Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Mirosław Kędzierski (sprawozdawca)

Sędziowie SO Małgorzata Bonisławska-Kania

SO Piotr Kupcewicz

Protokolant sądowy Mateusz Pokora

przy udziale Janusza Bogacza - prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 25 czerwca 2015 r.

sprawy M. R. (1) s. J. i O., ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 279 § 1 k.k., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k.k., art. 209 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 8 stycznia 2015 roku - sygn. akt IV K 570/13

uchyla zaskarżony wyrok w pkt. II i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania; uchyla rozstrzygnięcie o karze łącznej (pkt. IV) wyroku; na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych w pkt. I i III wyroku wymierza oskarżonemu M. R. (1) karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności; w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. R. (1) oskarżony został o to, że :

1.  w dniu 5 czerwca 2004r. w B. przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z P. O. i S. Z. dokonał kradzieży z włamaniem do boksu handlowego na terenie targowiska, gdzie po zerwaniu dwóch kłódek zabezpieczających, dostał się do wnętrza, skąd zabrał w celu przywłaszczenia towar o wartości 4.277,20 zł, działając na szkodę M. P. (2), tj. o czyn z art.279§l kk;

2.  w dniu 7 października 2004r. w B. przy ul. (...) usiłował dokonać rozboju, używając przemocy wobec R. M., polegającej na szarpaniu za odzież w celu kradzieży torebki, w wyniku czego pokrzywdzona przewróciła się na schody, po których ciągnął ją , na skutek czego doznała ona obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego spiralnego złamania trzonu kości ramiennej lewej, porażenia nerwu promiennego lewego, rany tłuczonej w okolicy wyrostka łokciowego lewego, stłuczeń skóry wielomiejscowe, skutki przedmiotowego zdarzenia spowodowały u pokrzywdzonej naruszenie czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni, czym doprowadził R. M. do stanu bezbronności, a następnie usiłował zabrać w celu przywłaszczenia torebkę z zawartością dokumentów, pieniędzy w kwocie 500 zł, telefonu komórkowego, kart płatniczych o łącznej wartości 1.000 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na opór pokrzywdzonej, czym działał na szkodę R. M., tj. o czyn z art.l3§l kk w zw. z art.280§l kk wzw. z art.l57§l kk;

3.  w okresie od 31 maja 200Ir. do 4 sierpnia 2013r. w B. przy ul. (...) uporczywie uchylał się od łożenia renty alimentacyjnej na rzecz syna M. J. w miesięcznej kwocie 350 zł, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych , tj. o czyn z art.209§l kk.

Wyrokiem z dnia 8 stycznia 2015r. w sprawie sygn. akt IV K 570/13 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy :

I.oskarżonego M. R. (1) uznał za winnego popełnienia czynu
opisanego w punkcie 1 aktu oskarżenia z tym ustaleniem, że kłódki otworzono
za pomocą dopasowanego klucza i że działał wspólnie i w porozumieniu z
P. O. skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w
B. XVI Wydział Grodzki z 5 kwietnia 2005r. sygn. XVI K 469/05 oraz
S. Z., skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu
Rejonowego w B. XVI Wydział Grodzki z 31 października 2006r.
sygn. XVI K 675/06, tj. przestępstwa z art.279§l kk i za to , na podstawie
art.279§l kk, wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

II.oskarżonego M. R. (1) uznał za winnego tego, że w dniu 7
października 2004r. w B. przy ul. (...) usiłował
dokonać rozboju na R. M. (1) w ten sposób, że użył wobec niej przemocy

2

polegającej na szarpaniu za odzież, w wyniku czego pokrzywdzona przewróciła się na schody, po których ciągnął ją, na skutek czego doznała ona obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego spiralnego złamania trzonu kości ramiennej lewej, porażenia nerwu promiennego lewego, rany tłuczonej w okolicy wyrostka łokciowego lewego, stłuczeń skóry wielomiejscowe, co spowodowało u pokrzywdzonej naruszenie czynności narządu ciała na okres powyżej 7 dni, celem dokonania zaboru w celu przywłaszczenia torebki z zawartością dokumentów, pieniędzy w kwocie 500 zł, telefonu komórkowego, kart płatniczych o łącznej wartości 1.000 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na opór pokrzywdzonej, tj. popełnienia przestępstwa z art. 13§ 1 kk w zw. zart.280§l kk wzw. zart.l57§l kk wzw. z art. 11 §2 kk i za to , w myśl art.l4§l kk i art. 11 §3 kk, na podstawie art.280§ 1 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

