II KZ 3/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III KZ 22/09 IV KZ 53/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II KZ 3/15
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gierszon
w sprawie A. D.
skazanego z art. 216 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 stycznia 2015 r.,
zażalenia skazanego na zarządzenie Przewodniczącej II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego z dnia 21 listopada 2014 r.,
o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania
p o s t a n o w i ł
uchylić zaskarżone zarządzenie.
U Z A S A D N I E N I E
Zaskarżonym zarządzeniem Przewodnicząca II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego odmówiła przyjęcia wniosku A. D. o wznowienie postępowania w
sprawie …/09 Sądu Rejonowego w R. - wywodząc, że brak jest we wniosku
wskazania okoliczności w ogóle uzasadniających wszczęcie wznowieniowego
postępowania. Stąd też wniosek ten należało uznać za niedopuszczalny z mocy
prawa i odmówić – na podstawie art. 545 § 1 k.p.k. w zw. z art. 530 § 2 k.p.k. jego
przyjęcia do merytorycznego rozpoznania.
Zażalenie na to zarządzenie wniósł skazany.
Podniósł w nim, iż – w jego ocenie – to zarządzenie jest przedwczesne. Sąd
bowiem najpierw wezwał go do przedłożenia wniosku o wznowienie postępowania
sporządzonego i podpisanego przez adwokata lub radcę prawnego, a następnie
bez rozpoznania złożonego przez niego wniosku o wyznaczenie mu – w związku z
tym wezwaniem - obrońcy z urzędu wydał zaskarżone zarządzenie.
2
Równocześnie skazany ponowił wniosek o wyznaczenie mu z urzędu
adwokata w niniejszym postępowaniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W stwierdzonych w sprawie okolicznościach – zażalenie należało uznać za
zasadne.
Nie ulega wszak wątpliwości, że skazany w związku ze złożeniem
przedmiotowego wniosku o wznowienie postępowania z dnia 17 maja 2014 r., był
wezwany m.in. do „złożenia wniosku o wznowienie postępowania sporządzonego i
podpisanego przez adwokata lub radcę prawnego” (k. 715). W związku z tym
wezwaniem skazany nadesłał pismo z dnia 17 maja 2014 r. w którym wnioskował o
wyznaczenie mu adwokata lub radcę prawnego z urzędu dla sporządzenia i
podpisania wniosku o wznowienie postępowania (k.722). Wprawdzie skazany nie
uzasadnił swojego wniosku o wyznaczenie mu adwokata lub radcę prawnego z
urzędu żadnymi okolicznościami (o powinności wykazania przesłanek z art.
78 § 1 k.p.k. nie był zresztą w trybie art. 16 § 1 k.p.k. pouczony), niemniej jednak
istotne jest to, iż ten jego wniosek nie został w ogóle rozpoznany, a tylko wydano
zaskarżone zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku. Wskazane w uzasadnieniu
tego zarządzenia okoliczności nie przystają więc do realiów rozpoznawanej sprawy.
Wezwano wszak skazanego do usunięcia w trybie art. 120 § 1 k.p.k. braków
formalnych wniosku o wznowienie postępowania, czym uruchomiono – w związku z
tym wnioskiem – warunkowany treścią tego przepisu, bieg postępowania. Tak w
ogóle czyniąc – tym samym – wówczas nie uznano, że ów wniosek o wznowienie
postępowania jest niedopuszczalny z mocy prawa. To sprawia, iż przywołane w
uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia judykaty Sądu Najwyższego jako
dotyczące sytuacji w której z uwagi na niedopuszczalność z mocy prawa wniosku o
wznowienie postepowania, nie ma potrzeby nadania mu dalszego biegu przez
wezwanie do usunięcia braków formalnych wniosku – dotyczą innej sytuacji
procesowej i samoistnie, jako takie, nie mogą wykazywać zasadności
zaskarżonego zarządzenia (a tak je właśnie potraktowano).
W tej sytuacji konieczne było uchylenie zaskarżonego zarządzenia jako – co
najmniej – przedwczesnego celem rozpoznania wniosku skazanego o wyznaczenie
3
mu adwokata lub radcy prawnego dla sporządzenia i podpisania wniosku o
wznowienie postępowania .
Niezależnie od tej wykazanej powyżej niekonsekwencji decyzyjnej względem
przedmiotowego wniosku, która doprowadziła do uchylenia zaskarżonego
zarządzenia, istotne – w realiach rozpoznawanej sprawy – jest rozważenie tego,
czy wyznaczenie adwokata z urzędu w celu (ewentualnego) sporządzenia wniosku
o wznowienie postępowania powinno w ogóle następować tylko wtedy, gdy
skazany w sformułowanym przez siebie osobiście wniosku formułuje przyczyny
uzasadniające możliwość wznowienia postępowania. Sąd Najwyższy w składzie
rozpoznającym niniejsze zażalenie prezentuje stanowisko, że pierwotną kwestią
jest zawsze rozważenie istnienia podstaw do wyznaczenia obrońcy z urzędu (o ile
wniosek w tym przedmiocie został złożony), natomiast dopiero następczą
wymaganie (w wypadku wyznaczenia obrońcy), aby ewentualny wniosek, który ten
sporządzi, odpowiadał wymogom formalnym, w tym formułował podstawę
wznowienia (podobnie Sąd Najwyższy w postanowieniach z: 5 lipca 2007 r., IV KZ
53/07, OSNwSK 2007/1/1561; 28 maja 2009 r., III KZ 22/09, OSNKW 2009, z. 7,
poz. 59). Uznać bowiem należy, że (w myśl przyjętej w art. 545 § 2 k.p.k. koncepcji)
to podmiot fachowy, w porozumieniu ze stroną, powinien rozważyć, czy istnieją
przyczyny uzasadniające wznowienie postępowania.
Z powyższych względów postanowiono jak wyżej.
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gierszon
w sprawie A. D.
skazanego z art. 216 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 stycznia 2015 r.,
zażalenia skazanego na zarządzenie Przewodniczącej II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego z dnia 21 listopada 2014 r.,
o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania
p o s t a n o w i ł
uchylić zaskarżone zarządzenie.
U Z A S A D N I E N I E
Zaskarżonym zarządzeniem Przewodnicząca II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego odmówiła przyjęcia wniosku A. D. o wznowienie postępowania w
sprawie …/09 Sądu Rejonowego w R. - wywodząc, że brak jest we wniosku
wskazania okoliczności w ogóle uzasadniających wszczęcie wznowieniowego
postępowania. Stąd też wniosek ten należało uznać za niedopuszczalny z mocy
prawa i odmówić – na podstawie art. 545 § 1 k.p.k. w zw. z art. 530 § 2 k.p.k. jego
przyjęcia do merytorycznego rozpoznania.
Zażalenie na to zarządzenie wniósł skazany.
Podniósł w nim, iż – w jego ocenie – to zarządzenie jest przedwczesne. Sąd
bowiem najpierw wezwał go do przedłożenia wniosku o wznowienie postępowania
sporządzonego i podpisanego przez adwokata lub radcę prawnego, a następnie
bez rozpoznania złożonego przez niego wniosku o wyznaczenie mu – w związku z
tym wezwaniem - obrońcy z urzędu wydał zaskarżone zarządzenie.
2
Równocześnie skazany ponowił wniosek o wyznaczenie mu z urzędu
adwokata w niniejszym postępowaniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W stwierdzonych w sprawie okolicznościach – zażalenie należało uznać za
zasadne.
