Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach X Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2015 r. na rozprawie sprawy

z powództwa Zakładów (...) S.A. w G., Odlewni (...) Spółka z o.o. w G., R. B., H. C., T. C., S. F., L. G., T. K., R. K., Z. L., E. M., R. M., M. P., M. R., D. S., T. S., L. T., M. T., E. U., M. W., G. J., J. S., A. S.

przeciwko (...) Spółce z o.o. w G.

o rozwiązanie spółki

1)  rozwiązuje spółkę (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS(...);

2)  oddala powództwo w pozostałej części;

3)  odstępuje od obciążania powodów kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną.

SSO Leszek Guza

Sygn. akt X GC 532/14

UZASADNIENIE

(...) Spółka Akcyjna w G., Odlewnia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G., R. B., H. C., T. C., S. F., L. G., T. K., R. K., Z. L., E. M., R. M., M. P., M. R., D. S., T. S., L. T., M. T., E. U., M. W., G. J., J. S., A. S. wnieśli o rozwiązanie pozwanej spółki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G., o ustanowienie likwidatora i zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powodowie podnieśli, iż zaistniały obiektywne przyczyny przemawiające za rozwiązaniem spółki przez Sąd, mianowicie: wieloletnia strata pozwanej spółki; brak rezultatów wprowadzonego postępowania naprawczego,
w szczególności programu naprawczego na okres 1 lipca 2009 r. – 31 grudnia 2009 r.; niewykonywanie wymagalnych zobowiązań w stosunku do Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G. - udziałowca pozwanej; brak własnego majątku fabrycznego, który jest dzierżawiony od Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G. za kwotę czynszu w wysokości 61.736 zł netto, który nie jest płacony; istnienie energochłonnego parku maszynowego
i materiałochłonnej technologii produkcji z lat 50-tych XX w.; spadek zapotrzebowania
na ciężkie odkuwki.

Powodowie wskazali, że zarząd spółki sygnalizował, iż dalsze funkcjonowanie spółki może być ekonomicznie nieuzasadnione, a pozwana spółka jest trwale niezdolna do dalszego funkcjonowania w obrocie. Brak podstaw do dalszego funkcjonowania spółki i konieczna jest jej likwidacja.

Zaznaczyli powodowie, że większość osobowa wspólników pozwanej spółki opowiedziała się za jej rozwiązaniem. Próby rozwiązania spółki skończyły się jednak niepowodzeniem, obie uchwały w tym przedmiocie nie zostały podjęte wobec braku poparcia jednego ze wspólników (...) Sp. z o.o. w A..

W odpowiedzi na pozew pozwana uznała powództwo w całości.

W uzasadnieniu pozwana potwierdziła, iż ziściły się przesłanki rozwiązania spółki na żądanie większości wspólników – osiągnięcie celu spółki stało się całkowicie niemożliwe, pozwana od lat ponosi stratę, wdrażane procedury naprawcze
nie przyniosły rezultatu, pozwana nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań względem powódki Zakładów (...) Spółki Akcyjnej
w G. i brak realnej możliwości spłaty tego zadłużenia.

Pozwana przyznała, że spółka nie posiada własnego majątku fabrycznego,
40 pracowników nie jest w stanie utrzymać technologicznie majątku dla potrzeb produkcji pancernej, czynsz najmu nie jest regulowany, park maszynowy jest energochłonny,
a technologia produkcji materiałochłonna i przestarzała, co nie pozwala na konkurowanie z innymi technologiami.

Zdaniem pozwanej dalsze istnienie spółki nie ma ekonomicznego sensu, a dalsze trwanie spółki przy braku zamówień na odkuwki ze strony wojska to pogłębianie narastającej straty.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 1 stycznia 2008 r. i 1 marca 2014 r. pozwana wraz z powódką Zakłady (...) Spółką Akcyjną w G. dokonywała modyfikacji umowy dzierżawy z dnia 24 maja 2005 r. m.in. w zakresie przedmiotu umowy oraz stawki czynszu (dowód: aneks nr (...) – k. 149-163).

W okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2013 r. pozwana spółka osiągała stratę w kwotach od 442.653,98 zł do 2.118.416,17 zł (dowód: roczne sprawozdania finansowe pozwanej spółki za lata 2010- 2013 – k. 64-129).

W dniu 23 czerwca 2009 r. pozwana zwróciła się do nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników o zajęcie stanowiska w sprawie dalszego funkcjonowania pozwanej spółki (dowód: pismo pozwanej – k. 168-169).

W odpowiedzi w dniu 9 lipca 2009 r. nadzwyczajne zgromadzenie wspólników pozwanej podjęło uchwałę o dalszym istnieniu pozwanej spółki oraz zobowiązało zarząd pozwanej do opracowania programu naprawczego (dowód: uchwała nr 50/2009 – k. 167; zeznania prezesa zarządu pozwanej – protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2015 r. – czas nagrania: 00:03:55-00:18:45).

