Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 3 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Gorzowie W.. Wydział I Cywilny

W następującym składzie:

Przewodnicząca: SSR (del. do SO) Małgorzata Gronowska-Plust

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Półtorak

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2014r. w Gorzowie W..

na rozprawie

sprawy z powództwa B. R.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w M.

o zapłatę

postanawia:

1.  Umarza postępowanie w sprawie, w tym w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

2.  Zasądza od pozwanej (...) Sp. z o.o. w M. na rzecz powódki B. R. kwotę 12.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 7.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

3.  Nakazuje ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gorzowie W.. kwotę 27.435,00 zł tytułem kosztów sądowych.

Sygn. IC 1463/14

UZASADNIENIE

Powódka: B. R. wniosła pozew przeciwko (...) Sp. z o.o. w M. o zapłatę kwoty 648.679,69 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 listopada 2013 r.

W uzasadnieniu wskazano, iż powódka zawarła z pozwaną przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości położonej w G. W.. przy ul. (...). Zgodnie z treścią tej umowy pozwana zobowiązała się wybudować zespół 22 budynków mieszkalnych jednorodzinnych nr (...) w zabudowie bliźniaczej na nieruchomości położonej w G. W.. przy ul. (...) obręb 3-W., stanowiącej działki nr (...), w tym lokal mieszkalny o numerze (...) o powierzchni ok. 141,89 m2, ustanowić odrębną własność tego lokalu mieszkalnego i garażu, a następnie go sprzedać powódce, w stanie wolnym od wszystkich obciążeń, praw i roszczeń osób trzecich. W wykonaniu umowy przyrzeczonej pozwana aktem notarialnym z dnia 13 lipca 2009 r. przeniosła na powódkę i jej byłego męża prawo własności działki nr (...) o powierzchni 0,0421 ha, położone w G. W.. przy ul. (...), zabudowanej segmentem domu bliźniaczego wraz z udziałem wynoszącym 1/22 części we własności działki (...). Wbrew oświadczeniu pozwanej złożonemu w akcie notarialnym z 13 lipca 2009 r. przedmiotowa nieruchomość nie posiadała dostępu do drogi publicznej. Umowa przeniesienia własności nieruchomości okazała się nieważna, gdyż nieruchomość w chwili zawarcia umowy nie miała dostępu do drogi publicznej. Pozwana nie złożyła powódce propozycji zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, lecz zażądała wydania nieruchomości i zapłaty kwoty 150.000 zł. Pozwana nie uwzględniła zgłoszonego przez powódkę wniosku o zawarcie umowy przyrzeczonej. Odmówiła również zapłaty odszkodowania z tytułu naprawienia szkody powstałej w związku z niezwarciem umowy przyrzeczonej. Na żądaną kwotę składa się kwota 29.943,28 zł z tytułu kosztów poniesionych na wykończenie domu wynikająca z faktur, kwota 60.950 zł z tytułu nakładów poniesionych na wykończenie domu nieudokumentowanych fakturami, 156.600 zł z tytułu wkładu własnego, 370.034 zł z tytułu zaciągniętego kredytu, 28.515,21 zł z tytułu odsetek zapłaconych od zaciągniętego kredytu, 1915,40 zł kosztu aktu notarialnego, 233,80 zł z tytułu kosztu wykonania analizy wody, 488 zł z tytułu kosztów oceny technicznej.

Pozwana: (...) Sp. z o.o. w M. w odpowiedzi na pozwem wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazano, iż do niezawarcia umowy przyrzeczonej doszło wyłącznie z winy powódki, która po rozwodzie z mężem, w związku z problemami finansowymi, dążyła do niezawarcia umowy przyrzeczonej, uznając, że nieruchomość jest dla niej zbędna. Powódka pomija fakt, że w piśmie z dnia 5 sierpnia 2013 r. pozwana wskazywała, iż dla uregulowania stanu prawnego nieruchomości konieczne jest ponowne zawarcie umowy przyrzeczonej w formie aktu notarialnego. Wobec odmowy jej zawarcia pozwana wezwała powódkę do wydania nieruchomości, do której powódka nie posiada tytułu prawnego, a mimo to powódka przez kilka lat korzystała z nieruchomości. Potwierdzeniem tego jest fakt, iż powódka faktycznie nie wzywała pozwanej do zawarcia umowy, bowiem załączone do pozwu niepodpisane wezwanie z dnia 12 sierpnia 2013 r., również jako niepodpisane zostało doręczone pozwanej w dniu 13.08.2013 r.. Z kolei do wezwania z dnia 29 sierpnia 2013 r. podpisanego przez pełnomocnika, nie załączono pełnomocnictwa, z którego miałoby wynikać, że wezwanie wystosowano w imieniu powódki. Powódka nie wspomniała, że pismem z dnia 21 sierpnia 2013 r. zaproponowano powódce odbycie spotkania w celu wyjaśnienia i uzgodnienia wszelkich okoliczności związanych z nabyciem nieruchomości, jednak powódka nie odniosła się nawet do propozycji spotkania. Ponadto powódka miała i ma problemy ze spłatą kredytu i w związku z tym wynajęła sporną nieruchomość.

