Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 96/07
POSTANOWIENIE
Dnia 30 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M.J.
przeciwko T.M., A.C., M.A., B.M., Klinice Psychiatrii AM, Samodzielnemu
Publicznemu Psychiatrycznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej, Okręgowej Izbie
Lekarskiej oraz Klinice Psychiatrycznej Instytutu […]
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 listopada 2007 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 sierpnia 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny, po rozpoznaniu apelacji powódki od oddalającego
powództwo wyroku Sądu Okręgowego z dnia 1 czerwca 2006 r., będącego
2
wyrokiem zaocznym m.in. wobec pozwanej Kliniki Psychiatrii AM i pozwanej Kliniki
Psychiatrycznej Instytutu, wydał w dniu 10 maja 2007 r. wyrok, w którym orzekł o
uchyleniu wyroku zaocznego w pkt I w części dotyczącej wymienionych Klinik i
odrzucił pozew oraz zniósł postępowanie, co do tych pozwanych, natomiast w
pozostałym zakresie apelację oddalił. Sąd Apelacyjny uznał, że w/w pozwani nie
posiadają zdolności sądowej wobec czego w części ich dotyczącej postępowanie
było dotknięte nieważnością, a pozew podlegał odrzuceniu (art. 379 pkt 2, art. 386
§ 2 k.p.c.).
Od tego wyroku powódka wniosła w dniu 4 sierpnia 2007 r. skargę
kasacyjną, w której zaskarżyła wyrok Sądu Apelacyjnego odnośnie do odrzucenia
pozwu i zniesienia postępowania w stosunku do pozwanej Kliniki Instytutu oraz
odnośnie do oddalenia apelacji. W dniu 10 sierpnia powódka wniosła też skargę o
wznowienie postępowania wobec pozwanego Instytutu Psychiatrii w sprawie Sądu
Apelacyjnego, w której wydany został wyrok z dnia 10 maja 2007 r. W skardze o
wznowienie powódka podała, że o stwierdzonej przez Sąd Apelacyjny nieważności
postępowania ze względu na brak zdolności sądowej Kliniki Psychiatrycznej
Instytutu dowiedziała się na rozprawie apelacyjnej w dniu 10 maja 2007 r. Wniosła
o uwzględnienie skargi wobec Instytutu w miejsce Kliniki Psychiatrycznej Instytutu i
przekazanie Sprawy Sądowi pierwszej instancji w tym zakresie do ponownego
rozpoznania.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę powódki o
wznowienie postępowania, jako wniesioną od orzeczenia, które – choć zawarte w
wyroku – w istocie stanowiło postanowienie i przez to – zgodnie z art. 399 § 1
k.p.c. – nie podlegało żądaniu wznowienia postępowania.
W zażaleniu powódka zarzuciła, że podstawą jej skargi była nieważność
postępowania związana z pozbawieniem jej możności wykazania zdolności
sądowej pozwanej Kliniki Psychiatrycznej Instytutu co było skutkiem naruszenia
przez Sąd Okręgowy art. 5 i 199 § 2 k.p.c. przez nie pouczenie powódki o
konieczności wykazania zdolności sądowej w/w strony pozwanej i nie wezwanie jej
na podstawie art. 199 § 2 k.p.c. do uzupełnienia określonego braku. Zdaniem
3
skarżącej, postanowienie odrzucające skargę o wznowienie postępowania narusza
art. 410 § 1 i 2 w zw. z art. 401 pkt 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Niezależnie od tego, że skarga powódki o wznowienie postępowania
mogłaby zostać oceniona, jako nie odpowiadająca wymogom, o których mowa w
art. 409 k.p.c. oraz zawiera błędne oznaczenie strony pozwanej to, przede
wszystkim, z jej treści wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że skarżąca
powołała się na nieważność postępowania ze względu na brak zdolności sądowej
po stronie wskazywanej jako pozwanej Kliniki Psychiatrycznej Instytutu, nie zaś na
nieważność postępowania z uwagi na pozbawienie skarżącej możności działania.
Wynika to jednoznacznie z faktu wskazania na art. 379 pkt 2 k.p.c. i przytoczenia
okoliczności dotyczących zachowania terminu do wniesienia skargi w nawiązaniu
do dowiedzenia się o przyjętej przez Sąd Apelacyjny przyczynienie nieważności,
oraz z braku jakichkolwiek zarzutów odnośnie do kwestii pozbawienia powódki
możności działania.
Wbrew twierdzeniom zażalenia Sąd Apelacyjny trafnie odczytał wolę
powódki co do podstawy wznowienia jako odnoszącej się do nieważności
postępowania przewidzianej w art. 401 pkt 2 in princ k.p.c.
Powołanie się na tę podstawę należy uznać za z gruntu chybione.
Nieważność z powodu braku zdolności sądowej stanowi podstawę żądania
wznowienia postępowania wówczas, gdy wnoszący skargę twierdzi, że Sąd nie
dostrzegł, iż orzeka w warunkach, gdy jedna ze stron nie miała zdolności sądowej,
nie zaś wtedy, gdy w orzeczeniu, którego skarga dotyczy, Sąd nieważność tę
uwzględnił. W tym ostatnim przypadku strona kwestionująca stanowisko Sądu
drugiej instancji co do istnienia nieważności postępowania ma do dyspozycji skargę
kasacyjną (po spełnieniu przesłanek wymaganych dla w/w skargi).
W rozpoznawanej sprawie skarga o wznowienie postępowania nie została
oparta na ustawowej podstawie i z tej przyczyny podlegała odrzuceniu (art. 4410
§ 1 k.p.c.).
4
Sąd Apelacyjny w zaskarżonym postanowieniu uznał, że skarga powódki
była niedopuszczalna, bo dotyczyła postępowania, w którym, pomimo nazwy
„wyrok”, w istocie wydano postanowienie o odrzuceniu pozwu, podczas gdy art. 399
§ 1 k.p.c. wymaga, aby postępowanie, którego wznowienia strona się domaga,
zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Zażalenie nie zawiera zarzutów
przeciwko wymienionemu stanowisku, w związku z czym zaskarżone
postanowienie nie poddawało się kontroli Sądu Najwyższego z wyjątkiem kryterium
nieważności postępowania przed Sądem Apelacyjnym, której jednak nie
stwierdzono (art. 378 § 1 w zw. z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).