W okresie od 27 lipca 2009 r. do 19 listopada 2013 r. pozwana zwracała się
z prośbą do powódki o obniżenie kosztów dzierżawy i informowała o możliwości funkcjonowania spółki (dowód: pisma pozwanej – k. 227-233).

W lipcu 2009 r. opracowano program naprawczy dla pozwanej spółki, który przewidywał restrukturyzację kapitałów własnych poprzez podwyższenie wartości kapitału zakładowego i zapasowego, odkupienie udziałów przez Zakłady (...) Spółkę Akcyjną w G., zobowiązanie wspólników do dopłat. Plan naprawczy przewidywał podjęcie działań oszczędnościowych poprzez: wynegocjowanie nowych stawek za składowanie i obsługę magazynu materiałów wsadowych do kucia, zmianę umowy dostawy gazu ziemnego, energii cieplnej i energii elektrycznej, zmianę umowy przeglądu i naprawy aparatury kontrolno-pomiarowej, wypowiedzenie umowy dostaw acetylenu sieciowego oraz umowę świadczenia usług serwisowych, skrócenie wymiaru czasu pracy spółki, zmniejszenie składu zarządu spółki, wysokości wynagrodzenia członków rady nadzorczej, zmniejszenie wydatków na inwestycje
i remonty o 60.000 zł. Pozwana spółka nosiła się z zamiarem podjęcia działań marketingowo-handlowych, promocji i reklamy w celu pozyskania rynków zbytu wyrobów kutych (dowód: program naprawczy na okres od 1 lipca 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. – k. 130-143; zeznania prezesa zarządu pozwanej – protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2015 r. – czas nagrania: 00:03:55-00:18:45).

W dniu 28 maja 2010 r. nadzwyczajne zgromadzenie wspólników pozwanej postanowiło o dalszym istnieniu spółki (dowód: uchwała nr 58/2010 – k. 170-171).

W okresie od 27 października 2010 r. do 24 września 2014 r. pozwana borykała się z trudnościami finansowymi, które uniemożliwiały jej spłatę zadłużenia względem powódki Zakładów (...) Spółki Akcyjnej w G. (dowód: pisma pozwanej do powódki – k. 144-148 i 234-245).

W okresie od 2 sierpnia 2010 r. do 15 kwietnia 2014 r. powódka Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G. nie zgadzała się
z obarczaniem jej odpowiedzialnością za trudności finansowe pozwanej (dowód: pisma powódki – k. 164-166).

W maju 2011 r. pozwana opracowała koncepcję funkcjonowania opartą
na realizacji celów krótko i długookresowych oraz działań w obszarze marketingu, produktów i technologii, majątkowym, wobec udziałowców (dowód: koncepcja funkcjonowania – k. 249-271).

W dniu 15 września 2011 r., 16 kwietnia 2012 r., 12 czerwca 2012 r., 3 lipca 2013 r., 16 czerwca 2014 r. nadzwyczajne zgromadzenie wspólników pozwanej ponownie postanowiło o dalszym funkcjonowaniu spółki (dowód: uchwały nr 86/2011, 87/2012, 99/2012, 107/2013, 118/2014 – k. 172-180; zaproszenie do udziału w nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników – k. 177-178; wniosek – k. 180; zeznania prezesa zarządu pozwanej – protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2015 r. – czas nagrania: 00:03:55-00:18:45).

W dniach 27 października 2014 r. i 12 grudnia 2014 r. podjęto próby uchwalenia otwarcia procesu likwidacyjnego pozwanej. Uchwała w tym przedmiocie nie została podjęta (dowód: protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników - akt notarialny Rep. A (...) i Rep. A 7982/2014 – k. 181-189; zeznania prezesa zarządu pozwanej – protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2015 r. – czas nagrania: 00:03:55-00:18:45).

W dniu 24 listopada 2014 r. powódka Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G. wezwała wszystkich wspólników pozwanej do podjęcia uchwały w przedmiocie likwidacji spółki (dowód: wezwanie przedsądowe z załącznikami – k. 193-199).

W dniu 27 listopada 2014 r. powódka Zakłady (...) Spółka Akcyjna w G. poinformowała, iż w przypadku braku zgody na rozwiązanie pozwanej zostaną podjęte działania zmierzające do rozwiązania pozwanej spółki (dowód: notatka służbowa – k. 190-192).

W dniu 2 grudnia 2014 r. spółka (...) Sp. z o.o. w A. zaproponowała sprzedaż udziałów pozwanej powódce (dowód: pismo – k. 246-248).

