Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZ 3/10
POSTANOWIENIE
Dnia 11 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z powództwa T. D.
przeciwko Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w N.
o zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 11 marca 2010 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O.
z dnia 22 grudnia 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w O. IV Wydział
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił zażalenie powódki T. D. na
postanowienie tego Sądu zawarte w punkcie II wyroku tego Sądu z dnia 19
listopada 2009 r., oddalającego apelację powódki od wyroku Sądu Rejonowego w
S. z dnia 8 lipca 2009 r. w sprawie przeciwko Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy
Społecznej w N. o zadośćuczynienie. Zaskarżonym postanowieniem zasądzono od
powódki na rzecz pozwanego kwotę 450 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu
za instancję odwoławczą.
2
W uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu zażalenia Sąd Okręgowy
wskazał, że profesjonalny pełnomocnik powódki wniósł zażalenie na
rozstrzygnięcie o kosztach wydane przez Sąd drugiej instancji (Sąd Okręgowy) do
Sądu Apelacyjnego. Tymczasem w sprawie przysługuje zażalenie do Sądu
Najwyższego w oparciu o art. 3941
§ 2 k.p.c. Wskazanie niewłaściwego Sądu do
rozpoznania środka zaskarżenia uzasadnia odrzucenie zażalenia. Nie jest to brak
formalny, bowiem pełnomocnik wskazał w jego ocenie Sąd właściwy do
rozpoznania sprawy. Nie ma zatem uzasadnienia przerzucanie na Sąd drugiej
instancji wskazywania zawodowemu pełnomocnikowi właściwego sądu do
rozpoznania zażalenia. Dlatego Sąd Okręgowy odrzucił zażalenie na podstawie art.
397 § 2 k.p.c. w związku z art. 370 k.p.c. i art. 3941 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik powódki domagał się jego
uchylenia w całości, zarzucając naruszenie art. 370 k.p.c. przez odrzucenie
zażalenia pomimo niewystąpienia przesłanek wskazanych w tym przepisie. W
ocenie wnoszącej zażalenie, „interpretacja zastosowana przez Sąd Okręgowy jest
sprzeczna z literalnym brzmieniem w/w przepisu, który nakazuje odrzucenie pisma,
którego braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest usprawiedliwione, ponieważ Sąd Okręgowy błędnie uznał za
niedopuszczalne zażalenie powódki z powodu niewłaściwego oznaczenia sądu
odwoławczego, którym nie był oznaczony przez wnoszącą zażalenie Sąd
Apelacyjny, bo właściwym sądem odwoławczym był Sąd Najwyższy (art. 3941
§ 1
pkt 2 k.p.c.). Skierowanie środka zaskarżenia za pośrednictwem sądu właściwego
do oznaczonego niewłaściwie sądu odwoławczego nie stanowi eo ipso i de iure o
„konstrukcyjnej” - w wadliwej ocenie Sądu Okręgowego - niedopuszczalności
środka odwoławczego z innych przyczyn w rozumieniu art. 370 k.p.c. już dlatego,
że wadę oznaczenia (wskazania) właściwego sądu odwoławczego strona skarżąca
zawsze może usunąć w otwartym terminie do zaskarżenia orzeczenia, np. przez
oznaczenie lub w każdym czasie przez sprostowanie tej oczywistej omyłki
pisarskiej w oznaczeniu sądu odwoławczego. „Właściwości sądu” nie zalicza się do
przesłanek dopuszczalności środka zaskarżenia (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 28 maja 2008 r., II CZ 31/08, LEX nr 494152), co oznacza, że
3
wniesienie w otwartym terminie kodeksowym (art. 394 § 2 k.p.c.) zażalenia za
pośrednictwem sądu właściwego, który wydał zaskarżone postanowienie, na adres
niewłaściwie oznaczonego (niewłaściwego instancyjnie) sądu, wymaga przekazania
zażalenia do właściwego sądu odwoławczego. Sąd Najwyższy uznał, że zasada
określona w art. 200 § 1 k.p.c., z której wynika, iż sąd, który stwierdza swą
niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu, znajduje odpowiednie
zastosowanie (odniesienie) do przekazania sprawy właściwemu sądowi
odwoławczemu w przypadku, gdy wnoszący środek zaskarżenia za pośrednictwem
sądu właściwego skierował go pod adres niewłaściwego sądu odwoławczego.
Potwierdzają to dyspozycje art. 371 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c., z których
wynika, że sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, przekazuje terminowo
wniesiony za jego pośrednictwem środek zaskarżenia wraz z aktami sprawy do
sądu drugiej instancji lub właściwego sądu odwoławczego.
Należy podkreślić, że pełnomocnik wnoszącej zażalenie oczywiście bezzasadnie
twierdził w zażaleniu, że oznaczenie (wskazanie) niewłaściwego sądu, który nie był
uprawniony do rozpoznania wniesionego środka zaskarżenia (zażalenia), było
wadą formalną, która zobowiązywała Sąd drugiej instancji do wezwania strony do
uzupełnienia wniesionego środka zaskarżenia. Tymczasem skoro w rozpoznawanej
sprawie pełnomocnik powódki, legitymująca się profesjonalnym statusem prawnym
adwokata, skierowała do Sądu Apelacyjnego zażalenie na postanowienie Sądu
Okręgowego w O. (orzekającemu w drugiej instancji) w przedmiocie zasądzenia od
powódki kosztów procesu za instancję odwoławczą (apelacyjną), to wniesiony
środek zaskarżenia nie zawierał braku formalnego oznaczenia sądu (art. 126 § 1
pkt 1 k.p.c.), na którego adres, za pośrednictwem sądu właściwego, oczywiście
błędnie został skierowany środek zaskarżenia. Tylko bowiem w przypadku, gdyby
autorka zażalenia w ogóle nie oznaczyła sądu, do którego skierowała zażalenie
powódki, wystąpiłby brak formalny i potencjalny obowiązek wezwania strony do
jego uzupełnienia.
Jedynie w przypadku wniesienia środka zaskarżenia bezpośrednio do sądu
odwoławczego o zachowaniu ustawowego terminu do jego wniesienia decyduje
data, w jakiej środek zaskarżenia dotarł lub został nadany do właściwego sądu, za
którego pośrednictwem powinien być tam skierowany (por. uchwałę Sądu
4
Najwyższego z dnia 28 listopada 1987 r., III CZP 33/87, OSNC 1988 nr 6, poz. 73 i
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 1998 r., III CKN 941/98, LEX
nr 519262). Natomiast środek zaskarżenia wniesiony w otwartym terminie
zaskarżenia za pośrednictwem sądu właściwego, który wydał zaskarżone
orzeczenie, nie jest spóźniony i ten sąd powinien przekazać go właściwemu sądowi
odwoławczemu także wtedy, gdy strona skarżąca oznaczyła wadliwie właściwy sąd
odwoławczy. O zachowaniu terminu do wniesienia środka zaskarżenia decyduje
wniesienie go w kodeksowo przepisanym terminie do sądu właściwego, który wydał
zaskarżone orzeczenie, choćby do rozpoznania środka odwoławczego był inny sąd
odwoławczy niż wadliwie oznaczony przez wnoszącego środek zaskarżenia.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien rozważyć
rozpoznanie zażalenia w trybie art. 359 § 1 k.p.c. w związku z art. 102 k.p.c., albo
skierować je do rozpoznania przez Sąd Najwyższy. W tym celu Sąd Najwyższy
postanowił jak w sentencji na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39815
§
1 k.p.c.