Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I BP 14/09
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski
w sprawie z powództwa J. G., K. H., E. S. i D. D.
przeciwko Zespołowi Opieki Zdrowotnej w Ś.
o wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 22 lutego 2010 r.,
skargi strony pozwanej o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia - postanowienia Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w K.
z dnia 24 maja 2007 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 24 maja 2007 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w K. w sprawie z powództwa: […] przeciwko Zespołowi
Opieki Zdrowotnej o wynagrodzenie po rozpoznaniu wniosku pełnomocnika
pozwanego o uzupełnienie postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 13 marca 2007
r. w przedmiocie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego uzupełnił postanowienie
Sądu Okręgowego z dnia 13 marca 2007 r. w ten sposób, że zasądził solidarnie od
powodów na rzecz pozwanego kwotę 450 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
2
Od powyższego postanowienia Sądu Okręgowego pełnomocnik strony
pozwanej wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia zaskarżając powyższe postanowienie w całości. Skarżący zarzucił
naruszenie przepisu prawa materialnego przez niewłaściwą interpretację art. 366 §
1 k.c. i przyjęcie, że powodowie w zakresie obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym są odpowiedzialni jak dłużnicy
solidarni. Według skarżącego w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki
ustalenia odpowiedzialności solidarnej powodów, ponieważ ich współuczestnictwo
w sprawie miało charakter formalny i wobec tego każdy z powodów indywidualnie
ponosi koszty procesu.
Ponadto zarzucono naruszenie przepisów postępowania przez:
a) niezastosowanie art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 73 § 1 k.p.c. i
przyjęcie, że współuczestnictwo po stronie powodowej nie ma charakteru
formalnego i uznanie, że każdy ze współuczestników nie działa we
własnym imieniu i na własną rzecz. W ocenie skarżącego roszczenia
powodów były jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie
faktycznej i prawnej przy właściwości sądu uzasadnionej dla każdego z
roszczeń z osobna jak i dla wszystkich wspólnie, ponadto każdy z
powodów wytoczył powództwo oddzielnie i oddzielnie orzeczono o
roszczeniu każdego z powodów co do meritum, wobec tego ich
współuczestnictwo miało charakter formalny, a każdy z powodów ponosi
odrębną osobistą odpowiedzialność za wynik sporu, w tym odrębnie
ponosi odpowiedzialność za uiszczenie kosztów procesu w razie
przegrania sprawy;
b) błędną wykładnię art. 98 § 1 k.p.c. i przyjęcie, że stroną przegrywającą w
sprawie są wszyscy powodowie łącznie i są oni zobowiązani zwrócić
pozwanemu koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej
obrony solidarnie, podczas gdy współuczestnictwo powodów miało
charakter formalny – każdy z powodów z osobna był stroną
przegrywającą w sprawie i każdy z nich z osobna jest zobowiązany
zwrócić pozwanemu, jako stronie wygrywającej spór, koszty procesu;
3
c) niewłaściwe zastosowanie art. 105 § 2 k.p.c. i przyjęcie, że
współuczestnicy sporu odpowiadali co do istoty sporu solidarnie, a w
związku z tym Sąd nałożył na nich obowiązek zwrotu kosztów
postępowania w sprawie, podczas gdy powodowie nie występowali w
sporze w charakterze podmiotów odpowiedzialnych solidarnie co do
istoty sprawy – każdy z nich występował względem pozwanego z
odrębnym powództwem i dopiero połączenie spraw do wspólnego
rozpoznania przez Sąd spowodowało zaistnienie współuczestnictwa po
stronie powodowej;
d) niewłaściwą interpretację § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z
urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 i
w związku z § 12 ust. 2 pkt 1 tego rozporządzenia i przyjęcie, że
zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego solidarnie kwoty 450 zł.
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
zażaleniowym stanowi zasądzenie minimalnej kwoty tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego dla radcy prawnego, która to kwota
stanowi podstawę zasądzenia opłaty za czynności radcy prawnego, gdy
tymczasem, zgodnie z powołaną regulacją prawną Sąd powinien
zasądzić podaną kwotę od każdego z powodów na rzecz pozwanego, co
dopiero wówczas stanowiłoby minimalną stawkę wynagrodzenia dla
radcy prawnego.
