Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2015r.

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SO Elżbieta Daniluk

Sędziowie: SO Katarzyna Żmigrodzka

SO Magdalena Kurczewska – Śmiech-spr.

Protokolant: st. prot. Małgorzata Polaczek

przy udziale Prokuratora Doroty Kalinowskiej

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2015r.

sprawy A. O.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim

z dnia 23 września 2014r. sygn. akt II K 675/14

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę oskarżonego A. O. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Radzyniu Podlaskim do ponownego rozpoznania.

XI Ka 1179/14

UZASADNIENIE

A. O. został oskarżony o to, że w okresie od 2 do 6 grudnia 2011 r w miejscowości Ż., powiatu (...) woj. (...), dokonał zaboru w celu przywłaszczenia ośmiu sztuk drzew sosnowych wartości 1127,70 złotych z działki nr (...) na szkodę Wojewódzkiego (...)i (...) w L. Oddział w B. Inspektorat w R.; tj. o czyn z art. 278 §1 kk

Wyrokiem z dnia 23 września 2014 r Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim uznał go winnym dokonania zarzuconemu mu czynu na mocy art. 278 par. 1 kk wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; na zasadzie art. 33 §2 kk orzekł wobec oskarżonego 100 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych; w oparciu o art. 69 §1 i 2 kk, art. 70 §1 pkt 1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 2 lat; na podstawie art. 72 §2 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz Wojewódzkiego (...)i (...) w L. Oddział w B. Inspektorat w R. kwoty 1127,70 złotych w terminie 5 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku; zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 380 złotych opłaty i obciążył go wydatkami w kwocie 656,60 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżony A. O. zaskarżając wyrok w całości.

Zarzucił obrazę przepisów prawa karnego oraz popełnienie błędów proceduralnych polegających na nieprzeprowadzeniu wszystkich istotnych dowodów w sprawie, co skutkowało wydaniem nieprawidłowego wyroku. Także naruszenie normy art. 424 par. 1 kpk poprzez nieprawidłowe sporządzenie uzasadnienia, które nie odnosi się do materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Wnosił o uniewinnienie go od dokonania zarzuconego mu czynu i umorzenie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje: apelacja oskarżonego jest zasadna. Oskarżony trafnie zarzuca obrazę art. 424 par. 1 i 2 kpk. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny treść uzasadnienia musi ustalać proces myślowy, który przebiegał w czasie poprzedzającym wydanie wyroku ( por. wyrok SN z 6 października 2009 r WA 31/09 OSN w SK 2009/1/1936). Musi zatem zawierać wszystkie elementy o których mowa w art. 424 par. 1 kpk.

Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim wymogom tym nie sprostał, tak w zakresie czynionych ustaleń faktycznych jak i oceny dowodów, szczególnie odnoszących się do zamiaru oskarżonego. Ustalony stan faktyczny stanowi powielenie zarzutu stawianego oskarżonemu aktem oskarżenia. Nie zawiera żadnych elementów dotyczących okoliczności wskazywanych przez oskarżonego, kwestionującego wycięcie drzew z działki (...) i wyjaśniającego, że pozostaje w przekonaniu, że dokonał wycięcia z działki stanowiącej jego własność o nr (...) Sąd nie ustalił wzajemnego położenia wskazanych działek, z uwzględnieniem dokładnego miejsca wycięcia drzew, których kradzież zarzuca się oskarżonemu. Nie poczynił ustaleń dotyczących zamiaru oskarżonego, wywodząc ten zamiar z faktu, że oskarżony dokonał wycięcia drzew, czego A. O. co do zasady nie kwestionuje. Podkreślić należy, że dla przypisania oskarżonemu czynu z art. 278 par. 1 kk niezbędne jest ustalenia kierunkowego działania zaboru w celu przywłaszczenia. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w ogóle nie odnosi się do zamiaru oskarżonego.

Elementy te powodują niemożność skontrolowania toku procesu myślowego sądu rejonowego, gdyż wnioskowanie o przestępczym zamiarze z faktu wycięcia drzew jest niewystarczające.