W dniu 3 grudnia 2014 r. ponownie wezwano pozwaną do podjęcia uchwały
w przedmiocie rozwiązania pozwanej (dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie wraz
z załącznikami – k. 200-203).

W dniu 29 stycznia 2015 r. rada nadzorcza pozwanej podjęła uchwałę o uznaniu powództwa o rozwiązaniu spółki (dowód: uchwała nr 05/ (...) – k. 222; korespondencja mailowa – k. 223-226).

Obecna sytuacja finansowa pozwanej jest trudna. Pozwana posiada problemy
z płynnością finansową, z płatnościami na rzecz głównego wierzyciela – powódki Zakłady (...) Spółki Akcyjnej w G. – zadłużenie względem tego podmiotu stale wzrasta.

Problemy pozwanej dotyczą także pozyskiwania zamówień w szczególności
na potrzeby wojskowości. Zamówienia „wojskowe” są bardzo skromne – dotyczą kilku odkuwek rocznie. Jedynie w zakresie odkuwek ciężkich, o wadze ponad 500 kg, pozwana jest w stanie udźwignąć konkurencję na rynku zamówień publicznych, lecz zamówienia w tej branży są niewielkie (dowód: zeznania prezesa zarządu pozwanej – protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2015 r. – czas nagrania: 00:03:55-00:18:45).

Pozwana nie posiada własnego majątku, pracuje na maszynach
i nieruchomościach dzierżawionych od powódki (dowód: zeznania prezesa zarządu pozwanej – protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2015 r. – czas nagrania: 00:03:55-00:18:45).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone i wskazane powyżej dokumenty i zeznania prezesa zarządu pozwanej uznając zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy za wystarczający, a przeprowadzone postępowanie dowodowe
za pozwalające na wyjaśnienie i rozstrzygnięcie sprawy i nie wymagające uzupełnienia.

Sąd nie znalazł podstaw, by kwestionować wiarygodność treści dokumentów zwłaszcza, że ich autentyczność nie była kwestionowana przez strony. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które pozwoliłyby na podważenie ich wiarygodności i dlatego uwzględnił fakty z nich wynikające w całości.

Sąd uznał zeznania prezesa zarządu pozwanej w zakresie przytoczonych ustaleń za wiarygodne i przekonywujące, gdyż okazały się spójne, logiczne
i konsekwentne. Zeznania te znalazły poparcie w pozostałym materiale dowodowym i nie wymagały uzupełnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o rozwiązanie spółki zasługiwało na uwzględnienie.

Pozwana nie kwestionowała roszczenia powodów. Pozwana już w pierwszym piśmie procesowym uznała zasadność powództwa w całości.

Zgodnie z przepisem art. 271 k.s.h. sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki lub na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego
w Warszawie z dnia 7 czerwca 2001 r., sygn. akt I ACa 1423/00).

Sąd stanął na stanowisku, iż zaistniała przesłanka, wskazana w powyższym przepisie, uzasadniająca orzeczenie o rozwiązaniu spółki na żądanie wspólników.

Zdaniem Sądu jest mało prawdopodobnym, aby cel spółki, dla którego została utworzona, został osiągnięty.

W przypadku przyczyny związanej z celem spółki, przesłankami są: trwała, nieprzemijająca i obiektywna niemożność osiągnięcia celu, a więc można uznać,
iż zaistniały stan rzeczy nie ustąpi w przewidywalnym czasie, a spółka ta nie jest w stanie dojść do uzgodnionego celu mimo podejmowanych wysiłków organizacyjno-prawnych z przyczyn natury zarówno faktycznej, jak i prawnej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku o sygn. akt I ACa 519/14; por. T. Komosa, J. Modrzejewski, Sposoby ochrony mniejszości w spółkach kapitałowych, PUG 1991, z. 11-12, s. 204). Najczęściej będą to przeszkody, których w ogóle nie da się usunąć (por. J. Jacyszyn, Rozwiązanie spółki z o.o. (na tle art. 263 pkt 1 k.h.), Prawo Spółek 1998, nr 5, s. 2 i n.).

Z dokumentów złożonych w sprawie i z zeznań prezesa zarządu pozwanej B. G. wynika, że sytuacja finansowa pozwanej była i nadal jest trudna. Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi
na stwierdzenie, iż taka sytuacja finansowa pozwanej utrzymuje się od dłuższego czasu,
tj. od roku 2009.

Jak wynika z zebranego materiału dowodowego pozwana już od października 2010 r. posiada problemy z płynnością finansową, z płatnościami na rzecz głównego wierzyciela – powódki Zakłady (...) Spółki Akcyjnej
w G. – zadłużenie względem tego podmiotu stale wzrasta. Dalsze funkcjonowanie spółki pogłębia straty i problemy dla wspólników pozwanej.

Pozwana, ze względu na specyfikę produkcji, boryka się od dłuższego czasu
z problemami związanymi z uzyskiwaniem zamówień.

