Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Czernecka-Kozak

Protokolant: Małgorzata Olesiak

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2015 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

odwołania K. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

z dnia 28 stycznia 2014 roku znak: (...)

w sprawie K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

o ustalenie kapitału początkowego

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uwzględnia odwołującemu się K. M. do ustalenia wartości kapitału początkowego okres składkowy od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku.

Sygn. akt IV U 200/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 8 czerwca 2015 roku

Decyzją z dnia 28 stycznia 2014 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. - na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009, Nr 153, poz. 1227 ze zm) - odmówił K. M. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego. Organ rentowy wskazał, że na podstawie przedłożonych dokumentów nie można stwierdzić, że w okresie zatrudnienia od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku za K. M. były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł K. M.. Zarzucił, że organ rentowy bezpodstawnie nie zaliczył mu do wartości kapitału początkowego zatrudnienia od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku w (...) Spółdzielni (...) „(...)” Przedsiębiorstwie (...) w charakterze sprzedawcy zatrudnionego na podstawie umowy agencyjnej. Odwołujący się podał, że w w/w okresie pracował w pełnym wymiarze czasu pracy i podlegał ubezpieczeniom społecznym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc, iż wnioskując po raz pierwszy o ustalenie kapitału początkowego odwołujący się nie wskazywał spornego okresu. Organ rentowy dodał, że w piśmie (...) Spółki Akcyjnej z 19 września 2013 roku potwierdzono zatrudnienie odwołującego się od 11 czerwca 1982 roku, ale nie wskazano daty rozwiązania umowy oraz jej rodzaju, nie podano również czy w związku z tym zatrudnieniem odwołujący się był objęty ubezpieczeniem społecznym i czy zostały z tego tytułu odprowadzone składki do ZUS.

Bezspornym w sprawie było, iż K. M. (urodzony (...)), miał ustalony kapitał początkowy decyzją ZUS Oddział w N. z dnia 23 maja 2005 roku znak: (...). W dniu 30 grudnia 2013 roku odwołujący złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) „(...)” Przedsiębiorstwie (...) od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku. Odwołujący się wniósł o ustalenie powyższego okresu w oparciu o zeznania świadków z uwagi na to, że archiwum zakładowe przechowujące dokumentację z tego okresu spłonęło. Do wniosku przedłożył pismo z (...) Spółki Akcyjnej z daty 19 września 2013 roku potwierdzające jego zatrudnienie w (...) „ (...)” Przedsiębiorstwie (...) Oddział Rejonowy Ś. w charakterze sprzedawcy od 11 czerwca 1982 roku w punkcie sprzedaży detalicznej (...)/(...). W piśmie tym jednocześnie wskazano, że w zachowanej kontrolce umów zawartych/rozwiązanych brak jest daty rozwiązania umowy, nie można również na jej podstawie potwierdzić ubezpieczenia społecznego odwołującego się.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku K. M. był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) „(...)” Przedsiębiorstwie (...) – Ś. na podstawie umowy agencyjnej. W w/w okresie prowadził wspólnie z P. R. kiosk w W. przy ulicy (...). Kiosk był otwarty codziennie (od poniedziałku do soboty w godzinach od 6.00 do 20.00, a w niedziele krócej). Odwołujący i P. R. pracowali na zmianę, godziny pracy dzielili między sobą po równo. Otrzymywali wynagrodzenie prowizyjne liczone od wartości sprzedanych artykułów. W okresie obowiązywania umowy K. M. był zgłoszony do ubezpieczenia społecznego. Z należnej mu prowizji były potrącane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Socjalny.

P. R. otrzymał świadectwo pracy z 30 stycznia 1984 roku potwierdzające jego zatrudnienie od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku w (...) Spółdzielni (...) „(...)” Przedsiębiorstwie (...) - Ś. na podstawie umowy agencyjnej w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem prowizyjnym i z przynależnością do Funduszu Socjalnego Sprzedawców. Pracodawca potwierdził, że P. R. uzyskał średnie wynagrodzenie prowizyjne (bez rekompensaty) za okres od października do grudnia 1983 roku w wysokości 8.709 zł. Powyższy okres zatrudnienia ZUS w całości uwzględnił P. R. do emerytury.

K. M. pracował ponownie w (...) Spółdzielni (...) „(...)” Przedsiębiorstwie (...) - Ś. od 30 października 1984 roku i prowadził wówczas kiosk z bratem R. M.. W ankiecie sprzedawcy (...) z 22 października 1984 roku składanej wraz z wnioskiem o zatrudnienie odwołujący się podał w pkt 13 dotyczącym miejsca pracy i zajmowanego stanowiska w okresie 5 lat, że pracował jako sprzedawca w (...) „ (...)” oraz w (...) Przedsiębiorstwie (...). W życiorysie z 17 października 1984 roku podał, że od 16 czerwca 1983 roku do 18 lutego 1984 roku pracował w (...) „ (...)”.