Jako uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy (art. 424 5
§ 1 pkt 4 k.p.c.) wskazano, że: „W
wyniku wydania owego wadliwego postanowienia będącego przedmiotem niniejszej
skargi strona pozwana poniosła wymierną szkodę. Zgodnie z zaskarżonym
postanowieniem pozwany uprawniony jest domagać się kwoty 450,00 zł. tytułem
zwrotu kosztów procesu od powodów solidarnie. W sytuacji, gdyby postanowienie
uzupełniające w przedmiocie kosztów było wydane w sposób prawidłowy, pozwany
mógłby dochodzić kwoty po 450,00 zł. od każdego z powodów, co łącznie daje
4
sumę 1,800,00 zł. Z powyższego wynika, iż szkodę, jaką poniósł pozwany
oszacować należy na kwotę 1.350,00 zł. (słownie: jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt
złotych), co stanowi różnicę pomiędzy sumą 1.800,00 zł., do której domagania się
pozwany byłby uprawniony, gdyby zapadło orzeczenie we właściwym kształcie, a
sumą 450,00 zł., do dochodzenia której pozwany jest uprawniony obecnie”.
Skarżący wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem zaskarżonego skargą
na bezprawność prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 24 maja
2007 r. oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów
postępowania ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia sądu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w niniejszym
postępowaniu, według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozpatrywana skarga została wniesiona bez zachowania konstrukcyjnie
istotnych wymagań określonych w art. 4245
§ 1 k.p.c. Po pierwsze skarga,
poprzestając na przytoczeniu podstaw skargi oraz ich uzasadnieniu, co odpowiada
wymaganiu określonym w art. 4245
§ 1 pkt 2 k.p.c. nie zawiera osobnego od
podstaw, a określonego w art. 4245
§ 1 pkt 3 – wskazania przepisu prawa, z
którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Po drugie w skardze brak jest
uprawdopodobnienia wyrządzonej szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy, to jest wymagania określonego w art. 4245
§
1 pkt 4 k.p.c.
Stosownie do podstaw skargi zaskarżone orzeczenie narusza wskazane w
niej przepisy przez to, że zasądza od powodów (czterech osób fizycznych
solidarnie) kwotę 450 zł tytułem kosztów postępowania zażaleniowego, chociaż –
wobec braku między powodami współuczestnictwa materialnego – współuczestnicy
sporu, stosownie do art. 105 § 1 k.p.c., powinni zwracać koszty pro parte.
Jeżeli syrtuacja procesowa po stronie powodowej jest taka jaką określił
skarżący, że każdy z czterech powodów dochodził niezależnego od innych
osobnego roszczenia, to w konsekwencji zastosowania art. 105 § 1 k.p.c. istotnie
5
nie byłoby podstaw do solidarnego obowiązku zwrotu kosztów od wartości sumy
wszystkich dochodzonych roszczeń. Każdy z powodów powinien zwracać koszty w
częściach równych (art. 105 § 1 zdanie pierwsze k.p.c.).
Tymczasem niekonsekwentnie do przedstawionych w skardze twierdzeń i
wskazanych przepisów skarżący – w zakresie wymaganego uprawdopodobnienia
szkody – powołuje się wyłącznie na sam fakt wydania zaskarzonego orzeczenia i
twierdzenie, że “szkodę, jaką podniósł pozwany oszacować należy na kwotę 1.350
zł, co stanowi różnicę pomiędzy sumą 1.800.00 zł, do której domagania się
pozwany byłby uprawniony, gdyby zapadło we właściwym kształcie, a sumą 450 zł
dochodzenia której pozwany jest uprawnionjy obecnie”.
Niekonsekwencja skarżącego polega na tym, że domagając się okeślenia
obowiązku zwrotu kosztów procesu od każdego z powodów osobno (pro parte), nie
wiadomo dlaczego uważa, że każdy z powodów powinien zwrócic koszty obliczone
nie od wartości roszczeń każdego z nich, ale od sumy roszczeń wszystkich
powodów co właśnie – przesłankowo skarżący zakwestionował. Bezsporne jest
bowiem, że zasądzona w zaskarżonym postanowieniu, kwota 450 zł, jest
odpowiednia do opłaty za czynności radcy prawnego, obliczonej według stawki
przypadającej od wartości przedmiotu sprawy – wartości polegającej na
zsumowaniu wszystkich roszczeń, wszystkich czterech powodów.
Jeżeli ponadto zauważy się, że poprzestając na bezpodstawnym żądaniu od
każdego z powodów kwoty odpowiadającej wartości przedmiotu sprawy
obejmującej także roszczenia wszystkich pozostałych powodów, skarżący nie
wskazał nawet wartości roszczeń każdego z powodów, to należy uznać, że skarga
nie zawiera danych (okoliczności), które mogłyby wskazywać na to czy w wyniku
zaskarżonego postanowienia pozwany istotnie uzyskał ustalenie przypadającej mu
wierzytelności z tytułu kosztów postępowania zażaleniowego w kwocie niższej od
należnej, a gdyby tak miało być – to w jakiej?
Z powyższych przyczyn stwierdzając, że skarga nie spełnia wymagań
określonych w art. 4245
§ 1 pkt 3 i 4 k.p.c., Sąd Najwyższy postanowił stosownie
do art. 4248
§ 1 k.p.c.