Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 240/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Michał Laskowski
SSN Eugeniusz Wildowicz
Protokolant Marta Brylińska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Jerzego Engelkinga
w sprawie P. O.
skazanego z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 3 grudnia 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 2 czerwca 2014 r.
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w W.
UZASADNIENIE
Uwzględniając, na podstawie art. 343 § 6 k.p.k., złożony w trybie art. 335 § 1
k.p.k. wniosek prokuratora o wydanie wykroku skazującego bez przeprowadzenia
rozprawy wobec oskarżonego P. O., Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 2 czerwca
2014 r., sygn.[…], uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu
2
czynu z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i
na podstawie wskazanego przepisu skazał go i wymierzył mu karę grzywny w
wysokości 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20
złotych; na podstawie art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów
rzeczowych opisanych szczegółowo w wykazie dowodów rzeczowych i zarządził
ich zniszczenie.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się w dniu 10
czerwca 2014 r.
We wniesionej na niekorzyść skazanego kasacji Prokurator Generalny
podniósł zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia
przepisów prawa karnego procesowego, tj. art. 343 § 7 k.p.k. w z w. z art. 335 § 1
k.p.k. polegającego na uwzględnieniu wniosku prokuratora i skazaniu P. O. bez
przeprowadzenia rozprawy, pomimo wynikających z materiału dowodowego, jak i z
samego opisu zarzucanego mu czynu, istotnych wątpliwości co do okoliczności
jego popełnienia, co wyłączało dopuszczalność takiego trybu postępowania i
obligowało sąd do skierowania sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych. W
konkluzji Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu w W. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja wniesiona w sprawie przez Prokuratora Generalnego okazała się
zasadna, a sformułowany w niej wniosek zasługiwał na uwzględnienie.
P. O. został oskarżony o to, że nieustalonego dnia, jednak nie wcześniej niż 1
kwietnia 2011 r. i nie później niż do dnia 5 października 2011 r., „wbrew przepisom
ustawy dokonał przewozu środków psychotropowych w postaci Ketamina 100
mg/ml ampułka 1 x 10 ml - 1 opakowanie oraz IV - P Midazolam - Ratiopharm 5
mg/1 ml.m 5 opakowań po 1 ml - 8 opakowań, Relanium ampułki, 5 mg /1 ml, 5
ampułek po 2 ml - 7 opakowań, Relanium ampułki, 5 mg/2 ml - 2 ampułki po 2 ml,
Luminalum - tabletki, 100 mg, 10 tabletek - 3 opakowania, Luminalum czopki 15
mg, 10 sztuk - 1 opakowanie, Midanium roztwór 5 mg/l ml - 7 ampułek z Przychodni
Weterynaryjnej A. w Ś., do Przychodni Weterynaryjnej Z. w W.,”, tj. o czyn z art. 55
ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
3
Prokurator w akcie oskarżenia sformułował, na podstawie art. 335 § 1 k.p.k.,
wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania rozprawy i
orzeczenie, przy zastosowaniu art. 58 § 3 k.k. uzgodnionej z oskarżonym kary 100
stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 20
złotych oraz orzeczenie przepadku środków odurzających i psychotropowych oraz
zasądzenie kosztów procesu (k. 719-720, tom IV).
Sąd Rejonowy, na posiedzeniu w dniu 2 czerwca 2014 r. postanowił powyższy
wniosek uwzględnić (k. 765-766, tom IV) i wydanym w tym dniu wyrokiem uznał P.
O. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za ten czyn na podstawie wskazanego
przepisu skazał go i wymierzył mu karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych, a nadto na podstawie art. 70 ust. 1
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek na
rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych opisanych szczegółowo w wykazie
dowodów rzeczowych i zarządził ich zniszczenie (k.767, tom IV).