Prowadząc kiosk z R. M. odwołujący się miał zawartą umowę agencyjną z 30 października 1984 roku. Zgodnie z tą umową otrzymywał wynagrodzenie prowizyjne i podlegał ubezpieczeniu społecznemu na zasadach określonych w ustawie z dnia 19 grudnia 1975 roku o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz j.g.u. na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Część składki ubezpieczeniowej obciążającej sprzedawcę przedsiębiorstwo potrącało z prowizji w każdym miesiącu kalendarzowym i przekazywało do ZUS. Warunki zatrudnienia odwołującego się w tym okresie były takie same jak podczas prowadzenia punktu sprzedaży wspólnie z P. R..

W (...) „ (...)” obowiązywała zasada, że jeden kiosk przydzielano do prowadzenia dwóm osobom, z którymi zawierano umowy agencyjne na ten sam okres.

dowód: zeznania świadka P. R. k. 92, zeznania świadka R. M. k.105, dokumenty z akt osobowych K. M. i R. M. – ankieta sprzedawcy (...), życiorys K. M., umowa agencyjna z 30 października 1984 roku, pismo (...) z 30 października 1984 roku; świadectwo pracy świadka P. R. k. 9 akt emerytalnych świadka, wydruk zestawienia ubezpieczenia świadka P. R. k.45 akt emerytalnych świadka P. R., zeznania odwołującego się k. 114 – verte.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, której wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach odwołującego, które uznał za wiarygodne i znajdujące potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji oraz na zeznaniach świadków P. R. i R. M..

Sąd uznał zeznania R. M. za wiarygodne w całości, a zeznania P. R. za wiarygodne w części, w jakiej znalazły oparcie w pozostałym materiale zgromadzonym w sprawie. Zeznania świadków, w ocenie Sądu, były jasne, spójne i logiczne. Sąd nie podzielił zeznań świadka P. R. jedynie w zakresie w jakim zeznał on, iż pracował w (...) „ (...)” na podstawie umowy o pracę a wynagrodzenie miał ustalone w umowie. Powyższym zeznaniom przeczy świadectwo pracy świadka z 30 stycznia 1984 roku, w którym wprost wskazano, iż pracował on na podstawie umowy agencyjnej w pełnym wymiarze godzin z wynagrodzeniem prowizyjnym. Takie same zasady zatrudnienia w w/w Spółdzielni potwierdza dokumentacja osobowa odwołującego się od 1984 roku oraz dokumentacja osobowa świadka R. M.. W pozostałym zakresie Sąd uznał zeznania świadka P. R. za wiarygodne. Korespondują one z zeznaniami świadka R. M. i odwołującego się oraz z ich dokumentacją osobową. Sąd w pełni podzielił zeznania odwołującego się odnośnie okresu jego pracy w (...) „ (...)” (tj. od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku). Należy podkreślić, że datę początkową tego zatrudnienia potwierdził zakład pracy pismem z 19 września 2013 roku, a ponadto pokrywa się ona z początkiem pracy świadka P. R., z którym odwołujący się wspólnie prowadził jeden punkt sprzedaży. Analogicznie ocenić należy datę końcową pracy odwołującego, którą potwierdza świadectwo pracy świadka P. R.. W tym zakresie Sąd w całości podzielił zeznania odwołującego się oraz świadka P. R., że w (...) panowała zasada, iż jeden punkt sprzedaży przydzielano do prowadzenia dwóm osobom, z którymi zawierano umowy agencyjne na ten sam okres. Powyższe potwierdzają również znajdujące się w aktach osobowych umowy agencyjne odwołującego się i świadka R. M. z późniejszego okresu. Biorąc pod uwagę wskazane okoliczności Sąd ustalił, że odwołujący się był zatrudniony w (...) (...)” od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku. Sąd podzielił twierdzenia K. M., iż w życiorysie sporządzonym w 1984 roku na skutek omyłki podał nieprawidłowy okres pracy w (...) (od 16 czerwca 1983 roku do 28 lutego 1984 roku). Jak wskazano wyżej – zakład pracy potwierdził, że odwołujący się pracował od 11 czerwca 1982 roku, zaś datę końcową tego zatrudnienia Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne, bowiem nie były one kwestionowane przez strony. Również dokumenty przedstawione na stwierdzenie powyższych okoliczności zostały ocenione jako w pełni wiarygodne i prawdziwe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy istnieją podstawy do ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego K. M. z uwzględnieniem spornego okresu od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku.

Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013, poz. 1440), kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Stosownie do art. 174 ust 2 cyt. ustawy przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Należy podkreślić, że możliwość uwzględnienia danego okresu przy ustalaniu kapitału początkowego istnieje tylko wtedy, gdy okres ten można zakwalifikować do jednego z wymienionych w art. 6 i 7 ustawy. Katalog z art. 174 ust. 2 ustawy ma charakter zamknięty w tym sensie, że okresy w nim nieprzewidziane nie mogą zostać uwzględnione (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 marca 2005 r., III AUa 1380/04, OSA 2006/6/20).

W niniejszej sprawie K. M. wniósł o uwzględnienie przy ustalaniu kapitału początkowego okresu od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku wskazując, że w tym czasie był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) „(...)” Przedsiębiorstwie (...) - Ś. na podstawie umowy agencyjnej i prowadził punkt sprzedaży wraz ze świadkiem P. R.. Należało zatem ustalić czy w/w okres może być zaliczony do okresów wymienionych w art. 6 i 7 ustawy podlegających uwzględnieniu przy obliczaniu kapitału początkowego.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresami składkowymi są między innymi okresy ubezpieczenia oraz opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i 8, w przepisach o adwokaturze, w przepisach o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz w przepisach o pomocy społecznej. W art. 195 pkt 2 wymienione zostały regulacje art. 6 ust. 1 pkt 4 i 7, ust. 2 pkt 3, art. 15-18, art. 24, art. 33 ust. 1-3 i art. 41 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 roku o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 i Nr 128, poz. 617, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 oraz z 1998 r. Nr 137, poz. 887). W spornym okresie obowiązywała ustawa z dnia 19 grudnia 1975 roku o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1975r, Nr 45, poz. 232), zgodnie z którą obowiązkowe ubezpieczenie społeczne obejmowało osoby wykonujące stale i odpłatnie pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej. Pracę uważano za wykonywaną stale, jeżeli trwała nieprzerwanie co najmniej sześć miesięcy. Obowiązek ubezpieczenia powstawał z dniem oznaczonym w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania (art. 4), a ustawał z dniem wygaśnięcia lub rozwiązania umowy (art. 5). Składkę opłacano za każdy miesiąc istnienia ubezpieczenia (art. 27ust 1). Stosownie do art. 28 cyt. ustawy jeżeli po upływie roku kalendarzowego okazało się, że w ciągu tego roku przeciętny miesięczny dochód z wykonywania umowy nie osiągnął połowy najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej, składki opłacone za ten rok podlegały zwrotowi, a tego roku nie wliczano się do okresu ubezpieczenia wymaganego do uzyskania świadczeń na podstawie ustawy. Kwotę składek podlegającą zwrotowi pomniejszano o kwotę pobranych w ciągu tego roku zasiłków przewidzianych w art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3.

Z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, że w spornym okresie (tj. od 11 czerwca 1982 roku do 31 stycznia 1984 roku) K. M. był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) (...)” Przedsiębiorstwie (...) - Ś. na podstawie umowy agencyjnej z wynagrodzeniem prowizyjnym. Przez cały w/w okres prowadził kiosk w W. przy ul. (...) razem z P. R.. Otrzymywał wynagrodzenie prowizyjne liczone od wartości sprzedanych artykułów. W okresie obowiązywania umowy K. M. był zgłoszony do ubezpieczenia społecznego. Z należnej mu prowizji były potrącane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Socjalny. Zmiennikowi odwołującego się P. R. (który pracował w tym samym okresie i na takich samych zasadach) powyższy okres został uwzględniony przez organ rentowy do stażu uprawniającego do emerytury. Należy podkreślić, że – jak wynika z dokonanych ustaleń - wynagrodzenie prowizyjne pracowników agencyjnych prowadzących jeden punkt sprzedaży było dzielone po połowie. (...) Spółdzielnia (...) „(...)” Przedsiębiorstwo (...) - Ś. potwierdziła P. R. średnie wynagrodzenie prowizyjne za okres od października do grudnia 1983 roku na poziomie 8.709 zł, czyli w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia za pracę, które od 1 stycznia 1982 roku wynosiło 3300 zł, a od 1 września 1992 roku 5.400 zł. Jak wynika z dokonanych ustaleń K. M. otrzymywał wynagrodzenie na takim samym poziomie, bowiem dzielili się ze świadkiem godzinami pracy i wynagrodzeniem po połowie.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że wnioskowany przez odwołującego się okres należy do okresów wymienionych w powołanym wyżej art. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i stosownie do regulacji art. 174 ust. 2 winien zostać uwzględniony przy ustalaniu kapitału początkowego.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów – orzekł jak w sentencji.