Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 387/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Jacek Sobczak
Protokolant Łukasz Biernacki
w sprawie A. B.
skazanego z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 22 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego,
od wyroku Sądu Rejonowego w O.
z dnia 7 lutego 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w O.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w O. z dnia 7 lutego 2012r. A. B. został uznany
za winnego tego, że w styczniu 2002r. w O. zabrał w celu przywłaszczenia z
prywatnego mieszkania M. Ł. konsolę do gier Playstation o wartości 500 zł na
szkodę tego pokrzywdzonego, przy czym czynu dopuścił się w ciągu 5 lat po
odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne
przestępstwo podobne, będąc skazanym wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w
2
O. z dnia 25 lutego 2003r., na łączną karę 5 lat pozbawienia wolności, którą
odbywał w okresie od dnia 5 kwietnia 2001r. do dnia 29 listopada 2005r.; tak
opisany czyn został zakwalifikowany jako występek określony w art. 278 § 1 k.k. w
zw. z art. 64 § 1 k.k. i na podstawie tych przepisów wymierzono oskarżonemu karę
6 miesięcy pozbawienia wolności; oskarżony został zwolniony od kosztów
sądowych.
Wyrok ten zapadł w uwzględnieniu wniosku oskarżonego złożonego w trybie
art. 387 k.p.k. i uprawomocnił się bez zaskarżenia w dniu 15 lutego 2012 r.;
uzasadnienie nie zostało sporządzone.
Kasację od tego wyroku, na korzyść A. B., wniósł Rzecznik Praw
Obywatelskich. Podniósł on zarzut „rażącego i mającego istotny wpływ na treść
wyroku naruszenia prawa procesowego – art. 387 § 2 k.p.k., polegającego na
uznaniu, że istnieją podstawy do uwzględnienia wniosku oskarżonego o wydanie
wyroku skazującego i wymierzenie mu kary bez przeprowadzenia postępowania
dowodowego, mimo iż nie została wyjaśniona okoliczność, mająca wpływ na
prawidłowość orzekania o winie, bowiem z jednej strony Sąd meriti, w oparciu o
treść art. 387 § 4 k.p.k., uznał za ujawniony dowód w postaci „przeglądarki
pobytów”, z którego wynikało, że w okresie od 13 września 1999r. do 29 maja
2007r. A. B. przebywał w jednostkach penitencjarnych, a z drugiej strony uznał go
za winnego popełnienia przestępstwa w tym okresie”.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o dopuszczenie dowodu z
zaświadczenia z dnia 29 kwietnia 2013 r., z którego wynika, że oskarżony w trakcie
pobytu w jednostkach penitencjarnych w okresie od 13 września 1999 r. do 29 maja
2007 r. nie korzystał z przerw w karze ani z zezwolenia na czasowe opuszczenie
jednostki oraz o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich była zasadna w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Istotnie, z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynikało, że we
wskazanym przez autora kasacji okresie A. W. przebywał w jednostkach
penitencjarnych (k.14). Nieopuszczanie przez oskarżonego zakładu karnego
3
potwierdzało też dołączone do kasacji zaświadczenie Zastępcy Dyrektora ZK w S. z
dnia 29 kwietnia 2013r. (k. 5 akt SN). Co więcej, już w samym opisie powrotu do
przestępstwa zawartym w zarzucie, wskazano na okres odbywania kary przez
oskarżonego od dnia 5 kwietnia 2001r. do dnia 29 listopada 2005r., (odnotowany
na odpisie wyroku łącznego – k.77), a więc również w czasie przypisanego
występku.
Na rozprawie A. B. przyznał się do popełnienia zarzuconego czynu i złożył
wniosek w trybie art. 387 § 1 k.p.k., który, przy braku sprzeciwu pokrzywdzonego i
prokuratora, został przez Sąd Rejonowy zaakceptowany, czego wyrazem był
zaskarżony kasacją wyrok. W pełni zasadnie skarżący stwierdził, że na gruncie
zgromadzonego materiału dowodowego nie można było jednak przyjąć, iż
okoliczności popełnionego przestępstwa „nie budzą wątpliwości”, jak wymaga
dyspozycja art. 387 § 2 k.p.k. Bezkrytycznie akceptując wniosek oskarżonego, Sąd
a quo nie dostrzegł kwestii wręcz fundamentalnej, dotyczącej jaskrawej
sprzeczności pomiędzy informacjami o nieprzerwanym pobycie oskarżonego w
zakładach karnych, a wskazanym w zarzucie aktu oskarżenia czasie popełnienia
kradzieży – „w styczniu 2002 r.” Nawet w sytuacji, gdy oskarżony, przyznając się do
winy, odmówił złożenia wyjaśnień, to wówczas gdy składał on wniosek o
dobrowolne poddanie się karze, niezbędnym było wyjaśnienie tej kwestii.
Zaniechanie jej wyjaśnienia w oczywistym stopniu prowadzi do uznania, że rażąco
błędny był wniosek Sądu, iż „okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą
wątpliwości”, a tym samym rażąco naruszony został art. 387 § 2 k.p.k. Implikacją
tego naruszenia musiało być uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
W jego toku niezbędnym będzie jednoznaczne wyjaśnienie omówionych
powyżej wątpliwości, a nadto, hipotetycznie zakładając sprawstwo – w realiach tej
sprawy – rozważenie, czy czyn zarzucony A. B. nie stanowi przypadku mniejszej
wagi (rzecz jasna, z konsekwencjami dotyczącymi przedawnienia karalności), jak
również dokonanie precyzyjniejszych ustaleń co do wartości przedmiotu zaboru, do
czego obliguje choćby nowelizacja przepisów Kodeksu wykroczeń.
Kierując się powyższą argumentacją Sąd Najwyższy orzekł, jak w części
dyspozytywnej wyroku.
4