Przepis art. 55 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w dacie
popełnienia przez P. O. zarzucanego mu czynu, penalizował zachowanie osoby,
która wbrew przepisom ustawy, dokonuje przywozu, wywozu,
wewnątrzwspólnotowego nabycia, wewnątrzwspólnotowej dostawy lub przewozi
przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium innego państwa środki
odurzające, substancje psychotropowe lub słomę makową. Ustawodawca nie
zdefiniował pojęcia „przewozu”, stąd też w orzecznictwie występowały wątpliwości
interpretacyjne co do zakresu przestępczych zachowań. Ostatecznie w kwestii tej
wypowiedział się Sąd Najwyższy, który uznał, że użyty w przepisie art. 55 ust. 1
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zwrot „przewozi przez terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium innego państwa środki odurzające”
oznacza ich nielegalne przemieszczenie co najmniej przez jedną granicę państwa
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. I KZP 31/06,
OSNKW 2007, z. 1, poz. 2).
Ustawą z dnia 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2011, Nr 117, poz. 678), dodano
do słowniczka wyrażeń ustawowych w art. 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
4
pkt 20a i definicję pojęcia „przewozu”, jako każdego przemieszczenia środków
odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej między dwoma
państwami przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które zaczyna się i kończy
poza tym terytorium (ustawa nowelizująca weszła w życie od dnia 9 grudnia 2011
r.) Ustawą tą zmieniono także treść art. 55 ust. 1 ustawy, który od dnia 9 grudnia
2011 r. penalizuje zachowanie sprawcy polegające na dokonaniu wbrew przepisom
ustawy przywozu, wywozu, przewozu, wewnątrzwspólnotowego nabycia lub
wewnątrzwspólnotowej dostawy środków odurzających, substancji
psychotropowych lub słomy makowej. Zgodzić należy się więc z twierdzeniem
Prokuratora, iż „dla przypisania odpowiedzialności za przewożenie środków
odurzających lub substancji psychotropowych na podstawie tego przepisu
niezbędne jest (…) ustalenie, iż sprawca dokonał tranzytu tych środków przez
terytorium RP z jednego państwa do innego.” (k. 7 kasacji). To z kolei prowadzi do
konkluzji, iż tego rodzaju ustaleń w oparciu o zgromadzone w sprawie dowody nie
da się prawidłowo poczynić.
Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że P. O. prowadził
przychodnię weterynaryjną w Ś. (od 8 lat jest weterynarzem), w której posiadał leki
zawierające substancje psychotropowe i odurzające. Oskarżony wraz z kolegą A.
H. otworzył i prowadził przychodnię weterynaryjną w W. przy ul. K. 23, której miał
zostać współwłaścicielem. W związku ze zmianą miejsca pracy, która zbiegła się z
rezygnacją A. H. z bycia właścicielem przychodni i zastąpieniem go przez A. O.,
oskarżony przewoził z przychodni weterynaryjnej w Ś. do przychodni w W.
urządzenia oraz leki, w tym opisane w akcie oskarżenia, a zawierające substancje
psychotropowe oraz odurzające (m.in. wyjaśnienia podejrzanego P. O. - k. 673. tom
IV; wyjaśnienia podejrzanej A. O. - k. 628-629, tom IV; zeznania świadka S. H. - k.
