Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 486/13
POSTANOWIENIE
Dnia 27 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSA del. do SN Katarzyna Polańska-Farion
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. K. i K. K.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej budynku przy ul. S.[…] z udziałem
interwenientów ubocznych J. S. i M. S.
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 czerwca 2014 r.,
skargi kasacyjnej interwenientów ubocznych J. S. i M.S.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 maja 2013 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
2
Powodowie Ka. i K. K. domagali się uchylenia lub ustalenia nieistnienia
uchwały nr 4/2012 pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. S.
[…], której przedmiotem było udzielenie J. i M. S. zgody na zmianę sposobu
korzystania z lokalu użytkowego nr 13/01, sprzedaż napojów alkoholowych oraz
szereg prac budowlanych i instalacyjnych w tym lokalu. Powodowie wskazali,
że będąca członkiem Wspólnoty Ma. S., której udział w nieruchomości wspólnej
wynosi 3,37%, nie była w głosowaniu właściwie reprezentowana, ponieważ
głosujący w jej imieniu mąż – J. D. nie dysponował pełnomocnictwem, a jego
czynność nie została potwierdzona przez żonę. Głos ten okazał się decydujący,
ponieważ uchwałę podjęto większością 53,03% udziałów. Pozwana Wspólnota
wniosła o oddalenie powództwa. Do sporu w charakterze interwenientów
ubocznych po stronie pozwanej Wspólnoty przystąpili małżonkowie S.,
bezpośrednio zainteresowani uchwałą dotyczącą ich lokalu użytkowego, którzy
także wnieśli o oddalenie powództwa.
Sąd Okręgowy ustalił, że zgodnie z informacją Zarządu Wspólnoty
z 12 września 2012 r. sporną uchwałę z 10 sierpnia 2012 r. podjęto większością
53,06% udziałów w drodze indywidualnego zbierania głosów, czym zajęła się M. S.
(interwenientka uboczna). W dniu 11 września 2012 r. na zebraniu Wspólnoty Ma.
S. wyjaśniła, że nie umocowała męża do głosowania w swoim imieniu, a sama jest
przeciwna uchwale. Po doręczeniu członkom Wspólnoty zawiadomienia o treści
uchwały i wydaniu jej oryginału przez zarządcę, z inicjatywy M. S. uzyskano podpis
B. K., który głosował nie wiedząc, że uchwałę podjęto wcześniej. Kiedy się o tym
dowiedział, wycofał zgodę.
Sąd Okręgowy przyjął, że zaskarżona uchwała jest wadliwa z uwagi na brak
należytego umocowania J. D. przez żonę. Głos B. K. uznał za nieskuteczny, skoro
został oddany już po formalnym zakończeniu głosowania. Za naruszenie art. 23
ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r.,
Nr 80, poz. 203 ze zm., dalej jako “u.w.l.”), uznał czynności M.S., która nie miała
prawa zbierać dalszych podpisów.
3
Oddalając apelację strony pozwanej i interwenientów ubocznych wyrokiem
z dnia 28 maja 2013 r., Sąd Apelacyjny przychylił się do poglądu o nieważności
głosu Ma. S. Stwierdził, że pozwana ani interwenienci nie wykazali umocowania J.
