Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 czerwca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Piotr Wójtowicz

Sędziowie: SSA Joanna Kurpierz

SSA Lucyna Świderska-Pilis (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2015 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi W. G.

o stwierdzenia przewlekłości postępowania

w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w S. (sygn. akt I C 1178/11) i Sądem Okręgowym w Katowicach (sygn. akt III Ca 879/14)

z powództwa W. G. przeciwko (...) Spółce z o.o. Spółce Komandytowej w S.

o zapłatę

postanawia:

1)  stwierdzić, że w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym wS. i przed Sądem Okręgowym w Katowicach nastąpiła nieuzasadniona przewlekłość postępowania;

2)  przyznać na rzecz skarżącego W. G. od Sądu Okręgowego w Katowicach kwotę 2 000 (dwa tysiące) zł;

3)  zwrócić skarżącemu opłatę od skargi w kwocie 100 (sto) zł.

Sygn. akt I S 48/15

UZASADNIENIE

W. G. domagał się stwierdzenia przewlekłości postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w S. (sygn. akt I C 1178/11) i Sądem Okręgowym w Katowicach (sygn. akt III Ca 879/14), przyznania na jego rzecz kwoty 2 000 zł oraz zasądzenia kosztów postępowania.

Uzasadniając skargę skarżący podnosił, że pozew wszczynający postępowanie został wniesiony 29 września 2011 r. Pierwsza rozprawa przed Sądem Rejonowym w S. odbyła się 14 lutego 2012 r. a kolejne 27 marca 2012 r. i 16 maja 2014 r. Termin rozprawy apelacyjnej został wyznaczony na 10 kwietnia 2015 r. Od wniesienia pozwu minęło 1 289 dni, co pozwala wyznaczyć średni czas pomiędzy rozprawami na 322 dni, czyli prawie 11 miesięcy.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego w Katowicach wnosił o jej oddalenie, podnosząc że akta sprawy przedstawione zostały Sądowi Okręgowemu w Katowicach w dniu 31 października 2014 r. z apelacją powoda. W dniu 30 stycznia 2015 r. wyznaczona została rozprawa na dzień 10 kwietnia 2015 r. Dokonanie czynności w postaci skierowania sprawy na rozprawę po upływie 3 miesięcy od dnia wpływu akt do Sądu Okręgowego w Katowicach nie miało żadnego wpływu na termin pierwszej rozprawy, bowiem z uwagi na ilość wpływających spraw terminy te są wyznaczane zgodnie z kolejnością wpływu.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Rejonowego wS. wnosił o jej oddalenie. Wskazał, że w okresie pomiędzy wytoczeniem powództwa a wyznaczeniem pierwszego terminu rozprawy skarżący uzupełniał braki formalne pozwu, załatwiane były też jego wpadkowe wnioski i zażalenia. Z uwagi zaś na charakter i rodzaj dochodzonego roszczenia, koniecznym było dopuszczenia dowodu z opinii biegłego sądowego, ustalenie osoby którego okazało się dość czasochłonne. Sąd jednakże czynił starania o możliwie szybkie i wszechstronne rozważenie podnoszonych okoliczności, działając w sposób wnikliwy i rozważny, podejmując czynności procesowe bez zbędnej zwłoki.

Sąd Apelacyjny ustalił następujący przebieg postępowania:

