Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Beata Michalska ( spr. )

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak

SSA Iwona Szybka

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 maja 2015 r. w Ł.

sprawy W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T.

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 18 lutego 2015 r. sygn. akt V U 5312/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok tylko w ten sposób, że prawo do emerytury pomostowej przyznaje W. S. od 19 kwietnia 2014 r.;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie.

Sygn. akt III AUa 623/15

UZASADNIENIE

Ubezpieczony W. S. w dniu 29 maja 2014r. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z 21 maja 2014r. odmawiającej mu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art.4 i art.7 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008r., Nr 237, poz. 1656 ze zm.) . Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do ww. świadczenia, wnosząc o zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu od 1 września 1975r. do 25 stycznia 1977r. oraz od 17 stycznia 1979r. do 31 sierpnia 1994r. w Hucie (...) w P. Tryb. na stanowisku formowacza wyrobów szklanych ręcznie.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, podnosząc, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania emerytury pomostowej, określonych w art. 7 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na wymagane 15 lat pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie udowodnił tylko 5 lat, 6 miesięcy i 21 dni.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z 18 lutego 2015r., w sprawie o sygn. akt V U 5312/14, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od 4 marca 2014r.

Powyższe rozstrzygnięcie wydano po następujących ustaleniach faktycznych i prawnych:

W. S., ur. (...), po ukończeniu 55 lat złożył w dniu 4 marca 2014r. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej. Na dzień złożenia wniosku udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący ponad 25 lat. W dniu 18 kwietnia 2014r. wnioskodawca rozwiązał stosunek pracy. Do wniosku o emeryturę pomostową załączył zaświadczenie lekarskie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy. Organ rentowy uwzględnił okres zatrudnienia wnioskodawcy w warunkach szczególnych w wymiarze 5 lat, 6 miesięcy i 21 dni w Hucie (...) spółce jawnej w W. na stanowisku formowacza wyrobów szklanych ręcznie od 1 stycznia 2008r. do 18 kwietnia 2014 r.

Jak ustalił Sąd Okręgowy, od 1 września 1975r. do 31 sierpnia 1994r. ubezpieczony był zatrudniony w Hucie (...) w P. na stanowisku formowacza wyrobów szklanych ręcznie. W trakcie zatrudnienia od 26 stycznia 1977r. do 20 grudnia 1978r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. W hucie (...) ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace w szczególnych warunkach w hutnictwie w okresach: od 1 września 1975r. do 25 stycznia 1977r. oraz od 17 stycznia 1979r. do 31 sierpnia 1994r. Były to prace przy ręcznym formowaniu wyrobów szklanych. Formował masy szklane za pomocą wydmuchiwanego powietrza. W (...) wnioskodawca wykonywał takie same czynności, jak w okresie zatrudnienia w Hucie (...) spółce jawnej w W., który to okres został zaliczony przez ZUS do stażu pracy w warunkach szczególnych. Pracodawca - Huta (...) w P. Tryb. wystawił wnioskodawcy w dniu 3 stycznia 2003r. świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych za ww. okresy. Obecnie pracodawca już nie istnieje.

W uzasadnieniu stanu prawnego powołano art. 4 cyt. ustawy o emeryturach pomostowych, w myśl którego prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Nadto zgodnie z art. 7 ww. ustawy , pracownik wykonujący w hutnictwie prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli: osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat; ma okres pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie wymienionej w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat; lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy.

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę pomostową wnioskodawca osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat, udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat, nadto w dniu 18 kwietnia 2014r. rozwiązał stosunek pracy i przedstawił załączył zaświadczenie lekarskie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach. Spełnienia tych przesłanek do nabycia prawa do emerytury ZUS nie kwestionował. W ocenie Sądu Okręgowego, z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika też w sposób bezsporny, iż wnioskodawca legitymuje się ponad 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie wymienionej w pkt 8 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Wnioskodawca, oprócz okresów uznanych przez ZUS w wymiarze 5 lat, 6 miesięcy i 21 dni, pracował w takich samych warunkach także w okresach zatrudnienia w Hucie (...) w P. Tryb. od 1 września 1975r. do 25 stycznia 1977r. oraz od 17 stycznia 1979r. do 31 sierpnia 1994r., co daje łącznie ponad 15 lat. Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę w ww. okresach, Sąd oparł się na zeznaniach świadków J. K. i Z. T. oraz zeznaniach wnioskodawcy. Zeznania te zasługują na wiarę, gdyż są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Organ rentowy nie przedstawił zaś w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie ich wiarygodności. Z dowodów powyższych wynika, że w spornych okresach wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku formowacza wyrobów szklanych ręcznie, a zatem wykonywał prace, o jakich mowa w obecnie obowiązującym pkt 8 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, tj. prace przy ręcznym formowaniu wyrobów szklanych w hutnictwie szkła. Nadto 3 stycznia 2003r. pracodawca wystawił ubezpieczonemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach odpowiadające wówczas obowiązującym przepisom. Z tego dokumentu wynika, że pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy ręcznym formowaniu szkła w hutnictwie. W rezultacie tych ustaleń Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu się prawo do emerytury pomostowej od daty złożenia wniosku o świadczenie.

W apelacji organ rentowy zaskarżył wyrok w całości , zarzucając naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 4 pkt 7 w związku z art.7 ustawy o emeryturach pomostowych przez jego niezastosowanie i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej od 4 marca 2014r. , podczas gdy w tej dacie pozostawał w stosunku pracy. W uzasadnieniu swojego stanowiska Zakład podkreślił, że art.4 pkt 7 czyni z rozwiązania stosunku pracy warunek do nabycia prawa do emerytury pomostowej. Niespornym w sprawie jest przy tym, że ubezpieczony do 18 kwietnia 2014r. pozostawał w zatrudnieniu. Ze świadectwa pracy na k.43 akt ZUS wynika, że z dniem 18 kwietnia 2014r. nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy łączącego ubezpieczonego z pracodawcą Hutą (...) w W..

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania .

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja organu rentowego jest zasadna tylko w części, a podniesiony zarzut naruszenia prawa materialnego skutkował koniecznością zmiany wyroku co do daty , od której należy przyznać prawo do emerytury pomostowej.

Okoliczności faktyczne ustalone przez Sąd Okręgowy są niewadliwe, jak też niesporne w świetle podniesionych zarzutów apelacji. Apelujący nie stawia zarzutu naruszenia prawa procesowego i nie kwestionuje ustaleń co do spełnienia przez ubezpieczonego wszystkich koniecznych przesłanek do nabycia prawa do emerytury pomostowej za wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, wskazanego w art.4 pkt 7 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych ( Dz.U. z 2008r., Nr 237, poz. 1656 ze zm.). Z tych względów Sąd Apelacyjny przyjmuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji w całości za własne bez potrzeby ich ponownego przytaczania .

Dla porządku warto wskazać, że na etapie postępowania przed Sądem Apelacyjnym nie ma sporu co do tego ,że ubezpieczony, który ukończył 55 lat oraz posiada wymagany staż składkowy i nieskładkowy wynoszący ponad 25 lat , wykazał też co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w punkcie 8 załącznika nr 1 do cyt. ustawy, obejmującym prace bezpośrednio przy ręcznym formowaniu wyrobów szklanych w hucie szkła, którą to pracę wykonywał zarówno przed 1 stycznia 1999r., jak i po dniu 31 grudnia 2008r. Tym samym ubezpieczony spełnił warunki z art.4 pkt 1, 4-6 w związku z art. 7 pkt 1 i 2 cyt.ustawy. Zgodnie bowiem z art. 7 , pracownik wykonujący w hutnictwie prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie wymienionej w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat;

3) lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy.

W sprawie nie ma też sporu co do tego ,że ubezpieczony legitymuje się wymaganym orzeczeniem lekarskim, o jakim mowa w art.7 pkt 3 ustawy. Bezsprzecznie spełnił też wymagane warunki z art.4 pkt 1 oraz 4-6, tj. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 25 lat dla mężczyzn; przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Wobec treści apelacji spór ogranicza się do zarzutu naruszenia art.4 pkt 7 ustawy o emeryturach pomostowych, który jednym z warunków do nabycia tego prawa wyznacza rozwiązanie stosunku pracy. Sąd Okręgowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od 4 marca 2014r., tj. od daty złożenia w organie rentowym wniosku o świadczenie w sytuacji, gdy do rozwiązania stosunku pracy doszło z dniem 18 kwietna 2014r. ( dowód : świadectwo pracy z 18 kwietnia 2014r. na k. 43 akt emerytalnych ZUS). Co do zasady postępowanie przed sądem ubezpieczeń społecznych dotyczy badania legalności zaskarżonej decyzji wg stanu na datę jej wydania. W niniejszej sprawie na datę wydania zaskarżonej decyzji z 21 maja 2014r. również ostatnia kwestionowana przez apelującego przesłanka do nabycia prawa do emerytury pomostowej została spełniona. Dlatego apelacja organu rentowego podlegała uwzględnieniu o tyle tylko, że należało ubezpieczonemu przyznać prawo do żądanego świadczenia od 19 kwietnia 2014 r., ponieważ dopiero w tej dacie ubezpieczony spełnił wszystkie ustawowe warunki do nabycia prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie z art. 100 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, w tym przypadku – dodatkowo po rozwiązaniu stosunku pracy. Biorąc pod uwagę , że w dacie wydania zaskarżonej decyzji zostały spełnione wszystkie konieczne warunki do nabycia spornego świadczenia, chybiony jest dalej idący zarzut apelacji, iż ubezpieczony w ogóle nie nabył prawa do świadczenia przedemerytalnego oraz wynikający stąd wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania. Ponieważ apelujący nie uzasadnił swojego stanowiska w tym zakresie i nie wyjaśnił, z czego wywodzi , że mimo wypełnienia warunku rozwiązania umowy o pracę przed datą wydania zaskarżonej decyzji ( i spełnienia wszystkich pozostałych warunków ) ubezpieczony nie ma prawa do emerytury pomostowej , trudno odnieść się do tak zaprezentowanego stanowiska apelującego. Powołana przez organ rentowy okoliczność, że w dacie wskazanej przez Sąd Okręgowy ubezpieczony nie spełnił wszystkich warunków do przyznania emerytury pomostowej nie przesądza przecież , że tych warunków nie mógł spełnić w dacie późniejszej. Tym bardziej , że nastąpiło to przed wydaniem zaskarżonej decyzji przez organ rentowy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok tylko w zakresie ustalonej daty , od jakiej winna być przyznana emerytura pomostowa, a w pozostałej części apelację, jako bezzasadną, oddalił w oparciu o art.385 k.p.c.