I.  nadto M. R. (1) uznał za winnego tego, że w okresie od 31 maja 200Ir. do 4 sierpnia 2013r. w B. będąc zobowiązanym na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy V Wydział Rodzinny i Nieletnich z 19 września 1996r. sygn. V RC 1052/95 do łożenia renty alimentacyjnej w wysokości 120 zł, podwyższonej następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy V Wydział Rodzinny i Nieletnich z 25 listopada 1997r. sygn. V RC 847/97 do kwoty 200 zł, a następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy V Wydział Rodzinny i Nieletnich z 21 grudnia 1998r. sygn. V RC 1280/98 do kwoty 300 zł i wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Bydgoszczy V Wydział Rodzinny i Nieletnich z 5 listopada 2001r. sygn. V RC 903/01 do kwoty 350 zł, uporczywie uchylał się od łożenia renty alimentacyjnej na rzecz syna M. J., przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tj. popełnienia występku z art.209§l kk i za to, na podstawie art.209§l kk wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art.85 kk i art.86§l kk w miejsce jednostkowych kar pozbawienia wolności, orzeczonych w punkcie I - III wyroku wymierzył M. R. (1) karę łączną 2 lat pozbawienia wolności;

III.  zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońca oskarżonego oraz pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.

Obrońca zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej uznania oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa rozboju na osobie R. M. tj. pkt 2 wyroku, na korzyść oskarżonego. Na podstawie art.427§l i 2 kpk i art.438 pkt 2 kpk wyrokowi temu zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art.7 i art.410 kpk, polegającą na dowolnej, a nie swobodnej ocenie dowodów - tj. zeznań pokrzywdzonej R. M., polegającej na dowolnym przyjęciu na podstawie

3

tych samych zeznań, że oskarżony szarpał pokrzywdzoną raz za torbę, raz za odzież, podczas gdy z zeznań samej pokrzywdzonej i ustaleń Sadu wynika, że oskarżony szarpał tylko za torebkę oraz chwycił pokrzywdzoną za rękę, w wyniku czego doszło do obrazy prawa materialnego, polegającej na błędnym zakwalifikowaniu czynu oskarżonego tj. zakwalifikowaniu go jako czyn z art.280§l kk, podczas gdy czyn ten należało zakwalifikować jako przestępstwo usiłowania kradzieży, tj. czyn z art.l3§l kk w zw. z art.278§l kk w zw. z art.l57§l kk w zw. z art.l 1§2 kk. Podnosząc powyższy zarzut, na podstawie art.427§l kk, art.437§2 kk skarżący wniósł o :

1.zmianę pkt 2 wyroku, poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu z art. 13§ 1
kkwzw. zart.280§l kkwzw. zart.l57§l kkwzw. z art. 11 §2 kk, na art.l3§l
kk w zw. z art.278§ 1 kk w zw. z art. 157§ 1 kk w zw. z art. 11 §2 kk;

względnie :

2.uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, celem
jednoznacznego ustalenia czy oskarżony używał przemocy wobec osoby - tj.
pokrzywdzonej, czy też wobec przedmiotu tj. samej torebki bez naruszenia
nietykalności cielesnej pokrzywdzonej.

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej zaskarżył wyrok w zakresie pkt II i IV co do wysokości kary oraz przyjętej przez Sąd kwalifikacji popełnionego czynu zabronionego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

a.naruszenie prawa procesowego tj. :

-

art. 7 kpk poprzez dowolną, sprzeczną z rzeczywistością oceną materiału dowodowego zebranego w toku niniejszego postępowania przejawiającą się w uznaniu, iż aktualny stan zdrowia R. M. nie pozostaje w bezpośrednim związku z zachowaniem oskarżonego, podczas gdy z treści opinii sądowo-lekarskiej z dnia 22 kwietnia 2014r. sporządzonej przez dra n. med. W. M. jasno wynika, że aktualny stan zdrowia pokrzywdzonej w odniesieniu do lewej kończyny górnej pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowo-skutkowym z przedmiotowym zdarzeniem;

-

art,193§l kpk poprzez nieprzeprowadzenie przez Sąd I instancji dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia, w jaki sposób błędy medyczne, które nastąpiły w toku leczenia pokrzywdzonej wpłynęły na jej aktualny stan zdrowia;

-

naruszenie art.410 kpk i art.8§ 1 kpk poprzez oparcie się w wyroku na opiniach biegłych wydanych w innej sprawie cywilnej, które to opinie nie zostały sporządzone na potrzeby postępowania karnego;

-

naruszenie art.5§2 kpk zasady in dubio pro reo;

-

niezastosowanie art.415§4 kpk w zw. z art.46§l kk;

b.naruszenie prawa materialnego , tj. :

- art.l56§1 pkt 2 kk poprzez jego niezastosowanie i błędne przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił jedynie znamiona czynu

4

zabronionego stypizowanego w treści przepisu art.280§l kk w zw. z

art. 15 7 § 1 kk, podczas gdy oskarżony doprowadził pokrzywdzoną do

znacznej trwałej niezdolności do pracy, czym wypełnił znamiona czynu z

art.280§l kk wzw. z art.l56§l pkt 2 kk;

- art.86§1 i art.53§l i 2 kk poprzez orzeczenie kary nieadekwatnej do

popełnionych przez oskarżonego czynów zabronionych.

W konsekwencji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie pkt

II i IV oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie

o zmianę pkt II wyroku poprzez uznanie oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa

z art. 13§1 kk w zw. z art.280§l kk w zw. z art.l56§l pkt 2 kk i wymierzenie oskarżonemu

kary 5 lat pozbawienia wolności oraz zmianę pkt IV wyroku poprzez wymierzenie

oskarżonemu łącznej kary 7 lat pozbawienia wolności, ponadto na zasadzie art.415§5 kpk

w zw. z art.46§l kk wniósł o zasądzenie od oskarżonego na rzecz R. M. kwoty

50.000 zł i zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów postępowania, w tym

kosztów zastępstwa adwokackiego oskarżyciela posiłkowego w niniejszym postępowaniu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacje wniesione przez obrońcę oskarżonego i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zasługują na uwzględnienie, o ile domagają się uchylenia zaskarżonego wyroku i zarzucają temu wyrokowi naruszenie prawa procesowego mające wpływ na jego treść, co na obecnym etapie postępowania uniemożliwia racjonalne ustosunkowanie się sądu II instancji odnośnie prawidłowości ustaleń faktycznych, czyniąc zarzut w tym zakresie jako przedwczesny.

Powyższe rozstrzygnięcie jest wynikiem stwierdzonej sprzeczności miedzy treścią wyroku w części dotyczącej zarzutu popełnienia przestępstwa rozboju a częścią motywacyjną wyroku.

Generalnie uzasadnienie, jako dokument sprawozdawczy z sędziowskiej narady nad wyrokiem, powinno w sposób uporządkowany przedstawiać w części faktycznej ustalone przez sąd fakty oraz zawierać ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, ze wskazaniem, na jakich dowodach opierają się poszczególne ustalenia, oraz wyjaśnieniem, dlaczego imię dowody nie mogą być podstawą odmiennych ustaleń. Ustalone fakty muszą być na tyle precyzyjne, aby w ich świetle ocena prawna czynu przypisanego oskarżonemu nie nasuwała wątpliwości, zwłaszcza z punktu widzenia strony przedmiotowej przyjętego przestępstwa. Ważne jest dlatego dokładne przedstawienie osądzanego zdarzenia i to zgodnie z przyjętą wersją dowodową jego przebiegu. Spełnienie powyższych warunków pozwala uniknąć sprzeczności między częścią dyspozytywną wyroku, w szczególności przyjętym w niej opisem czynu oskarżonego, a jego uzasadnieniem w zakresie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Nie budzi wątpliwości, że nienależyte sporządzenie uzasadnienia stanowi obrazę przepisów postępowania (art. 424 k.p.k.). Sąd Okręgowy podkreśla jednak, że o trafności rozstrzygnięcia nie decyduje jego uzasadnienie, lecz materiał dowodowy stanowiący

5

podstawę orzeczenia. Uzasadnienie w ramach kontroli odwoławczej jest jedynie punktem wyjścia do zbadania zasadności rozstrzygnięcia, mającym wyłącznie ułatwiać ocenę wyroku wydanego przez organ orzekający w pierwszej instancji. A zatem, pełni ono ważną rolę w postępowaniu odwoławczym, lecz oczywiste jest, że tylko w wyjątkowych sytuacjach uchybienia związane z uzasadnieniem wyroku będą zmuszały do podjęcia decyzji reformatoryjnej albo kasatoryjnej.

W judykaturze powszechny jest pogląd, że owa obraza może mieć wpływ na treść orzeczenia jedynie wtedy, gdy istnieją sprzeczności między wyrokiem a jego uzasadnieniem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 1984 r. w sprawie I KR 6/84, OSNKW 1984/11-12/128; Z. Doda, Glosa, NP. 1988/2-3/s. 180-189) albo kiedy uzasadnienie nie zawiera tak ważnych elementów jak oceny dowodów czy ustaleń faktycznych (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 21 grudnia 1970 r. w sprawie IV k.p. 217/70, OSNKW 1971/5/73; z dnia 21 marca 1975 r. w sprawie VI KZP 39/74, OSNKW 1975/6/70; M. Cieślak, Glosa, PiP 1975/1 l/s. 168-171; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 września 2009 r. w sprawie II AKa 232/09 ). W pozostałych przypadkach uchybienie normie z art. 424 k.p.k. nie ma wpływu na treść orzeczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 lutego 2011 r. w sprawie II AKa 17/11, KZS 2011/6/46; L. Paprzycki, Komentarz aktualizowany do art. 424 Kodeksu postępowania karnego, SIP LEX 2013). Poza tym - co do zasady - naruszenie art. 424 k.p.k. nie może mieć wpływu na treść orzeczenia, ponieważ uzasadnienie jest aktem późniejszym od zaskarżonej decyzji procesowej. Zatem, tylko takie wady uzasadnienia mogą stanowić podstawę do skutecznie wywiedzionego środka odwoławczego, które wskazują na błędy popełnione przez Sąd w fazie poprzedzającej wyrokowanie i do tego, gdy usterki te uniemożliwiają - nie jedynie: utrudniają - kontrolę instancyjną. Tylko w naprawdę wyjątkowych sytuacjach wadliwie sporządzone uzasadnienie, przy prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu karnym i podjętej decyzji, będzie stanowić podstawę do wywiedzenia skutecznego środka zaskarżenia.

Przekładając powyższe wywody na grunt niniejszej sprawy, zauważyć należy iż tego rodzaju sytuacja właśnie w niniejszej sprawie ma miejsce.

Analiza zaskarżonego wyroku i jego uzasadnienia wskazuje jednoznacznie na istnienie oczywistej i rażącej sprzeczności między jego treścią a uzasadnieniem w zakresie rozstrzygnięcia o sposobie działania oskarżonego, a więc okoliczności decydującej o ewentualnym dopuszczeniu się przestępstwa rozboju. Pomiędzy treścią wyroku a uzasadnieniem istnieją bowiem sprzeczności tego rodzaju, że nie jest możliwa kontrola rozstrzygnięcia w tym zakresie. Treść wyroku wskazuje na to, że sąd I instancji Sąd I instancji w punkcie II przyjął że oskarżony "....użył wobec niej przemocy polegającej na szarpaniu za odzież ..." gdy tymczasem w pisemnych motywach rozstrzygnięcia czyniąc ustalenia faktyczne ( str. 3 uzasadnienia ) wskazał, że „ ...chwycił za torebkę R. M., zaczął za nią energicznie szarpać, tak aby ją wyrwać. Wskutek zastosowanej przemocy R. M. (1) została obrócona, przewrócona na schody jednak wciąż nie puszczała torebki, za którą oskarżony cały czas szarpał...". Zachodzi zatem zasadnicza różnica w ustaleniach Sądu co do sposobu użycia przemocy wobec pokrzywdzonej.

6

Sąd Okręgowy ma świadomość, że jak wskazano wyżej, nie zawsze istnienie sprzeczności pomiędzy treścią wyroku a uzasadnieniem powoduje niemożność skontrolowania wyroku i wywołuje konieczność jego uchylenia. Potrzeba taka jednak może nie zachodzić tylko wtedy, gdy zebrany materiał dowodowy pozwala w sposób jednoznaczny na rozstrzygnięcie, które ze sprzecznych stanowisk Sądu I instancji, wyrażonych w wyroku i jego uzasadnieniu, zasługuje na uwzględnienie. W niniejszej jednak sprawie tego rodzaju sytuacja nie zachodzi. Co więcej przyjęte w wyroku ustalenie, że oskarżony użył wobec pokrzywdzonej przemocy polegającej na szarpaniu za odzież nie ma jakiegokolwiek oparcia w materiale dowodowym. Z żadnych z zeznań R. M. takie działanie oskarżonego nie wynika. Z kolei twierdzenia pokrzywdzonej o „ szarpaniu za torebkę „ nie są jednoznaczne i konsekwentne na przestrzeni całego postępowania, co nakładało na Sąd określone obowiązki, z których ten żadną miarą się nie wywiązał. I tak w postępowaniu przygotowawczym ( k. 7a- 7b oraz k. 25 ) R. M. zeznała, że „ ... chwycił za moją torebkę, szarpiąc za nią. Ja nie puściłam torebki, a on nadal ciągnął zbiegając do wyjścia, usiłował wyrwać mi torebkę, przewrócił... i ciągnął po schodach. ..".Z kolei przed Sądem zeznała (k.704 ), że „...pan schodził z góry, chwycił mnie za rękę i mnie odwrócił i ciągnął do dołu...,,. Zeznania te są zatem odmienne od tych z postępowania przygotowawczego. Tymczasem nie spotkało się to z należytą reakcja Sądu, który po odczytaniu pokrzywdzonej jej zeznań i ich potwierdzeniu nie dociekał powodów rozbieżności, pozbawiając się możliwości ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia. Powyższe powoduje, iż w żaden sposób nie można zaaprobować ustalenia Sądu zawartego w wyroku, jakoby oskarżony "użył wobec pokrzywdzonej przemocy polegającej na szarpaniu za odzież". Takie ustalenie nie wynika z jakiegokolwiek dowodu co czyni je dowolnym.

