Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział XV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Joanna Andrzejak-Kruk

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2014r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółka z o.o. w W.

przeciwko J. M. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 25 lipca 2014r.

sygn. akt V.C.510/14

oddala apelację.

/-/ Joanna Andrzejak-Kruk

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 25.11.2013r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Spółka z o.o. w W. wystąpił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego J. M. (1) kwoty 953,-zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9.06.2011r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód podniósł, że pozwanego łączyła z (...) SA umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych udokumentowana polisą z dnia 11.10.2011r., dotycząca samochodu C. (...) o podanym numerze (...). Na podstawie tej umowy pozwany zobowiązany był zapłacić składkę, z czego się nie wywiązał. W dniu 28.09.2012r. powód nabył od zakładu ubezpieczeń w drodze cesji wierzytelność z tytułu składki i domagał się jej zasadzenia wraz z odsetkami od dnia następnego po dacie wymagalności.

W dniu 29.11.2013r. referendarz sądowy wydał przeciwko pozwanemu nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając żądanie pozwu.

Pozwany złożył sprzeciw od powyższego nakazu, zaskarżając go w całości oraz wnosząc o oddalenie powództwa. Pozwany podniósł, że w dniu 25.06.2007r. sprzedał przedmiotowy samochód i w związku z tym umowa, na którą powołuje się powód, nie została podpisana przez niego.

Wyrokiem z dnia 25.07.2014r., sygn. akt V.C.510/14 Sąd Rejonowy Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu:

1.  oddalił powództwo;

2.  kosztami procesu obciążył powoda w zakresie przez niego poniesionym.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżając go w całości oraz zarzucając:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę dowodów, w szczególności umowy cesji z dnia 28.09.2012r. i wyciągu z załącznika nr 2 do tej umowy oraz przyjęcie, że powód nie nabył skutecznie wierzytelności dochodzonej pozwem i nie wykazał, że przysługiwała ona jego poprzednikowi prawnemu, pomimo że powód nabył wymagalną wierzytelność i złożył do akt sprawy właściwą polisę;

2) naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód nie nabył skutecznie wierzytelności dochodzonej pozwem i nie wykazał, że przysługiwała ona jego poprzednikowi prawnemu, pomimo że powód nabył wymagalną wierzytelność i złożył do akt sprawy właściwą polisę, a żaden przepis prawa nie wymagał, aby złożono poprzednią polisę i pozwany nie kwestionował jej istnienia.

Z uwagi na powyższe powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Z uwagi na fakt, iż Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego, niniejsze uzasadnienie ogranicza jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa ( art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wbrew zastrzeżeniom powoda, uzasadnienie zaskarżonego wyroku w pełni odpowiada wymogom art. 328 § 2 k.p.c., gdyż zawiera wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia ( ustalenie faktów, które Sąd Rejonowy uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej – s. 2-4 ) oraz wyjaśnienie jego podstawy prawnej ( s. 4-7 ). Skarżący nie twierdzi nawet, że uzasadnienie to pozbawione jest konkretnych elementów, o których mowa w powyższym przepisie, i w rezultacie nie pozwala na ocenę motywów orzeczenia oraz sprawdzenie, czy jest ono słuszne. Uzasadnienie zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. sprowadza zaś wyłącznie do przytoczenia treści tego przepisu.

Bezpodstawny był też zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., które skarżący wiązał z nieprawidłową – jego zdaniem – oceną dokumentu prywatnego w postaci umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 28.09.2012r. Należy podkreślić, że dokument ten Sąd Rejonowy uznał za wiarygodny i w oparciu o jego treść ustalił, że w powyższej dacie powód nabył od (...) SA (...) (...) z siedzibą w W. przysługujące zbywcy, a wynikające z umów ubezpieczenia OC, wierzytelności pieniężne szczegółowo wymienione w załączniku nr 2 do umowy oraz że w załączniku tym wskazana została m.in. wierzytelność wobec pozwanego wynikająca z umowy ubezpieczenia z dnia 11.10.2011r. Sąd Rejonowy słusznie uznał natomiast, że umowa sprzedaży wierzytelności nie stanowi dowodu wystarczającego dla przyjęcia, że zbywcy ( zakładowi ubezpieczeń ) rzeczywiście przysługiwała taka wierzytelność, czemu pozwany stanowczo przeczył. Analogiczne stanowisko zajmował zresztą w istocie również powód, skoro dla wykazania istnienia wierzytelności przedstawił dowód w postaci polisy, a ściślej – duplikatu polisy wystawionej w dniu 11.10.2011r.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, iż powyższa polisa była – jak ujmuje to apelacja – „właściwa” i wystarczająca dla wykazania zasadności powództwa, gdyż dokumentowała umowę, z której składki pozwany nie zapłacił. Z uzasadnienia pozwu w (...) wynikało, że pozwanego łączyła z C. umowa ubezpieczenia OC sporządzona w formie pisemnej w dniu 11.10.2011r. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaprzeczył jednak, aby podpisywał taką umowę i dopiero w odpowiedzi na sprzeciw powód przedstawił duplikat polisy, z której wynikało, iż w rzeczywistości dokumentowała ona wznowienie na kolejny okres ( od 8.06.2011r. do 7.06.2012r. ) wcześniejszej umowy ubezpieczenia, potwierdzonej polisą z dnia 7.08.2010r. Dodatkowo w piśmie procesowym z dnia 16.06.2014r. powód podniósł, że pozwany nie wypowiedział wcześniejszej umowy i nie poinformował o tym C.. Dopiero zatem w toku postępowania okazało się, że źródłem roszczenia zakładu ubezpieczeń ( i następnie powoda ) przeciwko pozwanemu jest tzw. ustawowa klauzula prolongacyjna z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. ) – w brzmieniu tego przepisu obowiązującym przed dniem 11.02.2012r. Zgodnie z jego treścią, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego w określonym terminie przed upływem okresu, na który zawarta została umowa ubezpieczenia, nie powiadomił na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważało się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy. Umowa ubezpieczenia, na którą powoływał się powód, miała zatem zostać zawarta automatycznie z upływem 12 miesięcy, kiedy obowiązywała poprzednia umowa ubezpieczenia.

Po otrzymaniu dokumentów dostarczonych przez powoda, pozwany w trakcie przesłuchania w charakterze strony nie potwierdził jednak faktu zawarcia wcześniejszej umowy ubezpieczenia dotyczącej przedmiotowego pojazdu ( k. 61). Nie można zatem uznać, że fakt ten został przez niego przyznany ( art. 229 i 230 k.p.c. ), zawłaszcza że pozwany utrzymywał, że wszelkie składki z tytułu ubezpieczenia OC miał uregulowane. Należy w tej sytuacji podzielić ocenę Sądu I instancji, iż dla stwierdzenia podstaw do zastosowania art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych /…/ konieczne było wykazanie, iż pozwany zawał z C. umowę ubezpieczenia udokumentowaną polisą z dnia 7.08.2010r., która na skutek jej niewypowiedzenia przez pozwanego w ustawowym terminie uległa „przedłużeniu” na kolejny okres, a ściślej – została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, za które nie opłacono składki. Powód nie zaoferował żadnych środków dowodowych zmierzających do wykazania powyższej okoliczności. W świetle art. 232 zd. 2 k.p.c. nie było zaś obowiązkiem Sądu Rejonowego przeprowadzanie w tym zakresie dowodów z urzędu czy też zobowiązywanie strony powodowej do przedkładania dokumentów mających potwierdzać jej stanowisko ( jak sugeruje to apelacja ). Powód jest przedsiębiorcą zajmującym się m.in. pośrednictwem finansowym i działalnością pomocniczą związaną z ubezpieczeniami ( zgodnie z wpisem w KRS ) oraz skupem wierzytelności ( co wynika ze znajdującej się w aktach umowy sprzedaży wierzytelności ), zaś w toku niniejszego procesu reprezentowany był przez radcę prawnego. Powód powinien był zatem samodzielnie zadbać o zrealizowanie spoczywającego na nim obowiązku przedstawienia dowodów na okoliczności, z których wywodził skutki prawne ( art. 232 zd. 1 k.p.c. ).

Sąd Rejonowy nie naruszył art. 6 k.c., gdyż nie budzi wątpliwości, że ciężar wykazania istnienia zobowiązania, a więc spełnienia przesłanek zastosowania art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych /…/ spoczywał na powodzie. Jak już wyżej wyjaśniono, obowiązkiem powoda było w szczególności udowodnienie, że pozwanego łączyła umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za wcześniejszy okres. Stosowny wniosek dowodowy powód zgłosił jednak dopiero w apelacji, gdzie zażądał – w trybie art. 248 § 1 k.p.c. – zobowiązania (...) SA (...) do przedłożenia egzemplarza polisy z dnia 7.08.2010r. Zdaniem Sądu Okręgowego wniosek ten był jednak spóźniony i z tego względu został oddalony. Z art. 381 k.p.c. wynika, że sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Powyższy przepis ma na celu dyscyplinowanie stron przez skłanianie ich do przedstawiania całego znanego im materiału faktycznego i dowodowego już w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. W rozpoznawanym przypadku wniosek dowodowy sformułowany w apelacji mógł zostać zgłoszony już przez Sądem Rejonowym, skoro chodziło o uzyskanie dokumentu sporządzonego w 2010r., a fakt jego wystawienia przez zakład ubezpieczeń wynikał z polisy z dnia 7.06.2012r. będącej w posiadaniu powoda. Wbrew stanowisku powoda, nie można też uznać, aby powołanie tego dowodu dopiero w apelacji było usprawiedliwione przebiegiem postępowania. Stanowisko procesowe pozwanego było jasne; zaprzeczył on, aby w okresie, za który powód dochodził zapłaty składki, łączyła go z (...) umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych dotycząca samochodu C. (...). Powód powinien był zatem już w I instancji udowodnić fakt zawarcia „pierwotnej” umowy ubezpieczenia, czego nie uczynił.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo zostało słusznie oddalone, a w konsekwencji, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

/-/ Joann a Andrzejak-Kruk