12-14, tom I). Ze skierowanego do Sądu aktu oskarżenia jednoznacznie wynika, że
przestępcze zachowanie P. O. miało polegać na przewiezieniu wskazanych w
zarzucie leków zawierających substancje psychotropowe z gabinetu
weterynaryjnego ze Ś. do gabinetu weterynaryjnego w W. Nie sposób
zaakceptować wynikającego z treści wydanego wyroku wniosku, iż przewiezienie
przez P. O. substancji psychotropowych ze Ś. do W. wypełniło znamiona czynu z
art. 55 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie zmienia tego także fakt
5
przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, które
miało, jak się wydaje, wyłącznie charakter potwierdzenia zaistnienia przewiezienia
leków. Na powyższe nie mają także wpływu wnioski z przeprowadzonej w dniu 5
października 2011 r. przez inspektora farmaceutycznego z Wojewódzkiego
Inspektoratu Inspekcji Farmaceutycznej w W. we współpracy z funkcjonariuszami
Policji, kontroli doraźnej w prowadzonej przez oskarżonego Przychodni
Weterynaryjnej Z. przy ul. K. w 23 w W., z trakcie której stwierdzono szereg
nieprawidłowości wskazujących na naruszenie przepisów ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, jak i prawa farmaceutycznego, w zakresie posiadania,
gospodarki lekami oraz prowadzenia ich ewidencji. Ujawniono m.in. niewspółmierną
do udzielanych przez przychodnię świadczeń ilość leków zarejestrowanych do
stosowania leczenia zwierząt oraz ludzi, w tym przeznaczonych jedynie do
stosowania w lecznictwie zamkniętym w warunkach szpitalnych, szereg leków
przeterminowanych, leków nieposiadających oznakowań w języku polskim oraz
leków zawierających substancje psychotropowe należące do grup ll-P i IV-P oraz
środki odurzające należące do grup I-N, Il-N i III-N, dla których kontrolowany
podmiot nie posiadał wymaganej zgody wojewódzkiego inspektora
farmaceutycznego. Wśród tego rodzajów leków zatrzymano i zabezpieczono
Ketaminę, Midazolam, Relanium, Luminalum oraz Midanium w ilościach
wskazanych w akcie oskarżenia. Ujawniono także, iż lek Midazolam znajdował się
w opakowaniu, na którym nie znaleziono numeru pozwolenia na dopuszczenie do
obrotu, a zawierającym jedynie oznaczenia w języku niemieckim, co wskazywałoby,
iż został on przywieziony do Polski bez wymaganej zgody Głównego Inspektora
Farmaceutycznego, wbrew przepisowi art. 37 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
(lista preparatów k. 108, protokół zatrzymania rzeczy k. 109-111, wykaz dowodów
rzeczowych k. 112; zawiadomienie Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego
w W. o popełnieniu przestępstwa - k. 452-453, tom III; zeznania inspektora
farmaceutycznego M. K.- k. 456-457, tom III; oceny produktów leczniczych - k. 593-
598, tom III; k. 624-625, tom IV; k. 640-663, tom IV; ekspertyza z zakresu badań
fizykochemicznych - k. 704-709. tom IV).
Powyższe okoliczności powinny po stronie orzekającego Sądu wzbudzić nie
tylko wątpliwości co do prawidłowości zakwalifikowania działania oskarżonego jako
6
przestępstwa z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii, ale także możliwości uwzględnienia złożonego przez prokuratora
wniosku w trybie art. 335 § 1 k.p.k. Jedną bowiem z przesłanek art. 335 § 1 k.p.k.,
która musi być bezwarunkowo spełniona aby prokurator mógł wystąpić z wnioskiem
o wydanie wyroku bez przeprowadzania rozprawy, a sąd mógł taki wniosek
uwzględnić i orzec uzgodnioną z oskarżonym karę lub inny środek karny, jest brak
wątpliwości co do okoliczności popełnienia przestępstwa. Należy przyznać rację
Prokuratorowi, który akcentuje, że wątpliwości przy tym odnoszą się nie tylko do
zasadniczej kwestii sprawstwa czynu przez określoną osobę, ale do wszystkich
istotnych okoliczności jego popełnienia, w tym mających znaczenie dla oceny
prawnej czynu. W niniejszej sprawie warunek ten nie został spełniony, a Sąd
uwzględniając wniosek i wydając wyrok nie dokonał należytej kontroli istnienia
przesłanek wskazanych art. 335 § 1 k.p.k. Stąd też Sąd Najwyższy uznał kasację
Prokuratora Generalnego za zasadną, uchylił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego
w W. i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Ponowione
postępowanie pozwoli na ewentualną ocenę postępowania oskarżonego w
kontekście znamion czynu z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
oraz wyjaśnienie okoliczności związanych z ewentualnym nielegalnym przywozem
do Polski leku nazwie Midazolum.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku.