Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 38/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 17 lipca 2014 r.,
sprawy z wniosku K. H.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie za bezprawne pozbawienie wolności
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni
od wyroku Sądu Apelacyjnego [...]
z dnia 10 lipca 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 4 kwietnia 2013 r.,
p o s t a n o w i ł
oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną, a kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
wnioskodawczynię K. H.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2013 r., oddalił wniosek K. H. o
odszkodowanie i zadośćuczynienie za bezprawne pozbawienie wolności w sprawie
Sądu Rejonowego o sygn. akt II K …/07.
Po rozpoznaniu apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni Sąd Apelacyjny,
wyrokiem z dnia 10 lipca 2013 r. (II AKa …/13), utrzymał w mocy wyrok sądu
pierwszej instancji.
2
Kasację od wyroku Sądu odwoławczego wniósł pełnomocnik
wnioskodawczyni podnosząc zarzuty:
- rażącego naruszenia art. 433 2 k.p.k. a także art. 457 § 3 k.p.k., poprzez
brak odniesienia do tych zarzutów apelacji, które kwestionowały prawomocne
zakończenie postępowania w sprawie o sygn. akt II K …/07;
- rażąco błędnej wykładni art. 482 § 3 k.p.k.
Podnosząc powyższe zarzuty autor kasacji wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy Sądowi odwoławczemu do ponownego rozpoznania.
Prokurator Apelacyjny, w odpowiedzi na kasację, wniósł o jej oddalenie
stwierdzając, że jest ona oczywiście bezzasadna.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja pełnomocnika wnioskodawczyni jest bezzasadna w stopniu
oczywistym.
W myśl art. 519 k.p.k. kasacja może być wniesiona od wyroku sądu
odwoławczego kończącego postępowanie. Rażącym naruszeniem prawa, o którym
mowa w art. 523 § 1 k.p.k. musi zatem być dotknięte orzeczenie tego sądu, a nie
sądu pierwszej instancji. Nadzwyczajny środek zaskarżenia wniesiony przez
pełnomocnika wnioskodawczyni jedynie pozornie czyni zadość powyższemu
warunkowi. Skarżący w ramach obu zarzutów kasacji stara się bowiem podważyć
prawomocny wyrok skazujący wydany wobec wnioskodawczyni w sprawie o sygn.
akt II K …/07. To zaś nie jest celem, ani też przedmiotem niniejszego postępowania.
Toczy się ono bowiem w przedmiocie zasądzenia odszkodowania i
zadośćuczynienia za niesłuszne pozbawienie wolności, a nie w przedmiocie wyroku,
w wykonaniu którego takie pozbawienie wolności nastąpiło.
Sąd odwoławczy wnikliwie odniósł się do wszystkich zarzutów oraz
wniosków apelacji i zasadnie nie stwierdził naruszenia przywołanych w niej
przepisów. Trafnie wykazał przy tym, że wnioskodawczyni została osadzona w
jednostce penitencjarnej zgodnie z prawem w wykonaniu prawomocnych orzeczeń
sądowych. Wypada w tym miejscu przypomnieć, że Sąd orzekający w sprawie nie
był władny kwestionować prawomocnego wyroku skazującego wydanego wobec
wnioskodawczyni. Dlatego też podniesiony zarzut naruszenia art. 433 2 k.p.k. i art.
3
457 § 3 k.p.k. przez brak odniesienia do zarzutów apelacji był prima facie
bezzasadny w stopniu oczywistym.
Jako oczywiście bezzasadny należało ocenić również drugi zarzut kasacji
wskazujący na naruszenie art. 482 § 3 k.p.k. W myśl tego przepisu, wyrok zaoczny
traci moc, gdy oskarżony lub jego obrońca stawi się na rozprawę. Z akt sprawy o
sygn. akt II K …/07 wynika, że wnioskodawczyni po wniesieniu sprzeciwu od
wyroku zaocznego nie stawiła się na oba wyznaczone terminy rozpraw bez
usprawiedliwienia (k. 262 i 278). Dlatego też wydany w sprawie wyrok zaoczny nie
utracił mocy, lecz uprawomocnił się. W doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje
się bowiem, że warunkiem wywołania skutku prawnego w postaci utraty mocy przez
wyrok zaoczny jest stawiennictwo oskarżonego lub jego obrońcy na rozprawie.
Jeżeli jednak nie stawią się oni na rozprawie sprzeciw od wyroku zaocznego, mimo
iż został uprzednio postanowieniem sądu uwzględniony, traci jakiekolwiek
znaczenie procesowe, chyba, że niestawiennictwo było usprawiedliwione (zob. P.
Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, KPK. Komentarz, t. III, wyd. 4, Warszawa 2012,
s. 36-37 i powołana tam literatura; wyrok SN z 4.07.2013 r., V KK 148/13). To zaś,
jak wskazano, nie miało miejsca.
Na marginesie Sąd Najwyższy zauważa, że z protokołu rozprawy z 3
września 2009 r., w sprawie o sygn. akt II K …/07, wprost wynika, że – po pierwsze
wnioskodawczyni nie stawiła się na rozprawę, a jej nieobecność nie została uznana
za usprawiedliwioną, po drugie – odroczenie nastąpiło wyłącznie w celu
uprawomocnienia postanowienia, którym oddalono wnioski wnioskodawczyni.
Dlatego też nie można wywodzić, że rozprawa w sprawie została w dniu 3 września
2009 r. odroczona, a nieobecność wnioskodawczyni była usprawiedliwiona.
W tym stanie rzeczy pozostaje stwierdzić, że kasacja pełnomocnika
wnioskodawczyni, jako oczywiście bezzasadna, podlegała oddaleniu w trybie art.
535 § 3 k.p.k.
O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 636 § 1
k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.
4