Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Protokolant: protokolant sądowy K. Z.

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2015 roku w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K. (1) i J. G.

przeciwko Gminie Miejskiej K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie

z dnia 17 grudnia 2014 roku, sygnatura akt I C 849/14/S

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że kwotę „6.877,95 zł (sześć tysięcy osiemset siedemdziesiąt siedem złotych 95/100)” zastępuje kwotą „3.677,98 zł (trzy tysiące sześćset siedemdziesiąt siedem złotych 98/100)”, kwotę „3.248,45 zł” zastępuje kwotą „1.893,61”, kwotę „1.240,18 zł” zastępuje kwotą „595,05”, kwotę „2.180,68 zł” zastępuje kwotą „1.083,91” i kwotę „208,64 zł” zastępuje kwotą „105,41”;

2.  zasądza od powodów solidarnie na rzecz strony pozwanej kwotę 460 zł (czterysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

Wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 28 maja 2015 r.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy zasądził od Gminy Miejskiej K. solidarnie na rzecz powodów J. K. (1) i J. G. kwotę 6 877,95 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 3 248,45 zł od 13 sierpnia 2013 r., od kwoty 1 240,18 zł od 17 października 2013 r., od kwoty 2 180,68 zł od 27 grudnia 2013 r. i od kwoty 208,64 zł od 17 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty (pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II), nakazał ściągnąć od powodów solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie kwotę 474,20 zł tytułem brakującej zaliczki na poczet opinii biegłego (pkt III) oraz zasądził od Gminy Miejskiej K. solidarnie na rzecz powodów kwotę 890,22 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt IV).

Za okoliczności bezsporne uznał Sąd, że powodowie, jako wspólnicy spółki cywilnej (...) s.c. są współwłaścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w K.. Sąd orzekł eksmisję zajmujących lokal M. K., J. K. (2) i B. K. oraz ich małoletnich dzieci przyznając im prawo do lokalu socjalnego z zasobów mieszkaniowych Gminy Miejskiej K. i wstrzymał wykonanie eksmisji do czasu złożenia im przez Gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wyrok eksmisyjny uprawomocnił się 11 kwietnia 2013 r.. Gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego w okresie objętym żądaniem pozwu. Byli lokatorzy w okresie od kwietnia 2013 r. do grudnia 2013 r. wpłacali powodom regularnie po 400 zł miesięcznie za korzystanie z lokalu. Gmina Miejska K. dobrowolnie wypłaciła powodom tytułem odszkodowania za okres objęty żądaniem pozwu (kwiecień-grudzień 2013 r.) łącznie kwotę 9 709,04 zł. Powodowie wzywali Gminę do zapłaty odszkodowania w piśmie z 8 sierpnia 2013 r. doręczonym Gminie 12 sierpnia 2013 r., w piśmie z 10 października 2013 r. doręczonym Gminie 15 października 2013 r. (k. 94) oraz w piśmie z 11 grudnia 2013 r. doręczonym Gminie 23 grudnia 2013 r. (k. 94).

Ponadto Sąd ustalił, że czynsz wolnorynkowy możliwy do uzyskania z tytułu wynajęcia lokalu w okresie objętym żądaniem pozwu wynosił 1 779 zł miesięczne. W okresie objętym żądaniem pozwu w lokalu mieszkało 5 osób. Byli lokatorzy w zajmowanym mieszkaniu mieli zamontowane własne subliczniki wody, a o miesięcznym zużyciu wody informowali administratora. I tak w poszczególnych miesiącach 2013 r. zużyli: w kwietniu, maju i czerwcu po 8 m ³, w lipcu 5 m ³, w sierpniu 4 m ³, we wrześniu 5 m ³, w październiku 8 m ³, w listopadzie 6 m ³ a w grudniu 9 m ³ wody. Przez ten okres koszt 1 m ³ wody wynosił 9,03 zł. Byli lokatorzy zobowiązani byli również do zapłaty opłaty za utrzymanie wodomierza, która w okresie objętym żądaniem pozwu wynosiła 0,31 zł. Za wywóz śmieci od kwietnia do czerwca 2013 r. mieli obowiązek płacić miesięcznie kwotę 97,70 zł, a od lipca do grudnia 2013 r. kwotę niższą, bo 72,50 zł.

Ustalając stan faktyczny sąd oparł się na autentycznych dowodach z dokumentów, wiarygodnych zeznaniach świadka J. P. opinii biegłej E. H..

