III KK 386/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-12-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 386/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak
SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie M. M.,
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 4 grudnia 2014 r.,
kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 30 stycznia 2003 r., zmieniającego wyrok
Sądu Rejonowego w O. z dnia 15 września 2002 r.
1) uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w O. do ponownego rozpoznania w postepowaniu
odwoławczym;
2) obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 16 września 2002 r., M. M. został
2
uznany winnym czynu z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,
za który wymierzono mu karę 3 lat pozbawienia wolności i grzywny w wymiarze 300
stawek dziennych, po 100 zł każda.
Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 30 stycznia 2003 r. powyższy wyrok
zmienił w ten sposób, że za podstawę skazania oskarżonego przyjął art. 286 § 1
k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., a za podstawę wymierzonej mu kary
pozbawienia wolności i grzywny art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2
k.k. Natomiast w pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy.
Od powyższego prawomocnego wyroku kasację w trybie art. 521 k.p.k.
wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucając przedmiotowemu orzeczeniu
rażące naruszenie art. 77 § 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.- Prawo o ustroju
sądów powszechnych, - dalej: u.s.p. - (Dz. U. Nr 98 poz. 1070 ze zm.), gdyż w
składzie sądu odwoławczego orzekała sędzia Sądu Rejonowego A. S., która
została delegowana przez Prezesa Sądu Okręgowego w O. do pełnienia
obowiązków sędziego, na obszarze właściwości wyżej wskazanego Sądu w dniu 7
stycznia 2003 r., bez uzyskania uprzedniej imiennej zgody Kolegium tegoż sądu na
delegowanie wyżej wymienionego sędziego, wskutek czego doszło do niewłaściwej
obsady Sądu odwoławczego, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą
wskazaną w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Podnosząc powyższy zarzut, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w O.
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Prawo Obywatelskich jest zasadna w stopniu
oczywistym.
Zgodnie z treścią art. 77 § 8 u.s.p., prezes sądu apelacyjnego może
delegować sędziego sądu rejonowego, sędziego sądu okręgowego albo sędziego
sądu apelacyjnego do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie równorzędnym lub
niższym na obszarze apelacji, po uzyskaniu zgody sędziego i kolegium sądu
okręgowego (podkr. – SN) właściwego ze względu na siedzibę sądu, do którego
ma nastąpić delegowanie, na nieprzerwany okres, nie dłuższy jednak niż sześć
miesięcy w ciągu roku.
3
W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że zgoda
kolegium na delegowanie sędziego musi dotyczyć i być poprzedzona rozważeniem
imiennie oznaczonej kandydatury konkretnego sędziego (podkr. – SN).
Warunku tego nie spełnia udzielenie przez kolegium generalnego upoważnienia
prezesowi sądu okręgowego do delegowania sędziów rejonowych do orzekania w
sądzie okręgowym, w konkretnych terminach i w konkretnych sprawach. W istocie
bowiem, takie generalne upoważnienie uprawnia prezesa do jednoosobowego
decydowania o delegowaniu wybranego przez niego sędziego (w określonym przez
prezesa terminie i sprawie). Co za tym idzie, podjęcie przez prezesa takiej decyzji
następuje faktycznie bez zgody kolegium (tak m.in. SN w wyroku z dnia 8 grudnia
2011 r., III KO 67/11, LEX nr 1101679).
W przypadku zaś, gdy w następstwie takiej wadliwej delegacji, w składzie
orzekającym brał udział sędzia sądu rejonowego niemający w istocie uprawnień do
orzekania w sądzie okręgowym, to w takim przypadku mamy do czynienia z
uchybieniem o bezwzględnym charakterze z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Z treści wyciągu z protokołu Kolegium Sądu Okręgowego w O. z dnia 26
listopada 2002 r. wynika, że Kolegium jednomyślnie - na podstawie art. 77 § 8
u.s.p. - wyraziło zgodę na delegowanie przez Prezesa Sądu Okręgowego w O.
sędziów sądów rejonowych do pełnienia obowiązków sędziego w Sądzie
Okręgowym, jednak na czas nie dłuższy niż jeden miesiąc w ciągu roku, przy czym
wniosek powinien być uzgodniony z delegowanym sędzią przez przewodniczącego
zainteresowanego wydziału Sądu Okręgowego. Jednoznacznie wskazuje to na
brak pisemnej zgody Kolegium na imienną delegację sędziego A. S. do orzekania w
dniu 30 stycznia 2003 r. w Sądzie Okręgowym w O.
Biorąca udział w wydaniu zaskarżonego wyroku sędzia Sądu Rejonowego A.
S. nie była prawidłowo umocowana. Nie posiadała, bowiem delegacji, która była
poprzedzona zgodą kolegium Sądu Okręgowego, a skoro tak, to uznać należy, że
jej delegacja z dnia 7 stycznia 2003 r. nie spełniała ustawowych wymogów,
warunkujących skuteczność delegowania, określonych w art. 77 § 8 u.s.p.
Przypomnieć należy jednak, że sędzia orzekający bez ważnej delegacji, jest
generalnie uprawniony do orzekania, ale nie jest uprawniony do orzekania w danym
sądzie, niebędącym jego stałą siedzibą (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z
4
dnia 21 listopada 2001 r., I KZP 28/01, OSNKW 2002/1-2/3; uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 17 listopada 2005 r., I KZP 43/05, OSNKW 2005/12/115).
Wobec powyższego należało orzec jak w sentencji, a w ponownym
postępowaniu odwoławczym sprawę rozpozna sąd należycie obsadzony, zgodnie z
przepisami obowiązujących ustaw.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak
SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie M. M.,
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 4 grudnia 2014 r.,
kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 30 stycznia 2003 r., zmieniającego wyrok
Sądu Rejonowego w O. z dnia 15 września 2002 r.
1) uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w O. do ponownego rozpoznania w postepowaniu
odwoławczym;
2) obciąża Skarb Państwa kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 16 września 2002 r., M. M. został
2
uznany winnym czynu z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,
za który wymierzono mu karę 3 lat pozbawienia wolności i grzywny w wymiarze 300
stawek dziennych, po 100 zł każda.
Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 30 stycznia 2003 r. powyższy wyrok
zmienił w ten sposób, że za podstawę skazania oskarżonego przyjął art. 286 § 1
k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., a za podstawę wymierzonej mu kary
pozbawienia wolności i grzywny art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2
k.k. Natomiast w pozostałej części zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy.
Od powyższego prawomocnego wyroku kasację w trybie art. 521 k.p.k.
wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucając przedmiotowemu orzeczeniu
rażące naruszenie art. 77 § 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.- Prawo o ustroju
sądów powszechnych, - dalej: u.s.p. - (Dz. U. Nr 98 poz. 1070 ze zm.), gdyż w
składzie sądu odwoławczego orzekała sędzia Sądu Rejonowego A. S., która
została delegowana przez Prezesa Sądu Okręgowego w O. do pełnienia
obowiązków sędziego, na obszarze właściwości wyżej wskazanego Sądu w dniu 7
stycznia 2003 r., bez uzyskania uprzedniej imiennej zgody Kolegium tegoż sądu na
delegowanie wyżej wymienionego sędziego, wskutek czego doszło do niewłaściwej
obsady Sądu odwoławczego, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą
wskazaną w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Podnosząc powyższy zarzut, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w O.
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Prawo Obywatelskich jest zasadna w stopniu
oczywistym.
Zgodnie z treścią art. 77 § 8 u.s.p., prezes sądu apelacyjnego może
delegować sędziego sądu rejonowego, sędziego sądu okręgowego albo sędziego
sądu apelacyjnego do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie równorzędnym lub
niższym na obszarze apelacji, po uzyskaniu zgody sędziego i kolegium sądu
okręgowego (podkr. – SN) właściwego ze względu na siedzibę sądu, do którego
ma nastąpić delegowanie, na nieprzerwany okres, nie dłuższy jednak niż sześć
miesięcy w ciągu roku.
3
W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, że zgoda
kolegium na delegowanie sędziego musi dotyczyć i być poprzedzona rozważeniem
imiennie oznaczonej kandydatury konkretnego sędziego (podkr. – SN).
Warunku tego nie spełnia udzielenie przez kolegium generalnego upoważnienia
prezesowi sądu okręgowego do delegowania sędziów rejonowych do orzekania w
sądzie okręgowym, w konkretnych terminach i w konkretnych sprawach. W istocie
bowiem, takie generalne upoważnienie uprawnia prezesa do jednoosobowego
decydowania o delegowaniu wybranego przez niego sędziego (w określonym przez
prezesa terminie i sprawie). Co za tym idzie, podjęcie przez prezesa takiej decyzji
następuje faktycznie bez zgody kolegium (tak m.in. SN w wyroku z dnia 8 grudnia
2011 r., III KO 67/11, LEX nr 1101679).
W przypadku zaś, gdy w następstwie takiej wadliwej delegacji, w składzie
orzekającym brał udział sędzia sądu rejonowego niemający w istocie uprawnień do
orzekania w sądzie okręgowym, to w takim przypadku mamy do czynienia z
uchybieniem o bezwzględnym charakterze z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
Z treści wyciągu z protokołu Kolegium Sądu Okręgowego w O. z dnia 26
listopada 2002 r. wynika, że Kolegium jednomyślnie - na podstawie art. 77 § 8
u.s.p. - wyraziło zgodę na delegowanie przez Prezesa Sądu Okręgowego w O.
sędziów sądów rejonowych do pełnienia obowiązków sędziego w Sądzie
Okręgowym, jednak na czas nie dłuższy niż jeden miesiąc w ciągu roku, przy czym
wniosek powinien być uzgodniony z delegowanym sędzią przez przewodniczącego
zainteresowanego wydziału Sądu Okręgowego. Jednoznacznie wskazuje to na
brak pisemnej zgody Kolegium na imienną delegację sędziego A. S. do orzekania w
dniu 30 stycznia 2003 r. w Sądzie Okręgowym w O.
Biorąca udział w wydaniu zaskarżonego wyroku sędzia Sądu Rejonowego A.
S. nie była prawidłowo umocowana. Nie posiadała, bowiem delegacji, która była
poprzedzona zgodą kolegium Sądu Okręgowego, a skoro tak, to uznać należy, że
jej delegacja z dnia 7 stycznia 2003 r. nie spełniała ustawowych wymogów,
warunkujących skuteczność delegowania, określonych w art. 77 § 8 u.s.p.
Przypomnieć należy jednak, że sędzia orzekający bez ważnej delegacji, jest
generalnie uprawniony do orzekania, ale nie jest uprawniony do orzekania w danym
sądzie, niebędącym jego stałą siedzibą (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z
4
dnia 21 listopada 2001 r., I KZP 28/01, OSNKW 2002/1-2/3; uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 17 listopada 2005 r., I KZP 43/05, OSNKW 2005/12/115).
Wobec powyższego należało orzec jak w sentencji, a w ponownym
postępowaniu odwoławczym sprawę rozpozna sąd należycie obsadzony, zgodnie z
przepisami obowiązujących ustaw.