III CZ 31/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-08-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 31/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi W. Ł. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa A. M.- K.
przeciwko Gminie K.
o ustalenie prawa do grobu,
zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K.
z dnia 16 grudnia 2011 r. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej
w dniu 17 lipca 2014 r.,
zażalenia skarżącej W. Ł.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 maja 2014 r.
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
W. Ł. wniosła skargę o wznowienie postępowania sądowego zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 16 grudnia 2011 r.
wydanym w sprawie o sygn. akt … 2209/11. Postanowieniem z dnia 30 sierpnia
2013 r. Sąd Okręgowy w K. skargę o wznowienie odrzucił. Postanowieniem z dnia
17 grudnia 2013 r. Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie skarżącej W. Ł. na wymienione
postanowienie Sądu pierwszej instancji. Od postanowienia Sądu Apelacyjnego W.
Ł. wniosła skargę kasacyjną, którą Sąd ten odrzucił postanowieniem z dnia 8 maja
2014 r. Przyjął, że na podstawie z art. 3981
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje
od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku oraz jedynie na
dwa rodzaje postanowień: w przedmiocie odrzucenia pozwu oraz umorzenia
postępowania. Przepis art. 3981
k.p.c. wyłącza dopuszczalność skargi kasacyjnej
od innych niewymienionych w tym przepisie postanowień, choćby kończyły one
postępowanie w sprawie. Postanowienie w przedmiocie skargi o wznowienie
postępowania nie może być traktowane na równi i utożsamiane z orzeczeniem
w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania. Z tych względów
na postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi
o wznowienie postępowania skarga kasacyjna nie przysługuje, co uzasadniało jej
odrzucenie, jako niedopuszczalnej, na podstawie art. 3986
§ 1 k.p.c.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 8 maja 2014 r. zostało zaskarżone
zażaleniem przez W. Ł., która zarzuciła naruszenie art. 3981
§ 1 w zw. z art. 406
k.p.c. przez nieprawidłową ich wykładnię polegającą na uznaniu, że odrzucenie
skargi o wznowienie postępowania pochodzącej od osoby bezprawnie pominiętej
w postępowaniu jest tożsame z odrzuceniem skargi pochodzącej od strony, która
wzięła udział w tym postępowaniu oraz na uznaniu, że odrzucenie skargi
o wznowienie pochodzącej od osoby bezprawnie pominiętej w postępowaniu
nie jest tożsame z odrzuceniem jej pozwu w rozumieniu art. 3981
§ 1 k.p.c.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jak zauważył Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu swojego orzeczenia, kwestia
dopuszczalności wniesienia skargi kasacyjnej na postanowienie sądu drugiej
instancji oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji
3
o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania była już rozstrzygana
w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym jednolicie przyjmowano, że
w rozważanej sytuacji skarga kasacyjna (wcześniej kasacja) nie przysługuje
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 czerwca 2001 r., I CZ 94/01,
OSNC 2002, nr 3, poz. 34, z dnia 15 października 2001 r., V CKN 357/01, OSNC
2002, nr 7-8, poz. 92, z dnia 15 lutego 2002 r., III CZ 2/02, nie publ., z dnia
19 marca 2002 r., II CZ 166/01, nie publ., z dnia 8 sierpnia 2005 r., I CK 234/05,
nie publ., z dnia 6 września 2006 r., IV CK 17/06, nie publ., z dnia 16 lipca 2008 r.,
II CZ 50/08, nie publ. oraz z dnia 4 marca 2009 r., IV CZ 16/09, nie publ.).
Stanowisko to Sąd Najwyższy w niniejszym składzie podziela.
Niezależnie od wątpliwości doktrynalnych, co do charakteru środka
prawnego w postaci skargi o wznowienie postępowania, tj. czy jest ona swoistym
środkiem zaskarżenia, czy skargą (w znaczeniu actio), zbliżoną do pism
wszczynających postępowanie, jak pozew albo wniosek o wszczęcie postępowania
nieprocesowego, jej odrębna nazwa oraz reżim jej wnoszenia i rozpoznania
(art. 399 – 4161
k.p.c.), nie pozwala na utożsamianie jej z pozwem lub wnioskiem
inicjującym postępowanie nieprocesowe. Ponadto w związku z tym, że skarga
o wznowienie postępowania zmierza do zmiany albo uchylenia zaskarżonego
prawomocnego orzeczenia funkcjonalnie pełni rolę nadzwyczajnego środka
zaskarżenia, a więc funkcję zasadniczą inną od pozwu lub wniosku o wszczęcie
postępowania nieprocesowego. W konsekwencji postanowienia o oddaleniu
zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania nie
można utożsamiać z postanowieniami sądu drugiej instancji w przedmiocie
odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania, o których mowa w art. 3981
§ 1
k.p.c.
Artykuł 3981
§ 1 k.p.c. wyraźnie przewiduje, że skarga kasacyjna może być
wniesiona tylko na dwa rodzaje postanowień: w przedmiocie odrzucenia pozwu
oraz umorzenia postępowania. A contrario, skarga kasacyjna nie przysługuje na
postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi
o wznowienie postępowania. Ze względu na przedstawioną charakterystykę skargi
o wznowienie postępowania dla oceny dopuszczalności zaskarżenia skargą
kasacyjną orzeczenia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia skargi
4
o wznowienie postępowania nie ma znaczenia, czy skarga pochodzi od podmiotu,
który brał udział w prawomocnie zakończonym postępowaniu, czy też od podmiotu,
który nie był stroną tego postępowania.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
bezzasadne na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi W. Ł. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa A. M.- K.
przeciwko Gminie K.
o ustalenie prawa do grobu,
zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K.
z dnia 16 grudnia 2011 r. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej
w dniu 17 lipca 2014 r.,
zażalenia skarżącej W. Ł.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 maja 2014 r.
