Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 270/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Siuchniński
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 21 stycznia 2015 r.
sprawy F. K.
skazanego z art. 200 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 11 marca 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w G.
z dnia 15 października 2013 r.
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
skazanego F. K.
UZASADNIENIE
F. K., wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 15 października 2013 r.,
został uznany za winnego tego, że w okresie od co najmniej 2002 r. do 2004 r. w
miejscowości P., doprowadził małoletnią (poniżej lat 15) K. Z. do poddania się
„innym” czynnościom seksualnym, przy czym w czasie popełnienia tego czynu miał
ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania jego znaczenia i
kierowania swoim postępowaniem, tj. przestępstwa z art. 200 § 1 k.k. w zw. z art.
31 § 2 k.k., za które – na podstawie art. 200 § 1 k.k. – wymierzono mu karę 2 lat
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat
tytułem próby.
2
Od tego wyroku apelację wywiódł obrońca skazanego, podnosząc zarzuty:
- obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k.,
art. 7 k.p.k., art. 167 k.p.k., art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k., art. 201 k.p.k., art. 370 § 4
k.p.k., art. 391 § 3 k.p.k. w zw. z art. 389 § 2 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424 § 1 pkt 1
k.p.k.,
- błędu w ustaleniach faktycznych, mającego wpływ na treść zaskarżonego wyroku;
- rażącej niewspółmierności kary.
Na podstawie tych zarzutów wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i
uniewinnienie F. K. od zarzucanego mu przestępstwa, przy czym w uzupełnieniu
apelacji podniósł zarzut zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci
tzw. powagi rzeczy osądzonej.
Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 11 marca 2014 r., utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok, uznając wniesioną apelację za oczywiście bezzasadną, zaś
zarzut wystąpienia w sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, określonej w
art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. za nietrafny.
Od tego orzeczenia kasację wniósł obrońca skazanego, podnosząc
wystąpienie w sprawie uchybienia, stanowiącego bezwzględną przyczynę
odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. a polegającego na wydaniu w
sprawie merytorycznego orzeczenia, pomimo, że postępowanie karne co do tego
samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone.
Na podstawie tak sformułowanego zarzutu skarżący wniósł o uchylenie
wyroków Sądów obu instancji i umorzenie postępowania.
Prokurator w odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako oczywiście
bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście bezzasadna.
Należy zauważyć, że stan powagi rzeczy osądzonej tworzą jedynie
orzeczenia merytoryczne, natomiast orzeczenia formalne tylko, jeżeli oparte są na
ujemnej przesłance procesowej o charakterze bezwzględnym, a zatem takie, które
nie mogą zostać usunięte (zob. T. Grzegorczyk, Komentarz do art. 17 Kodeksu
postępowania karnego, teza 1 i 8, Lex Omega 2014).
3
W tym kontekście należy zauważyć, że wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia
25 stycznia 2013 r., sygn. akt IV Ka …/12, zostało rzeczywiście m.in. umorzone
postępowanie odnośnie do przestępstwa z art. 200 § 1 k.k., dokonanego w latach
2002-2004 na szkodę K. Z., stanowiącego przedmiot postępowania w niniejszej
sprawie, ale przyczyną tej decyzji procesowej był jedynie brak skargi uprawnionego
oskarżyciela, a więc negatywna przesłanka procesowa o względnym, czyli
usuwalnym charakterze, która nie tworzyła stanu powagi rzeczy osądzonej,
rodzącej zakaz ne bis in idem. Trzeba podkreślić, że wygaśnięcie prawa do skargi,
stanowiące jedną z przesłanek rei iudicatae, następuje dopiero na skutek
umorzenia postępowania przygotowawczego wobec danej osoby o określony czyn i
to tylko wtedy, gdy nie zachodzi podstawa do wznowienia tego postępowania albo
uchylenia prawomocnego postanowienia o umorzeniu przez Prokuratora
Generalnego (zob. T. Grzegorczyk, Wygaśniecie prawa oskarżyciela publicznego
do oskarżenia, Problemy Praworządności 1980, nr 2, s. 14 i n.). Wobec tego, że
wcześniejsze postępowanie, zakończone wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 25
stycznia 2013 r., nie doprowadziło do wygaśnięcia prawa do wniesienia skargi
przez oskarżyciela publicznego, należy stwierdzić, że procedowanie Sądów
orzekających na gruncie rozpoznawanej sprawy nie było obarczone bezwzględną
przyczyną odwoławczą, o której mowa w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
Warto w tym miejscu wskazać na zmianę treści przepisu art. 14 § 2 k.p.k.,
jakiej dokonano ustawą z dnia 27 września 2013 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 1247),
która wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2015 r. W nowym brzmieniu unormowanie to
w zd. II stanowi, że ponowne wniesienie aktu oskarżenia przeciwko tej samej
osobie o ten sam czyn jest niedopuszczalne, właśnie po to aby w wypadku
cofnięcia aktu oskarżenia przez prokuratora uniknąć konsekwencji płynących z
względności negatywnej przesłanki procesowej w postaci braku „ skargi
uprawnionego oskarżyciela „.
Przekonuje to, dodatkowo, że ponowne wniesienie skargi przez
uprawnionego oskarżyciela o ten sam czyn przeciwko tej samej osobie w
przypadku umorzenia postępowania ze względu na negatywną przesłankę
procesową o charakterze względnym jest de lege lata dopuszczalne.
4
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Najwyższy orzekł jak w
postanowieniu, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k. obciążając
skazanego F. K. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego.