Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VII Wydział Karny z siedzibą w Hajnówce w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marcin Mosiołek

Protokolant: Joanna Koszel

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 09 i 23 czerwca 2015 roku w Hajnówce

sprawy z oskarżenia Prokuratury Rejonowej w Hajnówce

M. J. syna H. i L. z domu P.

urodzonego dnia (...) w H.

oskarżonego o to, że:

w dniu 18 grudnia 2014 r. około godziny 09:00 w miejscowości N. kierował samochodem osobowym marki M. o nr rej. (...) nie stosując się do zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim, II Wydział Karny w wyroku za sygn. akt II K 254/06 z dnia 30.11.2006 r.

to jest o czyn z art. 244 kk

orzeka

1.  Oskarżonego M. J. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu.

2.  Na podstawie art. 632 pkt. 2 kpk stwierdza, iż koszty postępowania w niniejszej sprawie ponosi w całości Skarb Państwa.

Sędzia:

Sygn. akt VII K 146/15

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku przewodu sądowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 grudnia 2014 r. około godziny 9:00 w miejscowości N., na drodze wojewódzkiej numer (...) patrol policji w składzie post. A. P. i asp. R. J. zatrzymał do kontroli drogowej samochód osobowy marki M. (...) o numerze rej. (...). Samochodem tym kierował mieszkaniec H. M. J.. Po sprawdzeniu w komputerowym systemie policji policjanci stwierdzili, że M. J. figuruje tam jako osoba posiadająca aktualny zakaz kierowania pojazdami wszelkimi mechanicznymi oraz rowerami orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim II Wydział Karny z dnia 30 listopada 2006 r., sygn. akt II K 254/06 orzeczony na okres 8 lat. W związku z tym policjanci poinformowali kierującego o tym, że wobec niego zostanie wszczęte postępowanie z art. 244 kk i pojazd przekazali innej osobie.

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody:

Zeznania świadka A. P., jej notatkę urzędową i notatnik służbowy (k. 71v, k. 1, k. 77 - 78), zeznania świadka R. J. (k. 71 – 71v) wyjaśnienia oskarżonego M. J. (k. 70v, 14 – 15), odpis prawomocnego wyroku (k. 2), informację z Krajowego Rejestru Karnego (k. 10 - 11).

M. J. został oskarżony o to, że w dniu 18 grudnia 2014 r. około godziny 09:00 w miejscowości N. kierował samochodem osobowym marki M. o nr rej. (...) mimo zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat od dnia 7 grudnia 2006 roku do dnia 07 grudnia 2015 roku orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim II Wydział Karny w wyroku za sygn.. akt II K 254/06 z dnia 30.11.2006 r. tj. o czyn z art. 244 kk.

Oskarżony M. J. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że w 2006 roku Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim orzekł wobec niego środek karny w postaci 8 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerowych. Wskazał, że w 2007 roku poszedł do więzienia, gdzie spędził łącznie 4,5 roku od maja 2007 roku do listopada 2011 roku. Jak wskazał oskarżony chodził do Starostwa Powiatowego w H., gdzie dowiedział się, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych upływa mu w dniu 07 grudnia 2014 r. i uzyskał profil, umożliwiający mu zapisanie się na kurs prawa jazdy. Myślał również, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych upłynął mu w dniu podawanym przez Starostwo Powiatowe w H.. Po zapisaniu się na kurs prawa jazdy i po tym jak w dniu 18 grudnia został zatrzymany przez policję w dniu 19 grudnia 2014 roku poszedł ponownie do Starostwa Powiatowego w H. po zaświadczenie, z którego wynika, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych upłynął mu w dniu 07 grudnia 2014 r. Oskarżony stwierdził, że był pewien że zakaz mu upłynął i prowadząc samochód w dniu 18 grudnia 2014 r. myślał, że nie ma już wobec niego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Sąd zważył, co następuje:

W oparciu o zgromadzone dowody brak jest podstaw do uznania, iż oskarżony popełnił przestępstwo z art. 244 kk.

Bezspornym było w oparciu o zeznania świadków A. P. (k. 71v) i R. J. (71 - 71v), że oskarżony M. J. został zatrzymany w dniu 18 grudnia 2014 r. około godziny 9:00, kiedy na drodze wojewódzkiej numer (...) w miejscowości N. kierował samochodem osobowym marki M. (...) o numerze rej. (...). Zeznania te wskazywały ponadto, iż w trakcie kontroli w oparciu o system policji okazało się, że oskarżony M. J. posiada orzeczony i obowiązujący zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, który według świadka A. P. obowiązywał od 07.12.2006 roku do dnia 07.12.2015 roku. Treść tych zeznań potwierdzały zapisy notatki urzędowej (k. 1) i notatnika służbowego post. A. P. (k. 77 – 78).

Okoliczności kierowania samochodem osobowym i zatrzymania przez policję nie kwestionował w swoich wyjaśnieniach M. J., który potwierdził w obu swoich wyjaśnieniach, że został zatrzymany w dniu 18 grudnia 2014 r., kiedy w N. kierował samochodem (k. 70v, 15). Wyjaśnienia te w tym zakresie nie budziły żadnych wątpliwości jako zgodne z pozostałym materiałem dowodowym.

Jak wynikało z odpisu prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 30 listopada 2006 r. sygn. akt II K 254/06, wobec M. J. orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat (k. 2), co potwierdza również zapis w Krajowym Rejestrze Karnym (k. 3-4). Wyrok ten uprawomocnił się dnia 07 grudnia 2006 r.

Bezsporne jest również, że w okresie od 14 maja 2007 roku do dnia 12.11.2011 roku oraz od dnia 05.02.2014 – 05.05.2014 r. M. J. odbywał kary pozbawienia wolności (k. 36, k. 20 – 25).

Tym samym ze względu na treść art. 43 § 2 kk, który stanowi, że zakaz obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia, zaś okres na który środek orzeczono nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo, należało przyjąć, że 8 letni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, orzeczony wobec oskarżonego wyrokiem z dnia 30 listopada 2006 roku w sprawie II K 254/06 zaczął biec od dnia 08 grudnia 2006 roku do dnia 14 maja 2007 roku, po czym w tym dniu nastąpiło wstrzymanie jego biegu do dnia 12 listopada 2011 roku, kiedy oskarżony opuścił zakład karny. Od tego dnia należy zatem liczyć dalszy okres tego zakazu przekraczający 7 i pół roku. Niewątpliwie zatem, ze względu na treść art. 43 § 2 kk, w dniu 18 grudnia 2014 r. obowiązywał oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczony wyrokiem z dnia 30 listopada 2006 roku w sprawie II K 254/06. Kierując wówczas samochodem osobowym oskarżony M. J. niewątpliwie naruszył ten zakaz.

Niemniej jednak brak było podstaw do skazania oskarżonego za zarzucany czyn ze względu na treść art. 28 § 1 Kodeksu karnego. Przepis ten stanowi bowiem, że nie popełnia umyślnie czynu zabronionego, kto pozostaje w błędzie co do okoliczności stanowiącej jego znamię.

Błąd istotny co do faktu wyłącza zawsze popełnienie umyślnego czynu zabronionego. Świadomość okoliczności stanowiących znamiona czynu zabronionego jest koniecznym elementem zamiaru, bez którego nie sposób postawić sprawcy zamiaru umyślności, brak zaś możliwości postawienia takiego zarzutu wyłącza możliwość przypisania sprawcy winy, co w efekcie wyłącza odpowiedzialność karną za takie przestępstwo (A. Wąsek w Kodeks karny. Komentarz. red. M. Filar. Warszawa 2008 str. 105).

Wyjaśnienia oskarżonego konsekwentnie wskazywały, że nie przyznaje się do zarzucanego mu czynu, gdyż według niego zakaz jaki wobec niego orzeczono już minął i nie obowiązywał go w dniu 18 grudnia 2014 r. kiedy prowadził samochód osobowy. Wskazując na tę okoliczność oskarżony podawał, że chciał zapisać się na prawo jazdy i dowiadywał się w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego w H. do kiedy ma orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Po uzyskaniu informacji, że upływa on w grudniu 2014 r. oskarżony po wskazanym mu terminie uzyskał w Starostwie Powiatowym w H. profil umożliwiający mu zapisanie się na kurs prawa jazdy, który ostatecznie jak wynika z akt sprawy ukończył i wydano mu nowe prawo jazdy. Oskarżony podkreślił, że gdyby wiedział, że ma obowiązujący zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych nie wsiadł by do samochodu, a ponadto nie wydano by mu profilu, umożliwiającego zapisanie się na kurs prawa jazdy, gdyż w przypadku posiadania zakazu prowadzenia pojazdów byłoby to niemożliwe.

Co więcej oskarżony przedłożył, wydany mu w dniu 19 grudnia 2014 r. dokument zawiadomienia o wykonaniu środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, z którego wynika, że początek zakazu liczy się dnia 07.12.2006 roku, a jego koniec upływa dnia 07.12.2014 roku (k. 26). Takie też obliczenie zakazu przesłało Starostwo Powiatowe w H. Komendzie Powiatowej Policji w H. (k. 26).

Okoliczności tego obliczenia przedstawiła świadek E. K. ze Starostwa Powiatowego w H., wskazując na okoliczność, iż według dokumentacji starostwa oskarżonemu upłynął zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i po jego upływie został mu wydany profil, uprawniający do zapisania się na kurs prawa jazdy. Przy czym świadek ta wskazała, że osoba, która posiada obowiązujący zakaz nie może otrzymać takiego profilu. Potwierdziła przy tym, że oskarżonemu w lutym 2015 r. wydano prawo jazdy po zdaniu przez niego egzaminu (k. 31v – 32, 72). Informacja jaką przesłało Starostwo wskazywał również, że oskarżonemu wydano profil umożliwiający zapisanie się na kurs prawa jazdy w dniu 08.12.2014 r., a zatem następnego dnia, po upływie zakazu obliczonego przez Starostwo (k. 79). Okoliczność ta potwierdza, że oskarżony faktycznie dowiadywał się w Starostwie Powiatowym w H. do kiedy ma orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, gdyż chciał zapisać się na kurs prawa jazdy. Następnego dnia po upływie zakazu obliczanego przez Starostwo Powiatowe w H. zgłosił się i uzyskał profil umożliwiający mu zapisanie się na kurs prawa jazdy.

Ponadto okoliczności wskazywane w zeznaniach policjantów wskazywały, że oskarżony podczas czynności kontroli drogowej był zaskoczony informacją, że posiada obowiązujący zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, gdyż jak wskazał R. J., twierdził on, że zakaz ten już mu minął w grudniu 2014 r. (k. 71v). Także post. A. P. podała, że oskarżony twierdził, iż nie zgadza się z tymi informacjami, które uzyskała z systemu (k. 71v). Dowody te potwierdzają zatem fakt braku świadomości oskarżonego w kwestii obowiązywania wobec niego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Okoliczności te wynikające z powyższych dowodów wskazują zdaniem Sądu, iż oskarżony M. J., jak twierdzi w swoich wyjaśnieniach, nie posiadał w dniu 18 grudnia 2014 r. świadomości, że ma nadal obowiązujący go, aktualny zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Zgodnie z art. 244 Kodeksu karnego kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności, prowadzenia pojazdów, wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, wstępu na imprezę masową, obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu albo nie wykonuje zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Przestępstwo to może być popełnione wyłącznie umyślnie, w każdej z postaci przestępczego zamiaru, przy wykazaniu, iż sprawca miał świadomość obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów (postanowienie SN z dnia 5 lutego 2009 r., II KK 254/08, LEX nr 486550, postanowienie SN z dnia 20 marca 2014 r., III KK 416/13, LEX nr 1444607, Prok.i Pr.-wkł. 2014/6/6). Ponieważ występek ten ma charakter umyślny, zatem podmiotową przesłanką odpowiedzialności jest świadomość sprawcy, iż narusza ciążący na nim z mocy orzeczenia sądu zakaz. Przy czym poza zamiarem bezpośrednim, zamiar ewentualny wchodzi w grę gdy sprawca uświadamia sobie możliwość, iż narusza zakaz lub obowiązek orzeczony przez sąd i z tym się godzi (A. Marek. Kodeks karny. Komentarz ABC 2006 str. 450). Z uwagi na umyślny charakter występku z art. 244 Kodeksu karnego, przestępstwa tego dopuszcza się tylko ten, kto ma świadomość obowiązywania zakazu lub obowiązku orzeczonego przez sąd i chce tego naruszenia, bądź też uświadamiając sobie możliwość obowiązywania zakazu lub obowiązku podejmując sprzeczne z nim działanie na jego naruszenie się godzi.

W realiach przedmiotowej sprawy, ze względu na informacje uzyskane w Starostwie Powiatowym, wskazujące błędnie, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych zakończył bieg w dniu 07.12.2014 r. oskarżony M. J. kierując pojazdem mechanicznym w dniu 18 grudnia 2014 r. w miejscowości N. pozostawał, jak wynika ze zgromadzonych dowodów w błędnym przeświadczeniu, że wobec niego nie obowiązuje już zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Nie było bowiem żadnych innych dowodów świadczących o tym, że oskarżony miałby mieć jakąkolwiek inną informację, niż pochodząca ze Starostwa Powiatowego w H. co do terminu upływu zakazu sądowego. Oskarżony przy tym zaprzeczył, aby znał treść art. 43 § 2 k.k. i wskazał, że nikt o uregulowaniach tego przepisu nie informował go, co należy uznać za twierdzenie wiarygodne, znajdujące potwierdzenie w zgromadzonych dowodach.

Błąd ten dotyczył zatem znamienia w postaci okoliczności obowiązywania zakazu sądowego. Tym samym ze względu na treść art. 28 § 1 Kodeksu karnego nie można przyjąć iż oskarżony umyślnie nie zastosował się do obowiązującego go zakazu sądowego.

Tym samym w oparciu o art. 17 § 1 pkt. 2 kpk w zw. z art. 414 § 1 kpk należało oskarżonego uniewinnić od popełnienia zarzucanego mu czynu.

W oparciu o art. 632 pkt. 2 kpk z uwagi na uniewinnienie należało kosztami procesu obciążyć Skarb Państwa.