Powód W. G. w dniu 29 września 2011 r. złożył w Sądzie Rejonowym w S. pozew o zapłatę. Zarządzenie o uzupełnienie braków formalnych pozwu wydane zostało w dniu 10 października 2011 r. Po ich uzupełnieniu w dniu 2 listopada 2011 r. i sprawdzeniu dowodu uiszczenia opłaty zarządzeniem z dnia 4 stycznia 2012 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 14 lutego 2012 r. Rozprawa odroczona została na 27 marca 2012 r. - powoda zobowiązano do złożenia pisma procesowego zawierającego tezę dowodową odnośnie opinii biegłego i określenia rodzaju dokumentacji technicznej, która powinna stanowić podstawę opinii. Kolejna rozprawa odbyła się 27 marca 2012 r., w trakcie której zobowiązano powoda do złożenia protokołu odbioru robót i rozprawę odroczono celem dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. Dowód z opinii biegłego dopuszczony został na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 czerwca 2012 r. Biegły pismem z dnia 15 lipca 2012 r. zwrócił akta, podając że nie jest w stanie terminowo wykonać opinii. Akta ponownie wysłane zostały biegłemu na podstawie zarządzenia z 10 września 2012 r. z prośbą o wykonanie opinii w terminie 40 dni. Opinia wpłynęła do Sądu 4 stycznia 2013 r. Odpis opinii wysłany został stronom na podstawie zarządzenia z dnia 10 stycznia 2013 r. 5 lutego 2013 r. wydane zostało postanowienie o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia i wezwano powoda o uzupełnienie zaliczki. Pisma stron, ustosunkowujące się do opinii, wpłynęły 18 lutego 2013 r. i 6 marca 2013 r. Dnia 3 marca 2013 r. wpłynęło zażalenie powoda na postanowienie o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia. Zarządzenie wzywające o opłatę zażalenia wydane zostało 10 czerwca 2013 r. 6 września 2013 r. wydane zostało postanowienie zabezpieczające. Akta wraz z zażaleniem na postanowienie o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia przekazane zostały Sądowi Okręgowemu w dniu 29 października 2013 r. W dniu 20 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie powoda, a akta zwrócone zostały Sądowi Rejonowemu w S. 26 marca 2014 r. W okresie kiedy akta sprawy znajdowały się w Sądzie Okręgowym wpłynęło zażalenie pozwanego na postanowienie zabezpieczające, któremu nadano bieg. 31 marca 2014 r. wyznaczony został termin rozprawy na dzień 16 maja 2014 r. 16 maja odbyła się rozprawa, a publikacja wyroku nastąpiła 28 maja 2014 r. 4 czerwca 2014 r. powód złożył wniosek o sporządzenie i doręczenia uzasadnienia, które wysłane mu zostało zarządzeniem z 18 czerwca 2014 r. 16 lipca 2014 r. powód złożył apelację. 28 sierpnia 2014 r. wezwano powoda o uzupełnienie braków fiskalnych apelacji i doręczono mu odpis zażalenia pozwanego na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia. Po uzupełnieniu przez powoda braków fiskalnych w dniu 23 września 2014 r. akta sprawy przekazane zostały Sądowi Okręgowemu wraz z zażaleniem i apelacją. Do Sądu Okręgowego akta wpłynęły 31 października 2014 r. Zarządzeniem z dnia 31 stycznia 2015 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 10 kwietnia 2015 r. Rozprawa ta została odroczona z uwagi na nieprawidłowe powiadomienie strony pozwanej. Tego samego dnia, na posiedzeniu niejawnym, rozpoznane zostało zażalenie pozwanego. Kolejna rozprawa wyznaczona została na dzień 2 czerwca 2015 r., a 11 czerwca 2015 r. wydany został wyrok.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skargę powoda uznać należy za uzasadnioną, gdyż zarówno postępowanie przed sądem pierwszej instancji jak i sądem odwoławczym dotknięte było nieuzasadnionymi przewłokami.

Jeśli chodzi o postępowanie przed Sądem Rejonowym w S., to Sąd Apelacyjny zauważa, że nadmierna zwłoka nastąpiła:

1)  w okresie od uzupełnienia braków formalnych pozwu, co miało miejsce 2 listopada 2011 r. a dniem 4 stycznia 2012 r., kiedy to dopiero wydane zostało zarządzenie o wyznaczeniu pierwszej rozprawy;

2)  w trakcie dwóch rozpraw - 4 stycznia 2012 r. i 27 marca 2012 r., w czasie których nie zostało wydane postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego, co nastąpiło dopiero na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 czerwca 2012 r.;

3)  w czasie wykonania opinii, który to okres (od dopuszczenia dowodu z opinii biegłego do jej wykonania) wynosił 6,5 miesiąca;

4)  w okresie postępowania zażaleniowego, gdyż 3 marca 2013 r. wpłynęło zażalenie powoda na postanowienie o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia, zarządzenie wzywające powoda o opłatę zażalenia na postanowienie w przedmiocie przyznania biegłemu wynagrodzenia wydane zostało po ponad 3 miesiącach (w dniu 10 czerwca 2013 r.) a akta wraz z zażaleniem przesłane zostały Sądowi Okręgowemu dopiero 29 października 2013 r.;

5)  w czasie kolejnego postępowania zażaleniowego, gdyż w dniu 28 sierpnia 2014 r. doręczono powodowi odpis zażalenia pozwanego na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia, które to zażalenie złożone zostało niemalże rok wcześniej (23 września 2013 r.).