Nie ulega wszak wątpliwości, że skazany w związku ze złożeniem
przedmiotowego wniosku o wznowienie postępowania z dnia 17 maja 2014 r., był
wezwany m.in. do „złożenia wniosku o wznowienie postępowania sporządzonego i
podpisanego przez adwokata lub radcę prawnego” (k. 715). W związku z tym
wezwaniem skazany nadesłał pismo z dnia 17 maja 2014 r. w którym wnioskował o
wyznaczenie mu adwokata lub radcę prawnego z urzędu dla sporządzenia i
podpisania wniosku o wznowienie postępowania (k.722). Wprawdzie skazany nie
uzasadnił swojego wniosku o wyznaczenie mu adwokata lub radcę prawnego z
urzędu żadnymi okolicznościami (o powinności wykazania przesłanek z art.
78 § 1 k.p.k. nie był zresztą w trybie art. 16 § 1 k.p.k. pouczony), niemniej jednak
istotne jest to, iż ten jego wniosek nie został w ogóle rozpoznany, a tylko wydano
zaskarżone zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku. Wskazane w uzasadnieniu
tego zarządzenia okoliczności nie przystają więc do realiów rozpoznawanej sprawy.
Wezwano wszak skazanego do usunięcia w trybie art. 120 § 1 k.p.k. braków
formalnych wniosku o wznowienie postępowania, czym uruchomiono – w związku z
tym wnioskiem – warunkowany treścią tego przepisu, bieg postępowania. Tak w
ogóle czyniąc – tym samym – wówczas nie uznano, że ów wniosek o wznowienie
postępowania jest niedopuszczalny z mocy prawa. To sprawia, iż przywołane w
uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia judykaty Sądu Najwyższego jako
dotyczące sytuacji w której z uwagi na niedopuszczalność z mocy prawa wniosku o
wznowienie postepowania, nie ma potrzeby nadania mu dalszego biegu przez
wezwanie do usunięcia braków formalnych wniosku – dotyczą innej sytuacji
procesowej i samoistnie, jako takie, nie mogą wykazywać zasadności
zaskarżonego zarządzenia (a tak je właśnie potraktowano).
W tej sytuacji konieczne było uchylenie zaskarżonego zarządzenia jako – co
najmniej – przedwczesnego celem rozpoznania wniosku skazanego o wyznaczenie
3
mu adwokata lub radcy prawnego dla sporządzenia i podpisania wniosku o
wznowienie postępowania .
Niezależnie od tej wykazanej powyżej niekonsekwencji decyzyjnej względem
przedmiotowego wniosku, która doprowadziła do uchylenia zaskarżonego
zarządzenia, istotne – w realiach rozpoznawanej sprawy – jest rozważenie tego,
czy wyznaczenie adwokata z urzędu w celu (ewentualnego) sporządzenia wniosku
o wznowienie postępowania powinno w ogóle następować tylko wtedy, gdy
skazany w sformułowanym przez siebie osobiście wniosku formułuje przyczyny
uzasadniające możliwość wznowienia postępowania. Sąd Najwyższy w składzie
rozpoznającym niniejsze zażalenie prezentuje stanowisko, że pierwotną kwestią
jest zawsze rozważenie istnienia podstaw do wyznaczenia obrońcy z urzędu (o ile
wniosek w tym przedmiocie został złożony), natomiast dopiero następczą
wymaganie (w wypadku wyznaczenia obrońcy), aby ewentualny wniosek, który ten
sporządzi, odpowiadał wymogom formalnym, w tym formułował podstawę
wznowienia (podobnie Sąd Najwyższy w postanowieniach z: 5 lipca 2007 r., IV KZ
53/07, OSNwSK 2007/1/1561; 28 maja 2009 r., III KZ 22/09, OSNKW 2009, z. 7,
poz. 59). Uznać bowiem należy, że (w myśl przyjętej w art. 545 § 2 k.p.k. koncepcji)
to podmiot fachowy, w porozumieniu ze stroną, powinien rozważyć, czy istnieją
przyczyny uzasadniające wznowienie postępowania.
Z powyższych względów postanowiono jak wyżej.