy orzekł zatem stosownie do art. 39815
zd. pierwsze oraz art. 108 § 2 w związku z art. 39821
k.p.c.