Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 67/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski
SSA del. do SN Barbara du Château (sprawozdawca)
Protokolant Dorota Szczerbiak
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz-Śliwy
w sprawie A. Ż.
skazanego z art. 209 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 5 czerwca 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 7 sierpnia 2012 r. utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w B.
z dnia 31 października 2011 r.
I. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym;
II. zarządza zwrot uiszczonej przez skazanego opłaty od
kasacji w kwocie 450 (czterysta pięćdziesiąt) zł.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z 31 października 2011 r. w sprawie
… 886/11 A. Ż. został uznany za winnego popełnienia występku z art. 209 § 1
k.k. i za to skazany na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.
Od opisanego wyżej wyroku osobistą apelację wywiódł A. Ż.
Podnosząc zarzut obrazy art. 596 k.p.k. domagał się stosownej reakcji Sądu
odwoławczego.
Po rozpoznaniu przedmiotowej apelacji Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z
7 sierpnia 2012 r. w sprawie … 276/12 zaskarżony wyrok utrzymał w mocy,
uznając tę skargę za oczywiście bezzasadną.
W kasacji wywiedzionej przez obrońcę A. Ż. od prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w K. podniesiono następujące zarzuty:
1. określoną w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. bezwzględną przyczynę
odwoławczą, polegającą na niedostrzeżeniu przez Sądy obu instancji
występowania w sprawie okoliczności wyłączającej ściganie,
skutkującej, stosownie do treści art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k., umorzeniem
postępowania, a mianowicie braku zgody, w rozumieniu art. 607e § 1
w zw. z art. 607e § 3 pkt 1, 6, 7 i 8 k.p.k., zarówno osoby
przekazywanej, jak i państwa wykonania europejskiego nakazu
aresztowania (organów sądowych Wielkiej Brytanii) na przekazanie i
ściganie A. Ż. przez polskie organy wymiaru sprawiedliwości w
odniesieniu do będącego przedmiotem tej sprawy przestępstwa
niealimentacji;
2. rażące naruszenie prawa mające istotny wpływ na treść zaskarżonego
wyroku, to jest:
- art. 607e § 1 w zw. z art. 607e § 3 pkt 1, 6, 7 i 8 k.p.k., poprzez
błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, czego efektem było
niesłuszne ściganie i skazanie A. Ż. za przestępstwo z art. 209 § 1
k.k., pomimo braku zgody państwa wykonującego ENA, jak i osoby
przekazywanej;
- art. 335 w zw. z art. 607e § 3 pkt 6 i 7 k.p.k., poprzez niesłuszne
uznanie, że zgoda oskarżonego na dobrowolne poddanie się karze
jest równoznaczna ze zgodą osoby przekazywanej na ściganie za
3
przestępstwa inne niż te, które stanowiły podstawę przekazania na
mocy ENA;
- art. 437 § 1 k.p.k., poprzez nieuzasadnione utrzymanie w mocy
wyroku Sądu I instancji, podczas gdy, wobec zachodzących rażących
uchybień, należało tenże wyrok uchylić i umorzyć postępowanie na
podstawie art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.
W konkluzji autor kasacji wniósł o uchylenie powyższego wyroku i
umorzenie postępowania w tym zakresie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje: kasacja jest zasadna, przy
czym orzeczeniem następczym Sądu kasacyjnego nie mogło być postulowane
w skardze umorzenie postępowania w oparciu o treść art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.
Skarżący podnosząc w zarzucie z pkt 1 kasacji wystąpienie
bezwzględnej przyczyny odwoławczej, określonej w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.,
przede wszystkim wskazuje na brak zgody państwa wykonania europejskiego
nakazu aresztowania (organów sądowych Wielkiej Brytanii) na przekazanie i
ściganie A. Ż. w odniesieniu do występku niealimentacji, będącego
przedmiotem niniejszej sprawy. Wywodzi, bazując na dołączonych do kasacji
fotokopiach dokumentów (wraz z ich tłumaczeniem na język polski), to jest
notatce z wpisu do rejestru Sądu Grodzkiego City of W. (rejestr z 27 lipca
2011 r., data wydruku 04.10.2012 r.), oraz piśmie reprezentującego A. Ż. w
postępowaniu ekstradycyjnym pełnomocnika procesowego przed Sądem
Magistrackim Miasta W., że skazany nie mógł zostać pociągnięty do
odpowiedzialności karnej za występek z art. 209 § 1 k.k. W jego ocenie stała
temu na przeszkodzie negatywna przesłanka procesowa określona w art. 17 §
1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 607e § 1 k.p.k., wynikająca z zasady specjalności,
zgodnie z którą osoby przekazanej w wyniku wykonania ENA nie można
ścigać za przestępstwo, które nie stanowiło podstawy przekazania. Zdaniem
obrońcy treść dołączonych do kasacji dokumentów jednoznacznie wskazuje
na to, że władze brytyjskie wyraźnie zastrzegły, iż przekazanie skazanego
następuje wyłącznie do odbycia kary orzeczonej za przestępstwo z art. 282
k.k.