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
W. Ł. wniosła skargę o wznowienie postępowania sądowego zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 16 grudnia 2011 r.
wydanym w sprawie o sygn. akt … 2209/11. Postanowieniem z dnia 30 sierpnia
2013 r. Sąd Okręgowy w K. skargę o wznowienie odrzucił. Postanowieniem z dnia
17 grudnia 2013 r. Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie skarżącej W. Ł. na wymienione
postanowienie Sądu pierwszej instancji. Od postanowienia Sądu Apelacyjnego W.
Ł. wniosła skargę kasacyjną, którą Sąd ten odrzucił postanowieniem z dnia 8 maja
2014 r. Przyjął, że na podstawie z art. 3981
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje
od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku oraz jedynie na
dwa rodzaje postanowień: w przedmiocie odrzucenia pozwu oraz umorzenia
postępowania. Przepis art. 3981
k.p.c. wyłącza dopuszczalność skargi kasacyjnej
od innych niewymienionych w tym przepisie postanowień, choćby kończyły one
postępowanie w sprawie. Postanowienie w przedmiocie skargi o wznowienie
postępowania nie może być traktowane na równi i utożsamiane z orzeczeniem
w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania. Z tych względów
na postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi
o wznowienie postępowania skarga kasacyjna nie przysługuje, co uzasadniało jej
odrzucenie, jako niedopuszczalnej, na podstawie art. 3986
§ 1 k.p.c.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 8 maja 2014 r. zostało zaskarżone
zażaleniem przez W. Ł., która zarzuciła naruszenie art. 3981
§ 1 w zw. z art. 406
k.p.c. przez nieprawidłową ich wykładnię polegającą na uznaniu, że odrzucenie
skargi o wznowienie postępowania pochodzącej od osoby bezprawnie pominiętej
w postępowaniu jest tożsame z odrzuceniem skargi pochodzącej od strony, która
wzięła udział w tym postępowaniu oraz na uznaniu, że odrzucenie skargi
o wznowienie pochodzącej od osoby bezprawnie pominiętej w postępowaniu
nie jest tożsame z odrzuceniem jej pozwu w rozumieniu art. 3981
§ 1 k.p.c.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jak zauważył Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu swojego orzeczenia, kwestia
dopuszczalności wniesienia skargi kasacyjnej na postanowienie sądu drugiej
instancji oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji
3
o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania była już rozstrzygana
w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym jednolicie przyjmowano, że
w rozważanej sytuacji skarga kasacyjna (wcześniej kasacja) nie przysługuje
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 28 czerwca 2001 r., I CZ 94/01,
OSNC 2002, nr 3, poz. 34, z dnia 15 października 2001 r., V CKN 357/01, OSNC
2002, nr 7-8, poz. 92, z dnia 15 lutego 2002 r., III CZ 2/02, nie publ., z dnia
19 marca 2002 r., II CZ 166/01, nie publ., z dnia 8 sierpnia 2005 r., I CK 234/05,
nie publ., z dnia 6 września 2006 r., IV CK 17/06, nie publ., z dnia 16 lipca 2008 r.,
II CZ 50/08, nie publ. oraz z dnia 4 marca 2009 r., IV CZ 16/09, nie publ.).
Stanowisko to Sąd Najwyższy w niniejszym składzie podziela.
Niezależnie od wątpliwości doktrynalnych, co do charakteru środka
prawnego w postaci skargi o wznowienie postępowania, tj. czy jest ona swoistym
środkiem zaskarżenia, czy skargą (w znaczeniu actio), zbliżoną do pism
wszczynających postępowanie, jak pozew albo wniosek o wszczęcie postępowania
nieprocesowego, jej odrębna nazwa oraz reżim jej wnoszenia i rozpoznania
(art. 399 – 4161
k.p.c.), nie pozwala na utożsamianie jej z pozwem lub wnioskiem
inicjującym postępowanie nieprocesowe. Ponadto w związku z tym, że skarga
o wznowienie postępowania zmierza do zmiany albo uchylenia zaskarżonego
prawomocnego orzeczenia funkcjonalnie pełni rolę nadzwyczajnego środka
zaskarżenia, a więc funkcję zasadniczą inną od pozwu lub wniosku o wszczęcie
postępowania nieprocesowego. W konsekwencji postanowienia o oddaleniu
zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania nie
można utożsamiać z postanowieniami sądu drugiej instancji w przedmiocie
odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania, o których mowa w art. 3981
§ 1
k.p.c.
Artykuł 3981
§ 1 k.p.c. wyraźnie przewiduje, że skarga kasacyjna może być
wniesiona tylko na dwa rodzaje postanowień: w przedmiocie odrzucenia pozwu
oraz umorzenia postępowania. A contrario, skarga kasacyjna nie przysługuje na
postanowienie oddalające zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi
o wznowienie postępowania. Ze względu na przedstawioną charakterystykę skargi
o wznowienie postępowania dla oceny dopuszczalności zaskarżenia skargą
kasacyjną orzeczenia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia skargi
4
o wznowienie postępowania nie ma znaczenia, czy skarga pochodzi od podmiotu,
który brał udział w prawomocnie zakończonym postępowaniu, czy też od podmiotu,
który nie był stroną tego postępowania.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
bezzasadne na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.