Podstawą częściowego uwzględnienia żądania pozwu był przepis art. 417 § 1 k.c. Przesłankami odpowiedzialności Gminy Miejskiej K. są szkoda, bezprawne działanie lub zaniechanie i związek przyczynowy pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Odpowiedzialność odszkodowawcza Gminy nie jest uzależniona od winy, a jej podstawą jest sam fakt niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku Sądu. Powodowie zasadnie domagali się od Gminy odszkodowania obejmującego opłaty za media (opłaty za wodę, wodomierz i wywóz śmieci) za miesiące maj – grudzień. Sąd w uzasadnieniu przestawił szczegółowe wyliczenie należnych kwot. Żądanie odszkodowania z tytułu lucrum cessans częściowo było niezasadne. Powodowie mogli bowiem zasadnie domagać się z tego tytułu kwoty po 1 779 zł miesięcznie, tyle bowiem wynosił czynsz wolnorynkowy możliwy do uzyskania w okresie objętym żądaniem pozwu, przy czym za miesiąc kwiecień 2013 r. proporcjonalnie, tj. 1 126,70 zł (za 19 dni kwietnia). Ostatecznie zatem w pkt I wyroku Sąd zasądził solidarnie na rzecz powodów kwotę 6 877,95 zł, na którą złożyły się kwota odszkodowania po 1 779 zł miesięcznie, przy czym za kwiecień 2013 r. 1 126,70 zł plus należności za media, którą to sumę należało pomniejszyć o wpłaty dokonane przez Gminę i byłych lokatorów (za wyjątkiem wpłaty 400 zł w miesiącu kwietniu 2013 r., bowiem powodowie zasadnie zaliczyli tę wpłatę na poczet odszkodowania za okres od 1 do 11 kwietnia 2013 r., tj. na poczet kwoty 652,30 zł). Dalej idące żądanie oddalono (pkt II wyroku). O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. i art. 455 k.c. Strona pozwana była kilkakrotnie wzywana do zapłaty odszkodowania. Po raz pierwszy w piśmie z dnia 8 sierpnia 2014 r. doręczonym Gminie 12 sierpnia 2013 r., jednakże wezwanie to dotyczyć mogło jedynie odszkodowania za okres do dnia wezwania (od 12 kwietnia 2013 r. do 12 sierpnia 2013 r.), a zatem odszkodowania w łącznej kwocie 3 248,45 zł (przy uwzględnieniu proporcji za kwiecień i sierpień 2013 r.). Od tej kwoty odsetki należało zatem zasądzić od 13 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty. Drugie wezwanie z daty 10 października 2013 r. obejmowało okres od 13 sierpnia 2013 r. do 30 września 2013 r., a zatem odsetki od kwoty odszkodowania, której dotyczyło wezwanie (1 240,18 zł) należało zasądzić od dnia 17 października 2013 r. do dnia zapłaty (Gmina przyznała, że wezwanie doręczono jej wcześniej). Trzecie wezwanie do zapłaty z daty 11 grudnia 2013 r. obejmowało okres od 1 października do 23 grudnia 2013r., a zatem odsetki od kwoty odszkodowania, której dotyczył wezwanie (2 180,68 zł należało zasądzić od dnia 27 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty (Gmina przyznała, że wezwanie doręczono jej 23 grudnia 2013 r.). Powodowie nie wezwali Gminy do zapłaty za okres od 24 grudnia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. (kwota 208,64 zł), a zatem odsetki od tej kwoty należało zasądzić od dnia następnego po dniu doręczenia Gminie nakazu zapłaty. Dalej idące żądanie zasądzenia odsetek należało oddalić (pkt II wyroku). O kosztach orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. uwzględniając, że powodowie utrzymali się ze swoim żądaniem w 48,37 %.

