Sygn. akt III UK 203/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania D. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K.
o rentę socjalną,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 9 kwietnia 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 kwietnia 2014 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 16 kwietnia 2014 r. oddalił apelację skarżącego
wnioskodawcy D. K. od wyroku Sądu Okręgowego w K. z 22 kwietnia 2013 r.,
którym oddalono jego odwołanie od decyzji pozwanego z 10 kwietnia 2012 r.
odmawiającej mu prawa do renty socjalnej. Skarżący był uprawniony do renty
socjalnej do końca stycznia 2012 r. Obecnie studiuje ekonomię a wcześniej
ukończył licencjat w zakresie logistyki. Sąd Okręgowy ustalił, że skarżący nie jest
całkowicie niezdolny do pracy. Jest częściowo niezdolny do pracy z przyczyn
kardiologicznych oraz wobec zmian chorobowych układu ruchu. Sąd Apelacyjny po
przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego podzielił ustalenia i
ocenę o braku podstaw do przyznania renty socjalnej. W szczególności za
miarodajny i wystarczający uznał materiał zebrany w sprawie. Biegli uznali, że
ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Odwołanie i apelacja
2
skarżącego zostały oddalone na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej
oraz przepisów o niezdolności do pracy z ustawy z 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z FUS (art. 12, 13).
W skardze kasacyjnej wnioskodawca zarzucił naruszenie przepisów prawa
procesowego.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazał na
podstawę przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. Zarzucił, że skarga kasacyjna jest
oczywiście uzasadniona wobec rażącego i oczywistego naruszenia przepisów
postępowania. Sąd pominął wnioski dowodowe skarżącego i nie odniósł się do nich
w uzasadnieniu wyroku. Naruszono art. 217 § 1 w związku z art. 217 § 3 k.p.c. w
związku z art. 227 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 § 2
k.p.c. (zapewne chodzi o art. 328 § 2 k.p.c.). Sąd pierwszej instancji nie odniósł się
do zastrzeżeń o powołanie innego biegłego. Powstała potrzeba powołania nowych
wniosków przed Sądem drugiej instancji i dlatego nie można mówić o spełnieniu
przesłanek z art. 381 k.p.c., art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. czy art. 217 § 2 k.p.c. Sąd
Apelacyjny nie rozważył zarzutów apelacji jak również zarzutów do opinii
uzupełniającej biegłego. Sprawa nie została wyjaśniona. Ponadto Sąd drugiej
instancji naruszył art. 378 § 1 k.p.c. w związku art. 328 § 2 k.p.c. przez wybiórcze
ustosunkowanie się do zarzutów apelacji. Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał
istoty sprawy. Sąd drugiej instancji pozbawił stronę rozpatrzenia sprawy przez Sądy
dwóch instancji, albowiem zasadnicze postępowanie dowodowe zostało
przeprowadzone przez Sąd drugiej instancji. Sąd drugiej instancji naruszył art. 232
k.p.c. w związku z art. 278 § 1 k.p.c. w związku z art. 286 k.p.c. w związku z
art. 227 k.p.c. w związku z art. 2 Konstytucji RP w związku z art. 6 Konwencji o
ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania nie przedstawia
zasadnej podstawy przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. i dlatego nie został
uwzględniony.
3
Ta szczególna podstawa przedsądu spełnia się wtedy, gdy skarżący
wskazuje i wykazuje takie naruszenie przepisów prawa, które bez wątpliwości
prowadzi do stwierdzenia, że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Wykazane naruszenie przepisów powinno być nie mniejsze niż przy zasadnych
podstawach kasacyjnych (a contrario z art. 39814
k.p.c.). Chodzi wszak o oczywistą
zasadność skargi kasacyjnej a nie tylko o zasadność podstaw kasacyjnych.
Oczywistej zasadności skargi kasacyjnej nie można stwierdzić w tym
przypadku. Skarżący w podstawie kasacyjnej zarzuca naruszenie przepisów
postępowania. Nie jest to wystarczające, gdyż procesowa podstawa kasacyjna ma
znaczenie tylko wtedy, gdy uchybienie przepisom postępowania mogło mieć istotny
wpływ na wynik sprawy (art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.). O wyniku sprawy zakończonej
wyrokiem decyduje w pierwszej kolejności prawo materialne, gdyż to ono
wyznacza, jakie postępowanie dowodowe było konieczne w sprawie dla co najmniej
dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności oraz czy i jakie znaczenie miał
zebrany materiał lub dalsze wnioski dowodowe (art. 227, art. 217 § 3 k.p.c.).
Zasadniczy mankament skargi polega więc na braku zarzutów naruszenia prawa
materialnego, czyli na oparciu skargi tylko na podstawie kasacyjnej z art. 3983
§ 1
pkt 2 k.p.c. Tymczasem zasadnicze normy prawne wynikały z art. 4 ustawy z 27
czerwca 2003 r. o rencie socjalnej oraz z art. 12 i art. 13 ustawy z 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Skarżący nie zarzuca naruszenia tych
przepisów. Ten mankament rzutuje na ocenę zarzutów procesowych, gdyż dla nich
prawo materialne stanowi punkt odniesienia. Chodziło wszak o prawne a nie o
potoczne pojęcie całkowitej niezdolności do pracy. Oczywiście w tym miejscu
ocena ta nie musi iść dalej, gdyż na etapie przedsądu nie ocenia się podstaw
kasacyjnych skargi a tylko wskazaną we wniosku podstawę przedsądu. Występuje
tu jednak zależność, gdyż podstawa przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. w tej
sprawie jest silnie związana z podstawą kasacyjną albowiem ta również
koncentruje się na zarzutach procesowych. Przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania tylko ze względu na zarzuty procesowe nie gwarantuje dalszego jej
powodzenia, gdyż skargi nie oparto na podstawie przedsądu z art. 3983
§ 1 pkt 1
k.p.c. Z tej przyczyny traci na znaczeniu szczegółowa analiza poszczególnych
zarzutów procesowych zawartych we wniosku o przyjęcie skargi, skoro podstawa
4
kasacyjna skargi nie zarzuca naruszenia prawa materialnego. Niezależnie od takiej
negatywnej oceny wniosku o przyjęcie skargi, nieuprawniona jest teza, że w
sprawie brak było wymaganego postępowania dowodowego. Sąd mógł uznać, iż
zebrany materiał dowodowy dostatecznie wyjaśnia sporne okoliczności. W sprawie
nie ustalono iż skarżący był nadal całkowicie niezdolny do pracy. Na etapie
przedsądu nie wymaga to kategorycznego potwierdzenia, gdyż zachodzi związanie
ustalonym stanem faktycznym na którym oparto zaskarżony wyrok a podstawą
skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny
dowodów - art. 39813
§ 2 k.p.c. oraz 3983
§ 3 k.p.c. Zasady te obowiązują również
na etapie przedsądu, w przeciwnym razie zachodziłby dysonans między etapem
przedsądu i późniejszym rozpoznaniem skargi z ograniczeniami wynikającymi z
tych przepisów. Prowadzi to do końcowego stwierdzenia, że zarzuty i argumentacja
wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania nie są wystarczające do uznania, że
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).