D. do głosowania w imieniu żony, co obciążało ich z uwagi na postanowienia art. 6
k.c. Czynność J. D. nie została potwierdzona przez jego żonę. Sąd nie dopatrzył się
naruszenia art. 98 i 99 k.c. ani art. 29 k.r.o., skoro Ma. S. jest wyłączną właścicielką
lokalu i udziału w częściach wspólnych nieruchomości. Podzielił również pogląd
Sądu Okręgowego, że ewidentnym naruszeniem art. 23 u.w.l. było samowolne
kontynuowanie przez zainteresowaną właścicielkę lokalu (interwenientkę uboczną)
procedury zbierania głosów. Sąd Apelacyjny dokonał jedynie sprostowania
nieścisłości w brzmieniu wyroku Sądu Okręgowego, zawierającego – w ślad za
nieprecyzyjnym zapisem w pozwie - niezgodne z rzeczywistością brzmienie
spornej uchwały uznając, że była to nieistotna nieścisłość, skoro nie budziło
żadnych wątpliwości jakiej uchwały dotyczy żądanie.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego skargę kasacyjną wnieśli interwenienci
uboczni M. S. i J. S., wyrok ten zaskarżając w części, tj. w punktach I, II i IV. W
skardze opartej na obu podstawach z art. 3983
§ 1 k.p.c. w ramach podstawy
naruszenia przepisów postępowania zarzucili uchybienie art. 350 § 1 k.p.c. w zw. z
art. 391 § 1 k.p.c. i art. 321 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., z kolei w ramach
podstawy naruszenia prawa materialnego zakwestionowali wykładnię i
zastosowanie: art. 23 ust. 1 u.w.l., art. 25 ust. 1 u.w.l. w zw. z art. 23 ust. 1 u.w.l.,
art. 95 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 98 i 99 § 1 k.c., art. 60 k.c., art. 103 § 1 – 3 k.c., art. 6
k.c., art. 5 k.c. Wnieśli też o rozpoznanie postanowienia Sądu Apelacyjnego o
sprostowaniu orzeczenia Sądu Okręgowego w Ś. zamieszczonego w pkt I
zaskarżonego wyroku (art. 380 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c.) oraz o uchylenie
zaskarżonego wyroku i poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20
lutego 2013 r. oraz oddalenie powództwa w całości i orzeczenie o kosztach
postępowania, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w punkcie 2 i 4
w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi
drugiej instancji lub też o jego uchylenie i oddalenie powództwa oraz zasądzenie
na rzecz interwenientów ubocznych od powodów kosztów postępowania za
wszystkie instancje.
4
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skargę kasacyjną wnieśli interwenienci uboczni, którzy przystąpili do strony
pozwanej, ponieważ uchwała dotyczyła ich indywidualnych interesów i miała im
przynieść korzyści wynikające z możliwości poszerzenia i poprawy warunków
prowadzenia działalności handlowej w stanowiącym ich odrębną własność lokalu
użytkowym. Ten rodzaj interwencji ubocznej stanowi interwencję niesamoistną,
przewidzianą w art. 76 w zw. z art. 79 k.p.c., nie zaś interwencję samoistną
w rozumieniu art. 81 k.p.c. Orzeczenie wydane w sprawie nie odniesie bowiem
bezpośredniego skutku w stosunkach pomiędzy powodami a interwenientami, lecz
jedynie w stosunkach pomiędzy interwenientami a wspólnotą mieszkaniową
rozumianą jako jednostka organizacyjna obejmująca wszystkich właścicieli
odrębnych lokali w nieruchomości. W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 21 grudnia 2007 r., mającej moc zasady prawnej, wspólnota
mieszkaniowa uznana została za podmiot prawa cywilnego (ułomną osobą
prawną), który ma zdolność prawną umożliwiającą mu nabywanie praw
i obowiązków do własnego majątku. Jest jednostką organizacyjną powstającą ex
lege z chwilą wyodrębnienia w danej nieruchomości lokalu, którego właścicielem
jest inna osoba niż właściciel nieruchomości. Nie podlega likwidacji, gdyż istnieje
tak długo, jak długo występuje stan, od którego ustawa uzależnia powstanie tego
podmiotu. Tak pojmowana wspólnota stanowi podmiot odrębny od poszczególnych
właścicieli lokali, jakkolwiek pozbawiony osobowości prawnej.
Zgodnie z art. 79 k.p.c. interwenient uboczny jest uprawniony do
wszelkich czynności procesowych dopuszczalnych według stanu sprawy. Nie mogą
one jednak pozostawać w sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony,
do której przystąpił. W rozpatrywanej sprawie skargę kasacyjną złożyli jedynie
interwenienci, strona pozwana nie tylko nie zaskarżyła wyroku, lecz w odpowiedzi
na skargę kasacyjną wyraźnie oświadczyła, że sprzeciwia się
zaskarżaniu wyroku Sądu Apelacyjnego przez interwenientów. W takim stanie
rzeczy skarga wniesiona przez interwenientów podlegała odrzuceniu na podstawie
art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 79 k.p.c., jako niedopuszczalna z uwagi na
sprzeczność z oświadczeniem strony, do której interwenienci przystąpili.
5
Orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego wynika z treści art. 39821
w zw. z art. 391 § 1 i art. 107 k.p.c. Interwenient uboczny nie ma obowiązku zwrotu
kosztów stronie, do której przystąpił.