Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 425/12
POSTANOWIENIE
Dnia 18 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Romualda Spyt
w sprawie z wniosku J.W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 18 kwietnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w […] z
dnia 31 lipca 2012 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wnioskodawca – J. W. – wniósł skargę kasacyjną od wyroku Sądu
Apelacyjnego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 lipca 2012 r.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania
mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 278 § 1 k.p.c. w związku z art. 280
k.p.c., przez wadliwe zaakceptowanie przez Sąd Apelacyjny stanowiska biegłych,
że nie mają oni możliwości prawnych orzekania w sprawie chorób zawodowych i
zaniechanie doprowadzenia do wydania przez biegłych dopuszczonego w
postępowaniu apelacyjnym dowodu, co pozbawiło wnioskodawcę możliwości
wykazania przy pomocy tego dowodu, iż źródłem jego ubytku słuchu były warunki
pracy a nadto że spełnia on kryteria dla uzyskania renty z tytułu choroby
zawodowej.
Uzasadniając wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2
skarżący wskazał, że w sprawie występuje „istotne zagadnienie prawne polegające
na konieczności określenia granic umocowania biegłego sądowego do wydania
opinii w sprawie o przyznanie renty z tytułu choroby zawodowej w kontekście
wymogów stawianych lekarzom właściwym do orzekania w zakresie chorób
zawodowych § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w
sprawie chorób zawodowych”.
W uzasadnieniu skarżący podniósł, że w jego ocenie pogląd
zaprezentowany przez biegłe, zgodnie z którym nie są one uprawnione do
opiniowania w niniejszej sprawie w zakresie ustalenia występowania u
wnioskodawcy choroby zawodowej, gdyż nie spełniają wymogów z § 5
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób
zawodowych, nie jest zasadny. Przepisy rozporządzenia określają zasady
orzekania o chorobach zawodowych. Orzekanie to następuje na gruncie przepisów
Kodeksu postępowania administracyjnego przed organem administracji publicznej.
To na potrzeby tego postępowania określone zostały wymagania stawiane
lekarzom mającym orzekać o występowaniu choroby zawodowej. W sytuacji, gdy
orzecznictwo sądowoadministracyjne jest konsekwentne i przewiduje związanie
organu orzekającego w drodze decyzji o chorobie zawodowej orzeczeniem
lekarskim, koniecznym było ścisłe określenie wymagań kwalifikacyjnych lekarzy
sporządzających takie orzeczenia. W niniejszym postępowaniu nie występuje
wprost problem stwierdzenia choroby zawodowej, jako zarezerwowany dla
postępowania administracyjnego. Postępowanie sądowe wszczęte na skutek
odwołana od niekorzystnej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
odmawiającej przyznania wnioskodawcy prawa do renty z tytułu choroby
zawodowej jedynie w sposób pośredni, obok ustalenia zakresu niezdolności do
pracy ubezpieczonego, zajmuje się kwestią choroby zawodowej. Co więcej,
przyjmując deklaratoryjny charakter decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego o występowaniu choroby zawodowej, zgodzić się należy z Sądem, że
sąd ubezpieczeń społecznych nie jest związany taką decyzją. Stwierdzenie, lub
brak stwierdzenia choroby zawodowej stanowi jedną z okoliczności spornych,
ocenianych przez Sąd przy pomocy dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych.
Sąd zatem dysponować musi takim instrumentarium, które pozwoli mu na
3
samodzielną ocenę okoliczności sprawy, w tym stanu zdrowia wnioskodawcy oraz
istnienia związku przyczynowego jego stanu zdrowia z warunkami zatrudnienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wstępnie trzeba przypomnieć, że ograniczenia dopuszczalności wnoszenia
skargi kasacyjnej wynikają z konstytucyjnej roli Sądu Najwyższego w systemie
organów wymiaru sprawiedliwości. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.)
rolą tego Sądu w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości pozostaje zapewnienie w
ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów
powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków
odwoławczych, podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne i
rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach. Skarga kasacyjna nie jest
więc (kolejnym) środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia
sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, z uwagi na
przeważający w jej charakterze element interesu publicznego. Służy ona kontroli
prawidłowości stosowania prawa, nie będąc instrumentem weryfikacji trafności
ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia, gdy się
weźmie nadto pod uwagę, że Konstytucja w art. 177 ust. 1 gwarantuje jedynie
dwuinstancyjne postępowanie. Ewentualna możliwość dalszego postępowania, w
tym postępowania przed Sądem Najwyższym, stanowi uprawnienie dodatkowe,
które może zostać obwarowane szczególnymi przesłankami, w tym określonymi w
art. 3989
§ 1 k.p.c.
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne (pkt 1), istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów (pkt 2), zachodzi nieważność
postępowania (pkt 3) lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (pkt 4). W
związku z tym wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powinien
wskazywać, że zachodzi przynajmniej jedna z okoliczności wymienionych w
powołanym przepisie, a jego uzasadnienie zawierać argumenty świadczące o tym,
4
że rzeczywiście, biorąc pod uwagę sformułowane w ustawie kryteria, istnieje
potrzeba rozpoznania skargi przez Sąd Najwyższy.
Sformułowana przez skarżącego w ramach istotnego zagadnienia prawnego
kwestia „określenia granic umocowania biegłego sądowego do wydania opinii w
sprawie o przyznanie renty z tytułu choroby zawodowej w kontekście wymogów
stawianych lekarzom właściwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych § 5
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób
zawodowych” – nie ma rangi istotnego zagadnienia prawnego. Rozstrzygnięcie
zagadnienia prawnego nie może się sprowadzać do odpowiedzi na wątpliwości
skarżącego, które można wyjaśnić za pomocą obowiązujących reguł wykładni bądź
w drodze prostego zastosowania przepisów. Odpowiedź na postawione pytanie jest
oczywista. Wymagania, o których mowa w § 5 rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105, poz. 869 ze
zm.), nie dotyczą biegłych sądowych, bowiem rozporządzenie to normuje wyłącznie
postępowanie przed państwowym inspektorem sanitarnym. Wymagane kwalifikacje
wobec biegłych sądowych określa natomiast § 12 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz.U. z
dnia 26 stycznia 2005 r. Nr 15, poz. 133).
Skarżący nie zdołał zatem wykazać, że zachodzi potrzeba rozpoznania jego
skargi przez Sąd Najwyższy, wobec czego z mocy art. 3989
k.p.c., należało
postanowić jak w sentencji