Rację ma skarżący zarzucając, że sąd nie przeprowadził koniecznych dowodów w postaci opinii biegłego geodety oraz nie przesłuchał w sprawie świadków wchodzących w skład komisji powołanej przez Wojewódzki (...)i (...) w L.. Przyjął natomiast jako dowód czynionych ustaleń faktycznych protokół tej komisji, bez weryfikacji faktów prowadzących komisję do końcowego wniosku, że drzewa zostały ścięte z działek należących do Skarbu Państwa ( k. 147, 343,228). Ma to istotne znaczenie przy przeciwnych twierdzeniach oskarżonego, który wywodzi, że w jego świadomości wyciął drzewa z działki stanowiącej jego własność, na co złożył sporządzony przez siebie szkic ( k.269).

Te dwa przeciwstawne dowody sąd winien zweryfikować, szczególnie w świetle dokumentacji zgromadzonej w sprawie. Jeśli się zważy na mapy ewidencyjne ( k. 235,236) to wynika z nich, że działki (...) sąsiadują z działką (...) gdzie oskarżony ma swoje udziały ( k. 218, 234 ). Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów ( k. 71) przy określeniu działek nr (...) i ich konturów wskazano, że są to wody płynące. Zestawiając wskazane fakty z dokumentacją fotograficzną, obrazującą pnie po wyciętych drzewach na terenie zalesionym ( k. 65-68), zasadnym jest poczynienie ustaleń przez biegłego geodetę w formie opinii ( po uwzględnieniu całokształtu dokumentacji zebranej w sprawie). Winna ona dać odpowiedź na pytanie z jakich dokładnie działek zostały wycięte sporne drzewa – z dokładnym ich zaznaczeniem na sporządzonych mapach - a jeśli z działki należącej do Skarbu Państwa, to w jakiej odległości od granicy z działką należącą do oskarżonego. Rację ma skarżący kwestionując ustalenia sądu dotyczące wywłaszczenia i świadomości oskarżonego w tej części. Z decyzji na k.238- 244 wynika, że wywłaszczenie związane było z budową drogi Ł. – Ż. a nie ma dokumentów związanych z wywłaszczeniami pod budowę Kanału W. ( k.343). Kwestia ta jest istotna z punktu widzenia zamiaru oskarżonego i jego świadomości co do poszerzenia władztwa Skarbu Państwa, ponad to, co znajduje się w dokumentacji, którą dysponował i która stanowiła w jego psychice o odzwierciedleniu przysługujących mu praw.

Dopiero tak zebrany materiał dowodowy może być podstawą ustaleń dotyczących zamiaru oskarżonego. Ten winien być oceniony w kontekście prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych w sprawie.

W świetle powyższego wniosek oskarżonego o uniewinnienie go nie mógł zostać uwzględniony.

W ponownym postępowaniu Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim, przy uwzględnieniu wywodów poczynionych w niniejszym uzasadnieniu rozstrzygnie w przedmiocie winy oskarżonego i zasadności stawianego mu zarzutu. Od nowa przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości, odbierając wyjaśnienia od oskarżonego, o ile nie skorzysta on z prawa do milczenia. Przesłucha wskazanych w sprawie świadków, a także tych na których powołuje się oskarżony, o ile dostrzeże taką konieczność. Zweryfikuje linię obrony oskarżonego poprzez wskazaną wyżej opinię biegłego geodety. Wyrokując sąd I instancji podda ocenie materiał dowodowy przy uwzględnieniu w szczególności reguł określonych w art. 7 i 410 kpk, unikając nie tylko błędów o takim charakterze, które skutkowały uchyleniem zaskarżonego wyroku w niniejszym postepowaniu odwoławczym ale też wszelkich uchybień mogących utrudnić wydanie ostatecznego, merytorycznego orzeczenia w sprawie. W zależności od wyników postepowania zrekonstruuje zamiar sprawcy i rozważy ewentualne działanie oskarżonego na szkodę współwłaścicieli, przy ustaleniu, że do wycięcia drzew doszło na terenie działki, której jest współwłaścicielem. W przypadku konieczności sporządzenia pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd sporządzi je zgodnie z wymogami art. 424 kpk, tak aby nie budziły wątpliwości przesłanki rozstrzygnięcia i aby możliwa była jego kontrola odwoławcza.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 par. 2 kpk orzekł jak w sentencji.