Pozwana zajmuje się produkcją odkuwek, czyli elementów, półfabrykatów stalowych lub wykonanych z materiałów kolorowych, z których z kolei, poprzez obróbkę mechaniczną – toczenie, frezowanie, szlifowanie, wytwarza się konkretne podzespoły – koła zębate, dźwignie, wałki, wahacze. Produkowane elementy obecnie wykorzystywane są głównie w wojskowości. Zamówienia „wojskowe” są bardzo skromne – dotyczą kilku odkuwek rocznie. Jedynie w zakresie odkuwek ciężkich, o wadze ponad 500 kg, pozwana jest w stanie udźwignąć konkurencję na rynku zamówień publicznych. Jednakże zamówienia te, tzw. „cywilne” w tej branży są niewielkie.

Bezspornym w sprawie okazało się, że w lipcu 2009 r. opracowano program naprawczy dla pozwanej spółki, który przewidywał restrukturyzację kapitałów własnych poprzez podwyższenie wartości kapitału zakładowego i zapasowego, odkupienie udziałów przez Zakłady (...) Spółkę Akcyjną w G., zobowiązanie wspólników do dopłat. Plan naprawczy przewidywał także podjęcie działań oszczędnościowych poprzez: wynegocjowanie nowych stawek za składowanie i obsługę magazynu materiałów wsadowych do kucia, zmianę umowy dostawy gazu ziemnego, energii cieplnej i energii elektrycznej, zmianę umowy przeglądu i naprawy aparatury kontrolno-pomiarowej, wypowiedzenie umowy dostaw acetylenu sieciowego oraz umowę świadczenia usług serwisowych, skrócenie wymiaru czasu pracy spółki, zmniejszenie składu zarządu spółki, wysokości wynagrodzenia członków rady nadzorczej, zmniejszenie wydatków na inwestycje i remonty o 60.000 zł. Pozwana spółka nosiła się
z zamiarem podjęcia działań marketingowo-handlowych, promocji i reklamy w celu pozyskania rynków zbytu wyrobów kutych.

Działania naprawcze zostały wdrożone, są one kontynuowane. Skutkiem tych działań były pewne oszczędności. Jednak mimo ich podjęcia nie doszło do znaczącej poprawy sytuacji finansowej pozwanej spółki.

Należy również podkreślić, że wspólnicy nie potrafią dojść do porozumienia
w zakresie podjęcia uchwały o rozwiązaniu tej spółki, stąd jest potrzebna ingerencja Sądu i konieczność rozstrzygnięcia sprawy w procesie.

Z powyższych względów, zdaniem Sądu, brak perspektyw na poprawę sytuacji finansowej pozwanej w najbliższym czasie.

Oceniając powyższe Sąd uznał, że jest mało prawdopodobnym, aby cel spółki, dla którego została utworzona, został osiągnięty. Została zatem spełniona przesłanka uzasadniająca rozwiązanie pozwanej spółki.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji.

Sąd uznał, iż nie ma potrzeby ingerowania w kwestię ustanowienia likwidatora pozwanej spółki dlatego, że z mocy prawa tzw. likwidatorem ustawowym pozostaje
z dniem wydania wyroku członek jej zarządu.

W myśl przepisu art. 276 § 1 k.s.h. likwidatorami są członkowie zarządu, chyba
że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Jak wynika z z rejestru przedsiębiorców KRS pozwanej jedynym członkiem zarządu pozwanej okazał się jej prezes zarządu – B. G.. Zatem brak wątpliwości co do tego, iż to on stał się likwidatorem spółki.

Uwzględniając powyższe Sąd orzekł, jak w punkcie drugim sentencji.

Orzeczenie o kosztach postępowania, zawarte w punkcie trzecim sentencji oparto na przepisach art. 101 i 102 k.p.c.

Istotnym okazało się to, że pozwana uznała powództwo przy pierwszej czynności w sprawie. Trudno też przyjąć, aby pozwana dała powód do wytoczenia sprawy. Zatem w myśl pierwszego z powyższych przepisów zwrot kosztów należał się pozwanej. Zdaniem Sądu zaistniał jednak szczególnie uzasadniony wypadek, wymieniony w treści drugiego ze wskazanych przepisów, uzasadniający odstąpienie od obciążenia powodów kosztami. Nie sposób uznać, że powodowie swoim niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem doprowadzili do zainicjowania procesu i powstania kosztów pozwanej związanych z jego prowadzeniem. Biorąc pod uwagę zasadę słuszności wyrażoną w przepisie art. 102 k.p.c. sprawiedliwym okazało się pozostanie każdej ze stron przy swoich kosztach procesu i odstąpienie od obciążania powodów kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną.

SSO Leszek Guza