Tymczasem ustalenie sposobu działania oskarżonego jest istotne z oczywistych względów. W myśl art. 280 § 1 k.k. z 1997 r. bowiem na zachowanie sprawcy rozboju składa się kradzież dokonana tylko w jeden ze sposobów wymienionych w tym przepisie. W piśmiennictwie wskazuje się na konieczność rozróżnienia tzw. przemocy pośredniej, skierowanej na przedmiot, od przemocy skierowanej bezpośrednio w stosunku do osoby ("wobec osoby"), która musi polegać co najmniej na naruszeniu nietykalności cielesnej osoby. Obowiązkiem Sądu orzekającego merytorycznie było zatem dokonanie poprawnej oceny prawnej czynu oskarżonego i ocena czy w działaniu oskarżonego były cechy "przemocy wobec osoby". Według niektórych poglądów posłużenie się w art. 280 § 1 określeniem "przemoc wobec osoby" eliminuje możliwość dokonania rozboju przy użyciu przemocy pośredniej, skierowanej na rzecz, aby tą drogą uniemożliwić opór ofiary. Znany jest pogląd wyrażony w wyroku SN z dnia 16 lipca 2002 r. (III KKN 329/01, Orz. Prok. i Pr. 2003, nr 1, poz. 9), iż nie jest rozbojem kradzież polegająca na wyrwaniu rzeczy z ręki pokrzywdzonego w celu jej zaboru. W konsekwencji według tych poglądów działanie polegające na wyrwaniu przedmiotu kradzieży z ręki pokrzywdzonego nie odpowiada żadnemu ze sposobów określonych w art. 280 kk.. Oddziaływanie siłą fizyczną wyłącznie na przedmiot kradzieży nie może być bowiem utożsamiane z "użyciem przemocy wobec osoby". Istnieją też poglądy odmienne dostrzegające iż „ ... przemoc stanowiąca o wyczerpaniu znamion przestępstwa określonego w art. 280 k.k., musi powodować

7

naruszenie nietykalności cielesnej, nie tylko odpowiednio ukierunkowaną i stanowiącą sposób objęcia przez sprawcę władztwa nad rzeczą, ale także mającą istotnie większy od minimalnego stopień intensywności i dolegliwości wobec pokrzywdzonego". Wprost tego rodzaju rozumienie wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2003 r. w sprawie II AKa 513/02 stwierdzając, że „co prawda oskarżony nie dotknął bezpośrednio ciała pokrzywdzonej, jednak jego zachowanie, a więc ciągnięcie ze znaczną siłą za pasek torebki, co spowodowało okręcenie tego paska na lewej ręce pokrzywdzonej i wykręcenie tej ręki oraz ból, a co dopiero doprowadziło do wypuszczenia paska z ręki przez pokrzywdzoną i kradzież torebki, niewątpliwie należy uznać za "użycie przemocy wobec osoby" w rozumieniu art. 280 § 1 k.k „.

W świetle powyższych poglądów szczególnej doniosłości nabiera kwestia prawidłowych ustaleń co do sposobu działania oskarżonego, w szczególności na czym polegało użycie przemocy wobec pokrzywdzonej. Czy szarpał ją za torebkę, za ubranie czy też za rękę. Powyższe ustalenie przy subsumpcji do normy art. 280 § 1 k.k. ma swoją doniosłość.