Katarzyna Żmigrodzka E. M. K. - Śmiech

XI Ka 1179/14

UZASADNIENIE

A. O. został oskarżony o to, że w okresie od 2 do 6 grudnia 2011 r w miejscowości Ż., powiatu (...) woj. (...), dokonał zaboru w celu przywłaszczenia ośmiu sztuk drzew sosnowych wartości 1127,70 złotych z działki nr (...) na szkodę Wojewódzkiego (...) i (...) w L. Oddział w B. Inspektorat w R.; tj. o czyn z art. 278 §1 kk

Wyrokiem z dnia 23 września 2014 r Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim uznał go winnym dokonania zarzuconemu mu czynu na mocy art. 278 par. 1 kk wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności; na zasadzie art. 33 §2 kk orzekł wobec oskarżonego 100 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych; w oparciu o art. 69 §1 i 2 kk, art. 70 §1 pkt 1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 2 lat; na podstawie art. 72 §2 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz Wojewódzkiego (...)i (...) w L. Oddział w B. Inspektorat w R. kwoty 1127,70 złotych w terminie 5 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku; zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 380 złotych opłaty i obciążył go wydatkami w kwocie 656,60 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżony A. O. zaskarżając wyrok w całości.

Zarzucił obrazę przepisów prawa karnego oraz popełnienie błędów proceduralnych polegających na nieprzeprowadzeniu wszystkich istotnych dowodów w sprawie, co skutkowało wydaniem nieprawidłowego wyroku. Także naruszenie normy art. 424 par. 1 kpk poprzez nieprawidłowe sporządzenie uzasadnienia, które nie odnosi się do materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Wnosił o uniewinnienie go od dokonania zarzuconego mu czynu i umorzenie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje: apelacja oskarżonego jest zasadna. Oskarżony trafnie zarzuca obrazę art. 424 par. 1 i 2 kpk. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny treść uzasadnienia musi ustalać proces myślowy, który przebiegał w czasie poprzedzającym wydanie wyroku ( por. wyrok SN z 6 października 2009 r WA 31/09 OSN w SK 2009/1/1936). Musi zatem zawierać wszystkie elementy o których mowa w art. 424 par. 1 kpk.

Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim wymogom tym nie sprostał, tak w zakresie czynionych ustaleń faktycznych jak i oceny dowodów, szczególnie odnoszących się do zamiaru oskarżonego. Ustalony stan faktyczny stanowi powielenie zarzutu stawianego oskarżonemu aktem oskarżenia. Nie zawiera żadnych elementów dotyczących okoliczności wskazywanych przez oskarżonego, kwestionującego wycięcie drzew z działki (...) i wyjaśniającego, że pozostaje w przekonaniu, że dokonał wycięcia z działki stanowiącej jego własność o nr 801/1. Sąd nie ustalił wzajemnego położenia wskazanych działek, z uwzględnieniem dokładnego miejsca wycięcia drzew, których kradzież zarzuca się oskarżonemu. Nie poczynił ustaleń dotyczących zamiaru oskarżonego, wywodząc ten zamiar z faktu, że oskarżony dokonał wycięcia drzew, czego A. O. co do zasady nie kwestionuje. Podkreślić należy, że dla przypisania oskarżonemu czynu z art. 278 par. 1 kk niezbędne jest ustalenia kierunkowego działania zaboru w celu przywłaszczenia. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w ogóle nie odnosi się do zamiaru oskarżonego.

Elementy te powodują niemożność skontrolowania toku procesu myślowego sądu rejonowego, gdyż wnioskowanie o przestępczym zamiarze z faktu wycięcia drzew jest niewystarczające.

Rację ma skarżący zarzucając, że sąd nie przeprowadził koniecznych dowodów w postaci opinii biegłego geodety oraz nie przesłuchał w sprawie świadków wchodzących w skład komisji powołanej przez Wojewódzki(...) i (...) w L.. Przyjął natomiast jako dowód czynionych ustaleń faktycznych protokół tej komisji, bez weryfikacji faktów prowadzących komisję do końcowego wniosku, że drzewa zostały ścięte z działek należących do Skarbu Państwa ( k. 147, 343,228). Ma to istotne znaczenie przy przeciwnych twierdzeniach oskarżonego, który wywodzi, że w jego świadomości wyciął drzewa z działki stanowiącej jego własność, na co złożył sporządzony przez siebie szkic ( k.269).

Te dwa przeciwstawne dowody sąd winien zweryfikować, szczególnie w świetle dokumentacji zgromadzonej w sprawie. Jeśli się zważy na mapy ewidencyjne ( k. 235,236) to wynika z nich, że działki (...) sąsiadują z działką (...) gdzie oskarżony ma swoje udziały ( k. 218, 234 ). Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów ( k. 71) przy określeniu działek nr (...) i ich konturów wskazano, że są to wody płynące. Zestawiając wskazane fakty z dokumentacją fotograficzną, obrazującą pnie po wyciętych drzewach na terenie zalesionym ( k. 65-68), zasadnym jest poczynienie ustaleń przez biegłego geodetę w formie opinii ( po uwzględnieniu całokształtu dokumentacji zebranej w sprawie). Winna ona dać odpowiedź na pytanie z jakich dokładnie działek zostały wycięte sporne drzewa – z dokładnym ich zaznaczeniem na sporządzonych mapach - a jeśli z działki należącej do Skarbu Państwa, to w jakiej odległości od granicy z działką należącą do oskarżonego. Rację ma skarżący kwestionując ustalenia sądu dotyczące wywłaszczenia i świadomości oskarżonego w tej części. Z decyzji na k.238- 244 wynika, że wywłaszczenie związane było z budową drogi Ł. – Ż. a nie ma dokumentów związanych z wywłaszczeniami pod budowę Kanału W. ( k.343). Kwestia ta jest istotna z punktu widzenia zamiaru oskarżonego i jego świadomości co do poszerzenia władztwa Skarbu Państwa, ponad to, co znajduje się w dokumentacji, którą dysponował i która stanowiła w jego psychice o odzwierciedleniu przysługujących mu praw.

Dopiero tak zebrany materiał dowodowy może być podstawą ustaleń dotyczących zamiaru oskarżonego. Ten winien być oceniony w kontekście prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych w sprawie.

W świetle powyższego wniosek oskarżonego o uniewinnienie go nie mógł zostać uwzględniony.

W ponownym postępowaniu Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim, przy uwzględnieniu wywodów poczynionych w niniejszym uzasadnieniu rozstrzygnie w przedmiocie winy oskarżonego i zasadności stawianego mu zarzutu. Od nowa przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości, odbierając wyjaśnienia od oskarżonego, o ile nie skorzysta on z prawa do milczenia. Przesłucha wskazanych w sprawie świadków, a także tych na których powołuje się oskarżony, o ile dostrzeże taką konieczność. Zweryfikuje linię obrony oskarżonego poprzez wskazaną wyżej opinię biegłego geodety. Wyrokując sąd I instancji podda ocenie materiał dowodowy przy uwzględnieniu w szczególności reguł określonych w art. 7 i 410 kpk, unikając nie tylko błędów o takim charakterze, które skutkowały uchyleniem zaskarżonego wyroku w niniejszym postepowaniu odwoławczym ale też wszelkich uchybień mogących utrudnić wydanie ostatecznego, merytorycznego orzeczenia w sprawie. W zależności od wyników postepowania zrekonstruuje zamiar sprawcy i rozważy ewentualne działanie oskarżonego na szkodę współwłaścicieli, przy ustaleniu, że do wycięcia drzew doszło na terenie działki, której jest współwłaścicielem. W przypadku konieczności sporządzenia pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd sporządzi je zgodnie z wymogami art. 424 kpk, tak aby nie budziły wątpliwości przesłanki rozstrzygnięcia i aby możliwa była jego kontrola odwoławcza.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 par. 2 kpk orzekł jak w sentencji.

Katarzyna Żmigrodzka Elżbieta Daniluk Magdalena Kurczewska - Śmiech