4
Z analizy akt sprawy wynika, że A. Ż. został przekazany do Polski z
terytorium Wielkiej Brytanii w wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania,
wydanego przez Sąd Okręgowy w K. w dniu 29 września 2008 r. Podstawą
jego wydania była potrzeba realizacji postanowienia Sądu Rejonowego w B. z
5 marca 2008 r. o zastosowaniu wobec A. Ż. tymczasowego aresztowania,
celem przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o czyn z art.
209 § 1 k.k. oraz wykonania kary 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z 18 listopada 2005 r. za
występek z art. 282 k.k. (vide k. 57 – 62 akt wykonawczych Sądu Okręgowego
w K. - … 157/04). Potwierdzenie przekazania A. Ż., wystawione przez
International Department/Fugitive/Unit/Serious Organised Crime Agency w L.,
wskazuje jedynie na okoliczność, że podstawę tej decyzji stanowił omawiany
europejski nakaz aresztowania, niemniej nie określa w sposób jednoznaczny,
czy owo przekazanie odnosiło się do obu wskazanych we wniosku
przestępstw (vide k. 144-148 w/w akt). Znalazła się tam wprawdzie adnotacja
o przesłaniu w załączeniu dokumentów sądowych, niemniej nie zostały one
dołączone do akt sprawy.
Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku dowodzi, że Sąd
Okręgowy w K. negując byt naruszenia zasady specjalności określonej w art.
607e § 1 k.p.k. odwołał się do argumentu, że skoro przedmiotowy ENA
obejmował między innymi ściganie za występek niealimentacji i na podstawie
tego nakazu nastąpiło przekazanie skazanego władzom polskim, to jest
oczywiste, że owo przekazanie odnosiło się także do tego czynu. Tymczasem
treść dołączonych do kasacji dokumentów podaje w wątpliwość tę
okoliczność, to jest czy faktycznie podstawę przekazania A. Ż. Polsce przez
Wielką Brytanię, stanowił także czyn z art. 209 k.k., a zatem, czy warunek
określony w art. 607e § 1 k.p.k., w postaci zgody państwa wydającego na
ściganie skazanego za omawiane przestępstwo został, w realiach
rozpoznawanej sprawy, spełniony. Zwłaszcza w optyce notatki z wpisu do
rejestru Sądu Grodzkiego City of W. kwestia braku owej zgody wydaje się być
wielce prawdopodobna, jako że zawarto w niej stwierdzenie o następującej
treści: „zasądzono, iż w odniesieniu do wykroczenia polegającego na
5
niepłaceniu alimentów na dziecko, pozwany zostaje zwolniony.” Okoliczność
ta znajduje potwierdzenie w piśmie pełnomocnika procesowego A. Ż.,
reprezentującego skazanego przed sądem brytyjskim, w którym wspomina
się, że podstawą ekstradycji jest sprawa porwania „a część oskarżenia
dotycząca zalegania z alimentami została odrzucona”. Zważywszy na postać
omawianych dokumentów – fotokopie, brak oryginałów – nie jest aktualnie
możliwe kategoryczne wnioskowanie co do tej kwestii, w tym zwłaszcza w
sposób postulowany przez skarżącego, niezbędna jest bowiem ich
weryfikacja, poprzez uzyskanie od władz brytyjskich jednoznacznego
stanowiska co do zakresu przekazania A. Ż. władzom polskim. Dopiero po
uzyskaniu stosownych dokumentów będzie możliwa definitywna ocena, czy
faktycznie występek z art. 209 k.k. nie stanowił podstawy przekazania a tym
samym czy w realiach rozpoznawanej sprawy wystąpiła negatywna
przesłanka procesowa o jakiej mowa w art. 17 § 1 pkt 11 w zw. z art. 607e § 1
k.p.k., wskazana w podstawie prawnej zarzutu podniesionego w pkt 1 kasacji
obrońcy skazanego.
Z tego powodu wniosek zawarty w kasacji o uchylenie zaskarżonego
wyroku oraz w konsekwencji wyroku Sądu Rejonowego w B. i umorzenie
postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. należało uznać za
przedwczesny. Konieczne jest bowiem ponowne rozpoznanie niniejszej
sprawy przez Sąd Okręgowy w K. w postępowaniu odwoławczym, gdzie,
bacząc na treść apelacji wniesionej przez A. Ż., która zasadza się właśnie na
eksponowaniu braku zgody państwa przekazującego na ściganie go za
występek z art. 209 § 1 k.k., stwierdzone wątpliwości zostaną usunięte.
Ponieważ już rozpoznanie zarzutu podniesionego w pkt 1 kasacji, w
omówionym wyżej zakresie, jest wystarczające do wydania orzeczenia przez
Sąd Najwyższy, odnoszenie się do pozostałych, w zaistniałej sytuacji, stało się
bezprzedmiotowe (art. 436 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.).
Kierując się przedstawionymi racjami Sąd Najwyższy orzekł, jak w
wyroku.
Rozstrzygnięcie o zwrocie opłaty od kasacji uzasadnia treść art. 527 §
4 k.p.k.
6