W konsekwencji w sytuacji faktycznej i prawnej niniejszej sprawy wskazana sprzeczność musi prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż narusza podstawowe zasady prawidłowego wyrokowania. Ma tu więc zastosowanie utrwalone już stanowisko Sądu Najwyższego, że gdy dochodzi do zasadniczej rozbieżności między dyspozycją wyroku i jego uzasadnieniem na piśmie, przyjmować należy, że jest to wypadek tak rażącego uchybienia, iż zaskarżony wyrok z tego powodu ostać się rzeczywiście nie może ( wyrok SN z dnia 28 grudnia 1979 r., V KRN 301/79.

Rozstrzyganie pozostałych zarzutów zawartych w apelacjach jest bezprzedmiotowe lub przedwczesne. Zgodnie bowiem z art.436 kpk sąd odwoławczy może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego postępowania.

Sąd Rejonowy zatem winien ponownie przeprowadzić postępowanie dowodowe w uchylonym zakresie ze szczególnym uwzględnieniem zeznań pokrzywdzonej R. M. uwzględniając przy tym poglądy i wskazania jakie zostały zawarte w niniejszym orzeczeniu Sądu Okręgowego.

Co do dowodów nie mających decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia, Sąd Rejonowy może skorzystać z art.442§2 kpk i poprzestać na ich ujawnieniu, chyba że w sprawie pojawią się nowe fakty lub okoliczności, które będą wymagały przeprowadzenia tych dowodów bezpośrednio przed sądem.

Choć postępowanie w niniejszej sprawie toczyć się będzie w nowej rzeczywistości prawno - procesowej to jednak Sąd odwoławczy dostrzega potrzebę wskazania na konieczność rozważenia przez Sąd I instancji przeprowadzenia dowodu z opinii (...) celem kompleksowego zaopiniowania kwestii obrażeń ciała jakich doznała pokrzywdzona w wyniku zdarzenia i wyjaśnienia jaki wpływ na jej obecny stan zdrowia ( niepełnosprawność ręki ), miały błędy lekarskie popełnione w toku jej leczenia a w

8

konsekwencji określenie stopnia zawinienia oskarżonego i prawidłowość przyjętej kwalifikacji prawnej.

Po przeprowadzeniu postępowania Sąd winien ocenić czy zebrane dowody pozwalają na przypisanie oskarżonemu zarzucanego mu przestępstwa i w jakim zakresie. Przy tym ocena zebranych dowodów w ewentualnie sporządzonym uzasadnieniu zapadłego wyroku winna pozostawać w zgodzie z wymogami art.7 kpk oraz uwzględniać wymogi przewidziane w art.424 kpk.

Konsekwencją uchylenia wyroku w części było uchylenie też kary łącznej i następnie wymierzenie nowej kary w pozostałym zakresie.

W tej mierze Sąd Okręgowy miał na uwadze, że priorytetową zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji, a kara łączna orzeczona na zasadzie absorpcji lub kumulacji -wyjątkiem. Żaden automatyzm nie może zasługiwać na aprobatę w wymiarze kary, gdyż zasada kumulacji byłaby wyrazem formy odpłaty, a zasada absorpcji wyrazem formy nagrody.

Jest oczywistym, iż przy wymiarze kary łącznej przy wydawaniu wyroku łącznego należy brać pod uwagę przede wszystkim związek podmiotowy lub przedmiotowy między poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary oraz charakter tego związku, czy jest on odległy, ścisły, czy też w ogóle go brak, a ponadto sąd winien rozważyć, czy okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary łącznej.

Powyższe przesłanki zostały dostrzeżone przez Sąd I instancji, choć nie zostały one w sposób należyty docenione.

Realia niniejszej sprawy tymczasem wskazują na zasadność wymierzenia M. R. (1) kary z zastosowaniem zasady asperacji, ale zbliżonej do zasady absorpcji.

Jednoznacznie przemawia za tym brak związku przedmiotowego między poszczególnymi czynami i długa odległość czasowa między nimi. Z drugiej strony należy mieć na uwadze i to, że łączeniu podlegają wyłącznie dwa zbiegające się czyny.

W konsekwencji, zdaniem Sądu odwoławczego, karą łączną jaką należało wymierzyć oskarżonemu, była kara roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Kara w tej właśnie wysokości spełni wszelkie wymogi, jakie kara winna spełniać w zakresie społecznego oddziaływania oraz celów, jakie ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego.

Mając na uwadze powyższą argumentację, orzeczono jak w sentencji.