W ocenie Sądu Apelacyjnego wyżej przedstawione okresy świadczą o opieszałości. Samo wydanie zarządzenia o wyznaczeniu terminu pierwszej rozprawy nastąpiło w okresie 2 miesięcy od uzupełnienia braków formalnych pozwu. W trakcie dwóch rozpraw ograniczono się jedynie do przedstawienia stanowiska powoda, które było znane z pozwu, a mimo złożenia przez powoda wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego i podjęcia przez Sąd czynności świadczących o tym, że dowód takowy jest zasadny, nie zostało w trakcie rozpraw wydane postanowienie o dopuszczeniu tego dowodu, co nastąpiło na posiedzeniu niejawnym dopiero po trzech miesiącach. Biegły sporządzał opinię przez okres 4 miesięcy i nie był w tym czasie dyscyplinowany. Też postępowanie zażaleniowe odnośnie przyznania biegłemu wynagrodzenia, które powinno toczyć się równolegle do merytorycznego toku rozpoznania sprawy, było nadmiernie przewlekłe. Zarządzenie wzywające powoda o opłatę zażalenia wydane zostało po trzech miesiącach od złożenia zażalenia, a akta przekazane zostały Sądowi Okręgowemu w Katowicach po kolejnych czterech miesiącach. Zażalenie pozwanego na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia doręczone zostało powodowi po nieomalże roku od jego złożenia. Zaznaczyć należy, że w czasie postępowania zażaleniowego nie były podejmowane inne czynności zmierzające do merytorycznego rozpoznania sprawy. Prezes Sądu Rejonowego w S. w żaden sposób nie usprawiedliwił wyżej wskazanych opóźnień. W szczególności nie zostało wykazane by sędzia referent we wskazanych okresach przebywał na zwolnieniu lekarskim czy urlopie, ponadto nawet gdyby tak było, wskazane czynności były technicznymi, które mogły być dokonane przez innego sędziego zastępującego sędziego referenta.

Jeśli chodzi o postępowanie przed Sądem Okręgowym w Katowicach to wystarczy podać, że akta warz z zażaleniem na postanowienie o przyznaniu biegłemu wynagrodzenia przekazane zostały Sądowi Okręgowemu w dniu 29 października 2013 r., zażalenie rozpoznane zostało dopiero 20 stycznia 2014 r., a akta zwrócone zostały Sądowi Rejonowemu w S. dopiero 26 marca 2014 r. Ogółem zatem – w związku z zażaleniem na przyznanie biegłemu wynagrodzenia – akta znajdowały się w Sądzie Okręgowym przez okres 5 miesięcy.

Ponownie akta sprawy, wraz apelacją powoda, wpłynęły do Sądu Okręgowego 31 października 2014 r., a dopiero po 3 miesiącach wydane zostało zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy na dzień 10 kwietnia 2015 r. W dniu 10 kwietnia 2015 r. rozprawa uległa odroczeniu, z uwagi na nieprawidłowe powiadomienie pozwanego.

Prezes Sądu Okręgowego nie usprawiedliwił zasadnie tych opóźnień. Zażalenia rozpoznaje się na posiedzeniu niejawnym, zatem okres 5 miesięcy zalegania akt jest zbyt długi, zwłaszcza że chodziło o kwestię wpadkową, jaką jest przyznanie biegłemu wynagrodzenia. Też nie zasługuje na uwzględnienie twierdzenie, że wyznaczenie terminu rozprawy apelacyjnej dopiero po trzech miesiącach nie miało żadnego wpływu na termin pierwszej rozprawy, bowiem z uwagi na ilość wpływających spraw terminy te są wyznaczane zgodnie z kolejnością wpływu. Po pierwsze teza ta nie została w żaden sposób udokumentowana (np. wykazem wpływu akt do Wydziału III Sądu Okręgowego w Katowicach), a po wtóre gdyby nawet istotnie tak było, to zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy na dzień 10 kwietnia 2015 r. winno zostać wydane w stosownym czasie od wpływu akt do tegoż Sądu. Nadto strona pozwana została z winy Sądu nieprawidłowo wezwana na rozprawę z dnia 10 kwietnia 2015 r., co skutkowało jej odroczeniem.

Z przedstawionych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 12 ust. 2, 4 i 6 oraz art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) orzekł jak w sentencji.