Pismem z dnia 26.06.2014 r. pełnomocnik powódki złożyła wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez zajęcie wierzytelności o wypłatę środków z rachunków bankowych pozwanego.

W piśmie z dnia 1 lipca 2014 r. powódka wskazała, iż odpowiedź na pozew zawiera stwierdzenia niezgodne z prawdą. Z dokumentów przedłożonych przez powódkę wynika jednoznacznie, iż dążyła do zawarcia umowy przyrzeczonej. Świadczy o tym treść pisma powódki z dnia 12.08.2013 r., które choć nie zostało podpisane przez powódkę wyraźnie artykułuje wolę podpisania nowego aktu notarialnego. Do zawarcia umowy przyrzeczonej wzywało także pismo pełnomocnika powódki z 29.08.2013 r., wynika z niego, że zostało do niego dołączone pełnomocnictwo radcy prawnego. Na brak logiki w twierdzeniu pozwanej, że do pisma z 29.08.2013 r. nie dołączono pełnomocnictwa wskazuje ponadto okoliczność, że pozwana odniosła się pisemnie do treści kolejnego pisma pełnomocnika z 20.11.2013 r., które jako kolejne w sprawie odwoływało się do już złożonego pełnomocnictwa. Ponadto odmowa zawarcia z powódką umowy przyrzeczonej była środkiem przy użyciu którego pozwana usiłowała wymusić na powódce wycofanie się z dochodzenia od pozwanej roszczeń na drodze sądowej. Wyrokiem z dnia 6.02.2013 r. Sąd Rejonowy w Gorzowie W.. w sprawie IC 141/11 zasądził na rzecz powódki kwotę 17.801,32 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. Wyrokiem z dnia 2 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie W.. oddalił apelację pozwanego. W dniu 4 lipca 2013 r. powódka odebrał telefon od pełnomocnika pozwanej. W rozmowie pełnomocnik pozwanej poinformował powódkę, iż z uwagi na nieważność umowy nie jest ona właścicielem nieruchomości i będzie zmuszona do jej opuszczenia. Jednocześnie oświadczył, iż zawarcie umowy w formie aktu notarialnego nastąpi jedynie wówczas, gdy powódka odstąpi od dochodzenia należności wynikających z tytułu wykonawczego. Kolejna rozmowa o podobnej treści została przeprowadzona w dniu 23.07.2013 r. Ponieważ powódka nie uległa szantażowi i na drodze postępowania egzekucyjnego doprowadziła do wyegzekwowania swoich należności w konsekwencji została wezwana do opuszczenia nieruchomości i zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Powódka wskazała także, iż uczestniczyła w spotkaniu w dniu 12.09.2013 r. które odbyło się w biurze pozwanego w G. W.. przy ul. (...) (...). Po stawieniu się w biurze pozwanej powódka została poinformowana, iż pełnomocnik pozwanej spóźni się kilka minut i następnie została poproszona do telefonu. W trakcie rozmowy telefonicznej pełnomocnik pozwanej zażądał od powódki zwrotu pieniędzy które zostały wyegzekwowane w trakcie egzekucji komorniczej, informując powódkę, że jest to warunek zawarcia umowy kupna – sprzedaży nieruchomości. Zagroził ponadto, iż w przypadku braku zapłaty powódka zostanie zmuszona do opuszczenia nieruchomości przy ul. (...). Kilka minut po zakończeniu rozmowy telefonicznej pełnomocnik pozwanej pojawił się w biurze i nie artykułując żądań zwrócił się do powódki z wnioskiem, by zastanowiła się nad złożoną jej ofertą. Ze sposobu przeprowadzenia tego spotkania wynika, iż pełnomocnik pozwanej obawiał się, iż przebieg spotkania będzie nagrywany przez powódkę. Stąd też ta część spotkania, w której zostały zawarte żądania odbyła się w trakcie rozmowy telefonicznej, natomiast rozmowa przeprowadzona w trakcie bezpośredniego spotkania miała charakter bardzo ogólny. W taki sam sposób pozwana zachowała się wobec sąsiada powódki S. B..

Pismem z dnia 25.09.2014 r. pełnomocnik powódki poinformowała, iż w dniu 24.09.2014 r. doszło do zawarcia aktu notarialnego przenoszącego własność przedmiotowej nieruchomości na powódkę i w tym stanie rzeczy powództwo stało się bezprzedmiotowe. Stąd powódka cofnęła pozew odnośnie żądania zapłaty kwoty 648.679 zł, wnosząc jednocześnie o zwrot kosztów procesu i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

Pismem z dnia 1 października 2014 r. pełnomocnik pozwanej w związku z cofnięciem pozwu wniósł o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego. Podkreślono, iż tylko z przyczyn leżących po stronie powódki nie doszło do zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Wobec przegrania procesu bezzasadny jest wniosek powódki o zasadzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Powódka błędnie utożsamia roszczenie o zapłatę odszkodowania z roszczeniem o przeniesienie własności nieruchomości.

Na rozprawie w dniu 3 października 2014 r. pełnomocnik powódki cofnęła wniosek o udzielenie zabezpieczenia, a pełnomocnik pozwanej wyraził zgodę na cofnięcie pozwu i cofnięcie wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Mając na względzie oświadczenia złożone przez pełnomocnika powódki i pełnomocnika pozwanej dotyczące cofnięcia pozwu, wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zgody na te cofnięcia, postępowanie w sprawie, w tym w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia, należało umorzyć na zasadzie art. 355&1 kpc w związku z art. 203 kpc, co znalazło odzwierciedlenie w punkcie I postanowienia z dnia 3 października 2014 r.

Orzeczenie wymagało rozstrzygnięcia o koszach procesu. Sąd wziął pod uwagę, iż ostatecznie strony doszły do porozumienia, skutkiem którego doszło w dniu 24.09.2014 r. do sporządzenia aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości na powódkę. Nie doszło jednak do zawarcia ugody sądowej, więc nie mógł znaleźć zastosowania przepis art. 104 kpc, mówiący o zniesieniu się kosztów procesu w przypadku zawarcia ugody sądowej. To powoduje, iż należało orzec o kosztach procesu na zasadach ogólnych w myśl art. 98 kpc, ustalając, która strona przegrała proces.

Biorąc pod uwagę okoliczności podawane w sprawie przez obie strony procesu, dokumenty złożone do sprawy oraz te zgromadzone w aktach sygn. IC 142/11, IC 737/12, IC 30/13, IC 71/14, sąd uznał, iż proces przegrała pozwana.

W pierwszym rzędzie należy wskazać, iż Sąd nie podziela stanowiska pozwanej, iż nie można przyjąć, że pozwana zawierając umowę w formie aktu notarialnego w dniu 24.09.2014 r. z powódka nie zrealizowała świadczenia, którego dotyczy żądanie zawarte w pozwie, więc nie może to świadczyć o przegranej pozwanej. W ocenie Sądu rację ma powódka, która wskazała, iż nie mogła wystąpić z żądaniem zastępczego oświadczenia woli, zmierzającego do złożenia oświadczenia przez pozwaną o przeniesieniu własności nieruchomości na powódkę, ze względu na zwykłą formę pisemną umowy przedwstępnej. W takiej sytuacji powódka mogła wystąpić wyłącznie z żądaniem zapłaty odszkodowania. Natomiast ostateczne zawarcia przez strony umowy z dnia 24.09.2014 r. za porozumieniem w miejsce realizacji roszczeń o zapłatę z niniejszej sprawy, należy traktować jak wykonanie świadczenia objętego pozwem, co decyduje o przegranej pozwanej.

W ocenie Sądu, gdyby nie postawa pozwanej do wywiedzenia pozwu by nie doszło. Wiarogodne w tym zakresie stanowisko przedstawiła strona powodowa. Powódka wskazała logiczną chronologię i tło składanych pism przez strony z dnia 5.08.2013 r., 12.08.2013 r., 21.08.2013 r., 29.08.2013 r., 20.11.2013 r., 28.11.2013 r. Zdaniem Sądu to powódka występowała z inicjatywą zawarcia umowy przyrzeczonej.

Znamienne są zeznania złożone w sprawie IC 30/13 (k. 369-373 ) przez S. P. i E. B.. Z zeznań tych wynika, iż to pozwana spółka odmawiała podpisania aktów notarialnych z powódką, S. B., S. P., żądając zrzeczenia się roszczeń wobec pozwanej. S. P. wskazuje na sytuację „postawienia pod ściana”. E. B. podał, iż po podpisaniu 10 umów otrzymał telefon od pani z firmy (...), która powiedziała, że w przypadku czterech rodzin brak jest zgody dewelopera na podpisanie umowy. Te stwierdzenia Sąd uznaje za wiarygodne, są one spójne. Potwierdzają okoliczności podawane przez powódkę.

Ostatecznie należało zasądzić od pozwanej na rzecz powódki kwotę 12.217 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 7217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Na wskazaną kwotę 12.217 zł składa się 17 zł opłaty od pełnomocnictwa, 5.000 zł opłaty od pozwu, 7200 zł wynagrodzenia pełnomocnika, przy zastosowaniu & 6 pkt 7 Rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Na zasadzie art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gorzowie W.. kwotę 27.435 zł tytułem kosztów sądowych. Wskazana kwota 27.435 zł to brakująca opłata od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona. Opłata od pozwu wyniosła 32.435 zł, a powódka uiściła 5.000 zł. Stąd brakująca opłata to 27.435 zł.