Apelację od powyższego wyroku w zakresie pkt I wniosła strona pozwana. Orzeczeniu zarzuciła:

1.  naruszenie art. 316 k.p.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie polegające na pominięciu ujawnionego i niespornego między stronami faktu zapłaty przez osoby eksmitowane kwoty 3 200 zł, co doprowadziło do wydania wyroku o treści sprzecznej z ustaleniami dokonanymi w toku postępowania sądowego;

2.  art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów, polegającej na pomięciu faktu dokonania na rzecz powodów należnych wpłat za lokal przez osoby eksmitowane, ujawnionych na rozprawie i niekwestionowanych przez strony, które to fakty miały istotne znaczenie dla ustalenia wysokości zobowiązania strony powodowej względem powodów z tytułu odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego osobom eksmitowanym, a nie zostały wzięte pod uwagę przez sąd przy ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, będący konsekwencją naruszenia wymienionych wskazanych przepisów proceduralnych, który doprowadził do uznania. że strona powodowa jest zobowiązana do zapłaty na rzecz pozwanych kwoty 6 877,95 zł zamiast 3 677,98 zł tytułem odszkodowania za niedostarczenie osobom wyeksmitowanym lokalu socjalnego.

Sad Rejonowy ustalił, że całkowita wysokość odszkodowania za okres objęty powództwem to 15 358,70 zł (1 779 zł miesięcznie x 8 miesięcy i 19 dni) plus opłaty za media w wysokości 1 228,33 zł . Zważywszy jednak na dokonaną przez powodów wpłatę kwoty 3 200 zł oraz wpłatę Gminy w wysokości 9 709,05 zł należne odszkodowanie winno zostać ustalone na kwotę 3 677,98 zł, a nie 6 877,95 zł. W konsekwencji zmianie powinny ulec kwoty, od których zasądzane były odsetki. Skarżąca podała, że nie zmniejszenie wysokości odszkodowania o kwotę 3 200 zł stanowi naruszenie art. 18 ust. 3 w zw. z ust. 5 u.o.p.l.,. Będzie ono także sprzeczne z zasadami odpowiedzialności in solidum i art. 5 k.c. Strona pozwana wniosła o zmianę orzeczenia poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwoty 3 677.98 zł wraz z odsetkami od kwoty 1 893,61 zł od 13 sierpnia 2013 r., od kwoty 595,05 zł od 17 października 2013 r., od kwoty 1 083, 91 zł od 27 grudnia 2013 r i od kwoty 105,41 zł od 17 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Powodowie oświadczyli, że pozostawiają apelację do uznania Sądu odwoławczego, wnosząc o nieobciążanie ich kosztami tego postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie (ust. 1), które odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu (ust. 2 zd. 1), przy czym osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł (ust. 3), a jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 kc (ust. 5). Słusznie zatem przyjął Sąd Rejonowy, że należne odszkodowanie winno wynieść finalnie za okres objęty pozwem 16 587,03 zł (suma czynszów = 15 358,70 zł i opłat za media = 1 228,33 zł) i że powinno być ono pomniejszone o wpłaty dokonane zarówno przez byłych lokatorów (3 200 zł), jak i przez Gminę (9 709,04 zł). Wywód taki, poprzedzony zresztą stosownymi ustaleniami faktycznymi, Sąd zawarł na stronie 4 uzasadnienia i zapewne jedynie przez zwykłą matematyczną omyłkę kwotę 16 587,03 zł obniżył jedynie o wpłatę Gminy. W tym miejscu więc uzasadnienie znalazły zarzuty apelacji. Uzyskaną przez Sąd Rejonowy kwotę 6 877,95 zł należało zatem obniżyć o kolejne 3 200 zł, co daje ostatecznie należne odszkodowanie w wysokości 3 677,95 zł (apelacja wylicza na kwotę minimalnie wyższą = 3 677,98 zł i taka wiązała Sąd odwoławczy). Prawidłowy był również wywód Sądu Rejonowego w zakresie należnych odsetek i w tym zakresie należało dokonać także jedynie proporcjonalnej do skali obniżenia odszkodowania zmiany.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 kpc, orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

Zmiana orzeczenia co do meritum sprawy nie pociągnęła za sobą zmiany orzeczenia o kosztach procesu przed Sądem I instancji, gdyż wyrok w zakresie kosztów nie został zaskarżony.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc. Na zasądzone 460 zł złożyły się kwoty: 160 zł tytułem opłaty sądowej od apelacji i 300 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika strony pozwanej, obliczonej na podstawie § 6 pkt. 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika powodów do odstąpienia od obciążania ich kosztami postępowania odwoławczego, a to dlatego, że ci, mając świadomość zasadności apelacji i zwykłej omyłki Sądu Rejonowego, nie podjęli działań zmierzających do tego, aby postepowanie apelacyjne się nie odbyło i aby nie powstały jego koszty, jak chociażby poprzez stosowne cofnięcie pozwu, już nawet po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy.